Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Engels — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər. Saratov vilayətinə daxildir
| Engels | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Энгельс | |||||
 | |||||
| |||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Əsası qoyulub | 1747 | ||||
| Sahəsi |
| ||||
| Mərkəzin hündürlüyü | 20 m | ||||
| Saat qurşağı |
| ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | +7 8453 | ||||
| Poçt indeksi | 413100 | ||||
| Digər | |||||
| engels-city.ru | |||||
| | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarixi
Əlbəttə "Abad şəhərlər yollar ayrıcında, çaylar üzərində salınmışdır" deyənlər yanılmırlar. Kiçik Bakır kəndi də Volqa çayı ilə Elton gölü arasındakı Böyük yolda, Saratov şəhərindən azca aralı yerləşirdi. Vaxtilə qədim Saratov Volqanın bu üzündə Bakırdan bir kilometr yarım məsafədə yerləşirdi. Yanğından sonra onu Volqanın o biri üzünə köçürdülər. Bu yola "Elton traktı" deyirdilər. 1747-ci ilin yayında senat podpolkovnik Çemadurovun rəhbərliyi altında Elton gölünü tədqiq etməkdən ötrü elmi ekspedisiya göndərmişdir. Rusların tələffüzündə Elton kimi səslənən bu ad indi elə bu şəkildə də rəsmiləşdirilib. Əsl adı çox güman ki, Altun olan bu göl (Sahil yamacları və dibi qırmızı torpaqdan olan bu göl həqiqətən qızıl kimi parlayır ) yerli tatar və kalmıkların tələffüzündə Altun~Alton adlanıb, sonradan rusca Elton şəklinə düşmüşdür. Çemadurov senata Elton gölünün tədqiq edildiyini və buradakı duzun hasil edilməsinin məqsədəuyğun olduğunu xəbər verir. Indi Çemadurovun öhdəsinə duzun daşınması qayğısı düşürdü. Volqanın sol sahilində duz anbarları üçün əlverişli yer axtararkən Bakır (Bakur) kəndi onun nəzərini cəlb etdi. Burada duz anbarları tikdirməyi qərara aldı. Tezliklə hökumətin təşəbbüsü ilə Malorossiya çumakları (arabaçıları) bura işləməyə gəldilər. Kənd tezliklə böyüdü. Indi bu yeni əhali – xristian sakinlər üçün kilsə lazım idi. Şəhərcikdə Pokrov kilsəsi tikildi. Bunun ardınca Slaboda dərhal Pokrovskoe adlanmağa başladı. Şəhərin ortasındakı Sapsay gölünü qurutdular, şəhər ərazicə genişləndi. Indi burada ruslar, ukraynalılar, ermənilər, tatarlar yaşayırdılar. N. Baskakov "bakur, baqur" türk sözünün qıpçaq dillərində bitki adı bildirməsini göstərir. Həm də müasir türk dillərində və qədim yazılı mənbələrdə mis, bürünc adını bildirən bakır sözü vardır. Hər bir halda bunun rəng adı olub torpağın rəngiylə bərabər meydana gəldiyini düşünmək olar. Gürcüstanın da xəritəsində bu ada azacıq fonetik dəyişikliklə-Bakuriani rast gəlinir. Bakır Baş (Krımda dağ), Bakır Tau (Yekaterinburqda dağ), Bakır gölü (Başqırdıstanda) və s göstərə bilərik. Bakır (Pokrovskoe) 1914-cü ildə şəhərə çevrildi. 1931-ci ildə onun adı dəyişdirilib fəhlə hərəkatının ideoloqu Fridrix Engelsin şərəfinə Engels şəhəri adlandırıldı. Şəhəri Volqanın kiçik qolları olan Sazan, Belaya(Ak), Volojka, Stav çayları əhatə edirdi. Bu çaylar ta qədimdən sakinləri yedirdib, bəsləyirdisə də yaz-yay daşqınları zamanı əhali əziyyət çəkirdi. Indi yüksək və möhkəm sədlər çoxmərtəbəli yaşayış evləri olan qədim Bakır, bugünkü müasir Engels şəhərini daşqından, dağıntılardan mühafizə edir. Volqa çayından tamaşa etdikdə 3 km uzunluğunda olan bu sədd görünür. Məhz burada Bakır çölündəki əkin sahəsinə 1961-ci il aprelin 12-də Yuri Qaqarin kosmosa uçuşundan sonra yerə enmişdir.
Mənbə
- Minaxanım Təkləli. Türk kitabı. Unudulan tarix. Dəyişdirilən adlar, Bakı, Nurlar, 2009
İstinadlar
- :ru:s:Федеральный закон от 22.11.2016 № 395-ФЗ (rus.). 2016.
- http://web.archive.org/web/20200424113056/https://www.gks.ru/storage/mediabank/Численность%20по%20МО_Site.xlsx.
 | Şəhər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 | Rusiya ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Engels Rusiya Federasiyasinda yerlesen seher Saratov vilayetine daxildirEngelsEngelsBayraq Gerb51 30 06 sm e 46 07 20 s u Olke RusiyaTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1747Sahesi 121 06 km Merkezin hundurluyu 20 mSaat qursagi UTC 04 00UTC 03 00Samara vaxti d EhalisiEhalisi 227 049 nef 2020 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 7 8453Poct indeksi 413100Digerengels city ruXeriteni goster gizle Engels Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiElbette Abad seherler yollar ayricinda caylar uzerinde salinmisdir deyenler yanilmirlar Kicik Bakir kendi de Volqa cayi ile Elton golu arasindaki Boyuk yolda Saratov seherinden azca arali yerlesirdi Vaxtile qedim Saratov Volqanin bu uzunde Bakirdan bir kilometr yarim mesafede yerlesirdi Yangindan sonra onu Volqanin o biri uzune kocurduler Bu yola Elton trakti deyirdiler 1747 ci ilin yayinda senat podpolkovnik Cemadurovun rehberliyi altinda Elton golunu tedqiq etmekden otru elmi ekspedisiya gondermisdir Ruslarin teleffuzunde Elton kimi seslenen bu ad indi ele bu sekilde de resmilesdirilib Esl adi cox guman ki Altun olan bu gol Sahil yamaclari ve dibi qirmizi torpaqdan olan bu gol heqiqeten qizil kimi parlayir yerli tatar ve kalmiklarin teleffuzunde Altun Alton adlanib sonradan rusca Elton sekline dusmusdur Cemadurov senata Elton golunun tedqiq edildiyini ve buradaki duzun hasil edilmesinin meqsedeuygun oldugunu xeber verir Indi Cemadurovun ohdesine duzun dasinmasi qaygisi dusurdu Volqanin sol sahilinde duz anbarlari ucun elverisli yer axtararken Bakir Bakur kendi onun nezerini celb etdi Burada duz anbarlari tikdirmeyi qerara aldi Tezlikle hokumetin tesebbusu ile Malorossiya cumaklari arabacilari bura islemeye geldiler Kend tezlikle boyudu Indi bu yeni ehali xristian sakinler ucun kilse lazim idi Sehercikde Pokrov kilsesi tikildi Bunun ardinca Slaboda derhal Pokrovskoe adlanmaga basladi Seherin ortasindaki Sapsay golunu qurutdular seher erazice genislendi Indi burada ruslar ukraynalilar ermeniler tatarlar yasayirdilar N Baskakov bakur baqur turk sozunun qipcaq dillerinde bitki adi bildirmesini gosterir Hem de muasir turk dillerinde ve qedim yazili menbelerde mis burunc adini bildiren bakir sozu vardir Her bir halda bunun reng adi olub torpagin rengiyle beraber meydana geldiyini dusunmek olar Gurcustanin da xeritesinde bu ada azaciq fonetik deyisiklikle Bakuriani rast gelinir Bakir Bas Krimda dag Bakir Tau Yekaterinburqda dag Bakir golu Basqirdistanda ve s gostere bilerik Bakir Pokrovskoe 1914 cu ilde sehere cevrildi 1931 ci ilde onun adi deyisdirilib fehle herekatinin ideoloqu Fridrix Engelsin serefine Engels seheri adlandirildi Seheri Volqanin kicik qollari olan Sazan Belaya Ak Volojka Stav caylari ehate edirdi Bu caylar ta qedimden sakinleri yedirdib besleyirdise de yaz yay dasqinlari zamani ehali eziyyet cekirdi Indi yuksek ve mohkem sedler coxmertebeli yasayis evleri olan qedim Bakir bugunku muasir Engels seherini dasqindan dagintilardan muhafize edir Volqa cayindan tamasa etdikde 3 km uzunlugunda olan bu sedd gorunur Mehz burada Bakir colundeki ekin sahesine 1961 ci il aprelin 12 de Yuri Qaqarin kosmosa ucusundan sonra yere enmisdir MenbeMinaxanim Tekleli Turk kitabi Unudulan tarix Deyisdirilen adlar Baki Nurlar 2009Istinadlar ru s Federalnyj zakon ot 22 11 2016 395 FZ rus 2016 http web archive org web 20200424113056 https www gks ru storage mediabank Chislennost 20po 20MO Site xlsx Seher ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Rusiya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin