Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qala Arxeoloji-Etnoqrafik Muzey Kompleksi — 2008-ci ildə Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyevanın təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə ərazisində açıq səma altında yaradılmış muzey kompleksi.
| Qala Arxeoloji-Etnoqrafik Muzey Kompleksi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Əsası qoyulub | 2008 |
| Yerləşir | Qala kəndi, Abşeron yarımadası |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Qala kəndi Abşeron yarımadasının mərkəzində, strateji əhəmiyyətli bir təpədə yerləşir. Qala kəndinin qədim hissəsi 1988-ci ildə tarixi-etnoqrafiya qoruğu elan edilmiş və 216 tarixi, arxeoloji və memarlıq abidələrini əhatə etmişdir. Kənddə 5 məscid, qala qalıqları, 3 hamam, 170-dən çox ev, habelə məqbərələr, türbələr və s. yerləşir.
Abşeron yarımadasında tapılmış e.ə. 2-3-cü minilliklərdən ortə əsrlərə qədər olan dövrü əhatə edən qayaüstü rəsmlər, Qavaldaş, keramika, məişət və bəzək əşyaları, silah və sikkələr, qədim yaşayış kompleksinin konservasiya olunmuş qalıqları muzey kompleksində cəmlənmişdir. AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun “Abşeron” arxeoloji ekspedisiyası 2010-2011-ci illərdə qazıntı işləri aparmışdır. Qazıntılar zamanı e.ə. 3-2 minilliklərə, həmçinin 14-15-ci əsrlərə aid müxtəlif tapıntılar aşkar edilib. Tunc dövrünə aid qayaüstü və qayaaltı yaşayış məskənləri, qayaüstü təsvirlər, qədim özüllər, ibtidai divar qalığı, 10-14 və 10-15-ci əsrlərə aid Xəzər dənizi və Bakı şəhəri istiqamətində 2 yeraltı yol, 18-ci əsrə aid təndir muzey kompleksində nümayiş etdirilir.
Muzeydə eyni zamanda 10-14-cü əsrlərə aid müşahidə və mühafizə məqsədilə istifadə olunmuş qala yerləşir. Qala qəsri 13,8 metr hündürlüyündə, qüllədən və istehkamdan ibarətdir. Qayaüstü rəsmlərdə qadınlar, kişilər, heyvanlar, digər müxtəlif fraqmentlər, ovçuluq, evlilik mərasımləri əks olunmuşdur.
Haqqında
İnteraktivə 3 muzey daxildir:
- Arxeoloji-Etnoqrafik muzey kompleksi
- Qala Qəsri
- Əntiq Əşyalar muzeyi
Arxeoloji etnoqrafik muzey kompleksi — Abşeron yarımadasının abidələri, tarixi yerləri qeyd olunmuş xəritə, plan, sxem və Abşerona məxsus abidələr təsvir olunmuş stendləri; Abşeronun şərqindən aşkarlanmış ov səhnəsi, insanı qurban vermək, müqəddəs nikah və s. təsvirlər həkk edilmiş, ümumi ideoloji dünyagörüşü sistemi təqdim olunmuş, e.ə 3-2-ci minilliyə aid qayaüstü rəsmləri; bütlər; meqalitik abidələr; arxeoloji tapıntılarla zəngin arxeoloji qalereya; orta əsrlərə aid yaşayış evlərinin konservasiya olunmuş qalıqları; qədim dulusçuluq, xalçaçılıq, dəmirçilik sənətinin nümünələrini; interyeri və eksteryeri ilə öz dövrünü əks etdirən 19-cu əsrə aid ikimərtəbəli yaşayış evi; təsərrüfatın canlı nümunələri- qoyunçuluq, dəvəçilik, atçılıq və s. özündə birləşdirir.
Qala qəsri — kəndin ən qədim yaşayış ərazisində tikilmişdir. 2009-cu ildə aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı 10-12-ci əsrlərə aid olması aşkar edilmişdir. Hazırkı dövrə divar qalıqları və qalanın bir hissəsi gəlib çatmışdır. 2011 -ci ildə qala Heydər Əliyev Fondu tərəfindən yenidən bərpa olunmuşdur.
Arxeoloji qazıntılar zamanı üst təbəqədən orta əsrlərə aid bir neçə material aşkarlandı ki, bu da ərazinin orta əsrlərdə daimi yaşayış məskəni olmasını subut etdi. Aşkarlanan təndir qalıqları, keramika qalıqları (boyalı və boyasız), dəmir alətlər, heyvan bağlamaq ücün dəliklər, aşkarlanan yaşayış məkanları insanların qala ətrafında kompleks şəkildə yaşamasından xəbər verir. Həmin təndirlər çox guman ki, XVIII əsrdə Nadir şahın bura öz qarnizonunu yerləşdirdiyi vaxtlarda, qarnizonun tələblərini yerinə yetirmək məqsədi ilə inşa edilmişdir.
Qəsrdə aşkarlanan yeraltı yollar X-XIV əsrlərə aid edilir. Kənd ağsaqqallarının dediklərinə görə yollardan biri dəniz qırağına, digəri isə şəhərə gedib çıxır.
Arxeoloji tədqiqat zamanı maraqlı tapıntılardan biri də, Tunc dövrünə aid edilən qayaaltı yaşayış yeridir.
Qəsrin bir divarına bitişik məscid inşa edilmişdir. Daxilində ekspozisya qurulmuş, arxeolojı qazıntılar zamanı aşkarlanan XIII- XIV əsrdən, Azərbaycanda çarizm dövrünə qədər yəni XIX əsrə qədər olan numizmatik materiallar və orta əsrlərə aid keramika qalıqları nümayiş olunur.
Əntiq Əşyalar muzeyi — 2011-ci ildə mühəndis, bərpaçı, xeyriyyəçi, Qarabağ müharibəsi əlili, ordenli Şahid Həbibullayevin topladığı şəxsi kolleksiya əsasında yaradılmışdır. Kolleksiya hazırda 3000-ə yaxın maddi-mədəniyyət nümunələrini əhatə edir. Əntiq Əşyalar Muzeyində bu toplunun yalnız 800 eksponatı nümayiş etdirilir. Muzeyin 2-ci mərtəbəsində müxtəlif dekorativ-tətbiqi sənət inciləri, 3-cü mərtəbədə respublikanın ayrı-ayrı bölgələrindən toplanmış, ABŞ, Almaniya, Avstriya, Belçika, Rusiya, Fransa, İngiltərə, İran, Özbəkistan, Polşa, Türkiyə və digər ölkələrdə istehsal edilmiş və qədim zamanlardan xalqın məişətinə daxil olmuş nümunələr sərgilənir.
Muzeydə İnformasiya Mərkəzi yaradılmış, karvansara-restoran fəaliyyətə başlamışdır. Turistlər və qonaqlar İnformasiya Mərkəzindən qoruqdakı muzeylər barədə ətraflı məlumat ala, elektrik avtobusları və velosipedləri icarəyə götürə bilər. Muzey daxilinə müxtəlif dillərdə ekskursiyalar təşkil olunur: Azərbaycan, Rus, İngilis, Alman və Fransız. Muzey-kompleksində fiziki qüsurlu insanların hərəkəti üçün şərait yaradılmış, 35000 kvadratmetrlik parkinq sahəsi, elektrikli nəqliyyat vasitələri üçün qaraj quraşdırılıb. Muzeyin ərazisi 1.5 ha-dır.
2010-cu ildə keçirilən Qala festivalında toxuculuq, dulusçuluq, dəmirçilik ənənələrini yaşadan sənətkarların əl işləri nümayiş etdirilmiş, uşaqlar üçün ustad dərsləri təşkil olunmuş, qonaqlara qədim məişət və etnoqrafik ənənələrlə yaxından tanış olmaq imkanı yaradılmışdı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Qala Arxeoloji-Etnoqrafik Muzey Kompleksi". heydar-aliyev-foundation.org. 2021-12-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-15.
- "Qala muzeyi". anl.az. 2019-09-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-15.
- "GALA - ARCHAEOLOGICAL AND ETHNOGRAPHIC MUSEUM COMPLEX". visit-azerbaijan.com. 2018-06-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-15.
- . qalareserve.az. 2019-06-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-1-15.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qala Arxeoloji Etnoqrafik Muzey Kompleksi 2008 ci ilde Heyder Eliyev Fondunun prezidenti Mehriban Eliyevanin tesebbusu ve rehberliyi ile Qala Dovlet Tarix Etnoqrafiya Qorugunun erazisinde aciq sema altinda yaradilmis muzey kompleksi Qala Arxeoloji Etnoqrafik Muzey KompleksiEsasi qoyulub 2008Yerlesir Qala kendi Abseron yarimadasi40 26 22 sm e 50 10 08 s u Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiQala Dovlet tarix etnoqrafiya qorugu Dublali ev Qala kendi Abseron yarimadasinin merkezinde strateji ehemiyyetli bir tepede yerlesir Qala kendinin qedim hissesi 1988 ci ilde tarixi etnoqrafiya qorugu elan edilmis ve 216 tarixi arxeoloji ve memarliq abidelerini ehate etmisdir Kendde 5 mescid qala qaliqlari 3 hamam 170 den cox ev habele meqbereler turbeler ve s yerlesir Abseron yarimadasinda tapilmis e e 2 3 cu minilliklerden orte esrlere qeder olan dovru ehate eden qayaustu resmler Qavaldas keramika meiset ve bezek esyalari silah ve sikkeler qedim yasayis kompleksinin konservasiya olunmus qaliqlari muzey kompleksinde cemlenmisdir AMEA Arxeologiya ve Etnoqrafiya Institutunun Abseron arxeoloji ekspedisiyasi 2010 2011 ci illerde qazinti isleri aparmisdir Qazintilar zamani e e 3 2 minilliklere hemcinin 14 15 ci esrlere aid muxtelif tapintilar askar edilib Tunc dovrune aid qayaustu ve qayaalti yasayis meskenleri qayaustu tesvirler qedim ozuller ibtidai divar qaligi 10 14 ve 10 15 ci esrlere aid Xezer denizi ve Baki seheri istiqametinde 2 yeralti yol 18 ci esre aid tendir muzey kompleksinde numayis etdirilir Muzeyde eyni zamanda 10 14 cu esrlere aid musahide ve muhafize meqsedile istifade olunmus qala yerlesir Qala qesri 13 8 metr hundurluyunde qulleden ve istehkamdan ibaretdir Qayaustu resmlerde qadinlar kisiler heyvanlar diger muxtelif fraqmentler ovculuq evlilik merasimleri eks olunmusdur HaqqindaInteraktive 3 muzey daxildir Arxeoloji Etnoqrafik muzey kompleksi Qala Qesri Entiq Esyalar muzeyi Arxeoloji etnoqrafik muzey kompleksi Abseron yarimadasinin abideleri tarixi yerleri qeyd olunmus xerite plan sxem ve Abserona mexsus abideler tesvir olunmus stendleri Abseronun serqinden askarlanmis ov sehnesi insani qurban vermek muqeddes nikah ve s tesvirler hekk edilmis umumi ideoloji dunyagorusu sistemi teqdim olunmus e e 3 2 ci minilliye aid qayaustu resmleri butler meqalitik abideler arxeoloji tapintilarla zengin arxeoloji qalereya orta esrlere aid yasayis evlerinin konservasiya olunmus qaliqlari qedim dulusculuq xalcaciliq demircilik senetinin numunelerini interyeri ve eksteryeri ile oz dovrunu eks etdiren 19 cu esre aid ikimertebeli yasayis evi teserrufatin canli numuneleri qoyunculuq devecilik atciliq ve s ozunde birlesdirir Qala qesri kendin en qedim yasayis erazisinde tikilmisdir 2009 cu ilde aparilan arxeoloji qazintilar zamani 10 12 ci esrlere aid olmasi askar edilmisdir Hazirki dovre divar qaliqlari ve qalanin bir hissesi gelib catmisdir 2011 ci ilde qala Heyder Eliyev Fondu terefinden yeniden berpa olunmusdur Arxeoloji qazintilar zamani ust tebeqeden orta esrlere aid bir nece material askarlandi ki bu da erazinin orta esrlerde daimi yasayis meskeni olmasini subut etdi Askarlanan tendir qaliqlari keramika qaliqlari boyali ve boyasiz demir aletler heyvan baglamaq ucun delikler askarlanan yasayis mekanlari insanlarin qala etrafinda kompleks sekilde yasamasindan xeber verir Hemin tendirler cox guman ki XVIII esrde Nadir sahin bura oz qarnizonunu yerlesdirdiyi vaxtlarda qarnizonun teleblerini yerine yetirmek meqsedi ile insa edilmisdir Qesrde askarlanan yeralti yollar X XIV esrlere aid edilir Kend agsaqqallarinin dediklerine gore yollardan biri deniz qiragina digeri ise sehere gedib cixir Arxeoloji tedqiqat zamani maraqli tapintilardan biri de Tunc dovrune aid edilen qayaalti yasayis yeridir Qesrin bir divarina bitisik mescid insa edilmisdir Daxilinde ekspozisya qurulmus arxeoloji qazintilar zamani askarlanan XIII XIV esrden Azerbaycanda carizm dovrune qeder yeni XIX esre qeder olan numizmatik materiallar ve orta esrlere aid keramika qaliqlari numayis olunur Entiq Esyalar muzeyi 2011 ci ilde muhendis berpaci xeyriyyeci Qarabag muharibesi elili Azerbaycan bayragi ordenli Sahid Hebibullayevin topladigi sexsi kolleksiya esasinda yaradilmisdir Kolleksiya hazirda 3000 e yaxin maddi medeniyyet numunelerini ehate edir Entiq Esyalar Muzeyinde bu toplunun yalniz 800 eksponati numayis etdirilir Muzeyin 2 ci mertebesinde muxtelif dekorativ tetbiqi senet incileri 3 cu mertebede respublikanin ayri ayri bolgelerinden toplanmis ABS Almaniya Avstriya Belcika Rusiya Fransa Ingiltere Iran Ozbekistan Polsa Turkiye ve diger olkelerde istehsal edilmis ve qedim zamanlardan xalqin meisetine daxil olmus numuneler sergilenir Muzeyde Informasiya Merkezi yaradilmis karvansara restoran fealiyyete baslamisdir Turistler ve qonaqlar Informasiya Merkezinden qoruqdaki muzeyler barede etrafli melumat ala elektrik avtobuslari ve velosipedleri icareye goture biler Muzey daxiline muxtelif dillerde ekskursiyalar teskil olunur Azerbaycan Rus Ingilis Alman ve Fransiz Muzey kompleksinde fiziki qusurlu insanlarin hereketi ucun serait yaradilmis 35000 kvadratmetrlik parkinq sahesi elektrikli neqliyyat vasiteleri ucun qaraj qurasdirilib Muzeyin erazisi 1 5 ha dir 2010 cu ilde kecirilen Qala festivalinda toxuculuq dulusculuq demircilik enenelerini yasadan senetkarlarin el isleri numayis etdirilmis usaqlar ucun ustad dersleri teskil olunmus qonaqlara qedim meiset ve etnoqrafik enenelerle yaxindan tanis olmaq imkani yaradilmisdi Hemcinin bax Qala Dovlet Tarix Etnoqrafiya Qorugu Qala Entiq Esyalar MuzeyiIstinadlar Qala Arxeoloji Etnoqrafik Muzey Kompleksi heydar aliyev foundation org 2021 12 04 tarixinde Istifade tarixi 2019 11 15 Qala muzeyi anl az 2019 09 13 tarixinde Istifade tarixi 2019 11 15 GALA ARCHAEOLOGICAL AND ETHNOGRAPHIC MUSEUM COMPLEX visit azerbaijan com 2018 06 12 tarixinde Istifade tarixi 2019 11 15 qalareserve az 2019 06 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 1 15