Qalxanabənzər ətraf vəziləri – lat. glandulae parathyreoideae qalxanabənzər vəzin yan paylarının arxasında yerləşir, çox vaxt iki cüt olur; bir cüt yuxarı qalxanabənzər ətraf vəziləri – lat. glandulae parathyreoideae superiores və bir cüt aşağı qalxanabənzər ətraf vəziləri – lat. glandulae parathyreoideae inferiores; bəzən anomaliya olaraq birədək azalır və ya 8-dək çoxalır; rəngi sarımtıl və kərpici, hər birinin çəkisi 0,05-0,09 q, uzunluğu 4–8 mm, eni 3–4 mm və qalınlığı 2–3 mm, konsinstensiyası qalxanabənzər vəzidən bir az sərt olur. Yuxarı vəzilər qalxanabənzər vəzinin yan paylarının arxa və içəri tərəfində, aşağı vəzilər qalxanabənzər vəzinin yan paylarının aşağı üçdə bir hissəsində yerləşmişdir, beləliklə yuxarı vəzilər aşağı vəzilərdən orta xəttə yaxın olur. Bunlar qalxanabənzər vəzidən yumuşaq toxuma vasitəsilə ayrılmışlar.
Qalxanabənzər ətraf vəziləri | |
---|---|
| |
Latınca | Glandulae parathyreoideae |
Qrey | subyekt 273 1271 |
Sistem | Endokrin sistemi |
Üzv | Daxili sekresiya |
Arteriya | |
Vena | lat. vv. thyreoideae superiores, mediae et inferiores |
Sinir | lat. ganglion cervicale medium, ganglion cervicale inferius |
Limfa | , , ,və timus düyünlərinə yığışır |
Embrional | 3-cü və 4-cü udlaq ciblərinin epitelindən inkişaf edir |
MeSH | Parathyroid+Glands |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Quruluşu
Qalxanabənzər ətraf vəziləri xaricdən birləşdirici toxuma kapsulu ilə örtülüdür. və özüdə xüsusi arakəsmələr vasitəsilə bir çox paycıqlara bölünmüşdür. Bunların parenximi epitel hüceyrələrdən təşkil olunmuş və epitel cisimcikləri adlanan atmalardan ibarətdir.
İnkişafı, anomaliyaları və yaş xüsusiyyətləri
Qalxanabənzər ətraf vəziləri genez cəhətcə bronxiogen vəzilərdən olub 3-cü və 4-cü udlaq ciblərinin epitelindən inkişaf edir. Bunların inkişaf mexanizmi vəzilərin inkişafı kimidir. Qalxanabənzər ətraf vəzilərinin anomaliyalarından miqdarının azalıb və çoxalması təsadüf edilir. Uşaqlarda qalxanabənzər ətraf vəziləri şəffaf və rəngləri çəhrayı olur, yaşa dolduqca onların rəngi tündləşir.
Vaskulyarizasiya və innervasiyası
Qalxanabənzər ətraf vəziləri aşağı və yuxarı qalxanabənzər arteriyalarından çıxan şaxələr (lat. rami parathyreoidei) ilə qidalanır. Venoz qan aşağı və yuxarı qalxanabənzər venalara toplanır. Bu vəzilər qalxanabənzər vəzini innervasiya edən sinirlərlə təchiz olunur.
Vəzifəsi
Bu vəzilərin funksiyası tamamilə müəyyənləşdirilməmişdir, ancaq onun hormonu (parathormon) bədəndə kalsium mübadiləsini tənzim edir. Vəziləri bədəndən çıxardıqda hissi və hərəki sinirlərin həssaslığı olduqca artır. Əvvəlcə əzələ titrəməsi, sonra qıclıq və axırda tetanusa oxşar əlamətlər nəticəsində insan tələf olur. Beləliklə qalxanabənzər ətraf vəziləri kalsium mübadiləsini tənzim edərək onun müəyyən qismini bədəndə saxlayır, ona görə bu vəziləri çıxardıqda bədəndəki kalsiumun miqdarı azalır və nəticədə sinir-əzələ aparatının qıcıqlanma qabiliyyəti artır; çünki kalsium, ümumiyyətlə, sinir sisteminə təsir edərək onun həssaslığını zəiflədir.
İstinadlar
Mənbələr
- Prof. Kamil Əbdülsalam oğlu Balakişiyevin, İnsanın Normal Anatomiyası, III cild, "MAARİF" Nəşriyyatı, Bakı – 1982
- Atlas of Human Cardiac Anatomy – Endoscopic views of beating hearts – Cardiac anatomy
- Р. Д. Синельников. Атлас анатомии человека (4 тома)
- Anatomy: Embryologie[ölü keçid]
Xarici keçidlər
- Parathyroid disease and treatments discussed in layman's terms at Parathyroid.com
- Parathyroid Surgery and minimal access parathyroid surgery by a UK surgeon 2021-05-06 at the Wayback Machine
- Minimally Invasive Advanced Parathyroid Surgery at the New York Center for Advanced Parathyroid Surgery
- Endocrine Web at endocrineweb.com
- The origin of the parathyroid gland at pnas.org 2008-01-20 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qalxanabenzer etraf vezileri lat glandulae parathyreoideae qalxanabenzer vezin yan paylarinin arxasinda yerlesir cox vaxt iki cut olur bir cut yuxari qalxanabenzer etraf vezileri lat glandulae parathyreoideae superiores ve bir cut asagi qalxanabenzer etraf vezileri lat glandulae parathyreoideae inferiores bezen anomaliya olaraq biredek azalir ve ya 8 dek coxalir rengi sarimtil ve kerpici her birinin cekisi 0 05 0 09 q uzunlugu 4 8 mm eni 3 4 mm ve qalinligi 2 3 mm konsinstensiyasi qalxanabenzer veziden bir az sert olur Yuxari veziler qalxanabenzer vezinin yan paylarinin arxa ve iceri terefinde asagi veziler qalxanabenzer vezinin yan paylarinin asagi ucde bir hissesinde yerlesmisdir belelikle yuxari veziler asagi vezilerden orta xette yaxin olur Bunlar qalxanabenzer veziden yumusaq toxuma vasitesile ayrilmislar Qalxanabenzer etraf vezileriThyroid and parathyroid Latinca Glandulae parathyreoideaeQrey subyekt 273 1271Sistem Endokrin sistemiUzv Daxili sekresiyaArteriya yuxari ve asagi qalxanabenzer arteriya lat aa thyreoideae superior et inferior tek arteriya lat art thyreoideae imaVena lat vv thyreoideae superiores mediae et inferioresSinir lat ganglion cervicale medium ganglion cervicale inferiusLimfa ve timus duyunlerine yigisirEmbrional 3 cu ve 4 cu udlaq ciblerinin epitelinden inkisaf edirMeSH Parathyroid Glands Vikianbarda elaqeli mediafayllarQurulusuQalxanabenzer etraf vezileri xaricden birlesdirici toxuma kapsulu ile ortuludur ve ozude xususi arakesmeler vasitesile bir cox payciqlara bolunmusdur Bunlarin parenximi epitel huceyrelerden teskil olunmus ve epitel cisimcikleri adlanan atmalardan ibaretdir Inkisafi anomaliyalari ve yas xususiyyetleriQalxanabenzer etraf vezileri genez cehetce bronxiogen vezilerden olub 3 cu ve 4 cu udlaq ciblerinin epitelinden inkisaf edir Bunlarin inkisaf mexanizmi vezilerin inkisafi kimidir Qalxanabenzer etraf vezilerinin anomaliyalarindan miqdarinin azalib ve coxalmasi tesaduf edilir Usaqlarda qalxanabenzer etraf vezileri seffaf ve rengleri cehrayi olur yasa dolduqca onlarin rengi tundlesir Vaskulyarizasiya ve innervasiyasiQalxanabenzer etraf vezileri asagi ve yuxari qalxanabenzer arteriyalarindan cixan saxeler lat rami parathyreoidei ile qidalanir Venoz qan asagi ve yuxari qalxanabenzer venalara toplanir Bu veziler qalxanabenzer vezini innervasiya eden sinirlerle techiz olunur VezifesiBu vezilerin funksiyasi tamamile mueyyenlesdirilmemisdir ancaq onun hormonu parathormon bedende kalsium mubadilesini tenzim edir Vezileri bedenden cixardiqda hissi ve hereki sinirlerin hessasligi olduqca artir Evvelce ezele titremesi sonra qicliq ve axirda tetanusa oxsar elametler neticesinde insan telef olur Belelikle qalxanabenzer etraf vezileri kalsium mubadilesini tenzim ederek onun mueyyen qismini bedende saxlayir ona gore bu vezileri cixardiqda bedendeki kalsiumun miqdari azalir ve neticede sinir ezele aparatinin qiciqlanma qabiliyyeti artir cunki kalsium umumiyyetle sinir sistemine tesir ederek onun hessasligini zeifledir IstinadlarMenbelerProf Kamil Ebdulsalam oglu Balakisiyevin Insanin Normal Anatomiyasi III cild MAARIF Nesriyyati Baki 1982 Atlas of Human Cardiac Anatomy Endoscopic views of beating hearts Cardiac anatomy R D Sinelnikov Atlas anatomii cheloveka 4 toma Anatomy Embryologie olu kecid Xarici kecidlerParathyroid disease and treatments discussed in layman s terms at Parathyroid com Parathyroid Surgery and minimal access parathyroid surgery by a UK surgeon 2021 05 06 at the Wayback Machine Minimally Invasive Advanced Parathyroid Surgery at the New York Center for Advanced Parathyroid Surgery Endocrine Web at endocrineweb com The origin of the parathyroid gland at pnas org 2008 01 20 at the Wayback MachineHemcinin baxQalxanabenzer vezi