Qərbi marksizm (ing. Western Marxism) — oktyabr inqilabından sonra Qərbdə inkişaf edən marksizmin adıdır.
Bir tərəfdən 1930–1980-ci illərdə SSRİ-dəki "real sosializmi" tənqid edən Marksizmin Stalinist şərhinə qarşı çıxan, digər tərəfdən kapitalist sistemi tənqid edən Marks və Engels irsini tənqidi şəkildə inkişaf etdirən bu cərəyan . Təsisçilər , , Antonio Qramşi hesab olunur. Bu istiqamət çərçivəsində iki əsas ənənə formalaşdı: "Dialektik-humanist" və "Ssientizm".
"Dialektik-humanist istiqamət"
Bir insanı marksist fəlsəfənin mərkəzinə yerləşdirməyi təklif edən "dialektik-humanist". Bu vəziyyətdə, Marksın "" ndakı inkişafları freydizm, ekzistensializm və yeni hegelçilik birləşdirilir. Bu istiqamətə aşağıdakılar daxildir:
- Frankfurt məktəbi. Çinli marksist professorlar və Yan Qena görə, "Frankfurt məktəbindən sonra Qərb marksizmi və marksizmi artıq sosial praktika ilə heç bir əlaqəsi qalmadı və müəyyən dərəcədə kitab kabineti baxımından tənqidə çevrildi".
- Freudomarksizm (, , Erix Fromm)
- Mövcud Marksizm (Jan Pol Sartr, , ). Marksizmə yaxın fikirlər , , , tərəfindən inkişaf etdirilmişdir. J. P. Sartrın bu mövzuya həsr olunmuş əsərləri arasında "Metod problemləri" və "Dialektik səbəbin tənqidi" ni ayırmaq olar. J. P. Sartr praktik olaraq fəaliyyət göstərən fərdi sosial dialektikanın mənbəyi kimi təqdim edir. Bu istiqamətdə əsas diqqət insan subyektivliyinə, özgəninkiləşdirmə probleminə (erkən Marksın güclü bir şəkildə vurğu etdiyi), insanın bütövlüyünün bərpası probleminə verilir.
- Əsasən İtaliyada və ABŞ-də yayılan fenomenoloji marksizm (, P. Pikone). Entso Paçi, fenomenologiya və marksizmi birləşdirərək ilə Marksı birləşdirməyə çalışdı. Rovatti, Vigorelli, insanın ehtiyacları problemini, tarixin inqilabi mövzusunu və s. inkişaf etdirdi.
- Marksist tarixçilik — bu cərəyanı A. Qramşinin davamçıları — N. Baladoni, L. Qruppi, E. Sereni izlədi. Fəlsəfəni "praktika fəlsəfəsi" kimi başa düşməsinə əsaslanaraq, marksist fəlsəfənin dialektik və tarixi materializmə bölünməsini rədd etdilər.
- Budapeşt Məktəbi (, , , ) — gənc Georq Lukasın fikirlərinin davamçıları (xüsusən onun "Tarix və sinif şüuru" əsəri xüsusi əhəmiyyət daşıyır). dialektika qarşılıqlı əlaqə və qarşılıqlı keçid obyekti və subyekti kimi təqdim olunur və bütövlükdə cəmiyyət anlayışı ön plandadır.
- Zaqrebdə nəşr olunan, eyniadlı Yuqoslaviya jurnalının ətrafında formalaşan "Praxis" məktəbi (, , , , ). Onların işləri subyekt və obyekt arasında təməl əlaqələr kimi praktika konsepsiyasına əsaslanır. İnsan problemini inkişaf etdirdilər və Yuqoslaviyadakı özünüidarə sisteminə təsir göstərməyə çalışdılar.
- Ernst Blox (1885–1977) "ümid fəlsəfəsi" ilə Blox, mövzu ilə cismin əvvəl birləşdirildiyi, sonra ayrıldığı və sonra yenidən bir araya gəldiyi dünyanın inkişafının ümumi bir konsepsiyasını qurur. Bloxa görə marksizm, gələcəyin uzaqgörənliyini inqilabi yaradılış ehtimalı ilə birləşdirən "konkret ütopiya" dır.
İstinadlar
- Размышления о западном марксизме. М., 1991.
- . 2010-01-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-23.
- "Журнал «Вопросы философии» — Рец. на кн. Взгляд современных ученых на марксистскую философию. Том о российских ученых". 2017-09-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-23.
Ədəbiyyat
- Грецкий М. Н. доклад на международной научной конференции "Классический марксизм: что устарело, что выдержало проверку временем" (1997). Опубликован в журнале "Экономико-философские тетради", 2004 г., выпуск 2, стр. 179–181
Xarici keçidlər
- М., 1991 (монография)
- "На путях исторического материализма"
- на situation.ru
- А. Тарасов о трудах Э. Фромма
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qerbi marksizm ing Western Marxism oktyabr inqilabindan sonra Qerbde inkisaf eden marksizmin adidir Bir terefden 1930 1980 ci illerde SSRI deki real sosializmi tenqid eden Marksizmin Stalinist serhine qarsi cixan diger terefden kapitalist sistemi tenqid eden Marks ve Engels irsini tenqidi sekilde inkisaf etdiren bu cereyan Tesisciler Antonio Qramsi hesab olunur Bu istiqamet cercivesinde iki esas enene formalasdi Dialektik humanist ve Ssientizm Dialektik humanist istiqamet Bir insani marksist felsefenin merkezine yerlesdirmeyi teklif eden dialektik humanist Bu veziyyetde Marksin ndaki inkisaflari freydizm ekzistensializm ve yeni hegelcilik birlesdirilir Bu istiqamete asagidakilar daxildir Frankfurt mektebi Cinli marksist professorlar ve Yan Qena gore Frankfurt mektebinden sonra Qerb marksizmi ve marksizmi artiq sosial praktika ile hec bir elaqesi qalmadi ve mueyyen derecede kitab kabineti baximindan tenqide cevrildi Freudomarksizm Erix Fromm Movcud Marksizm Jan Pol Sartr Marksizme yaxin fikirler terefinden inkisaf etdirilmisdir J P Sartrin bu movzuya hesr olunmus eserleri arasinda Metod problemleri ve Dialektik sebebin tenqidi ni ayirmaq olar J P Sartr praktik olaraq fealiyyet gosteren ferdi sosial dialektikanin menbeyi kimi teqdim edir Bu istiqametde esas diqqet insan subyektivliyine ozgeninkilesdirme problemine erken Marksin guclu bir sekilde vurgu etdiyi insanin butovluyunun berpasi problemine verilir Esasen Italiyada ve ABS de yayilan fenomenoloji marksizm P Pikone Entso Paci fenomenologiya ve marksizmi birlesdirerek ile Marksi birlesdirmeye calisdi Rovatti Vigorelli insanin ehtiyaclari problemini tarixin inqilabi movzusunu ve s inkisaf etdirdi Marksist tarixcilik bu cereyani A Qramsinin davamcilari N Baladoni L Qruppi E Sereni izledi Felsefeni praktika felsefesi kimi basa dusmesine esaslanaraq marksist felsefenin dialektik ve tarixi materializme bolunmesini redd etdiler Budapest Mektebi genc Georq Lukasin fikirlerinin davamcilari xususen onun Tarix ve sinif suuru eseri xususi ehemiyyet dasiyir dialektika qarsiliqli elaqe ve qarsiliqli kecid obyekti ve subyekti kimi teqdim olunur ve butovlukde cemiyyet anlayisi on plandadir Zaqrebde nesr olunan eyniadli Yuqoslaviya jurnalinin etrafinda formalasan Praxis mektebi Onlarin isleri subyekt ve obyekt arasinda temel elaqeler kimi praktika konsepsiyasina esaslanir Insan problemini inkisaf etdirdiler ve Yuqoslaviyadaki ozunuidare sistemine tesir gostermeye calisdilar Ernst Blox 1885 1977 umid felsefesi ile Blox movzu ile cismin evvel birlesdirildiyi sonra ayrildigi ve sonra yeniden bir araya geldiyi dunyanin inkisafinin umumi bir konsepsiyasini qurur Bloxa gore marksizm geleceyin uzaqgorenliyini inqilabi yaradilis ehtimali ile birlesdiren konkret utopiya dir IstinadlarRazmyshleniya o zapadnom marksizme M 1991 2010 01 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 23 Zhurnal Voprosy filosofii Rec na kn Vzglyad sovremennyh uchenyh na marksistskuyu filosofiyu Tom o rossijskih uchenyh 2017 09 06 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 23 EdebiyyatGreckij M N doklad na mezhdunarodnoj nauchnoj konferencii Klassicheskij marksizm chto ustarelo chto vyderzhalo proverku vremenem 1997 Opublikovan v zhurnale Ekonomiko filosofskie tetradi 2004 g vypusk 2 str 179 181Xarici kecidlerM 1991 monografiya Na putyah istoricheskogo materializma na situation ru A Tarasov o trudah E Fromma