Mikayıl Ellaz oğlu Xıdırzadə (1911, Miskinli, Yelizavetpol qəzası – 1944, Vitebsk) — Azərbaycanlı riyaziyyatçı alim, Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsinin ilk azərbaycanlı dekanı.
Mikayıl Xıdırzadə | |
---|---|
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Gədəbəy rayonu, Miskinli kəndi |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Belarusiya, Vitebsk |
Vəfat səbəbi | Müharibə |
Dəfn yeri | Belarusiya, Vitebsk vilayətinin, Zazıbı kəndi |
Vətəndaşlığı | Rusiya imperiyası AXC SSRİ |
Milliyyəti | Azərbaycanlı |
Uşağı | Zaur Xıdırzadə |
Atası | Ellaz Xıdır oğlu |
Təhsili | |
Tanınmış yetirmələri | MEA-nın müxbir üzvü Qoşqar Əhmədov, professor Əmir Həbibzadə, H. Ağayev, M. Kərimov, K.Kərimov və,s |
Həyatı
Mikayıl Xıdırzadə 1911-ci ildə Gədəbəyin Miskinli kəndində anadan olub.
Elmi fəaliyyəti
Gədəbəy rayon Miskinli Kənd 1-saylı tam orta məktəbində orta təhsilini başa vurduqdan sonra Azərbaycan Politexnik İnstitutuna daxil olmuşdur. 1932-ci ildə Azərbaycan hökumətinin Təhsil haqqında qərarına əsasən, təhsilini davam etdirmək üçün Azərbaycandakı ali məktəblərdən Moskva Dövlət Universitetinə müsabiqə yolu ilə göndəriləcək tələbələr seçilmiş və onların arasında Azərbaycan Politexnik İnstitutu Mexanika fakültəsinin 2-ci kursunu əla qiymətlərlə yekunlaşdıran Mikayıl Xıdırzadə də olmuşdur. O, 16 tələbə arasında seçim imtahanlarından müvəffəqiyyətlə çıxan və Moskva Dövlət Universitetinin Mexanika – riyaziyyat fakültəsinə qəbul edilmiş iki tələbədən biri olmuşdur.. O, Sovet dövründə Moskva Dövlət Universitetinə daxil olmuş ilk azərbaycanlı olub. Burda oxuduğu zaman müəllimləri onu Mixayıl Lomonosova bənzədir və Mikayıl müəllimə "Mixayıl" deyə səslənirlər. 1937-ci ildə ali təhsilini bitirdikdən sonra Mikayıl Xıdırzadə Bakıya dönmək istəyir, lakin müəllimləri ona icazə vermir. Mikayıl müəllim ona vətəndə daha çox ehtiyacın olduğunu və getməyinin vacib olduğunu bildirir, 1937-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsində müəllim, 1938-ci ildən isə dekan kimi çalışıb. Mikayıl müəllim fakültənin ilk Azərbaycanlı dekanı olub. Az müddətdə xeyli riyaziyyatçı yetişdirə bilib.
Hərbi xidməti
1936-cı ildən başlayan, SSRİ-də baş verən Böyük təmizləmə zamanı Mikayıl Xıdırzadənin adını represiya siyahısına əlavə edirlər. 1941-ci ildə Böyük Vətən Müharibəsi başlayarkən səfərbərliyə cəlb olunmamaq hüququna malik olmasına baxmayaraq, Mikayıl Xıdırzadə könüllü olaraq ordu sıralarına yazılıb və cəbhəyə yollanıb. Topçu bölüyünün komandiri olub. Döyüşlərdə göstərdiyi qəhrəmanlığa görə, "Qırmızı Ulduz" ordeni və müxtəlif medallarla təltif edilmişdir. Onun "Qırmızı Ulduz" ordeni ilə təltif olunması haqqında olan 12 mart 1943-cü il 16 / 11 saylı əmrdə deyilir : " SSRİ Ali Sovetinin qərarı ilə döyüş tapşırıqlarını nümunəvi və igidliklə yerinə yetirdiyinə görə M. E. Xıdırzadə "Qırmızı ulduz" ordeni ilə təltif edilsin " . M. Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin – müəllimləri və rəhbərliyi Mikayıl müəllimin döyüşlərdə olduğunu öyrənirlər. Və onun arxasınca heyət göndərirlər ki, Mikayıl müəllimi gətirsinlər, lakin Mikayıl Xıdırzadə 1944-cü ildə Belarusiyanın Vitebsk vilayətinin Lioznen rayonu Zazıbı kəndinin müdafiəsi zamanı hərbi tapşırığı yerinə yetirərkən qəhrəmancasına həlak olmuş və Zazıbı kəndi yaxınlığında dəfn olunmuşdur.
Belarusiya, Vitebsk vilayətinin, Zazıbı kəndi yaxınlığında dəfn olunmuşdur. Dəfn olunanların siyahısında 4420 № — li qəbir Mikayıl Xıdırzadəyə məxsusdur.
İrsi
Oğlu Zaur Xıdırzadə xatirəsini əbədiləşdirmək üçün Miskinli kənd qəbiristanlığında Mikayıl müəllimin atasının və qardaşlarının yanında məzar daşını qoydurur.
29 sentyabr 2012-ci ildə Gədəbəy rayon Mədəniyyət evində 100-illik yubleyinə həsr edilmiş tədbir keçirilmişdir.
Gədəbəy Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısının 31 iyul 2014-cü il tarixli, 205 — nömrəli Sərancamı ilə Gədəbəy şəhərində küçlərin birinə Mikayıl Xıdırzadənin adı verilmişdir.
Mükafatları
Ölümdən sonra Sovet İttifaqı Ali Sovetinin Rəyasət heyətinin qərarı ilə 26 fevral 1946 və 15 avqust 1947-ci illərdə orden ilə təltif edilmişdir.
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2021-08-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-09.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-07-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-19.
- https://pressklub.az/?p=93266[ölü keçid]
- "Arxivlənmiş surət". 2021-07-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-19.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-07-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-19.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-07-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-19.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-09-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-19.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-07-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-19.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-07-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-19.
- . 2012-10-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-09-12.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mikayil Ellaz oglu Xidirzade 1911 Miskinli Yelizavetpol qezasi 1944 Vitebsk Azerbaycanli riyaziyyatci alim Baki Dovlet Universitetinin Mexanika riyaziyyat fakultesinin ilk azerbaycanli dekani Mikayil XidirzadeDogum tarixi 1911Dogum yeri Gedebey rayonu Miskinli kendiVefat tarixi 1944Vefat yeri Belarusiya VitebskVefat sebebi MuharibeDefn yeri Belarusiya Vitebsk vilayetinin Zazibi kendiVetendasligi Rusiya imperiyasi AXC SSRIMilliyyeti AzerbaycanliUsagi Zaur XidirzadeAtasi Ellaz Xidir ogluTehsili Moskva Dovlet UniversitetiTaninmis yetirmeleri MEA nin muxbir uzvu Qosqar Ehmedov professor Emir Hebibzade H Agayev M Kerimov K Kerimov ve sHeyatiMikayil Xidirzade 1911 ci ilde Gedebeyin Miskinli kendinde anadan olub Elmi fealiyyetiGedebey rayon Miskinli Kend 1 sayli tam orta mektebinde orta tehsilini basa vurduqdan sonra Azerbaycan Politexnik Institutuna daxil olmusdur 1932 ci ilde Azerbaycan hokumetinin Tehsil haqqinda qerarina esasen tehsilini davam etdirmek ucun Azerbaycandaki ali mekteblerden Moskva Dovlet Universitetine musabiqe yolu ile gonderilecek telebeler secilmis ve onlarin arasinda Azerbaycan Politexnik Institutu Mexanika fakultesinin 2 ci kursunu ela qiymetlerle yekunlasdiran Mikayil Xidirzade de olmusdur O 16 telebe arasinda secim imtahanlarindan muveffeqiyyetle cixan ve Moskva Dovlet Universitetinin Mexanika riyaziyyat fakultesine qebul edilmis iki telebeden biri olmusdur O Sovet dovrunde Moskva Dovlet Universitetine daxil olmus ilk azerbaycanli olub Burda oxudugu zaman muellimleri onu Mixayil Lomonosova benzedir ve Mikayil muellime Mixayil deye seslenirler 1937 ci ilde ali tehsilini bitirdikden sonra Mikayil Xidirzade Bakiya donmek isteyir lakin muellimleri ona icaze vermir Mikayil muellim ona vetende daha cox ehtiyacin oldugunu ve getmeyinin vacib oldugunu bildirir 1937 ci ilde Baki Dovlet Universitetinin Mexanika riyaziyyat fakultesinde muellim 1938 ci ilden ise dekan kimi calisib Mikayil muellim fakultenin ilk Azerbaycanli dekani olub Az muddetde xeyli riyaziyyatci yetisdire bilib Herbi xidmeti1936 ci ilden baslayan SSRI de bas veren Boyuk temizleme zamani Mikayil Xidirzadenin adini represiya siyahisina elave edirler 1941 ci ilde Boyuk Veten Muharibesi baslayarken seferberliye celb olunmamaq huququna malik olmasina baxmayaraq Mikayil Xidirzade konullu olaraq ordu siralarina yazilib ve cebheye yollanib Topcu boluyunun komandiri olub Doyuslerde gosterdiyi qehremanliga gore Qirmizi Ulduz ordeni ve muxtelif medallarla teltif edilmisdir Onun Qirmizi Ulduz ordeni ile teltif olunmasi haqqinda olan 12 mart 1943 cu il 16 11 sayli emrde deyilir SSRI Ali Sovetinin qerari ile doyus tapsiriqlarini numunevi ve igidlikle yerine yetirdiyine gore M E Xidirzade Qirmizi ulduz ordeni ile teltif edilsin M Lomonosov adina Moskva Dovlet Universitetinin muellimleri ve rehberliyi Mikayil muellimin doyuslerde oldugunu oyrenirler Ve onun arxasinca heyet gonderirler ki Mikayil muellimi getirsinler lakin Mikayil Xidirzade 1944 cu ilde Belarusiyanin Vitebsk vilayetinin Lioznen rayonu Zazibi kendinin mudafiesi zamani herbi tapsirigi yerine yetirerken qehremancasina helak olmus ve Zazibi kendi yaxinliginda defn olunmusdur Belarusiya Vitebsk vilayetinin Zazibi kendi yaxinliginda defn olunmusdur Defn olunanlarin siyahisinda 4420 li qebir Mikayil Xidirzadeye mexsusdur IrsiOglu Zaur Xidirzade xatiresini ebedilesdirmek ucun Miskinli kend qebiristanliginda Mikayil muellimin atasinin ve qardaslarinin yaninda mezar dasini qoydurur 29 sentyabr 2012 ci ilde Gedebey rayon Medeniyyet evinde 100 illik yubleyine hesr edilmis tedbir kecirilmisdir Gedebey Rayon Icra Hakimiyyetinin bascisinin 31 iyul 2014 cu il tarixli 205 nomreli Serancami ile Gedebey seherinde kuclerin birine Mikayil Xidirzadenin adi verilmisdir MukafatlariOlumden sonra Sovet Ittifaqi Ali Sovetinin Reyaset heyetinin qerari ile 26 fevral 1946 ve 15 avqust 1947 ci illerde orden ile teltif edilmisdir Istinadlar Arxivlenmis suret 2021 08 09 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 09 Arxivlenmis suret 2021 07 19 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 19 https pressklub az p 93266 olu kecid Arxivlenmis suret 2021 07 19 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 19 Arxivlenmis suret 2021 07 19 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 19 Arxivlenmis suret 2021 07 19 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 19 Arxivlenmis suret 2021 09 23 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 19 Arxivlenmis suret 2021 07 19 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 19 Arxivlenmis suret 2021 07 19 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 19 2012 10 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 09 12