Qoşqar Teymur oğlu Əhmədov (25 oktyabr 1917, Söyüdlü, Gədəbəy rayonu – 10 fevral 1975, Bakı) — görkəmli sovet və Azərbaycan riyaziyyatçısı, Böyük Vətən Müharibəsi iştirakçısı (1941–1945), fizika- riyaziyyat elmləri doktoru (1960), professor (1961), Azərbaycan SSR EA müxbir üzvü (1969).
Qoşqar Əhmədov | |
---|---|
Qoşqar Teymur oğlu Əhmədov | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Söyüdlü, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası |
Vəfat tarixi | (57 yaşında) |
Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Vətəndaşlığı | Rusiya imperiyası→ AXC→ SSRİ→ Azərbaycan |
Elm sahəsi | riyaziyyat |
Elmi dərəcəsi | fizika-riyaziyyat elmləri doktoru |
Elmi adları | professor, Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü |
Təhsili | |
Elmi rəhbəri | Mikayıl Xıdırzadə |
Həyatı
Qoşqar Teymur oğlu Əhmədov 1917-ci il oktyabrın 25-də, indiki Azərbaycan Respublikası Gədəbəy rayonunun Söyüdlü kəndində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. İbtidai təhsilini Söyüdlü kəndində almış, V–VII sinifləri isə Gədəbəy qəsəbə natamam orta məktəbində oxumuşdur.
Qoşqar Əhmədov, 1930–1933-cü illərdə Bakı Beynəlmiləl Pedaqoji Texnikumunda təhsil almış, 1934-cü ildə texnikumu bitirdikdən sonra Gədəbəy rayonunun Xarxar kənd natamam orta məktəbində fizika və riyaziyyat müəllimi işləmişdir. Kənddə bir il müəllimlik etdikdən sonra, S. M. Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin nəzdindəki hazırlıq kursunda oxumuşdur.
1936-cı ildə Qoşqar Teymur oğlu Əhmədov Azərbaycan Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsinin "Riyaziyyat" bölməsinə və Tibb İnstituna daxil olmuşdur. (O vaxt eyni zamanda iki institutda oxumağa icazə verilirdi) Qoşqar Əhmədov bir il bu ali məktəblərin hər ikisində əla qiymətlərlə oxuyub, lakin bir ildən sonra eyni zamanda iki ali məktəbdə təhsil almaq qaydasına son qoyulub. Universitet müəllimlərinin, xüsusən Mikayıl Xıdırzadənin və Maqsud Cavadovun, Əşrəf Hüseynovun təkidi ilə Qoşqar Əhmədov, Azərbaycan Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsinin "Riyaziyyat" bölməsində təhsilini davam etdirməli olur. O, beş il ərzində əla qiymətlərlə oxumuş, təhsil aldığı fakültədə tələbələr üçün dövrün ən yüksək təqaüdü olan İ. V. Stalin adına təqaüdə layiq görülmüşdür. 1941-ci ildə S. M. Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirib, riyaziyyatçı ixtisasına yiyələnmişdir.
1941-ci ildə Böyük Vətən Müharibəsinin başlanması ilə əlaqədar olaraq, 24 yaşlı gənc Qoşqar Əhmədov Qızıl Ordu sıralarına çağırılmışdır. Müharibənin ilk illərində Qoşqar Əhmədovun riyaziyyat və fizika sahələrində biliyi və bacarığı nəzərə alınaraq, onu həmin il Moskva şəhər Lenin ordenli Feliks Edmundoviç Dzerjinski adına Artilleriya Akademiyasına göndərirlər. 1942-ci ildə Akademiyanı əla qiymətlərlə bitirdikdən sonra Tiflisə- Zaqafqaziya hərbi dairəsinə, oradan da Bakı Qarnizonuna göndərilmişdir. Müxtəlif hərbi hissələrdə əvvəlcə texnik, mühəndis, 1945-ci ilin sonuna qədər Bakı Qarnizonunun zenit artilleriyası üzrə komandir müavini vəzifələrində, baş leytenant, sonra isə kapitan rütbələrində xidmət etmişdir.
1946-cı ildə ordu sıralarından tərxis olunandan sonra həmin il Qoşqar Əhmədov, Azərbaycan Dövlət Universitetinə işə bərpa olunaraq, "Funksiyalar nəzəriyyəsi və cəbr" kafedrasında müəllim işləməklə yanaşı, həmin kafedra üzrə aspiranturaya daxil olub, müəllimi, görkəmli riyaziyyatçı, akademik Əşrəf Hüseynovun rəhbərliyi ilə "Bəzi qeyri-xətti inteqral tənliklərin tədqiqi" mövzusunda elmi iş götürüb tədqiqatlara başlayır. Qoşqar Əhmədovun namizədlik dissertasiyası nüvəsi parametrdən asılı olan daha ümumi qeyri-xətti inteqral tənliklərin həllinin varlığı və yeganəliyi məsələsinə həsr olunmuşdur. O, cırlaşmış nüvə üsulundan istifadə edərək, nüvəsi parametrdən polinomial asılı olan tənliyin həllinin varlığını və yeganəliyini isbat etmiş, həllin parametrdən asılılığını öyrənmişdir. 1949-cu ildə aspiranturanı bitirdikdən sonra, 8 dekabr 1950-ci ildə 33 yaşında Azərbaycan Dövlət Universitetinin Elmi Şurasında akademik Əşrəf Hüseynovun rəhbərliyi ilə "Bəzi qeyri-xətti inteqral tənliklərin araşdırılması (tədqiqi)" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə edərək Fizika-riyaziyyat elmləri namizədi elmi dərəcəsini almışdır. Qoşqar Əhmədov 1951-ci ildə çalışdığı kafedranın dosenti vəzifəsinə seçilib. 29 yaşlı Qoşqar Əhmədov, 1946-cı ilin oktyabrında Universitetin rektoru akademik Abdulla Qarayevin əmri ilə Fizika-riyaziyyat fakültəsinin dekan müavini vəzifəsinə təyin edilir.
1952-ci ilin 15 sentyabrında Azərbaycan Dövlət Universitetinin rektoru Cəfər Xəndan Hacıyevin əmri ilə Fizika-riyaziyyat fakültəsinin dekanı vəzifəsinin müvəqqəti icrası Qoşqar Əhmədova həvalə edilmişdir. Həmin ilin sonunda təşkilatçılıq qabiliyyətini nəzərə alaraq 35 yaşlı gənc alimi Fizika-riyaziyyat fakültəsinin dekanı vəzifəsinə seçirlər.
SSRİ Ali və Orta İxtisas Təhsili Naziri V. P. Yelyutinin 06 avqust 1955-ci il tarixli razılıq əmrindən sonra o, həmin dövrdə universitetin rektoru vəzifəsində işləyən akademik Yusif Məmmədəliyevin 1955-ci il 25 avqust tarixl əmri ilə 01 sentyabr 1955-ci illdən doktorluq dissertasiyası üzərində işləmək məqsədi ilə, M. V. Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsinin doktoranturasına ezam olunmuşdur. 1956–1958-ci illərdə Moskva Dövlət Universitetində doktoranturada oxumuş, 1960-cı ildə 43 yaşında Azərbaycan Dövlət Universitetinin Elmi Şurasında fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor Lazar Lyusternik və fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor Viktor Nemıtskinin məsləhətçiliyi ilə "Banax fəzasında diferensial tənliklərin nəzəriyyəsinə dair" ("Operator və operatorlu diferensial tənliklərin analitik nəzəriyyəsinə dair") mövzusunda doktorluq dissertasiyasını böyük müvəffəqiyyətlə müdafiə edərək fizika-riyaziyyat elmləri doktoru elmi dərəcəsini almışdır. Qoşqar Əhmədov riyaziyyat sahəsində elmlər doktoru olmuş altıncı azərbaycanlıdır. Xüsusi qeyd etmək lazımdır ki, Qoşqar Əhmədov Bakı şəhərində riyaziyyat sahəsində doktorluq dissertasiyası müdafiə etmiş ilk azərbaycanlıdır.
1960-cı ildə doktorluq dissertasiyası müdafiə etdikdən sonra, ona Moskvada qalıb işləmək təklif olunmuşdu. Təkliflər Qazaxıstandan, Orta Asiya Respublikalarından və Şimali Qafqaz ölkələrindən də var idi, lakin öz doğma el obasına, vətəninə ürəkdən bağlı olan Qoşqar Əhmədov doğma Bakı Dövlət Universitetində işləməyə üstünlük verib, rəhbərlik etdiyi "Diferensial və inteqral tənliklər" kafedrasında fəaliyyətini davam etdirir. 1958-ci ildən ömrünün sonuna qədər universitetin Mexanika-riyaziyyat fakültəsinin "Diferensial və inteqral tənliklər" kafedrasının müdiri vəzifəsində çalışmaqla yanaşı, 1952–1956-cı illərdə "Fizika və riyaziyyat" və 1970–1972-ci illərdə Mexanika və riyaziyyat fakültələrinin dekanı, 1963–1964-cü illərdə universitet partiya komitəsinin katibi vəzifələrində işləmişdir. O, 1961-ci ildə "Diferensial və inteqral tənliklər" kafedrası üzrə professor elmi adına layiq görülmüşdür.
Qoşqar Əhmədov 1969-cu ildə Azərbaycanın SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilmişdir. O, uzun illər "Adi diferensial tənlikər" kursundan mühazirələr oxumuşdur. 1960-cı illərin əvvəlindən o, eyni zamanda həmin dövr üçün yeni olan "Optimal idarəetmənin riyazi üsulları" sahəsi ilə məşğul olmuşdur. 1970-ci illərin əvvəllərində professor Qoşqar Əhmədovun rəhbərliyi ilə Bakıda "Optimal idarəetmə nəzəriyyəsi" məktəbi yaranmışdır. 1972-ci ilin oktyabırında SSRİ məkanında ilk dəfə olaraq Bakı şəhərində, Qoşqar müəllimin təşkilatçılığı və onun rəhbərliyi ilə "Optimal idarəetmə nəzəriyyəsi" üzrə ilk ümumittifaq konfransı keçirilmişdir. Konfransda keçmiş SSRİ-nin müxtəlif şəhərlərindən tanınmış alimlər iştirak edirdilər. Onların arasında dövrün tanınmış alimləri Moskvadan professorlar Vladimir Qriqoryeviç Boltyanski, Fyodr Pavloviç Vasilyev, Ukraynadan professorlar Aleksandr İvanoviç Yeqorov, Vladimir Larin, Belorusdan Faina Mixaylovna Kirillovanın olması xüsusi maraq doğururdu.
Qoşqar Əhmədov Azərbaycan Dövlət Universitetində tam ştatda işləməklə yanaşı, ayrı-ayrı vaxtlarda və illərdə Həsən bəy Zərdabi adına Kirovabad Pedaqoji (Gəncə Dövlət Universiteti), V. İ. Lenin adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji (Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti), Xalq Təsərrüfatı (Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti) İnstitutlarında və müxtəlif illərdə Səmərqənd Dövlət Universitetində riyaziyyatın müxtəlif sahələrinə aid mühazirələr oxumuş, həmin müəssisələrdə tədris prosesinin keyfiyyətinin yüksəlməsinə, riyaziyyatçı kadrlarla təmin olunmasında və elmin inkişafına dəyərli töhfələr vermişdir. Qoşqar Əhmədov Moskva "Riyaziyyat" cəmiyyətinin, SSRİ Ali Təhsil Nazirliyi nəzdində Metodik Şuranın, Azərbaycan Dövlət Universitetinin böyük Elmi Şurasının, Mexanika-riyaziyyat fakültəsinin, Azərbaycan EA-nın, "Riyaziyyat və Mexanika" bölməsi üzrə çıxan "Elmi əsərlər" jurnalının redaksiya heyətinin, V. İ. Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun və Azərbaycan Dövlət Universitetinin Hesablama Mərkəzinin Elmi Şuralarının üzvü olmuşdur.
Qoşqar müəllim iki il Mexanika-riyaziyyat fakültəsinin dekanı vəzifəsində işlədikdən sonra öz ərizəsinə əsasən həmin vəzifədən azad olunmuşdur. Riyaziyyat elminin daha da inkişaf etdirilməsi məqsədi ilə Qoşqar Əhmədov 1969-cu ildə Tətbiqi riyaziyyat fakültəsinin yaradılması haqqında Azərbaycan Dövlət Universitetinə gəlmiş, həmin dövrdə Azərbaycana rəhbərlik edən ulu öndər Heydər Əliyevə müraciət etmişdir. Bu müraciətdən sonra Heydər Əliyevin tapşırığı və köməkliyi ilə Mexanika-riyaziyyat fakültəsinin bazası əsasında Tətbiqi Riyaziyyat fakültəsi yaradılmışdır. Sonralar bu fakültənin adı dəyişdirilərək "Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika" fakültəsinə çevrilmişdir.
Diferensial və inteqral tənliklər sahəsində böyük mütəxəssis kimi tanınmış Qoşqar Əhmədov 70-dən çox elmi əsərin müəllifi olmuşdur.
Qoşqar Əhmədovun elmi və pedaqoji kadrların hazırlanmasında əvəzsiz xidmətləri olmuşdur. Onun rəhbərliyi ilə 60-dan çox elmlər namizədi hazırlanmışdı. O, 80-dən yuxarı namizədlik və doktorluq dissertasiyaların müdafiəsində rəsmi opponent kimi çıxış etmiş, doktorluq dissertasiyası üzərində işləyən bir çox riyaziyyatçıların elmi məsləhətçisi olmuşdur.
Qoşqar Əhmədov 1975-ci il fevralın 12 vəfat etmiş və Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur. Minlərlə insan öz qəlbinin hökmü ilə onun dəfn mərasimində iştirak etmişdir. Onu son mənzilə yola salmağa müxtəlif peşə və sənət sahibləri, kəndlilər və fəhlələr, elm və mədəniyyət xadimləri, dövlət adamları, Orta Asiyadan, Şimali Qafqazdan və keçmiş SSRİ-nin bir çox şəhərlərindən məşhur insanlar gəlmişlər. İnsan axınının əvvəli-axırı görünmürmüş. Cənazəni Universitetin binasından fəxri xiyabana qədər maşına qoymamış, adamlar bir-birini əvəz edərək, onun cənazəsini çiyinlərində daşımağı özlərinə borc bilərək və bu yolla Qoşqar müəllimə olan hörmət və məhəbbətlərini onun ruhuna qaytarmaq istəmişlər. Mərasimdə iştirak edən yaşlı insanlarşn məlumatına görə Qoşqar müəllimin dəfn mərasimində Həsən bəy Zərdabinin, Üzeyir Hacıbəyovun, Səməd Vurğunun və Əliağa Vahidin dəfn mərasimi ilə müqayisə oluna biləcək sayda insan axını iştirak etmişdir.
Qoşqar Əhmədovun elmi-tədqiqat işlərinə marağın oyanmasında, müəllimi olmuş, Azərbaycanın görkəmli riyaziyyatçı alimi, Bakı Dövlət universitetinin mexanika-riyaziyyat fakültəsinin ilk azərbaycanlı dekanı Mikayıl Xıdırzadənin əvəzsiz xidmətləri olmuşdur.
AMEA Riyaziyyat və Mexanika İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü, professor Misir Mərdanovun Radius nəşriyyatında Qoşqar Əhmədovun həyat və elmi yaradıcıllığına həsr olmuş, "Müəllimim Qoşqar Əhmədov" adlı, 17 bölmədən ibarət kitabı çap olunmuşdur. Kitab 264 səhifədən ibarətdir. Kitabda AMEA Riyaziyyat və Mexanika İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü, professor Misir Mərdanov yazırdı: "Hər bir xalqın yaddaşında o xalqın tarixini, elmini, ədəbiyyatını, mənəviyyatını təmsil edən görkəmli şəxslər olmuşdur. Azərbaycan xalqı da məhz belə bir xalqdır. Zaman-zaman öz milli məfkurəsini, amalını xalqının rifahına, onun elminin, təhsilinin, mədəniyyətinin inkişafına həsr edən, millət, vətən sevgisi ilə alışıb-yanan vətəndaşlar yetirən əzəmətli bir xalq! Əgər xalqımızın tarixini vərəqləsək, müxtəlif vaxtlarda belə mütəfəkkirlərin yetişdiyinin və ardıcıllarını yetirdiklərinin şahidi olarıq. Belə insanlarla yaşanan dəqiqələr sənə bir ömür boyu bəs edir, onların şəxsiyyəti, mənəviyyatı, əməlləri sənə örnək olur. Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, sözün əsl mənasında, böyük müəllim, alicənab, humanist, müdrik və xeyirxah insan Qoşqar Teymur oğlu Əhmədov xalqımızın yetirdiyi belə şəxslərdən biridir."
Təhsil illəri
1923–1927-ci illər Söyüdlü kənd ibtidai məktəbi
1927–1930-cu illər Gədəbəy qəsəbə natamam orta məktəbi
1930–1933-cü illərdə Bakı Beynəlmiləl Pedaqoji Texnikumu
1935 -c il S. M. Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin nəzdindəki hazırlıq kursu
1936–1938-ci illər Tibb İnstitu
1936–1941-ci illər Azərbaycan Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsinin "Riyaziyyat" bölməsi
1942-ci il Moskva şəhər Lenin ordenli Feliks Edmundoviç Dzerjinski adına Artilleriya Akademiyası
1946–1949-cu illər Azərbaycan Dövlət Universitetinin aspiranturası
1956–1958-ci illər Moskva Dövlət Universitetində doktoranturası
Elmi, pedaqaji və əmək fəaliiyəti
1934-cü ildə Gədəbəy rayonunun Xarxar kənd natamam orta məktəbində fizika və riyaziyyat müəllim işləmişdir.
1941–1945-ci illərdə Böyük Vətən Müharibəsində texnik, mühəndis, Bakı Qarnizonunun zenit artilleriyası üzrə komandir müavini kimi hərbi xidmət etmişdir.
1946-cı ildən Azərbaycan Dövlət Universitetində "Funksiyalar nəzəriyyəsi və cəbr" kafedrasında müəllim və Fizika-riyaziyyat fakültəsinin dekan müavini işləmişdir.
1951-ci ildə çalışdığı kafedranın dosenti vəzifəsinə seçilib.
1952–1956-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsinin dekanı vəzifəsində çalışmışdır.
1958–1975-ci illərdə universitetin Mexanika-riyaziyyat fakültəsinin "Diferensial və inteqral tənliklər" kafedrasının müdiri vəzifəsində çalışmaışdır.
1961-ci ildə "Diferensial və inteqral tənliklər" kafedrası üzrə professor elmi adına layiq görülmüşdür.
1963–1964-cü illərdə universitet partiya komitəsinin katibi vəzifələrində işləmişdir.
1969-cu ildə Azərbaycanın SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilmişdir.
1970–1972-ci illərdə Mexanika və riyaziyyat fakültələrinin dekanı işləmişdir.
Əsas elmi nailiyyətləri
Qoşqar Əhmədovun əsas elmi istiqaməti beş istiqaməti əhatə edir.
Birinci istiqamət qeyri-xətti inteqral tənliklərin və operator tənliklərin analitik nəzəriyyəsinə aid tədqiqatlardır.
İkinci tədqiqat istiqaməti adi diferensial tənliklər üçün çoxnöqtəli sərhəd məsələlərinin və inteqral bərabərsizliklərin araşdırılmasına aiddir.
Üçüncü istiqamət meyl edən arqumentli diferensial tənliklər nəzəriyyəsinə aiddir. Belə tənliklərin həllinin dayanıqlığı və inteqral göstəriciləri məsələlərində Qoşqar Əhmədlinin yetirmələri ilə aldığı nəticələr indi də optimal idarə nəzəriyyəsində mühüm rol oynayır.
Dördüncü istiqaməti professor Q. Əhmədli ekstremal-diferensial və ekstremal-inteqral tənliklərin tədqiqi adlandırmışdır. Bilavasitə praktikadan gələn belə tənliklər araşdırılaraq həllinin tətbiqi üçün alqoritmlər verilmişdir.
Beşinci istiqamət optimal idarə nəzəriyyəsi ilə bilavasitə əlaqədardır. Bu istiqamət Azərbaycanda Qoşqar müəllimin adı ilə bağlıdır, ilk nəticələr professorun özü və yetirmələri tərəfindən alınmışdır.
Mükafatları
Qoşqar Əhmədovun xidmətləri bir sıra hökumət mükafatlarına layiq görülmüşdür. Böyük Vətən müharibəsinin iştirakçısı kimi 1945-ci ildə "Qafqazın müdafiəsi" və "Almaniya üzərində qələbə" medalları, yüksək səviyyəli gənc riyaziyyatçı-mütəxəssislərin hazırlanmasında uzun müddətli və qüsursuz əməyinə görə "Şanlı Əmək" medalı ilə təltif edilmişdir. O, 1969-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin 50 illiyi münasibətilə xatirə medalı ilə təltif edilmiş və həmən il Azərbaycan SSR-nin EA-nın müxbir üzvü seçilmişdir.
Ailəsi
Atası Əhmədov Teymur Əhməd oğlu 1888-ci ildə, anası Əhmədova Yetər Möylə qızı 1895-ci ildə Gədəbəy rayonunun Söyüdlü kəndində anadan olmuşlar. Babası Əhməd kişi dövrünün üzdə olan, təhsilə maraq göstərən adamlarından biri olub. XX əsrin əvvəllərində Gədəbəy rayonunun Söyüdlü kəndində ilk məktəb də elə Əhməd kişinin sayəsində onun evində açılıb. Teymur Əhmədov 1942-ci ilin mayında Xalq maarifi sahəsində fəaliyyətinə görə Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin qərarı ilə ölkəmizdə Əməkdar Məktəb Müəllimi fəxri adına layiq görülən ilk müəllimlərdən biri olub.
Mirzə Teymurla Yetər xanımın on övladı olmuşdur. Bir oğlan, bir qız uşağı lap körpəykən vəfat etmişdir. Səkkiz uşaqdan hamısı orta məktəbi əla qiymətlərlə bitirmişdir. Böyük oğlu Qəşəm Bakıda İnternasional Pedaqoji Texnikumda oxuyarkən vəfat etmiş, qızı Bəyaz isə orta məktəbi bitirdikdən sonra təhsilini davam etdirməmişdir. Bu ailənin altı övladı, Qoşqar, Şamil, Cəmil, Hürü, Gülnaz və Gülarə ali təhsil almış və elmin müxtəlif sahələrində tanınmış alimlər olmuşlar. Teymur müəllimlə Yetər xanımın böyüdüb başa çatdırdığı 7 uşağın altısı alim olub. Onlardan üçü Qoşqar, Şamil və Cəmil müvafiq olaraq Azərbaycan Dövlət Universitetinin riyaziyyat, kimya və fəlsəfə fakültələrində oxuyarkən tələbələr üçün dövrün ən yüksək təqaüdü olan Stalin təqaüdü ilə oxuyublar. Sonralar Qoşqar, Şamil və Cəmil öz sahələrində dünyanın tanınmış alimləri olublar. Qoşqar və Şamil ataları Teymurla birlikdə Böyük Vətən Müharibəsində iştirak ediblər.
Qoşqar Əhmədov 1947-ci ildə Nəcəfova Böyükxanım Əliverdi qızı ilə ailə hayatı qurub və 5 övlad atası olmuşdur.
- oğlu Əhmədov Nizami(1948–2001)illərdə yaşamış, 4 övladı olmuş və övladlarından birinin adi Qosqardir.
- qızı Əhmədova Sədaqət 1949-cu ildə anadan olmuşdur.
- qızı Əhmədova Güllü (1951–2018)
- qızı Əhmədova Səidə (1953–2013)
- oğlu Əhmədov Nazim 1954-cü ildə anadan olub, hal hazırda 2 övladı və 4 nəvəsi var.
Qardaşı Cəmil Əhmədli — Fəlsəfə elmləri doktoru, professor, əməkdar elm xadimi, Rusiya Pyotr Elmlər və İncəsənət Akademiyasının akademikidir.
Məşhur tələbələri
- Fərəməz Maqsudov- fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, akademik
- Misir Mərdanov – Professor, AMEA-nın Riyaziyyat və Mexanika İnstitutunun direktoru
- Yəhya Məmmədov — əməkdar elm xadimi, Dövlət mükafatı laureatı, AMEA-nın müxbir üzvü, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor.
- Arif Babayev — Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü , əməkdar elm xadimi, fikiza-riyaziyyat elmləri doktoru.
- Qəmbər Namazov- fizika-riyaziyyat elmləri namizədi, professor
- Məmməd Yaqubov — fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, respublikanın əməkdar müəllimi
- Ələddin Şamilov — Fizika-Riyaziyyat elmləri doktoru Professor
- Telman Məlikov- fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor
Əsərləri
- Об одном нелинейном интегральном уравнении.ДАН Аз ССР 8 (1951), с.341–346
- Метод вырожденных ядер для одного класса уравнений в пространстве. L,Известия АНДРЕЙ Азерб. ССР 4 (1953), с 27–34
- Теоремы существования решения некоторых систем нелинейных уравнений, Труды Азерб. ун-та-сер.физмат.4(1954)с.34–46.
- Исследование точек разветвления решения одного класса нелинейных интегральных уравнений. Труды ИФМ АН АзССР. Сер. Матем.7(1955)с.86–109
- Об одной теореме теории разветвления решения одного класса нелинейных интегральных уравнений. Уч.зап.АГУ,1955,с,3–11.
- Аналитическое продолжение решения нелинейного уравнения в В-пространствах.Уч.зап.АГУ,1956,12,с.3–18.
- Алгебраическое продолжение решений нелинейных уравнений в пространствах Банаха. Уч.зап.АГУ,1957,с.3–17.
- К теории нелинейных интегральных уравнений. Труды Азерб.заочн.пед. ин-та 4:1(1957)с.41–50.
- О задачи Коши для одного класса нелинейных уравнений в функциональных пространствах.ДАН СССР.т.115(1957)с.9–12.
- О продолжении решений одного класса нелинейных уравнений в функциональных пространствах Банаха.УМН 12:5 (77) (1957)с.249–251.
- Аналитических метод Некрасова Назарова в нелинейном анализе. УМН 12:4(76),1957,с.135–153.
- Алгебраическая продолжимость решения одного нелинейного операторного уравнения в пространстве Банаха. Уч.зап. АГУ,физ-мат. и хим.серия,1958,с.3–13
- О многозначной разрешимости задачи Коши для обыкновенного дифференциального уравнения. Уч.зап.АГУ,1958,с.3–9.
- Об аналитическом продолжении решений нелинейных операторных уравнений а пространстве Банаха.Уч. зап. АГУ,1958,с3–15.
- Об алегебраической точке разветвления решения одного класса нелинейных интегральных уравнений . Труды ИФМ АН Аз.ССР,т8,1958.
- Об алгебраической точке разветвления решения одного класса нелинейных интегральных уравнений . Тр. Ин-та Физика и матем. АН АзССР, 8,1959,с.107–116.
- Об особых решениях одного класса интегро-дифференциальных уравнений.ДАН СССР, 128,1959,с.443–446.
- Разветвление решений смешанных задач для одного класса нелинейных уравнений. Уч.зап.АГУ,серия физ-мат и хим.наук,1960,с.3–21.
- Об особых решениях одного класса нелинейных интегро-дифференциальных уравнений. Уч.зап.АГУ,серия физ-мат.и хим.наук,1961,с.3–20.
- Смешанная задача для Интегро-дифференциальных уравнений. Уч.зап.АГУ, серия физ.-мат.и хим.наук,1961,с.3–12
- Иследование разветвления решения задачи Коши для операторного дифференциального уравнения . Тр.Ин-та Матем. и мех. АН АзССР,1,1961,с67–79.
- Теоремы существования решения некоторых систем нелинейных уравнений. Уч.зап.АГУ, серия физ.-мат.и хим.наук,1961,с.3–12.
- Иследование решений смешанной задачи для одного класса нелинейных уравнений. Учен.Записки , АГУ серия физ.-мат.наук,16–29,1964.
- Иследование одного класса нелинейных интегральных уравнений. Дифференциальных уравнений. 2:10,1966,с.1374–1384.
- Иследование одного класса нелинейных уравнения типа Шмидта.В сб."Уравн. Матем.Физики и Функц. Анализа" Алма-Ата.1966,с.10–15.
- Применение одной теоремы Харта к исследованию нелинейных интегральных уравнений,Дифференциальные уравнение 1967,3:4, 667–669.
- О дифференциально-экстремальных уравнениях с запаздывающим аргументом.Третья Конф.Факультета Физико-математических и естественных наук Тезисы докладов, М, 1967.
- О дифференциально-экстремальных уравнениях с запаздывающим аргументом. Учёные записки АГУ, Сер. Физико-мат. Наук, 1967.
- Об одной системе интегро-экстремальных уравнениях с запаздывающим аргументом. Уч.зап.АГУ,сер.физ.мат.наук.1967,с.
- Об одной задаче вариационного исчисление для обыкновенного дифференциального уравнений при наличии ограничений. Изв.АН Азерб. ССР,1967,с.17-# О двухпараметрической задаче уравнения при наличии ограничений. Уч.зап.АГУ,сер.физ.мат.наук.1967,с. 25–32.
- Об одном применение теории оптимальных процессов к задачам приближения функций. УЧ.ЗЯап.АГУ, 1968.
- Принцип максимума для задач с конечным числом переменных запаздываний с фиксированном временем и свободным правом концом траекторий. Учен.зап.сер.физ-мат,АГУ,1968.
- Об оптимальном управлении в системах описываемых дифференциальными уравнениями в частных производных с запаздывающими аргументами. Учен.зап.сер.физ.-мат./АГУ,1967.с.39–47.
- Об оптимальном управлении в системах с распределенными параметрами с запаздывающим аргументами-Учен. Записки, сер.физ.-мат.АГУ1970 с.21–26.
- Применение проблемы моментов к решению некоторых оптимальных задач, описываемых уравнениями в частных производных. Учен.зап.сер.физ.-мат.АГУ.1970.
- Роль математики в развитии математики в Азербайджане. Учен.зап.сер.физ.-мат,АГУ,1970,с.3–15.
- Об ограниченности решений одного класса нелинейных уравнений с переменными запаздываниями, УЧ.зап.АГУ, Сер.Физ-мат.Наук,1971.
- Применение метода квазилинеаризации к одной системе с нелинейными краевыми условиями. Из.АН Азерб.ССР,Сер.Физ-мат.Наук,1972.
- Необходимые условия оптимальности для некоторых задач теории оптимального управления .ДАН.Аз.ССР,1972.
- К более общему понятию сопряженного уравнения для системы дифференциальных уравнений с запаздывающим аргументом нейтрального типа, Из.АН Азерб.ССР,1972.
- Некоторые интегральные неравенства./Изв.АН Уз.ССР.сер.физ.-техн.и мат.наук,1972.с.16–22.
- Об одной задаче теории оптимального управления в системе с распределенными параметрами. Учен.Зап.Сер.физ.-мат,АГУ,1972.с.3–8.
- Об одной оптимальной задаче для линейных систем с распределенными параметрами. Учен. Зап.сер.физ.-мат.АГУ,1972,с.3–8.
- Математические науки./В кн: Обзорные доклады научной конференции университетов Закавказья, посвящ.50-летию оброзов. СССР Тбилиси, 1972.
- Теорема существования для одной задачи теории оптимального управления -Учен. Зап.сер.физ.-мат.-АГУ 1973,с.9–13.
- Приближенное решение двухточечный краевой задачи с параметром метод определений функциональных поправок, ДАН Азерб.ССР,1973.с.3–7.
- Многоточечная краевая задача Коши-николетти для систем дифференциальных уравнений с отклоняющимся аргументом и некоторые вопросы колеблемой решений.ДАН Азерб.1973.т 29,с.12–15.
- Об устойчивости решений дифференциальных уравнений с запаздывающими аргументами зависящими от решения. Тез.докл.Всесоюз.конф.по качественной теории диф.урав.ее применениям и методике преподав.диф.урав.в выс.учеб.Завед.октябрь 1973. Самарканд, 1973 с.17.
İstinadlar
Mənbə
Xarici keçidlər
- http://525.az/site/?name=xeber&news_id=87706#gsc.tab=0
- https://az.wikipedia.org/wiki/M%C3%BC%C9%99llimim_Qo%C5%9Fqar_%C6%8Fhm%C9%99dov
- ibadətgah
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Qosqar Qosqar Teymur oglu Ehmedov 25 oktyabr 1917 Soyudlu Gedebey rayonu 10 fevral 1975 Baki gorkemli sovet ve Azerbaycan riyaziyyatcisi Boyuk Veten Muharibesi istirakcisi 1941 1945 fizika riyaziyyat elmleri doktoru 1960 professor 1961 Azerbaycan SSR EA muxbir uzvu 1969 Qosqar EhmedovQosqar Teymur oglu EhmedovDogum tarixi 25 oktyabr 1917Dogum yeri Soyudlu Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 10 fevral 1975 57 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIVetendasligi Rusiya imperiyasi AXC SSRI AzerbaycanElm sahesi riyaziyyatElmi derecesi fizika riyaziyyat elmleri doktoruElmi adlari professor Azerbaycan SSR EA nin muxbir uzvuTehsili Baki Dovlet UniversitetiElmi rehberi Mikayil XidirzadeHeyatiQosqar Teymur oglu Ehmedov 1917 ci il oktyabrin 25 de indiki Azerbaycan Respublikasi Gedebey rayonunun Soyudlu kendinde ziyali ailesinde anadan olmusdur Ibtidai tehsilini Soyudlu kendinde almis V VII sinifleri ise Gedebey qesebe natamam orta mektebinde oxumusdur Qosqar Ehmedov 1930 1933 cu illerde Baki Beynelmilel Pedaqoji Texnikumunda tehsil almis 1934 cu ilde texnikumu bitirdikden sonra Gedebey rayonunun Xarxar kend natamam orta mektebinde fizika ve riyaziyyat muellimi islemisdir Kendde bir il muellimlik etdikden sonra S M Kirov adina Azerbaycan Dovlet Universitetinin nezdindeki hazirliq kursunda oxumusdur 1936 ci ilde Qosqar Teymur oglu Ehmedov Azerbaycan Dovlet Universitetinin Fizika riyaziyyat fakultesinin Riyaziyyat bolmesine ve Tibb Instituna daxil olmusdur O vaxt eyni zamanda iki institutda oxumaga icaze verilirdi Qosqar Ehmedov bir il bu ali mekteblerin her ikisinde ela qiymetlerle oxuyub lakin bir ilden sonra eyni zamanda iki ali mektebde tehsil almaq qaydasina son qoyulub Universitet muellimlerinin xususen Mikayil Xidirzadenin ve Maqsud Cavadovun Esref Huseynovun tekidi ile Qosqar Ehmedov Azerbaycan Dovlet Universitetinin Fizika riyaziyyat fakultesinin Riyaziyyat bolmesinde tehsilini davam etdirmeli olur O bes il erzinde ela qiymetlerle oxumus tehsil aldigi fakultede telebeler ucun dovrun en yuksek teqaudu olan I V Stalin adina teqaude layiq gorulmusdur 1941 ci ilde S M Kirov adina Azerbaycan Dovlet Universitetinin Fizika riyaziyyat fakultesini ferqlenme diplomu ile bitirib riyaziyyatci ixtisasina yiyelenmisdir 1941 ci ilde Boyuk Veten Muharibesinin baslanmasi ile elaqedar olaraq 24 yasli genc Qosqar Ehmedov Qizil Ordu siralarina cagirilmisdir Muharibenin ilk illerinde Qosqar Ehmedovun riyaziyyat ve fizika sahelerinde biliyi ve bacarigi nezere alinaraq onu hemin il Moskva seher Lenin ordenli Feliks Edmundovic Dzerjinski adina Artilleriya Akademiyasina gonderirler 1942 ci ilde Akademiyani ela qiymetlerle bitirdikden sonra Tiflise Zaqafqaziya herbi dairesine oradan da Baki Qarnizonuna gonderilmisdir Muxtelif herbi hisselerde evvelce texnik muhendis 1945 ci ilin sonuna qeder Baki Qarnizonunun zenit artilleriyasi uzre komandir muavini vezifelerinde bas leytenant sonra ise kapitan rutbelerinde xidmet etmisdir 1946 ci ilde ordu siralarindan terxis olunandan sonra hemin il Qosqar Ehmedov Azerbaycan Dovlet Universitetine ise berpa olunaraq Funksiyalar nezeriyyesi ve cebr kafedrasinda muellim islemekle yanasi hemin kafedra uzre aspiranturaya daxil olub muellimi gorkemli riyaziyyatci akademik Esref Huseynovun rehberliyi ile Bezi qeyri xetti inteqral tenliklerin tedqiqi movzusunda elmi is goturub tedqiqatlara baslayir Qosqar Ehmedovun namizedlik dissertasiyasi nuvesi parametrden asili olan daha umumi qeyri xetti inteqral tenliklerin hellinin varligi ve yeganeliyi meselesine hesr olunmusdur O cirlasmis nuve usulundan istifade ederek nuvesi parametrden polinomial asili olan tenliyin hellinin varligini ve yeganeliyini isbat etmis hellin parametrden asililigini oyrenmisdir 1949 cu ilde aspiranturani bitirdikden sonra 8 dekabr 1950 ci ilde 33 yasinda Azerbaycan Dovlet Universitetinin Elmi Surasinda akademik Esref Huseynovun rehberliyi ile Bezi qeyri xetti inteqral tenliklerin arasdirilmasi tedqiqi movzusunda namizedlik dissertasiyasini mudafie ederek Fizika riyaziyyat elmleri namizedi elmi derecesini almisdir Qosqar Ehmedov 1951 ci ilde calisdigi kafedranin dosenti vezifesine secilib 29 yasli Qosqar Ehmedov 1946 ci ilin oktyabrinda Universitetin rektoru akademik Abdulla Qarayevin emri ile Fizika riyaziyyat fakultesinin dekan muavini vezifesine teyin edilir 1952 ci ilin 15 sentyabrinda Azerbaycan Dovlet Universitetinin rektoru Cefer Xendan Haciyevin emri ile Fizika riyaziyyat fakultesinin dekani vezifesinin muveqqeti icrasi Qosqar Ehmedova hevale edilmisdir Hemin ilin sonunda teskilatciliq qabiliyyetini nezere alaraq 35 yasli genc alimi Fizika riyaziyyat fakultesinin dekani vezifesine secirler SSRI Ali ve Orta Ixtisas Tehsili Naziri V P Yelyutinin 06 avqust 1955 ci il tarixli raziliq emrinden sonra o hemin dovrde universitetin rektoru vezifesinde isleyen akademik Yusif Memmedeliyevin 1955 ci il 25 avqust tarixl emri ile 01 sentyabr 1955 ci illden doktorluq dissertasiyasi uzerinde islemek meqsedi ile M V Lomonosov adina Moskva Dovlet Universitetinin Mexanika riyaziyyat fakultesinin doktoranturasina ezam olunmusdur 1956 1958 ci illerde Moskva Dovlet Universitetinde doktoranturada oxumus 1960 ci ilde 43 yasinda Azerbaycan Dovlet Universitetinin Elmi Surasinda fizika riyaziyyat elmleri doktoru professor Lazar Lyusternik ve fizika riyaziyyat elmleri doktoru professor Viktor Nemitskinin meslehetciliyi ile Banax fezasinda diferensial tenliklerin nezeriyyesine dair Operator ve operatorlu diferensial tenliklerin analitik nezeriyyesine dair movzusunda doktorluq dissertasiyasini boyuk muveffeqiyyetle mudafie ederek fizika riyaziyyat elmleri doktoru elmi derecesini almisdir Qosqar Ehmedov riyaziyyat sahesinde elmler doktoru olmus altinci azerbaycanlidir Xususi qeyd etmek lazimdir ki Qosqar Ehmedov Baki seherinde riyaziyyat sahesinde doktorluq dissertasiyasi mudafie etmis ilk azerbaycanlidir 1960 ci ilde doktorluq dissertasiyasi mudafie etdikden sonra ona Moskvada qalib islemek teklif olunmusdu Teklifler Qazaxistandan Orta Asiya Respublikalarindan ve Simali Qafqaz olkelerinden de var idi lakin oz dogma el obasina vetenine urekden bagli olan Qosqar Ehmedov dogma Baki Dovlet Universitetinde islemeye ustunluk verib rehberlik etdiyi Diferensial ve inteqral tenlikler kafedrasinda fealiyyetini davam etdirir 1958 ci ilden omrunun sonuna qeder universitetin Mexanika riyaziyyat fakultesinin Diferensial ve inteqral tenlikler kafedrasinin mudiri vezifesinde calismaqla yanasi 1952 1956 ci illerde Fizika ve riyaziyyat ve 1970 1972 ci illerde Mexanika ve riyaziyyat fakultelerinin dekani 1963 1964 cu illerde universitet partiya komitesinin katibi vezifelerinde islemisdir O 1961 ci ilde Diferensial ve inteqral tenlikler kafedrasi uzre professor elmi adina layiq gorulmusdur Qosqar Ehmedov 1969 cu ilde Azerbaycanin SSR Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu secilmisdir O uzun iller Adi diferensial tenliker kursundan muhazireler oxumusdur 1960 ci illerin evvelinden o eyni zamanda hemin dovr ucun yeni olan Optimal idareetmenin riyazi usullari sahesi ile mesgul olmusdur 1970 ci illerin evvellerinde professor Qosqar Ehmedovun rehberliyi ile Bakida Optimal idareetme nezeriyyesi mektebi yaranmisdir 1972 ci ilin oktyabirinda SSRI mekaninda ilk defe olaraq Baki seherinde Qosqar muellimin teskilatciligi ve onun rehberliyi ile Optimal idareetme nezeriyyesi uzre ilk umumittifaq konfransi kecirilmisdir Konfransda kecmis SSRI nin muxtelif seherlerinden taninmis alimler istirak edirdiler Onlarin arasinda dovrun taninmis alimleri Moskvadan professorlar Vladimir Qriqoryevic Boltyanski Fyodr Pavlovic Vasilyev Ukraynadan professorlar Aleksandr Ivanovic Yeqorov Vladimir Larin Belorusdan Faina Mixaylovna Kirillovanin olmasi xususi maraq dogururdu Qosqar Ehmedov Azerbaycan Dovlet Universitetinde tam statda islemekle yanasi ayri ayri vaxtlarda ve illerde Hesen bey Zerdabi adina Kirovabad Pedaqoji Gence Dovlet Universiteti V I Lenin adina Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Universiteti Xalq Teserrufati Azerbaycan Dovlet Iqtisad Universiteti Institutlarinda ve muxtelif illerde Semerqend Dovlet Universitetinde riyaziyyatin muxtelif sahelerine aid muhazireler oxumus hemin muessiselerde tedris prosesinin keyfiyyetinin yukselmesine riyaziyyatci kadrlarla temin olunmasinda ve elmin inkisafina deyerli tohfeler vermisdir Qosqar Ehmedov Moskva Riyaziyyat cemiyyetinin SSRI Ali Tehsil Nazirliyi nezdinde Metodik Suranin Azerbaycan Dovlet Universitetinin boyuk Elmi Surasinin Mexanika riyaziyyat fakultesinin Azerbaycan EA nin Riyaziyyat ve Mexanika bolmesi uzre cixan Elmi eserler jurnalinin redaksiya heyetinin V I Lenin adina Azerbaycan Pedaqoji Institutunun ve Azerbaycan Dovlet Universitetinin Hesablama Merkezinin Elmi Suralarinin uzvu olmusdur Qosqar muellim iki il Mexanika riyaziyyat fakultesinin dekani vezifesinde isledikden sonra oz erizesine esasen hemin vezifeden azad olunmusdur Riyaziyyat elminin daha da inkisaf etdirilmesi meqsedi ile Qosqar Ehmedov 1969 cu ilde Tetbiqi riyaziyyat fakultesinin yaradilmasi haqqinda Azerbaycan Dovlet Universitetine gelmis hemin dovrde Azerbaycana rehberlik eden ulu onder Heyder Eliyeve muraciet etmisdir Bu muracietden sonra Heyder Eliyevin tapsirigi ve komekliyi ile Mexanika riyaziyyat fakultesinin bazasi esasinda Tetbiqi Riyaziyyat fakultesi yaradilmisdir Sonralar bu fakultenin adi deyisdirilerek Tetbiqi riyaziyyat ve kibernetika fakultesine cevrilmisdir Diferensial ve inteqral tenlikler sahesinde boyuk mutexessis kimi taninmis Qosqar Ehmedov 70 den cox elmi eserin muellifi olmusdur Qosqar Ehmedovun elmi ve pedaqoji kadrlarin hazirlanmasinda evezsiz xidmetleri olmusdur Onun rehberliyi ile 60 dan cox elmler namizedi hazirlanmisdi O 80 den yuxari namizedlik ve doktorluq dissertasiyalarin mudafiesinde resmi opponent kimi cixis etmis doktorluq dissertasiyasi uzerinde isleyen bir cox riyaziyyatcilarin elmi meslehetcisi olmusdur Qosqar Ehmedov 1975 ci il fevralin 12 vefat etmis ve Fexri Xiyabanda defn olunmusdur Minlerle insan oz qelbinin hokmu ile onun defn merasiminde istirak etmisdir Onu son menzile yola salmaga muxtelif pese ve senet sahibleri kendliler ve fehleler elm ve medeniyyet xadimleri dovlet adamlari Orta Asiyadan Simali Qafqazdan ve kecmis SSRI nin bir cox seherlerinden meshur insanlar gelmisler Insan axininin evveli axiri gorunmurmus Cenazeni Universitetin binasindan fexri xiyabana qeder masina qoymamis adamlar bir birini evez ederek onun cenazesini ciyinlerinde dasimagi ozlerine borc bilerek ve bu yolla Qosqar muellime olan hormet ve mehebbetlerini onun ruhuna qaytarmaq istemisler Merasimde istirak eden yasli insanlarsn melumatina gore Qosqar muellimin defn merasiminde Hesen bey Zerdabinin Uzeyir Hacibeyovun Semed Vurgunun ve Eliaga Vahidin defn merasimi ile muqayise oluna bilecek sayda insan axini istirak etmisdir Qosqar Ehmedovun elmi tedqiqat islerine maragin oyanmasinda muellimi olmus Azerbaycanin gorkemli riyaziyyatci alimi Baki Dovlet universitetinin mexanika riyaziyyat fakultesinin ilk azerbaycanli dekani Mikayil Xidirzadenin evezsiz xidmetleri olmusdur AMEA Riyaziyyat ve Mexanika Institutunun direktoru AMEA nin muxbir uzvu professor Misir Merdanovun Radius nesriyyatinda Qosqar Ehmedovun heyat ve elmi yaradicilligina hesr olmus Muellimim Qosqar Ehmedov adli 17 bolmeden ibaret kitabi cap olunmusdur Kitab 264 sehifeden ibaretdir Kitabda AMEA Riyaziyyat ve Mexanika Institutunun direktoru AMEA nin muxbir uzvu professor Misir Merdanov yazirdi Her bir xalqin yaddasinda o xalqin tarixini elmini edebiyyatini meneviyyatini temsil eden gorkemli sexsler olmusdur Azerbaycan xalqi da mehz bele bir xalqdir Zaman zaman oz milli mefkuresini amalini xalqinin rifahina onun elminin tehsilinin medeniyyetinin inkisafina hesr eden millet veten sevgisi ile alisib yanan vetendaslar yetiren ezemetli bir xalq Eger xalqimizin tarixini vereqlesek muxtelif vaxtlarda bele mutefekkirlerin yetisdiyinin ve ardicillarini yetirdiklerinin sahidi olariq Bele insanlarla yasanan deqiqeler sene bir omur boyu bes edir onlarin sexsiyyeti meneviyyati emelleri sene ornek olur Azerbaycan Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu fizika riyaziyyat elmleri doktoru professor sozun esl menasinda boyuk muellim alicenab humanist mudrik ve xeyirxah insan Qosqar Teymur oglu Ehmedov xalqimizin yetirdiyi bele sexslerden biridir Tehsil illeri1923 1927 ci iller Soyudlu kend ibtidai mektebi 1927 1930 cu iller Gedebey qesebe natamam orta mektebi 1930 1933 cu illerde Baki Beynelmilel Pedaqoji Texnikumu 1935 c il S M Kirov adina Azerbaycan Dovlet Universitetinin nezdindeki hazirliq kursu 1936 1938 ci iller Tibb Institu 1936 1941 ci iller Azerbaycan Dovlet Universitetinin Fizika riyaziyyat fakultesinin Riyaziyyat bolmesi 1942 ci il Moskva seher Lenin ordenli Feliks Edmundovic Dzerjinski adina Artilleriya Akademiyasi 1946 1949 cu iller Azerbaycan Dovlet Universitetinin aspiranturasi 1956 1958 ci iller Moskva Dovlet Universitetinde doktoranturasiElmi pedaqaji ve emek fealiiyeti1934 cu ilde Gedebey rayonunun Xarxar kend natamam orta mektebinde fizika ve riyaziyyat muellim islemisdir 1941 1945 ci illerde Boyuk Veten Muharibesinde texnik muhendis Baki Qarnizonunun zenit artilleriyasi uzre komandir muavini kimi herbi xidmet etmisdir 1946 ci ilden Azerbaycan Dovlet Universitetinde Funksiyalar nezeriyyesi ve cebr kafedrasinda muellim ve Fizika riyaziyyat fakultesinin dekan muavini islemisdir 1951 ci ilde calisdigi kafedranin dosenti vezifesine secilib 1952 1956 ci illerde Azerbaycan Dovlet Universitetinin Fizika riyaziyyat fakultesinin dekani vezifesinde calismisdir 1958 1975 ci illerde universitetin Mexanika riyaziyyat fakultesinin Diferensial ve inteqral tenlikler kafedrasinin mudiri vezifesinde calismaisdir 1961 ci ilde Diferensial ve inteqral tenlikler kafedrasi uzre professor elmi adina layiq gorulmusdur 1963 1964 cu illerde universitet partiya komitesinin katibi vezifelerinde islemisdir 1969 cu ilde Azerbaycanin SSR Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu secilmisdir 1970 1972 ci illerde Mexanika ve riyaziyyat fakultelerinin dekani islemisdir Esas elmi nailiyyetleriQosqar Ehmedovun esas elmi istiqameti bes istiqameti ehate edir Birinci istiqamet qeyri xetti inteqral tenliklerin ve operator tenliklerin analitik nezeriyyesine aid tedqiqatlardir Ikinci tedqiqat istiqameti adi diferensial tenlikler ucun coxnoqteli serhed meselelerinin ve inteqral berabersizliklerin arasdirilmasina aiddir Ucuncu istiqamet meyl eden arqumentli diferensial tenlikler nezeriyyesine aiddir Bele tenliklerin hellinin dayaniqligi ve inteqral gostericileri meselelerinde Qosqar Ehmedlinin yetirmeleri ile aldigi neticeler indi de optimal idare nezeriyyesinde muhum rol oynayir Dorduncu istiqameti professor Q Ehmedli ekstremal diferensial ve ekstremal inteqral tenliklerin tedqiqi adlandirmisdir Bilavasite praktikadan gelen bele tenlikler arasdirilaraq hellinin tetbiqi ucun alqoritmler verilmisdir Besinci istiqamet optimal idare nezeriyyesi ile bilavasite elaqedardir Bu istiqamet Azerbaycanda Qosqar muellimin adi ile baglidir ilk neticeler professorun ozu ve yetirmeleri terefinden alinmisdir MukafatlariQosqar Ehmedovun xidmetleri bir sira hokumet mukafatlarina layiq gorulmusdur Boyuk Veten muharibesinin istirakcisi kimi 1945 ci ilde Qafqazin mudafiesi ve Almaniya uzerinde qelebe medallari yuksek seviyyeli genc riyaziyyatci mutexessislerin hazirlanmasinda uzun muddetli ve qusursuz emeyine gore Sanli Emek medali ile teltif edilmisdir O 1969 cu ilde Azerbaycan Dovlet Universitetinin 50 illiyi munasibetile xatire medali ile teltif edilmis ve hemen il Azerbaycan SSR nin EA nin muxbir uzvu secilmisdir AilesiAtasi Ehmedov Teymur Ehmed oglu 1888 ci ilde anasi Ehmedova Yeter Moyle qizi 1895 ci ilde Gedebey rayonunun Soyudlu kendinde anadan olmuslar Babasi Ehmed kisi dovrunun uzde olan tehsile maraq gosteren adamlarindan biri olub XX esrin evvellerinde Gedebey rayonunun Soyudlu kendinde ilk mekteb de ele Ehmed kisinin sayesinde onun evinde acilib Teymur Ehmedov 1942 ci ilin mayinda Xalq maarifi sahesinde fealiyyetine gore Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin qerari ile olkemizde Emekdar Mekteb Muellimi fexri adina layiq gorulen ilk muellimlerden biri olub Mirze Teymurla Yeter xanimin on ovladi olmusdur Bir oglan bir qiz usagi lap korpeyken vefat etmisdir Sekkiz usaqdan hamisi orta mektebi ela qiymetlerle bitirmisdir Boyuk oglu Qesem Bakida Internasional Pedaqoji Texnikumda oxuyarken vefat etmis qizi Beyaz ise orta mektebi bitirdikden sonra tehsilini davam etdirmemisdir Bu ailenin alti ovladi Qosqar Samil Cemil Huru Gulnaz ve Gulare ali tehsil almis ve elmin muxtelif sahelerinde taninmis alimler olmuslar Teymur muellimle Yeter xanimin boyudub basa catdirdigi 7 usagin altisi alim olub Onlardan ucu Qosqar Samil ve Cemil muvafiq olaraq Azerbaycan Dovlet Universitetinin riyaziyyat kimya ve felsefe fakultelerinde oxuyarken telebeler ucun dovrun en yuksek teqaudu olan Stalin teqaudu ile oxuyublar Sonralar Qosqar Samil ve Cemil oz sahelerinde dunyanin taninmis alimleri olublar Qosqar ve Samil atalari Teymurla birlikde Boyuk Veten Muharibesinde istirak edibler Qosqar Ehmedov 1947 ci ilde Necefova Boyukxanim Eliverdi qizi ile aile hayati qurub ve 5 ovlad atasi olmusdur oglu Ehmedov Nizami 1948 2001 illerde yasamis 4 ovladi olmus ve ovladlarindan birinin adi Qosqardir qizi Ehmedova Sedaqet 1949 cu ilde anadan olmusdur qizi Ehmedova Gullu 1951 2018 qizi Ehmedova Seide 1953 2013 oglu Ehmedov Nazim 1954 cu ilde anadan olub hal hazirda 2 ovladi ve 4 nevesi var Qardasi Cemil Ehmedli Felsefe elmleri doktoru professor emekdar elm xadimi Rusiya Pyotr Elmler ve Incesenet Akademiyasinin akademikidir Meshur telebeleriFeremez Maqsudov fizika riyaziyyat elmleri doktoru akademik Misir Merdanov Professor AMEA nin Riyaziyyat ve Mexanika Institutunun direktoru Yehya Memmedov emekdar elm xadimi Dovlet mukafati laureati AMEA nin muxbir uzvu fizika riyaziyyat elmleri doktoru professor Arif Babayev Azerbaycan Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu emekdar elm xadimi fikiza riyaziyyat elmleri doktoru Qember Namazov fizika riyaziyyat elmleri namizedi professor Memmed Yaqubov fizika riyaziyyat elmleri doktoru professor respublikanin emekdar muellimi Eleddin Samilov Fizika Riyaziyyat elmleri doktoru Professor Telman Melikov fizika riyaziyyat elmleri doktoru professorEserleriOb odnom nelinejnom integralnom uravnenii DAN Az SSR 8 1951 s 341 346 Metod vyrozhdennyh yader dlya odnogo klassa uravnenij v prostranstve L Izvestiya ANDREJ Azerb SSR 4 1953 s 27 34 Teoremy sushestvovaniya resheniya nekotoryh sistem nelinejnyh uravnenij Trudy Azerb un ta ser fizmat 4 1954 s 34 46 Issledovanie tochek razvetvleniya resheniya odnogo klassa nelinejnyh integralnyh uravnenij Trudy IFM AN AzSSR Ser Matem 7 1955 s 86 109 Ob odnoj teoreme teorii razvetvleniya resheniya odnogo klassa nelinejnyh integralnyh uravnenij Uch zap AGU 1955 s 3 11 Analiticheskoe prodolzhenie resheniya nelinejnogo uravneniya v V prostranstvah Uch zap AGU 1956 12 s 3 18 Algebraicheskoe prodolzhenie reshenij nelinejnyh uravnenij v prostranstvah Banaha Uch zap AGU 1957 s 3 17 K teorii nelinejnyh integralnyh uravnenij Trudy Azerb zaochn ped in ta 4 1 1957 s 41 50 O zadachi Koshi dlya odnogo klassa nelinejnyh uravnenij v funkcionalnyh prostranstvah DAN SSSR t 115 1957 s 9 12 O prodolzhenii reshenij odnogo klassa nelinejnyh uravnenij v funkcionalnyh prostranstvah Banaha UMN 12 5 77 1957 s 249 251 Analiticheskih metod Nekrasova Nazarova v nelinejnom analize UMN 12 4 76 1957 s 135 153 Algebraicheskaya prodolzhimost resheniya odnogo nelinejnogo operatornogo uravneniya v prostranstve Banaha Uch zap AGU fiz mat i him seriya 1958 s 3 13 O mnogoznachnoj razreshimosti zadachi Koshi dlya obyknovennogo differencialnogo uravneniya Uch zap AGU 1958 s 3 9 Ob analiticheskom prodolzhenii reshenij nelinejnyh operatornyh uravnenij a prostranstve Banaha Uch zap AGU 1958 s3 15 Ob alegebraicheskoj tochke razvetvleniya resheniya odnogo klassa nelinejnyh integralnyh uravnenij Trudy IFM AN Az SSR t8 1958 Ob algebraicheskoj tochke razvetvleniya resheniya odnogo klassa nelinejnyh integralnyh uravnenij Tr In ta Fizika i matem AN AzSSR 8 1959 s 107 116 Ob osobyh resheniyah odnogo klassa integro differencialnyh uravnenij DAN SSSR 128 1959 s 443 446 Razvetvlenie reshenij smeshannyh zadach dlya odnogo klassa nelinejnyh uravnenij Uch zap AGU seriya fiz mat i him nauk 1960 s 3 21 Ob osobyh resheniyah odnogo klassa nelinejnyh integro differencialnyh uravnenij Uch zap AGU seriya fiz mat i him nauk 1961 s 3 20 Smeshannaya zadacha dlya Integro differencialnyh uravnenij Uch zap AGU seriya fiz mat i him nauk 1961 s 3 12 Isledovanie razvetvleniya resheniya zadachi Koshi dlya operatornogo differencialnogo uravneniya Tr In ta Matem i meh AN AzSSR 1 1961 s67 79 Teoremy sushestvovaniya resheniya nekotoryh sistem nelinejnyh uravnenij Uch zap AGU seriya fiz mat i him nauk 1961 s 3 12 Isledovanie reshenij smeshannoj zadachi dlya odnogo klassa nelinejnyh uravnenij Uchen Zapiski AGU seriya fiz mat nauk 16 29 1964 Isledovanie odnogo klassa nelinejnyh integralnyh uravnenij Differencialnyh uravnenij 2 10 1966 s 1374 1384 Isledovanie odnogo klassa nelinejnyh uravneniya tipa Shmidta V sb Uravn Matem Fiziki i Funkc Analiza Alma Ata 1966 s 10 15 Primenenie odnoj teoremy Harta k issledovaniyu nelinejnyh integralnyh uravnenij Differencialnye uravnenie 1967 3 4 667 669 O differencialno ekstremalnyh uravneniyah s zapazdyvayushim argumentom Tretya Konf Fakulteta Fiziko matematicheskih i estestvennyh nauk Tezisy dokladov M 1967 O differencialno ekstremalnyh uravneniyah s zapazdyvayushim argumentom Uchyonye zapiski AGU Ser Fiziko mat Nauk 1967 Ob odnoj sisteme integro ekstremalnyh uravneniyah s zapazdyvayushim argumentom Uch zap AGU ser fiz mat nauk 1967 s Ob odnoj zadache variacionnogo ischislenie dlya obyknovennogo differencialnogo uravnenij pri nalichii ogranichenij Izv AN Azerb SSR 1967 s 17 O dvuhparametricheskoj zadache uravneniya pri nalichii ogranichenij Uch zap AGU ser fiz mat nauk 1967 s 25 32 Ob odnom primenenie teorii optimalnyh processov k zadacham priblizheniya funkcij UCh ZYaap AGU 1968 Princip maksimuma dlya zadach s konechnym chislom peremennyh zapazdyvanij s fiksirovannom vremenem i svobodnym pravom koncom traektorij Uchen zap ser fiz mat AGU 1968 Ob optimalnom upravlenii v sistemah opisyvaemyh differencialnymi uravneniyami v chastnyh proizvodnyh s zapazdyvayushimi argumentami Uchen zap ser fiz mat AGU 1967 s 39 47 Ob optimalnom upravlenii v sistemah s raspredelennymi parametrami s zapazdyvayushim argumentami Uchen Zapiski ser fiz mat AGU1970 s 21 26 Primenenie problemy momentov k resheniyu nekotoryh optimalnyh zadach opisyvaemyh uravneniyami v chastnyh proizvodnyh Uchen zap ser fiz mat AGU 1970 Rol matematiki v razvitii matematiki v Azerbajdzhane Uchen zap ser fiz mat AGU 1970 s 3 15 Ob ogranichennosti reshenij odnogo klassa nelinejnyh uravnenij s peremennymi zapazdyvaniyami UCh zap AGU Ser Fiz mat Nauk 1971 Primenenie metoda kvazilinearizacii k odnoj sisteme s nelinejnymi kraevymi usloviyami Iz AN Azerb SSR Ser Fiz mat Nauk 1972 Neobhodimye usloviya optimalnosti dlya nekotoryh zadach teorii optimalnogo upravleniya DAN Az SSR 1972 K bolee obshemu ponyatiyu sopryazhennogo uravneniya dlya sistemy differencialnyh uravnenij s zapazdyvayushim argumentom nejtralnogo tipa Iz AN Azerb SSR 1972 Nekotorye integralnye neravenstva Izv AN Uz SSR ser fiz tehn i mat nauk 1972 s 16 22 Ob odnoj zadache teorii optimalnogo upravleniya v sisteme s raspredelennymi parametrami Uchen Zap Ser fiz mat AGU 1972 s 3 8 Ob odnoj optimalnoj zadache dlya linejnyh sistem s raspredelennymi parametrami Uchen Zap ser fiz mat AGU 1972 s 3 8 Matematicheskie nauki V kn Obzornye doklady nauchnoj konferencii universitetov Zakavkazya posvyash 50 letiyu obrozov SSSR Tbilisi 1972 Teorema sushestvovaniya dlya odnoj zadachi teorii optimalnogo upravleniya Uchen Zap ser fiz mat AGU 1973 s 9 13 Priblizhennoe reshenie dvuhtochechnyj kraevoj zadachi s parametrom metod opredelenij funkcionalnyh popravok DAN Azerb SSR 1973 s 3 7 Mnogotochechnaya kraevaya zadacha Koshi nikoletti dlya sistem differencialnyh uravnenij s otklonyayushimsya argumentom i nekotorye voprosy koleblemoj reshenij DAN Azerb 1973 t 29 s 12 15 Ob ustojchivosti reshenij differencialnyh uravnenij s zapazdyvayushimi argumentami zavisyashimi ot resheniya Tez dokl Vsesoyuz konf po kachestvennoj teorii dif urav ee primeneniyam i metodike prepodav dif urav v vys ucheb Zaved oktyabr 1973 Samarkand 1973 s 17 Vikikitabda Qosqar Biblioqrafiya movzusuna dair metn var IstinadlarMenbe 1 Xarici kecidlerhttp 525 az site name xeber amp news id 87706 gsc tab 0 https az wikipedia org wiki M C3 BC C9 99llimim Qo C5 9Fqar C6 8Fhm C9 99dov ibadetgah