Qiyaslı — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Qiyaslı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. 20 noyabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətindədir.
Qiyaslı | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon | Ağdam rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Saat qurşağı | |
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Poçt indeksi | AZ0232 |
Tarixi
Qiyaslı bir oymaq kimi 1727-ci ilə aid Gəncə-Qarabağ əyalətinin müfəssəl dəftəri adlı mənbədə Otuziki elinin (tayfasının) oymaqları arsında adı çəkilərək yaşadığı yerləri göstərilir. Mənbəyə görə, Otuzikilər tayfasının Qiyaslı oymağı Həsir adlı yerdə qışılayır, Kotan və Kələki adlı çayların kənarında əkinçiliklə məşğul olur, yataqları Müşkəbad kimi tanınan Qarabaldır çayının kənarında və Dərdan kəndində olan yaylaqları Mağavuz, Kuhistan yeri, Çağlı, Alagöl, Ərdaş və binək kəndi tərəfdədir.
XVIII əsrin əvvəllərində Qiyaslı kəndi yox, Qiyaslı oymağı var idi və bu oymaq köçərilərdən ibarət olmaqla yanaşı, yaylaq və qışlaqlarda yaşamını keçirir, əkinlərini isə aran Qarabağda edirdilər. Digər mötəbər bir sənəd - Gürcüstan əyalətinin baş qubernatoru Yermolovun əmri ilə faktiki dövlət müşaviri Mogilyov və polkovnik Yermolov tərəfindən 1823 -cü il üçün tərtib edilmiş "Qarabağ əyalətinin təsviri" adlı sənəd Qarabağ əyalətinin vergi reyestri idi. Bu sənədə görə, Qiyaslı köçü 27 tüstüdən (yəni ailə) ibarət idi. Onlardan vergi ödəməyənlər maaf Yüzbaşı Bəylər – 1 tüstü, onun dayısı – 1 tüstü, bağban – 1 tüstü, rəncbərlər – 2 tüstü, bərbər və çavuş 2 tüstü, kasıblar 6 tüstüdən ibarət idi. Qiyaslıdan olan ailələr bir zamanlar Şuşa qalasında yaşayan və bir qoluda Şəkidə yaşayan Allahverdi ailəsinin soyundan idi. Əlimizdə olan müfəssəl xəritələrdən ən qədimi 1817-ci ildə əlahəzrət imperatorun baş qərargahının hərbi topoqrafik depoda qravirovka etdirdiyi xəritə və 1837 ci illərə aid general mayor Baron fon Xovenin tərtib etdiyi Qafqaz vilayətinin xəritəsidir. Bu xəritələrdə Qiyaslı kəndi qeyd edilməmişdir. Qiyaslı kəndinin qeyd edildiyi xəritələrdən hələ ki, ən qədimi 1880-ci ilə aid olan və Zeydlits tərəfindən hazırlanmış Qafqaz vilayətinin etnoqrafik xəritəsidir. Bu xəritədə Qiyaslı kəndi məscidə sahib olmayan kənd işarəsi ilə verilmişdir. Daha bir mötəbər mənbə rolunu oynaya biləcək xəritə Kənd cəmiyyətlərini və əhalinin dinə görə bölgüsünü göstərən Yelizavetpol quberniyasının xəritəsidir. 1886-cı ilə aid ailə siyahıları əsasında Qafqaz Statistika Komitəsi tərəfindən tərtib edilmişdir və İlin tərəfindən 1888-ci ildə nəşr edilmişdir. Bu xəritədə Qiyaslı kəndi məscidsiz kənd kimi göstərildiyi halda onun yaxınlığında olan Xıdırlı (Ağdam) və Seyidli (Ağdam) kəndlərində məscid olduğu göstərilmişdir.
1903-cü ilə aid Qafqaz Hərbi Dairəsinin xəritəsinə nəzər yetirdikdə Ağdam şəhəri yaxınlığında yerləşən Qiyaslı kəndinə də rast gəlirik. Xəritədə kəndlər müxtəlif işarələrlə verilirdi. Bunlardan biri adi kənd işarəsi, digəri də məscidi olan kənd işarəsi idi. Bu xəritədə də Qiyaslı kəndi məscidə malik olmayan kənd kimi göstərilir.
Artıq 1926-cı ilə aid Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Ağdamın yaxınlığında iki Qiyaslı kəndinin mövcud olduğunu görürük.
Qubadlı rayonundakı Qiyaslı (Altin-Qiyaslı) kəndi ilə eyni mənşəlidir.
Əhalisi
Tanınmışları
- - Texnika elmləri namizədi
- Şahmalı Kürdoğlu - Azərbaycanın tanınmış xanəndələrindən biri.
Şəhidləri
Qiyaslı kənd 63 şəhid verib
- Şahmalı Mirsəqulu oğlu Hacıyev-(12 aprel 1930,– 6 noyabr 1992) Azərbaycanın tanınmış xanəndələrindən biri.Şəhid
- -( 30 may 1959-24 sentyabr 1992)(33 yaşında)
- Həsənov Azər Telman oğlu-(1971-1992)
- Göyüşov Tanrıverdi Ənvər oğlu-(1965-05-02-1992-06-15)
- Fərzəliyev Samir Vaqif oğlu
İstinadlar
- Azərpoçt. "İndekslər" (az.). www.azerpost.az. 2016-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-19.
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı, 2024" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2024-02-28. 2024-03-14 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-04-05.
Mənbə
- Orxan Məmmədov (Baharlı). Ağdamın adlı-sanlı pedaqoqları, alimləri. Bakı, Sabah, 2001
Ağdam rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Qiyasli Qiyasli Azerbaycan Respublikasinin Agdam rayonunun Qiyasli kend inzibati erazi dairesinde kend 20 noyabr 2020 ci ilde Azerbaycan Silahli Quvvelerinin nezaretindedir Qiyasli40 01 35 sm e 46 54 55 s u Olke AzerbaycanRayon Agdam rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00Reqemsal identifikatorlarPoct indeksi AZ0232Xeriteni goster gizle QiyasliTarixiQiyasli bir oymaq kimi 1727 ci ile aid Gence Qarabag eyaletinin mufessel defteri adli menbede Otuziki elinin tayfasinin oymaqlari arsinda adi cekilerek yasadigi yerleri gosterilir Menbeye gore Otuzikiler tayfasinin Qiyasli oymagi Hesir adli yerde qisilayir Kotan ve Keleki adli caylarin kenarinda ekincilikle mesgul olur yataqlari Muskebad kimi taninan Qarabaldir cayinin kenarinda ve Derdan kendinde olan yaylaqlari Magavuz Kuhistan yeri Cagli Alagol Erdas ve binek kendi terefdedir XVIII esrin evvellerinde Qiyasli kendi yox Qiyasli oymagi var idi ve bu oymaq kocerilerden ibaret olmaqla yanasi yaylaq ve qislaqlarda yasamini kecirir ekinlerini ise aran Qarabagda edirdiler Diger moteber bir sened Gurcustan eyaletinin bas qubernatoru Yermolovun emri ile faktiki dovlet musaviri Mogilyov ve polkovnik Yermolov terefinden 1823 cu il ucun tertib edilmis Qarabag eyaletinin tesviri adli sened Qarabag eyaletinin vergi reyestri idi Bu senede gore Qiyasli kocu 27 tustuden yeni aile ibaret idi Onlardan vergi odemeyenler maaf Yuzbasi Beyler 1 tustu onun dayisi 1 tustu bagban 1 tustu rencberler 2 tustu berber ve cavus 2 tustu kasiblar 6 tustuden ibaret idi Qiyaslidan olan aileler bir zamanlar Susa qalasinda yasayan ve bir qoluda Sekide yasayan Allahverdi ailesinin soyundan idi Elimizde olan mufessel xeritelerden en qedimi 1817 ci ilde elahezret imperatorun bas qerargahinin herbi topoqrafik depoda qravirovka etdirdiyi xerite ve 1837 ci illere aid general mayor Baron fon Xovenin tertib etdiyi Qafqaz vilayetinin xeritesidir Bu xeritelerde Qiyasli kendi qeyd edilmemisdir Qiyasli kendinin qeyd edildiyi xeritelerden hele ki en qedimi 1880 ci ile aid olan ve Zeydlits terefinden hazirlanmis Qafqaz vilayetinin etnoqrafik xeritesidir Bu xeritede Qiyasli kendi mescide sahib olmayan kend isaresi ile verilmisdir Daha bir moteber menbe rolunu oynaya bilecek xerite Kend cemiyyetlerini ve ehalinin dine gore bolgusunu gosteren Yelizavetpol quberniyasinin xeritesidir 1886 ci ile aid aile siyahilari esasinda Qafqaz Statistika Komitesi terefinden tertib edilmisdir ve Ilin terefinden 1888 ci ilde nesr edilmisdir Bu xeritede Qiyasli kendi mescidsiz kend kimi gosterildiyi halda onun yaxinliginda olan Xidirli Agdam ve Seyidli Agdam kendlerinde mescid oldugu gosterilmisdir 1903 cu ile aid Qafqaz Herbi Dairesinin xeritesine nezer yetirdikde Agdam seheri yaxinliginda yerlesen Qiyasli kendine de rast gelirik Xeritede kendler muxtelif isarelerle verilirdi Bunlardan biri adi kend isaresi digeri de mescidi olan kend isaresi idi Bu xeritede de Qiyasli kendi mescide malik olmayan kend kimi gosterilir Artiq 1926 ci ile aid Qafqazin 5 verstlik xeritesinde Agdamin yaxinliginda iki Qiyasli kendinin movcud oldugunu goruruk Qubadli rayonundaki Qiyasli Altin Qiyasli kendi ile eyni menselidir EhalisiTaninmislari Texnika elmleri namizedi Sahmali Kurdoglu Azerbaycanin taninmis xanendelerinden biri Sehidleri Qiyasli kend 63 sehid verib Sahmali Mirsequlu oglu Haciyev 12 aprel 1930 6 noyabr 1992 Azerbaycanin taninmis xanendelerinden biri Sehid 30 may 1959 24 sentyabr 1992 33 yasinda Hesenov Azer Telman oglu 1971 1992 Goyusov Tanriverdi Enver oglu 1965 05 02 1992 06 15 Ferzeliyev Samir Vaqif ogluIstinadlarAzerpoct Indeksler az www azerpost az 2016 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 19 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati 2024 PDF az stat gov az 2024 02 28 2024 03 14 tarixinde PDF Istifade tarixi 2024 04 05 MenbeOrxan Memmedov Baharli Agdamin adli sanli pedaqoqlari alimleri Baki Sabah 2001 Agdam rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin