Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
Əkin qaraçörəkotu (lat. Nigella sativa) — qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin qaraçörəkotu cinsinə aid bitki növü.
| Əkin qaraçörəkotu | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: ???: Əkin qaraçörəkotu | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Bitkinin botaniki adı – Nigella Sativadır. Azərbaycan dilində ənənəvi olaraq onu qara zirə adlandırırlar. Bitki Aralıq dənizi regionunda, Afrikanın şimalında, Asiyada və Ərəbistan yarımadasında bitir. Gözəl ətirli xassəyə malik, görünüşünə görə küncütə bənzəyən, amma qara rəngi ilə ondan fərqlənən zirə xalq arasında müxtəlif adlarla məşhur dur.
Qara zirənin tarixi
Arxeoloqlar neolit və mezolit təbəqələrində apardıqları qazıntılar zamanı qara zirə toxumları tapmışlar ki, bu da ondan hələ 8 min il bundan qabaq istifadə edildiyini göstərir. Məşhur alim Lord Karter olduqca mühüm bir arxeoloji kəşf etmişdir. O, firon Tutanxamonun qəbrini tapdıqda gənc çarın ətrafına düzülmüş əşyaların ara sında yağ olduğunu aşkar etmişdi. Lakin arxeoloq onun nə yağı olduğunu o vaxt bilmirdi. Sonradan o yağ "qara zirə yağı" adını aldı. Misirlilər bu bitkini "Şantit" adlandırırdılar. Lakin buna baxmayaraq, məhz bu bitkinin yağının dəfn edilmiş çarın əşya la rı arasında olması faktı, şübhəsiz ki, onun həmin dövr lərdə böyük əhəmiyyətə malik olduğunu göstərir .
Qara zirənin faydaları
Qara zirə hüceyrələrdəki metabolizm fəaliyyətinə kömək edir. Hüceyrələrin inkişafı və yeniləşməsində qara zirəyə ehtiyac vardır. Bədənə lazım olan hormonların inkişafına təsir edir. Qara zirə allergiyanın yaranması ilə bağlı olan histamin kimi maddələrin artmasının qabağını alır. Hormonların yaranmasında iştirak etdiyi üçün möhkəm bir hormon müdafiəsini və sinir sisteminin fəaliyyətini təmin edir, immun blokadasının aradan götürülməsinə kömək edir, müdafiə hüceyrələrinin lazım olduğundan artıq iş görməsinə maneə yaradır, hüceyrələrin məhv olması, yeniləşməsi və hüceyrə divarlarının möhkəmlənməsində iştirak edir, qanda xolesterolu normallaşdırır, qan damarlarındakı qanın sürətini tənzimləyir və tıxanmaların qarşısını alır, yüksək qan təzyiqini endirir və aşağı təzyiqi, nəbzi normaya salır və ürəkdə ilk infarkt riskini azaldır, yaralanmış yerlərin tez yaxşılaşmasına və dərinin qüsurlarının aradan qaldırılmasına kömək göstərir.
Orqanizmin ümumi möhkəmliyini təmin etmək üçün yeməkdən sonra 1 çay qaşığı qara zirə qəbul etmək tövsiyə edilir ki, bu da, adətən, gündəlik doza hesab olunur. Bu həddi keçmək məsləhət görülmür. Təkcə hamiləlik dövründə qara zirənin qəbul edilməsi məsləhət görülmür. Qara zirə isti və qurudur. Bədəndəki kiçik şişləri, şişkinlikləri aparır, dazlaşmış yerə əkilən tük kökünü inkişaf etdirir, ala-bula xəstəliyini və dörd gündən bir gələn qızdırmanı sağaldır, damarlardakı trombları açır, mədə qazlarını qovur, mədənin digər qalıqlarını qurudub xaric edir. Bunlardan başqa, məhz qara zirə insanın immun sistemini möhkəmləndirib, ona enerji və güc verərək, sağlamlığın əvəzolunmaz bərpaçısına çevrilir. Həmçinin qara zirədən əsəb sisteminin xəstəliklərində, mədə xoralarında, mədə-bağırsaq qurdlarında, nizamsız aybaşılarda və hətta xərçəng xəstəliklərində də istifadə edilir .
Bitkinin kapsul içərisindəki toxumu qida kimi istifadə olunur. Bitkinin adı toxumlarının qara rəngindən götürülmüşdür. "Nigella" sözü latın dilində qaraya çalan mənasına gələn "nigellus" sözündən alınmışdır.
Çörəkotunun vətəni Şərqi Aralıq Dənizi ölkələri, Şərqi və Cənubi Avropadır. Çörəkotu digər ölkələrə buradan yayılmışdır. Çörəkotu 2000 ildən artıqdır ki, Mərkəzi və Uzaq Asiya ölkələrində bir çox xəstəliyin müalicəsində şəfa vəsiləsi olan bir bitkidir. Bəzi qidalarda (çörək, un məmulatları, biskvit) bəzək kimi istifadə olunan çörəkotu, aromatik (xoş qoxulu) xüsusiyyətləri səbəbilə bəzi qidalarda da ləzzət vəsiləsi kimi istifadə edilir. Çörəkotunun toxum suyu və yağının; böcəklərə, viruslara və bakteriyalara qarşı təsirli olduğu təsbit edilmişdir. Bu bitkinin yağından, işlətmə dərmanlarında qoxu və dad dəyişdirici kimi istifadə olunmaqdadır.
Təbabətdə
Yunan bilicisi baş ağrılarına, zökəmə, diş ağrısına və bağırsaq qurdlarına qarşı müalicədə qara zirədən istifadə edərmiş. Müasir tibbin atası sayılan Hippokrat qara zirəni qara ciyər və həzm sistemi xəstəliklərinə qarşı müalicədə geniş tetbiq etmişdir. Tibb tarixinin en meşhur tibb kitablarından biri olan ve bütün Avropa ölkelerinde tercüme edilib geniş yayılmış "Tibbin Müalicə Qanunları"nin müəllifi böyük müsəlman alimi İbn Sina qara zirənin metabolizmi, halsızlığı tənzimlədiyini və bir sıra digər xəstəlikləri aradan qaldırdığını bildirmişdir.
Müasir tibb bu bitkinin özəl xüsusiyyətlərini, oyadıcı təsirlərini tətbiq edərək , hepatit, zökəm, ishal, öskürək və bir çox başqa xəstəliklərin müalicəsinde tətbiq edir.
Müasir dərman istehsalının olmadığı dövrlərdə xəstəliklərin müalicəsində bitkilərin müxtəlif qisimlərindəki müəssir maddə ayrılmadan istifadə olunurdu. Dövrümüzdə dərman, kosmetika və qida sektorunda bitki qaynaqlı məhsullar saflaşdırılaraq və hər maddənin xüsusiyyətləri öyrənilərək istifadə edilməkdə və xam maddəsi bitki olan məhsullara tələb davamlı artmaqdadır. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (WHO) təxminlərinə görə dünyada 20.000-dən çox bitki növü tibbi məqsədlə istifadə olunur.
Çörəkotunun mahiyyəti
Çörəkotunun tərkibinin müəyyən edilməsində istifadə edilən kimyəvi analiz üsulları çox müxtəlif olduğuna görə mahiyyəti haqqında çox dəqiq təsbitlər yoxdur. Çörəkotu toxumlarının tərkibində uçucu yağ (0.38-0.49%), sabit yağ (30-40%), protein (20-30%), saponin, melantin, nigellin və tanen mövcuddur. Çörəkotu toxumunun kimyəvi mahiyyəti, bitkinin biçin mövsümünə, növünə və yetişdirildiyi iqlimə görə müxtəlif olur. Qahirə yaxınlığında yetişdirilən çörəkotu toxumlarından əldə edilən uçucu yağın tərkibində 67 qarışığın olduğu və bu qarışıqların miqdarına görə ən vaciblərinin p-simen, timokinon, a-pinen və ß-pinen olduğu müəyyən edilmişdir. Bir araşdırmada, çörəkotu toxumlarında 6,4% su, 4% kül, 32% yağ, 20,2% xam protein, 6,6% xam lif və 37,4% karbonhidrat olduğu; sabit yağın 1,2% miristik, 8,4% palmatik, 2,9% stearik, 17,9% oleik, 60,8% linoleik, az miqdarda araşidik və 1,7% eikosadienoik turşulardan ibarət olduğu bildirilmişdir. Bundan başqa çörəkotu toxumlarında az miqdarda B1, B2 və B6 vitamini; proteinlərin təməl daşı olan amin turşuları; dəmir, kalsium, maqnezium, sink və selenium kimi minerallar da var. Çörəkotu toxumlarındakı müəssir maddə (kristal halında) nigellon, ancaq 1959-cu ildə izolyasiya edilə bilmişdir.
Çörəkotunun istifadə olunduğu yerlər
Bir tədqiqatda çörəkotunun müxtəlif xərçəng hüceyrələrini öldürücü və şişlərə aid antitellərin çoxalmasını dayandırıcı xüsusiyyətlərə sahib olduğu öyrənilmişdir. Çörəkotunun normal hüceyrələrə zəhər təsiri vermədiyinə dair araşdırmalar da var. Çörəkotu toxumunda olan ß-sitosterol; ifraz fəaliyyətini artırma, qandakı xolestrol səviyyəsini azaltma kimi xüsusiyyətlərə malik bir molekul olub prostat böyüməsində müalicə təsirli dərman kimi istifadə olunur.
Çörəkotu toxumları; idrar sökdürücü, qan təzyiqini azaldıcı, südü artırıcı, iştaha açıcı kimi çox yönlü təsirlərə vəsilə ola bilən şəkildə yaradılmışdır. Yağı isə kəpəyə və saç tökülməsinə qarşı istifadə edilir.
Çörəkotunun uçucu yağ turşularının; bakteriyalara, göbələklərə, bağırsaq qurdlarına və sestodlara (bağırsaq qurdu növü) qarşı təsirli olduğu öyrənilmişdir.
Çörəkotu toxumunun və müxtəlif miqdardakı ekstraktlarının xəstəliyə yol açan bir çox mikro orqanizmlərə qarşı yararlı olduğu məlum olmuşdur.
Bunlarla yanaşı xərçəng hüceyrələrini öldürücü xüsusiyyətlərə malik olduğu və vücuddakı immunitet sistemini gücləndirdiyi bir çox təcrübələrlə müşahidə olunmuşdur.
Məhəmməd Peyğəmbərin (s): "Bu qara dənəcik ölümdən başqa bütün xəstəliklərin şəfasıdır.", buyurduğu çörəkotu toxumları, tərkibi vücudun immunitet sistemini qoruyan və gücləndirən maddələrlə zəngin yaradılmış və insanların yararlanması üçün təqdim edilmişdir.
Çörəkotunun istifadə edilməsi
İnsanlar şəfa qaynağı olan bu bitkini xəmir məmulatlarında sevərək istifadə edir. Çörəkotunun birbaşa yeyilməsi və ya dəmləmə üsulu ilə gündə 2-3 stəkan içilməsi məsləhət görülür. Bir miqdar çörəkotunun üstünə isti su tökülərək 3-4 dəqiqə gözlənilir, sonra süzülərək içilir. Lazım olandan çox istifadə olunduqda ishala səbəb ola bilər. Gündəlik istifadə olunmalı miqdar maksimum 2 qramdır. Bəzən bazarlarda "çörəkotu yağı" adı altında satılan şüşələrə rast gələ bilərsiniz. Bu yağlara ümumiyyətlə çiçək yağları qarışdırıldığı üçün təsirsizdir. Çörəkotunu balla qarışdıraraq yeyənlər də var. Ancaq belə olan vəziyyətdə çörəkotunun toxumunun qabığı mədəmizdə tam həzm olunmadığına görə faydalı qisimlər xaric olmur və toxum tamamilə xaric edilir. Buna görə də çörəkotu toxumları bir qabda döyüldükdən sonra balla qarışdırılaraq yeyilməlidir.
İstinadlar
- Wagner H, Fransworth NR (1990). Economic and Medicinal Plant Research, Vol. 4, Plants and Traditional Medicine, Academic press, LONDON.
- Baytop T, Türkiye'de Bitkiler ile Tedavi, İ.Ü. Yayınları No:3255, (1984), İstanbul.
- Salemai ML, Hossainb, MS (2000). Protective effect of black seed oil from Nigella sativa against murine cytomegalovirus infection, Int J Immunopharmacol, 22, 9, 729-740.
- Topozada HH, Mazloum HA and El-dakhakhny H (1965). The antibacterial properties of Nigella sativa seeds, active principle with some clinical applications, J Egypt Med Ass, Spec Number 48, 187.
- El-fatatry HM (1975). Isolation and structure assignment of an antimicrobial principle from the volatile oil of Nigella sativa L. Seeds, Pharmazie, 30, 2, 109-111.
- Türker L, Bayrak A (1697). Çörek otu (Nigella sativa L)'nun sabit ve uçucu yağ kompozisyonunun araştırılması, Standart, 430, 128-137.
- Nergiz C, Ötleş S (1993). Chemical composition of Nigella sativa L. Seeds, Food Chem, 48, 3, 259-261.
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 534.
- Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
- http://www.qarazire.com/2010/01/18/tarix%C9%99-baxis/#more-23 2012-04-10 at the Wayback Machine Tarixə baxış.
- http://islamtibb.azeriblog.com/2008/08/21/qara-zire-ve-onun-yaghi-ile-mualice-uzre-tovsiyyeler-2 2010-02-06 at the Wayback Machine Qara zirə və onun yağı ilə müalicə üzrə tövsiyyələr
Xarici keçidlər
- [1] 2007-01-25 at the Wayback Machine
- Çörəkotu 2010-03-01 at the Wayback Machine
Qara zirə – Black seed Qara zirə yağı haqqında 2011-01-14 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleye hansisa kateqoriya elave edilmemisdir Meqaleye kateqoriyalar elave ederek tohfe vere bilersiz Ekin qaracorekotu lat Nigella sativa qaymaqciceyikimiler fesilesinin qaracorekotu cinsine aid bitki novu Ekin qaracorekotuElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Deste QaymaqciceklilerFesile QaymaqciceyikimilerYarimfesile Triba Cins Qaracorekotu Ekin qaracorekotuBeynelxalq elmi adiNigella sativa L 1753Sekil axtarisiITIS 506592NCBI 555479EOL 485246Nigella sativaQara zire gulu Bitkinin botaniki adi Nigella Sativadir Azerbaycan dilinde enenevi olaraq onu qara zire adlandirirlar Bitki Araliq denizi regionunda Afrikanin simalinda Asiyada ve Erebistan yarimadasinda bitir Gozel etirli xasseye malik gorunusune gore kuncute benzeyen amma qara rengi ile ondan ferq lenen zire xalq arasinda muxtelif adlarla meshur dur Qara zirenin tarixiArxeoloqlar neolit ve mezolit tebeqelerinde apardiqlari qazintilar zamani qara zire toxumlari tapmislar ki bu da ondan hele 8 min il bundan qabaq istifade edildiyini gosterir Meshur alim Lord Karter olduqca muhum bir arxeoloji kesf etmisdir O firon Tutanxamonun qebrini tapdiqda genc carin etrafina duzulmus esyalarin ara sinda yag oldugunu askar etmisdi Lakin arxeoloq onun ne yagi oldugunu o vaxt bilmirdi Sonradan o yag qara zire yagi adini aldi Misirliler bu bitkini Santit adlandirirdilar Lakin buna baxmaya raq mehz bu bitkinin yaginin defn edilmis carin esya la ri arasinda olmasi fakti subhesiz ki onun hemin dovr lerde boyuk ehemiyyete malik oldugunu gosterir Qara zirenin faydalariQara zire huceyrelerdeki metabolizm fealiy yetine komek edir Huceyrelerin inkisafi ve yenilesmesinde qara zireye ehtiyac vardir Bedene lazim olan hormonlarin inkisafina tesir edir Qara zire allergiyanin yaranmasi ile bagli olan histamin kimi maddelerin artmasinin qabagini alir Hormonlarin yaranmasinda istirak etdiyi ucun mohkem bir hormon mudafiesini ve sinir sisteminin fealiyyetini temin edir immun bloka dasinin aradan goturulmesine komek edir mudafie huceyrelerinin lazim oldugundan artiq is gormesine manee yaradir huceyrelerin mehv olmasi yenilesmesi ve huceyre divarlarinin mohkemlenmesinde istirak edir qanda xolesterolu normallasdirir qan damarlarindaki qanin suretini tenzimleyir ve tixanmalarin qarsisini alir yuksek qan tezyiqini endirir ve asagi tezyiqi nebzi normaya salir ve urekde ilk infarkt riskini azaldir yaralanmis yerlerin tez yaxsilasmasina ve derinin qusurlarinin aradan qaldirilmasina komek gosterir Orqanizmin umumi mohkemliyini temin etmek ucun yemekden sonra 1 cay qasigi qara zire qebul etmek tovsiye edilir ki bu da adeten gundelik doza hesab olunur Bu heddi kecmek meslehet gorulmur Tekce hamilelik dovrunde qara zirenin qebul edilmesi meslehet gorulmur Qara zire isti ve qurudur Bedendeki kicik sisleri siskinlikleri aparir dazlasmis yere ekilen tuk kokunu inkisaf etdirir ala bula xesteliyini ve dord gunden bir gelen qizdirmani sagaldir damarlardaki tromblari acir mede qazlarini qovur medenin diger qaliqlarini qurudub xaric edir Bunlardan basqa mehz qara zire insanin immun sistemini mohkemlendirib ona enerji ve guc vererek saglamligin evezolunmaz berpacisina cevrilir Hemcinin qara zireden eseb sisteminin xesteliklerinde mede xoralarinda mede bagirsaq qurdlarinda nizamsiz aybasilarda ve hetta xerceng xesteliklerinde de istifade edilir Bitkinin kapsul icerisindeki toxumu qida kimi istifade olunur Bitkinin adi toxumlarinin qara renginden goturulmusdur Nigella sozu latin dilinde qaraya calan menasina gelen nigellus sozunden alinmisdir Corekotunun veteni Serqi Araliq Denizi olkeleri Serqi ve Cenubi Avropadir Corekotu diger olkelere buradan yayilmisdir Corekotu 2000 ilden artiqdir ki Merkezi ve Uzaq Asiya olkelerinde bir cox xesteliyin mualicesinde sefa vesilesi olan bir bitkidir Bezi qidalarda corek un memulatlari biskvit bezek kimi istifade olunan corekotu aromatik xos qoxulu xususiyyetleri sebebile bezi qidalarda da lezzet vesilesi kimi istifade edilir Corekotunun toxum suyu ve yaginin boceklere viruslara ve bakteriyalara qarsi tesirli oldugu tesbit edilmisdir Bu bitkinin yagindan isletme dermanlarinda qoxu ve dad deyisdirici kimi istifade olunmaqdadir TebabetdeYunan bilicisi bas agrilarina zokeme dis agrisina ve bagirsaq qurdlarina qarsi mualicede qara zireden istifade edermis Muasir tibbin atasi sayilan Hippokrat qara zireni qara ciyer ve hezm sistemi xesteliklerine qarsi mualicede genis tetbiq etmisdir Tibb tarixinin en meshur tibb kitablarindan biri olan ve butun Avropa olkelerinde tercume edilib genis yayilmis Tibbin Mualice Qanunlari nin muellifi boyuk muselman alimi Ibn Sina qara zirenin metabo lizmi halsizligi tenzimlediyini ve bir sira diger xeste likleri aradan qaldirdigini bildir misdir Muasir tibb bu bitkinin ozel xususiyyetlerini oyadici tesirlerini tetbiq ederek hepatit zokem ishal oskurek ve bir cox basqa xesteliklerin mualicesinde tetbiq edir Muasir derman istehsalinin olmadigi dovrlerde xesteliklerin mualicesinde bitkilerin muxtelif qisimlerindeki muessir madde ayrilmadan istifade olunurdu Dovrumuzde derman kosmetika ve qida sektorunda bitki qaynaqli mehsullar saflasdirilaraq ve her maddenin xususiyyetleri oyrenilerek istifade edilmekde ve xam maddesi bitki olan mehsullara teleb davamli artmaqdadir Umumdunya Sehiyye Teskilatinin WHO texminlerine gore dunyada 20 000 den cox bitki novu tibbi meqsedle istifade olunur Corekotunun mahiyyetiCorekotunun terkibinin mueyyen edilmesinde istifade edilen kimyevi analiz usullari cox muxtelif olduguna gore mahiyyeti haqqinda cox deqiq tesbitler yoxdur Corekotu toxumlarinin terkibinde ucucu yag 0 38 0 49 sabit yag 30 40 protein 20 30 saponin melantin nigellin ve tanen movcuddur Corekotu toxumunun kimyevi mahiyyeti bitkinin bicin movsumune novune ve yetisdirildiyi iqlime gore muxtelif olur Qahire yaxinliginda yetisdirilen corekotu toxumlarindan elde edilen ucucu yagin terkibinde 67 qarisigin oldugu ve bu qarisiqlarin miqdarina gore en vaciblerinin p simen timokinon a pinen ve ss pinen oldugu mueyyen edilmisdir Bir arasdirmada corekotu toxumlarinda 6 4 su 4 kul 32 yag 20 2 xam protein 6 6 xam lif ve 37 4 karbonhidrat oldugu sabit yagin 1 2 miristik 8 4 palmatik 2 9 stearik 17 9 oleik 60 8 linoleik az miqdarda arasidik ve 1 7 eikosadienoik tursulardan ibaret oldugu bildirilmisdir Bundan basqa corekotu toxumlarinda az miqdarda B1 B2 ve B6 vitamini proteinlerin temel dasi olan amin tursulari demir kalsium maqnezium sink ve selenium kimi minerallar da var Corekotu toxumlarindaki muessir madde kristal halinda nigellon ancaq 1959 cu ilde izolyasiya edile bilmisdir Corekotunun istifade olundugu yerlerBir tedqiqatda corekotunun muxtelif xerceng huceyrelerini oldurucu ve sislere aid antitellerin coxalmasini dayandirici xususiyyetlere sahib oldugu oyrenilmisdir Corekotunun normal huceyrelere zeher tesiri vermediyine dair arasdirmalar da var Corekotu toxumunda olan ss sitosterol ifraz fealiyyetini artirma qandaki xolestrol seviyyesini azaltma kimi xususiyyetlere malik bir molekul olub prostat boyumesinde mualice tesirli derman kimi istifade olunur Corekotu toxumlari idrar sokdurucu qan tezyiqini azaldici sudu artirici istaha acici kimi cox yonlu tesirlere vesile ola bilen sekilde yaradilmisdir Yagi ise kepeye ve sac tokulmesine qarsi istifade edilir Corekotunun ucucu yag tursularinin bakteriyalara gobeleklere bagirsaq qurdlarina ve sestodlara bagirsaq qurdu novu qarsi tesirli oldugu oyrenilmisdir Corekotu toxumunun ve muxtelif miqdardaki ekstraktlarinin xesteliye yol acan bir cox mikro orqanizmlere qarsi yararli oldugu melum olmusdur Bunlarla yanasi xerceng huceyrelerini oldurucu xususiyyetlere malik oldugu ve vucuddaki immunitet sistemini guclendirdiyi bir cox tecrubelerle musahide olunmusdur Mehemmed Peygemberin s Bu qara denecik olumden basqa butun xesteliklerin sefasidir buyurdugu corekotu toxumlari terkibi vucudun immunitet sistemini qoruyan ve guclendiren maddelerle zengin yaradilmis ve insanlarin yararlanmasi ucun teqdim edilmisdir Corekotunun istifade edilmesiInsanlar sefa qaynagi olan bu bitkini xemir memulatlarinda severek istifade edir Corekotunun birbasa yeyilmesi ve ya demleme usulu ile gunde 2 3 stekan icilmesi meslehet gorulur Bir miqdar corekotunun ustune isti su tokulerek 3 4 deqiqe gozlenilir sonra suzulerek icilir Lazim olandan cox istifade olunduqda ishala sebeb ola biler Gundelik istifade olunmali miqdar maksimum 2 qramdir Bezen bazarlarda corekotu yagi adi altinda satilan suselere rast gele bilersiniz Bu yaglara umumiyyetle cicek yaglari qarisdirildigi ucun tesirsizdir Corekotunu balla qarisdiraraq yeyenler de var Ancaq bele olan veziyyetde corekotunun toxumunun qabigi medemizde tam hezm olunmadigina gore faydali qisimler xaric olmur ve toxum tamamile xaric edilir Buna gore de corekotu toxumlari bir qabda doyuldukden sonra balla qarisdirilaraq yeyilmelidir IstinadlarWagner H Fransworth NR 1990 Economic and Medicinal Plant Research Vol 4 Plants and Traditional Medicine Academic press LONDON Baytop T Turkiye de Bitkiler ile Tedavi I U Yayinlari No 3255 1984 Istanbul Salemai ML Hossainb MS 2000 Protective effect of black seed oil from Nigella sativa against murine cytomegalovirus infection Int J Immunopharmacol 22 9 729 740 Topozada HH Mazloum HA and El dakhakhny H 1965 The antibacterial properties of Nigella sativa seeds active principle with some clinical applications J Egypt Med Ass Spec Number 48 187 El fatatry HM 1975 Isolation and structure assignment of an antimicrobial principle from the volatile oil of Nigella sativa L Seeds Pharmazie 30 2 109 111 Turker L Bayrak A 1697 Corek otu Nigella sativa L nun sabit ve ucucu yag kompozisyonunun arastirilmasi Standart 430 128 137 Nergiz C Otles S 1993 Chemical composition of Nigella sativa L Seeds Food Chem 48 3 259 261 IstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 534 Nureddin Eliyev Azerbaycanin derman bitkileri ve fitoterapiya Baki Elm 1998 Elsad Qurbanov Ali bitkilerin sistematikasi Baki 2009 http www qarazire com 2010 01 18 tarix C9 99 baxis more 23 2012 04 10 at the Wayback Machine Tarixe baxis http islamtibb azeriblog com 2008 08 21 qara zire ve onun yaghi ile mualice uzre tovsiyyeler 2 2010 02 06 at the Wayback Machine Qara zire ve onun yagi ile mualice uzre tovsiyyelerXarici kecidler 1 2007 01 25 at the Wayback Machine Corekotu 2010 03 01 at the Wayback Machine Qara zire Black seed Qara zire yagi haqqinda 2011 01 14 at the Wayback MachineHemcinin baxQara zire yagi