Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qan damarları — heyvanların və insanların bədənində elastik boru birləşmələri, qan və orqan vasitəsilə ritmik bir şəkildə büzülən ürək və ya pulsasiya edən damarın gücü ilə həyata keçirilir: arteriyalar, arteriollar, kapillyarlar vasitəsilə orqanlara və toxumalara, onlardan ürəyə — venalar və damarlar vasitəsilə.
Qanın hərəkətini həyata keçirən sistemə ürək, arteriyalar, venalar və kapilyarlar daxildir. İnsanda qan dövranı qapalıdır. Qanın hansı sürətlə hərəkət etməsindən asılı olmayaraq bu prosesdə əsas yeri ürəkdə əmələ gələn təzyiq, damar divarlarındakı əzələlərin ritmik təqəllüsü və bir çox xarici amillər tutur. Lakin ümumi götürdükdə qan dövranı orqanlarının fəaliyyətinə həm daxili sekresiya vəziləri, həm də sinir sistemi nəzarət edir.
Damarlar quruluşuna və funksiyalarına görə arteriyalara, venalara və kapilyarlara bölünür. Ürəkdən orqan və toxumalara qan aparan damarlara arteriyalar deyilir. Ürəkdən çıxan ən böyük damar aorta damarı adlanır. Bu damarlar bütün orqan və toxumalara getməklə onları oksigen və qida maddələri ilə təmin edir. Arteriyalar orqan və toxumalara çatdıqda daha nazik şaxələrə ayrılır ki, onlar kapilyarlar adlanır. Kapilyarların arteriyalara yaxın hissəsi arteriola adlanır. Oradakı incə deşiklərdən qandakı qida və oksigen hüceyrəarası mayeyə ötürülür. Maddələr mübadiləsi nəticəsində hüceyrədə əmələ gəlmiş çöküntü məhsulları və karbon qazı hüceyrəarası mayedən kapilyarların venulla adlanan hissəsinə yığılır, orda isə postkapilyar venalara, kiçik və böyük mənfəzli venalara, aşağı və yuxarı boş venalara və nəhayət ürəyin sağ qulaqcığına tökülür. Qeyd etməliyik ki, qanın damar sistemi quruluşca müəyyən qədər oxşar olsa da, fərqli cəhətləri də çoxdur. Oxşar cəhətləri odur ki, həm arteriya, həm də venaların hamısı eyni saylı qatlardan ibarətdir. Xaricdən sıx birləşdirici toxuma qatı, onun altında saya əzələ qatı, daha sonra isə elastiki liflər qatı və daxili hüceyrə qatı var. Kapilyarlar isə tək qatlı yastı hüceyrələr qatından ibarətdir. Arteriya, vena və kapilyarlar qeyri-iradi olaraq fəaliyyət göstərir.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qan damarlari heyvanlarin ve insanlarin bedeninde elastik boru birlesmeleri qan ve orqan vasitesile ritmik bir sekilde buzulen urek ve ya pulsasiya eden damarin gucu ile heyata kecirilir arteriyalar arteriollar kapillyarlar vasitesile orqanlara ve toxumalara onlardan ureye venalar ve damarlar vasitesile Insan bedeninde qan damarlari Qanin hereketini heyata keciren sisteme urek arteriyalar venalar ve kapilyarlar daxildir Insanda qan dovrani qapalidir Qanin hansi suretle hereket etmesinden asili olmayaraq bu prosesde esas yeri urekde emele gelen tezyiq damar divarlarindaki ezelelerin ritmik teqellusu ve bir cox xarici amiller tutur Lakin umumi goturdukde qan dovrani orqanlarinin fealiyyetine hem daxili sekresiya vezileri hem de sinir sistemi nezaret edir Damarlar qurulusuna ve funksiyalarina gore arteriyalara venalara ve kapilyarlara bolunur Urekden orqan ve toxumalara qan aparan damarlara arteriyalar deyilir Urekden cixan en boyuk damar aorta damari adlanir Bu damarlar butun orqan ve toxumalara getmekle onlari oksigen ve qida maddeleri ile temin edir Arteriyalar orqan ve toxumalara catdiqda daha nazik saxelere ayrilir ki onlar kapilyarlar adlanir Kapilyarlarin arteriyalara yaxin hissesi arteriola adlanir Oradaki ince desiklerden qandaki qida ve oksigen huceyrearasi mayeye oturulur Maddeler mubadilesi neticesinde huceyrede emele gelmis cokuntu mehsullari ve karbon qazi huceyrearasi mayeden kapilyarlarin venulla adlanan hissesine yigilir orda ise postkapilyar venalara kicik ve boyuk menfezli venalara asagi ve yuxari bos venalara ve nehayet ureyin sag qulaqcigina tokulur Qeyd etmeliyik ki qanin damar sistemi qurulusca mueyyen qeder oxsar olsa da ferqli cehetleri de coxdur Oxsar cehetleri odur ki hem arteriya hem de venalarin hamisi eyni sayli qatlardan ibaretdir Xaricden six birlesdirici toxuma qati onun altinda saya ezele qati daha sonra ise elastiki lifler qati ve daxili huceyre qati var Kapilyarlar ise tek qatli yasti huceyreler qatindan ibaretdir Arteriya vena ve kapilyarlar qeyri iradi olaraq fealiyyet gosterir