Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qalayçılar — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Əlimədətli kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
| Qalayçılar | |
|---|---|
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Rəsmi dili | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | AZ0229 |
| | |
Tarixi
1930-cu ilə qədər Qalayçılar kəndi Yelizavetpol quberniyasının Cavanşir qəzasının tərkibində olub.
Qalayçılar kəndi Qarabağ müharibəsi zamanı — 1993-cü il, iyunun 16-da Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal olunmuşdur. 20 noyabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətindədir.
Mədəniyyəti
Kənddə 2 mağaza, orta və ibtidai məktəb, tibb məntəqəsi, 1 kitabxana, 1 klub və 1 uşaq bağçası fəaliyyət göstərib.
Coğrafiyası və iqlimi
Rayon mərkəzindən 26 km şimal qərbdə, Ağdam-Ağdərə şose yolundan 4 km aralı, Qabartı çayının sağ və sol sahilində, Qarabağ silisiləsinin ətəyindədir.
Əhalisi
İşğala qədərki dövrün son (16 iyun 1993-cü il) məlumatına əsasən, Qalayçılar kəndində yaşayan əhalinin sayı 1476 nəfər olub. Əhalinin əsas məşquliyyəti heyvandarlıq və taxılçılıq idi. XIX əsrdə ermənilərin kütləvi şəkildə Şimali Azərbaycana, o cümlədən Qarabağa köçürülməsi Qalayçılar camaatının da normal həyat ritmini pozdu, lakin bu qoçaq camaat rus imperiyasına güvənən erməni gədələrinə cavab verməyi bacarırdı. XX əsrin sonlarında erməni terroru yenidən tüğyan edəndə Qalayçıların igid oğulları özünümüdafiə rotası yaradıb erməni daşnaklarıyla mübarizəyə başladılar. 1993-cü ilin iyun ayında çox böyük qüvvəylə hücuma keçən ermənilər bölgədəki bütün kəndləri, eləcə də Qalayçılar kəndini işğal etdilər. Dinc əhali təxliyə olunurdu. Qalayçıların qocaman sakini – səksən yaşlı Məhəmməd kişi kənddən çıxmadı. Ov tüfəngini götürüb öz evinin ikinci mərtəbəsinə qalxdı. Kəndi ələ keçirmiş erməni quldurları od vurub bütün evləri yandıraraq Məhəmməd kişinin evinə yaxınlaşırdılar. Kənd artıq cəhənnəmə çevrilmişdi, hər tərəfi qalın tüstü basmışdı, itlər ulaşırdı. Bir-iki dəqiqədən sonra o biri evlər kimi, el ağsaqqalının da min bir əziyyətlə tikdiyi ev ərşə yüksələn alovlar bürünərək yanıb kül olacaqdı. Qəflətən atəş açıldı. Məhəmməd kişi qoca olsa da, yaxşı ovçuydu və bu dəfə də sərrast nişan alıb gülləni erməninin düz ürəyinə çaxdı. Qəfil güllədən ölümcül yaralanmış erməni daşnağı donuz çoşqası kimi, tükürpədici səslə qışqırıb yerə sərildli. Əvvəlcədən mövqe tutub yerini bərkitmiş silahlı dəstəyə rast gəldiklərini, tələyə düşdüklərini güman edən ermənilər dərhal pərən-pərən olub geri çəkildilər… Məhəmməd kişi son gülləsi qalanacan ermənilərlə vuruşdu. Son anda Qarabağ müharibəsi veteranı Sahib Əhmədov gizli yolla gəlib bu igid qocanı aradan çıxartdı, ermənilərin əlinə keçməsinə imkan vermədi.
Azərbaycan xalqının tarixində belə hadisələr çox olub. M. S. Ordubadi özünün "Qanlı illər" kitabında yazır ki, 1905-ci ildə İrəvan qəzasının kəndləri erməni terroruna məruz qalanda bölgədəki kəndlərdən birinin ağsaqqalı – Novruz kişi hündür bir yerə çıxıb qışqırdı: "Camaat, hara qaçırsınız? Mən təkbaşına bu erməni alaylarının qarşısında müdafiə mövqeyində durub can verəcəm. Müsəlmanlar! Hər millətə gərəkdir öz şəninə və heysiyyatına layiq bir tərzdə dünyadan getsin…"
Şəhidləri
- Gülməmmədov Elnur Əvəz oğlu, – ölümündən sonra "Hərbi xidmətlərə görə" medalına layiq görülüb,
- Həsənov İlqar Fərəc oğlu,
- Hüseynov Sahib Məhərrəm oğlu,
- Cəfərov Lənkəran Əli oğlu,
- Məmmədov Sahib Əşrəf oğlu,
- Qafarov Zülfüqar Baxşalı oğlu,
- Əliyev Emin Rafiq oğlu,
- Muradov Hüseyn İsmayıl oğlu,
- İsmayılov Yusif Rəhim oğlu,
- Nəsirov Məmməd Məhəmməd oğlu,
- Rzayev Bəşir Rza oğlu,
- Cəfərov Yusif Xosrov oğlu,
- Bayramov Zahid Həmid oğlu,
- Cəfərov Səfər İsgəndər oğlu,
- Əhmədov Natiq Kəriş oğlu.
- Alıyev Telman Qənbər oğlu
Ədəbiyyat
- Ordubadi M. S. Qanlı illər: 1905-1906-cı illərdə Qafqazda baş verən erməni–müsəlman (azərbaycanlı) davasının tarixi. Əsəri ərəb əlifbasından çevirən, sadələşdirən və çapa hazırlayan: Ə. D. Bağırov. Naxçıvan: "Əcəmi" NPB, 2001, 189 s.
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, III cild,
- Ramiz Abbaslı. Umudlu qətliyamı. Papravənd müharibəsi. 2017
- Baxşeyiş Abbasoğlu, "Ağdam ağrıları".
İstinadlar
- Azərpoçt. "İndekslər" (az.). www.azerpost.az. 2016-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-19.
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı, 2024" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2024-02-28. 2024-03-14 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-04-05.
 | Ağdam rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 | Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qalaycilar Azerbaycan Respublikasinin Agdam rayonunun Elimedetli kend inzibati erazi dairesinde kend Qalaycilar40 07 33 sm e 46 49 04 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00EhalisiResmi dili Azerbaycan diliReqemsal identifikatorlarPoct indeksi AZ0229Xeriteni goster gizle QalaycilarTarixi1930 cu ile qeder Qalaycilar kendi Yelizavetpol quberniyasinin Cavansir qezasinin terkibinde olub Qalaycilar kendi Qarabag muharibesi zamani 1993 cu il iyunun 16 da Ermenistan Silahli Quvveleri terefinden isgal olunmusdur 20 noyabr 2020 ci ilde Azerbaycan Silahli Quvvelerinin nezaretindedir MedeniyyetiKendde 2 magaza orta ve ibtidai mekteb tibb menteqesi 1 kitabxana 1 klub ve 1 usaq bagcasi fealiyyet gosterib Cografiyasi ve iqlimiRayon merkezinden 26 km simal qerbde Agdam Agdere sose yolundan 4 km arali Qabarti cayinin sag ve sol sahilinde Qarabag silisilesinin eteyindedir EhalisiIsgala qederki dovrun son 16 iyun 1993 cu il melumatina esasen Qalaycilar kendinde yasayan ehalinin sayi 1476 nefer olub Ehalinin esas mesquliyyeti heyvandarliq ve taxilciliq idi XIX esrde ermenilerin kutlevi sekilde Simali Azerbaycana o cumleden Qarabaga kocurulmesi Qalaycilar camaatinin da normal heyat ritmini pozdu lakin bu qocaq camaat rus imperiyasina guvenen ermeni gedelerine cavab vermeyi bacarirdi XX esrin sonlarinda ermeni terroru yeniden tugyan edende Qalaycilarin igid ogullari ozunumudafie rotasi yaradib ermeni dasnaklariyla mubarizeye basladilar 1993 cu ilin iyun ayinda cox boyuk quvveyle hucuma kecen ermeniler bolgedeki butun kendleri elece de Qalaycilar kendini isgal etdiler Dinc ehali texliye olunurdu Qalaycilarin qocaman sakini seksen yasli Mehemmed kisi kendden cixmadi Ov tufengini goturub oz evinin ikinci mertebesine qalxdi Kendi ele kecirmis ermeni quldurlari od vurub butun evleri yandiraraq Mehemmed kisinin evine yaxinlasirdilar Kend artiq cehenneme cevrilmisdi her terefi qalin tustu basmisdi itler ulasirdi Bir iki deqiqeden sonra o biri evler kimi el agsaqqalinin da min bir eziyyetle tikdiyi ev erse yukselen alovlar burunerek yanib kul olacaqdi Qefleten ates acildi Mehemmed kisi qoca olsa da yaxsi ovcuydu ve bu defe de serrast nisan alib gulleni ermeninin duz ureyine caxdi Qefil gulleden olumcul yaralanmis ermeni dasnagi donuz cosqasi kimi tukurpedici sesle qisqirib yere serildli Evvelceden movqe tutub yerini berkitmis silahli desteye rast geldiklerini teleye dusduklerini guman eden ermeniler derhal peren peren olub geri cekildiler Mehemmed kisi son gullesi qalanacan ermenilerle vurusdu Son anda Qarabag muharibesi veterani Sahib Ehmedov gizli yolla gelib bu igid qocani aradan cixartdi ermenilerin eline kecmesine imkan vermedi Azerbaycan xalqinin tarixinde bele hadiseler cox olub M S Ordubadi ozunun Qanli iller kitabinda yazir ki 1905 ci ilde Irevan qezasinin kendleri ermeni terroruna meruz qalanda bolgedeki kendlerden birinin agsaqqali Novruz kisi hundur bir yere cixib qisqirdi Camaat hara qacirsiniz Men tekbasina bu ermeni alaylarinin qarsisinda mudafie movqeyinde durub can verecem Muselmanlar Her millete gerekdir oz senine ve heysiyyatina layiq bir terzde dunyadan getsin Sehidleri Gulmemmedov Elnur Evez oglu olumunden sonra Herbi xidmetlere gore medalina layiq gorulub Hesenov Ilqar Ferec oglu Huseynov Sahib Meherrem oglu Ceferov Lenkeran Eli oglu Memmedov Sahib Esref oglu Qafarov Zulfuqar Baxsali oglu Eliyev Emin Rafiq oglu Muradov Huseyn Ismayil oglu Ismayilov Yusif Rehim oglu Nesirov Memmed Mehemmed oglu Rzayev Besir Rza oglu Ceferov Yusif Xosrov oglu Bayramov Zahid Hemid oglu Ceferov Sefer Isgender oglu Ehmedov Natiq Keris oglu Aliyev Telman Qenber ogluEdebiyyatOrdubadi M S Qanli iller 1905 1906 ci illerde Qafqazda bas veren ermeni muselman azerbaycanli davasinin tarixi Eseri ereb elifbasindan ceviren sadelesdiren ve capa hazirlayan E D Bagirov Naxcivan Ecemi NPB 2001 189 s Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi III cild Ramiz Abbasli Umudlu qetliyami Papravend muharibesi 2017 Baxseyis Abbasoglu Agdam agrilari IstinadlarAzerpoct Indeksler az www azerpost az 2016 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 19 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati 2024 PDF az stat gov az 2024 02 28 2024 03 14 tarixinde PDF Istifade tarixi 2024 04 05 Agdam rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin