Neva anfiladası (rus. Невская анфилада) - Sankt-Peterburqdakı Qış sarayının Neva çayına baxan hissəsində yanaşı yerləşən üç dəbdəbəli mərasim zalından təşkil olunmuş otaqlar seriyasıdır.
1753-cü ildə anfiladanın yerləşdiyi yerdə memar Françesko Bartolomeo Rastrelli tərəfindən beş otaq inşa edilmişdi. Lakin 1790-cı ildə həmin otaqlar sökülərək, yerində memar layihəsi əsasında üç böyük zal tikildi. 1873-cü ildə Qış sarayında baş verən yanğından sonra, zallar rəhbərliyi altında bərpa edilmişdir.
Tez-tez balların keçirildiyi zallar imperator sarayının həmişə diqqət mərkəzində olan hissəsi olmuşdur. 1915-ci ildə sonuncu Rusiya imperatoru II Nikolayın göstərişi ilə Neva anfiladası hərbi hospitala çevrilmişdir. 1917-ci il Rusiya İnqlabından sonra sarayın digər otaqları kimi, Neva anfiladası da Ermitajın sərgi zalları kimi istifadə olunmağa başlamışdır.
Tarixi
Qış sarayı 1732-ci ildə Çariça sifarişi ilə memar Françesko Bartolomeo Rastrellinin layihəsi əsasında inşa edilmişdir. I Pyotrun kiçik malikanəsi və admiral-general Fyodor Matveyeviç Apraksinin sarayının özülləri əsasında çariça Qış sarayını inşa etdirmişdir.
I Annadan sonra hakimiyyətə gəlmiş İmperatriça hakimiyyəti dövründə saray üzərində işlərini davam etdirən Rastrelli 1753-cü ildə nəhəng ölçülərə malik tamamilə yeni bir saray planı işləmişdir ki, bu plan da bugünkü barokko stilli Qış sarayının planı idi; çariça ölçüləri və gözəlliyi ilə Avropa sarayları ilə müqayisə oluna biləcək bir saray inşa edilməsini istəyirdi. Sarayın inşasının tamamlanması kraliçanın şərəf məsələsi hesab edilirdi və inşaata gərəkli olan xərclərin ödənilməsi üçün bütün ölkədə vergilər qaldırılmış, daha sonra təkrarən duz və spirtə əlavə vergi təyin edilmişdir, bundan əlavə Rusiya vətəndaşları ölkənin apardığı ağır müharibələrə görə də vergi ödəməli idilər. Ümumilikdə sarayın inşasına 2,500,000 rubl xərclənmişdir.1759-cu ildə II Yelezavetanın ölümündən qısa müddət sonra imperiya sarayı adına layiq olan binanın tikintisinin tamamlanmasına çox az qalmışdı; həmin dövrdə Neva anfiladası beş dövlət zalından ibarət idi. İnşaat işləri Yelezavetanın varisi [III Pyotr] və ondan sonra hakimiyyətə gəlmiş II Yekaterinanın hakimiyyəti dövründə də davam etdirilmişdir.
II Yekaterinanın zamanında Avropada neoklassisizm dəbdə idi və imperatriça da bu stilin həvəskarı olmuşdu. Buna görə də Rastrelli işdən azad edilmiş və yeni stildə işləməyi bacaran yeni memarlar sarayın inşasına cəlb olunmuşdu. Həmin dövrdə sarayın orijinal rokoko stilli interyeri daha sadə və sərt neoklassik tilli interyerlə əvəzlənmişdir. Neva anfiladası isə 1790 – 1793-cü illərdə memar Cakomo Kvarenci tərəfindən tamamilə yenidən qurulmuşdur. Mərtəbənin hündüryünü nəzərə alan memar beş dövlət otağını ləğv edərək, yerində üç nəhəng zal inşa etmişdir; Konsert zalı, Böyük zal və Böyük Qəbul zalı. Süni mərmər, sütunlar və real insan ölçülü fiqurlarla bəzədilmiş zalların interyeri neoklassisizm stilində həll edilmişdir.
1837-ci ildə sarayın interyerinin böyük bir hissəsini məhv edən yanğından sonra, zallar oxşar tərzdə memar Vasili Stasov tərəfindən bərpa edilmişdir.
Enfiladanın istifadəsi
1905-ci ilə kimi imperator və imperatriça qış aylarını Sankt-Peterburqda, Qış sarayında keçirirdilər və həmin dövr şəhərdə sosial canlanma dövrü idi ki, bu canlanmanın da mərkəzində Qış sarayı, xüsusilə onun birinci mərtəbəsindəki zallar dayanırdı. İlin digər vaxtlarını isə monarx və ailəsi başqa yerlərdə keçirir, Qış sarayı isə yalnız dövlət rəsmiləri tərəfindən istifadə olunurdu. Neva anfiladası bərpa edilərkən, onun yalnız əyləncəli mərasimlər və ballar üçün deyil, həm də rəsmi mərasimlər üçün istifadə ediləcəyi nəzərə alınmışdı.
1917-ci ildən əvvəl mərasim və digər tədbirlər zamanı, Enfiladanın zallarına giriş hüququ rütbə ilə müəyyənləşdirilirdi. Ən mühüm qonaqlar imperator otaqlarına yaxın yerləşən Konsert zalında, daha az əhəmiyyətli qonaqlar Nikolay zalında, digər qonaqlar isə Böyük Qəbul zalında qəbul edilirdi. İmperator sarayı rütbə bölgüsünə çox ciddi yanaşırdı. Bu xüsusilə saraydakı qadınlar arasında çox ciddi qəbul olunurdu. Etiketə görə, bütün saray qadınları ağ ipək parçadan kiçik donlar, qırmızı və ya zeytun yaşılı, qızılı işləməli çiyin örtükləri geyinirdilər. Başlarına isə, qırmızı və ya yazıl rəngli, zinət əşyaları ilə bəzədilmiş kokoşniklər taxırdılar. Digər qadınlar rəngarəng paltarlar geyinsələr də, kokoşnik saray geyiminin ən vacib detalı idi.
Bu klassifikasiya xanımların "Dames a Portrait" yoxsa "Demoiselles d'Honneur" olduqlarını müəyyənləşdirməyə kömək edirdi. Bunlardan daha yuxarı təbəqə olan birincisi, imperatriçanın brilyantlarla bəzədilmiş portretini sol döşünün üzərində gəzdirir, ikincisi isə Çariçanın brilyantlarla dövrələnmiş venzelini taxırdı. Bu iki təbəqə arasında "Dames du Palais" adlı təbəqə yerləşirdi ki, bu təbəqəyə məxsus xanımlar da "Dames a portrait" kimi zeytun yaşılı rəngli paltar geyinirdilər. Daha aşağı təbəqə olan "Demoiselles d'Honneur" xanımları isə qırmızı paltar geyinirdilər.
Çar və çariçaya məxsus qırmızı və yaşıl rənglərdən başqa digər rənglər müxtəlif böyük knyaginyalara məxsus idi. Hər bir böyük knyaginya öz rənginə əsasən tanınırdı və həmin rəngdə paltar geyinirdi. Kraliça Viktoriyanın xarici müşaviri 1894-cü ildə ona yazdığı məktubda Qış sarayının Neva anfiladasında keçirilən mərasim haqqında məlumat verir və qeyd edirdi ki, Böyük knyaginyaların paltarının rəngi “narıncı rəngin xüsusi xoşagəlməz çaları”dır.1855-1881-ci illərdə II Aleksandrın hakimiyyəti dövründə sarayın dövlət otaqlarının özünəməxsus olmuşdur.
II Aleksandr Qış sarayından təkcə imperiyanı idarə etmək üçün deyil, həm də əyləncə üçün istifadə edən sonuncu Rusiya çarı olmuşdur. Həmin dövrdə sarayda tez-tez “Bals des Palmier” təşkil edilirdi. Buna görə də istiliklərdən yez palma ağacı gətirilmişdi; onlar bütün enfilada otaqlarında yerləşdirilmiş və hər ağacın ətrafında 15 nəfərlik masalar quraşdırılmışdı. Mərasim boyunca çar bütün masaların ətrafında gəzər və hər masada çörək və ya meyvə yeyərdi ki, qonaqların hamısı çarla nahar etdiklərini deyə bilsinlər.
II Aleksandrın öldürülməsindən sonra Qı sarayı bir də heç vaxt əsl yaşayış məkanı olmamışdır. III Aleksandr çox qorxduğundan yüksək səviyyəli təhlükəsizliyin yaradılmasını tələb etmiş, bu cür təhlükəsizlik isə Qış sarayı üçün əlçatmaz olmuşdu. Bundan sonra imperator ailəsi Sank-Peterburqun yaxınlığında yerləşən Qatçina sarayında məskunlaşmışdı. Sankt-Peterburqda olduğu zaman çar ailəsi Ançikov sarayında məskunlaşırdı, Qış sarayı isə yalnız rəsmi məqsədlər üçün istifadə olunurdu. III Aleksandr cəmiyyət arasında olmağı o qədər də sevmirdi, buna görə də, onun dövründə ballar saat 6am olana kimi dağılırdı; 2am-dən başlayaraq çar musiqiçiləri bir-bir buraxırdı və sona yalnız pianoçu qalırdı ki, bu zaman da qonaqlar dağılırdılar.
Qış sarayında sonuncu imperial məclisi 1903-cü il 11-13 fevral tarixində I Alekseyin hakimiyyətə gəlməsinin qeyd edilməsi məqsədiylə keçirilən kostyumlu bal () olmuşdur. Böyük knyaz Aleksandr Mixayloviç bu hadisəni belə xatırlayır: “imperiya tarixində son tamaşa bal...[lakin] yeni və düşmən Rusiya bala pəncərədən baxırdı...biz rəqs elədiyimiz müddətdə, işçilər qol döyürdülər və Yaxın Şərqdən gələn təhlükəli buludlar getdikcə aşağı enirdilər.” Bütün çar ailəsi XVII əsrin zadəgan geyim tərzinə uyğun zəngin paltarlar geyinmiş, bu mərasim üçün xüsusi olaraq Moskva Kremlindən gətirilmiş çox dəyərli, orijinal zinət əşyaları ilə bəzənmişdilər, çar özü I Aleksey kimi, imperatriça isə Mariya Miloslavskaya kimi geyinmişdi, balda imperator ailəsinin birlikdə son fotosu çəkildi.
Zallar
Konsert zalı
Konsert zalı qoşa Korinf sütunları ilə dəstəklənən arxitravdır; sütunların başı real insan ölçülərinə uyğun müxtəlif fiqurları ilə tamamlanmışdı. Zal anfiladanın qərb qurtaracağında yerləşən Böyük qəbul zalı kimi barokko təsirli neoklassisizm stilində bəzədilmişdi. Ölçülərinə görə Qış sarayına uyğun olan Bukingem sarayı, və kimi Avropa kral saraylarının hamısında xüsusi musiqi zalları var idi və Qış sarayı inşa olunarkən, memarların qarşısına sarayda xüsusi musiqi zalının yaradılması tələbi qoyulmuşdu. Həmçinin, II Yekaterina San-Susi sarayının sahibi Böyük Frederikin ala bilmədiyi incəsənət kolleksiyasını Qış sarayı üçün ala bildiyinə görə çox sevinirdi.
İmperatorun hərəkəti məhz iki zal hündürlüyündə olan bu nəhəng zaldan başlayırdı. Ona görə də ən yüksək rütbəli və hörmətli qonaqqlar məhz bu zalda qəbul edilirdi. Bu zaman, fantastik geyimli: qırmızı şalvar, qızılı pencək və ağ türbanlı çarın şəxsi mühafizəkarları olan dörd “nəhəng efiopiyalı” təntənəli şəkildə imperator ailəsinin şəxsi otaqlarından olan Ərəb zalının qapısını açır və imperator ailəsinin üzvləri Konsert zalına daxil olurdu, bundan sonra onlar anfilada zalları boyunca hərəkət edirdilər. Kortecə imperator tacını daşıyan xüsusi saray xadimləri də daxil idi. Nadir hallarda zal adına uyğun olaraq konsertlər, musiqi məclisləri və ballar üçün istifadə olunurdu.
Bu gün Ermitaj muzeyinin tərkibində olan bu zalda əvvəl saxlanan Aleksandr Nevskinin müqəddəs əmanətləri və sarkofaqı nümayiş olunur. Həmin əşyalar 1922-ci ildə vaxtilə imperator ailəsinin çıxış qapısı olan hissəni tutmaq üçün saraya gətirilmişdi.
Nikolay zalı
Nikolay zalı anfiladanın mərkəzində yerləşir. 1,103 m² (11,870 sq ft) ölçüsündə olan zal sarayın ən böyük otağı olmaqla, erkən dövrdə yalnız Böyük zal kimi tanınmış, böyü məclislərə və ballara ev sahibliyi etmişdir. I Nikolayın ölümündən sonra mərhum çarın at üzərində olan böyük portreti bu zalın divarından asıldı və zal onun adı ilə adlandırılmağa başladı.
Əvvəlki otaq – Konsert zalındakı memarlıq ritminin saxlandığı Nikolay zalı da ciddi görünüşə malikdir. Burada arxitrav birbaşa ravanın mərkəzindədir. Zalın yeganə bəzəyi Korinf sütunları üzərində oyma naxışlar və antablementdir.
1902-ci ildə yazdığı yazıda Sazerlend hersoqinyası və Amerikada doğulmuş, sahibi olan hersoqinya Malboro Nikolay zalında keçirilən dəbdəbəli dövlət balı haqqında fikirlərini bölüşmüşdü.
Sazerlend hersoqinyası yazır:
“Sarayın pilləkənləri nəhəng bədən ölçülərinə malik kazaklar tərəfindən mühafizə olunurdu, mən həyatımda heç vaxt bu qədər parlaq mənzərə görməmişdim – işıq, mundirlər, böyük otaqlar, kütlə, musiqi və bütün bunlar görüntünü barbar dəbdəbəsi həddinə çatdırırdı...Onlar şam yeməyinə təxminən dörd min nəfərlə birgə otururlar.” |
Eyni zamanda hersoqinya Malboro nahar haqqında qeyd edir ki, (o, Çarın yanında əyləşmişdi), “suplar, balıq kürüsü, nəhəng nərə balıqları, ət növləri, paştetlər, buz, meyvə və çiçəklərlə dolu masalara dəbi ilə bəzədilmiş qızıl və gümüş qablar düzülmüşdü.”
İronik olaraq, hersoqinya Sazerlend saray qapılarından kənarda yaşayan ac insanları da təsvir edir: “...aristokratiya, nəciblik və zərafət fonunda kəndlilərin aclıq və səfalət içində olan həyatını da görmək mümkün idi.”
Birinci dünya müharibəsi zamanında Nikolay zalı xəstəxana palatası olaraq istifadə olunurdu. Ermitaja direktorluq etdiyi dövrdə, 1957-ci ildə zal restavrasiya olunmuşdur.
Böyük qəbul zalı
Böyük qəbul zalı qış sarayının dövlət otaqlarına əsas giriş zalıdır. İordan pilləkənindən sonra ilk böyük otaq olan bu zal Neva anfiladasına ilk giriş məkanıdır və zal iki çıxış yolu verirdi: ya ildə bir dəfə Neva suyuna xeyir-dua verilməsi zamanı olduğu kimi saraydan çıxış üçün İordan pilləkəninə doğru ya sağa dönərək Anfilada boyunca Kiçik taxt zalına doğru irəliləmək və ya Gerb zalından keçərək Hərbi qalereya, Böyük taxt zalı və ya Böyük saray kilsəsinə doğru hərəkət.
Sərgi zalları
Bu gün Ermitajın təkibində olan Anfilada zallarında konservasiya işlərindən sonra minimal mebel saxlanılıb və boş zallar sərgi üçün istifadə olunur. Zallarda hər pəncərənin qarşı tərəfində divara bərkidilmiş güzgülərin üstü örtüldüyündən, interyerin gözəlliyini görmək üçün yuxarıda yerləşən fiqurlara, tavana və çilçıraqlara baxmaq lazımdır.
İstinadlar
- State Hermitage Museum (1754)
- Orloff, Alexander, and Shvidkovsky, Dmitri. (1996). Saint Petersburg: Architecture of the Tsars. New York: Abbeville Press.
- The State Hermitage Museum (Catherine II (1762-1796))
- The State Hermitage Museum (1840)
- Sitwell
- Lord Carrington to Queen Victoria; 14 November 1894. Quoted Maylunas, p110.
- Cowles, pp190-192
- Cowles, p. 216.
- Cowles, p221
- Maylunas, p. 226.
- Maylunas, p. 227.
- Kurth, p. 64.
- Massie, p. 129.
- Sitwell yazır: "Onlar adi zəncilər olmayıb, xristian abissinlər idilər."
- Maylunas, p110
- Stuart, p97.
- Norman, 283
Ədəbiyyat
- Budberg, Moura. Great Palaces (The Winter Palace. Pages 194–201). London: Hamlyn Publishing Group Ltd. 1969. ISBN .
- Kurth, Peter. Tsar: The Lost World of Nicholas and Alexandra. London: Little, Brown and Company (UK) Ltd. 1995. ISBN .
- Mackenzie Stuart, Amanda. Consuelo and Alva. Harper Collins. 2005. ISBN .
- Massie, K. Robert. Nicholas and Alexandra. Atheneum. New York. 1967.
- Maylunas, Andrei, Mironenko, Sergei. 'A Lifelong Passion. London: Weidenfeld and Nicolson. 1996. ISBN .
- Norman, Geraldine. The Hermitage: The Biography of a Great Museum. New York: Fromm International Publishing. 1998. ISBN .
- State Hermitage Museum 2007-02-08 at the Wayback Machine retrieved 23 September 2008. Published by The State Hermitage Museum.
- Sitwell, Sacheveral. Valse des Fleurs retrieved 27 April 2008.
- Stuart, D. Dear Duchess: Millicent, Duchess of Sutherland (1867 - 1955). London: Victor Gollancz Ltd. 1982. ISBN.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Neva anfiladasi rus Nevskaya anfilada Sankt Peterburqdaki Qis sarayinin Neva cayina baxan hissesinde yanasi yerlesen uc debdebeli merasim zalindan teskil olunmus otaqlar seriyasidir Neva anfiladasiNeva anfiladasi sarayin planinda qirmizi rengle gosterilib A Konsert zali B Nikolay zali C Boyuk Qebul zali Diger 1 Malaxit zali 2 Ereb zali 3 Iordan pillekeni 4 Fedmarsallar zali 5 Kicik taxt zali 6 Gerb zali 7 Herbi qalereya 8 Boyuk taxt zali 9 Boyuk saray kilsesi 1753 cu ilde anfiladanin yerlesdiyi yerde memar Francesko Bartolomeo Rastrelli terefinden bes otaq insa edilmisdi Lakin 1790 ci ilde hemin otaqlar sokulerek yerinde memar layihesi esasinda uc boyuk zal tikildi 1873 cu ilde Qis sarayinda bas veren yangindan sonra zallar rehberliyi altinda berpa edilmisdir Tez tez ballarin kecirildiyi zallar imperator sarayinin hemise diqqet merkezinde olan hissesi olmusdur 1915 ci ilde sonuncu Rusiya imperatoru II Nikolayin gosterisi ile Neva anfiladasi herbi hospitala cevrilmisdir 1917 ci il Rusiya Inqlabindan sonra sarayin diger otaqlari kimi Neva anfiladasi da Ermitajin sergi zallari kimi istifade olunmaga baslamisdir TarixiQis sarayi 1732 ci ilde Carica sifarisi ile memar Francesko Bartolomeo Rastrellinin layihesi esasinda insa edilmisdir I Pyotrun kicik malikanesi ve admiral general Fyodor Matveyevic Apraksinin sarayinin ozulleri esasinda carica Qis sarayini insa etdirmisdir I Annadan sonra hakimiyyete gelmis Imperatrica hakimiyyeti dovrunde saray uzerinde islerini davam etdiren Rastrelli 1753 cu ilde neheng olculere malik tamamile yeni bir saray plani islemisdir ki bu plan da bugunku barokko stilli Qis sarayinin plani idi carica olculeri ve gozelliyi ile Avropa saraylari ile muqayise oluna bilecek bir saray insa edilmesini isteyirdi Sarayin insasinin tamamlanmasi kralicanin seref meselesi hesab edilirdi ve insaata gerekli olan xerclerin odenilmesi ucun butun olkede vergiler qaldirilmis daha sonra tekraren duz ve spirte elave vergi teyin edilmisdir bundan elave Rusiya vetendaslari olkenin apardigi agir muharibelere gore de vergi odemeli idiler Umumilikde sarayin insasina 2 500 000 rubl xerclenmisdir 1759 cu ilde II Yelezavetanin olumunden qisa muddet sonra imperiya sarayi adina layiq olan binanin tikintisinin tamamlanmasina cox az qalmisdi hemin dovrde Neva anfiladasi bes dovlet zalindan ibaret idi Insaat isleri Yelezavetanin varisi III Pyotr ve ondan sonra hakimiyyete gelmis II Yekaterinanin hakimiyyeti dovrunde de davam etdirilmisdir II Yekaterinanin zamaninda Avropada neoklassisizm debde idi ve imperatrica da bu stilin heveskari olmusdu Buna gore de Rastrelli isden azad edilmis ve yeni stilde islemeyi bacaran yeni memarlar sarayin insasina celb olunmusdu Hemin dovrde sarayin orijinal rokoko stilli interyeri daha sade ve sert neoklassik tilli interyerle evezlenmisdir Neva anfiladasi ise 1790 1793 cu illerde memar Cakomo Kvarenci terefinden tamamile yeniden qurulmusdur Mertebenin hunduryunu nezere alan memar bes dovlet otagini legv ederek yerinde uc neheng zal insa etmisdir Konsert zali Boyuk zal ve Boyuk Qebul zali Suni mermer sutunlar ve real insan olculu fiqurlarla bezedilmis zallarin interyeri neoklassisizm stilinde hell edilmisdir 1837 ci ilde sarayin interyerinin boyuk bir hissesini mehv eden yangindan sonra zallar oxsar terzde memar Vasili Stasov terefinden berpa edilmisdir Enfiladanin istifadesiRusiyanin sonuncu cari II Nikolayin Nikolay zali fonunda cekilmis portreti muellif 1900 cu iller 1905 ci ile kimi imperator ve imperatrica qis aylarini Sankt Peterburqda Qis sarayinda kecirirdiler ve hemin dovr seherde sosial canlanma dovru idi ki bu canlanmanin da merkezinde Qis sarayi xususile onun birinci mertebesindeki zallar dayanirdi Ilin diger vaxtlarini ise monarx ve ailesi basqa yerlerde kecirir Qis sarayi ise yalniz dovlet resmileri terefinden istifade olunurdu Neva anfiladasi berpa edilerken onun yalniz eylenceli merasimler ve ballar ucun deyil hem de resmi merasimler ucun istifade edileceyi nezere alinmisdi 1917 ci ilden evvel merasim ve diger tedbirler zamani Enfiladanin zallarina giris huququ rutbe ile mueyyenlesdirilirdi En muhum qonaqlar imperator otaqlarina yaxin yerlesen Konsert zalinda daha az ehemiyyetli qonaqlar Nikolay zalinda diger qonaqlar ise Boyuk Qebul zalinda qebul edilirdi Imperator sarayi rutbe bolgusune cox ciddi yanasirdi Bu xususile saraydaki qadinlar arasinda cox ciddi qebul olunurdu Etikete gore butun saray qadinlari ag ipek parcadan kicik donlar qirmizi ve ya zeytun yasili qizili islemeli ciyin ortukleri geyinirdiler Baslarina ise qirmizi ve ya yazil rengli zinet esyalari ile bezedilmis kokosnikler taxirdilar Diger qadinlar rengareng paltarlar geyinseler de kokosnik saray geyiminin en vacib detali idi Bu klassifikasiya xanimlarin Dames a Portrait yoxsa Demoiselles d Honneur olduqlarini mueyyenlesdirmeye komek edirdi Bunlardan daha yuxari tebeqe olan birincisi imperatricanin brilyantlarla bezedilmis portretini sol dosunun uzerinde gezdirir ikincisi ise Caricanin brilyantlarla dovrelenmis venzelini taxirdi Bu iki tebeqe arasinda Dames du Palais adli tebeqe yerlesirdi ki bu tebeqeye mexsus xanimlar da Dames a portrait kimi zeytun yasili rengli paltar geyinirdiler Daha asagi tebeqe olan Demoiselles d Honneur xanimlari ise qirmizi paltar geyinirdiler Car ve caricaya mexsus qirmizi ve yasil renglerden basqa diger rengler muxtelif boyuk knyaginyalara mexsus idi Her bir boyuk knyaginya oz rengine esasen taninirdi ve hemin rengde paltar geyinirdi Kralica Viktoriyanin xarici musaviri 1894 cu ilde ona yazdigi mektubda Qis sarayinin Neva anfiladasinda kecirilen merasim haqqinda melumat verir ve qeyd edirdi ki Boyuk knyaginyalarin paltarinin rengi narinci rengin xususi xosagelmez calari dir 1855 1881 ci illerde II Aleksandrin hakimiyyeti dovrunde sarayin dovlet otaqlarinin ozunemexsus olmusdur II Aleksandr Qis sarayindan tekce imperiyani idare etmek ucun deyil hem de eylence ucun istifade eden sonuncu Rusiya cari olmusdur Hemin dovrde sarayda tez tez Bals des Palmier teskil edilirdi Buna gore de istiliklerden yez palma agaci getirilmisdi onlar butun enfilada otaqlarinda yerlesdirilmis ve her agacin etrafinda 15 neferlik masalar qurasdirilmisdi Merasim boyunca car butun masalarin etrafinda gezer ve her masada corek ve ya meyve yeyerdi ki qonaqlarin hamisi carla nahar etdiklerini deye bilsinler II Aleksandrin oldurulmesinden sonra Qi sarayi bir de hec vaxt esl yasayis mekani olmamisdir III Aleksandr cox qorxdugundan yuksek seviyyeli tehlukesizliyin yaradilmasini teleb etmis bu cur tehlukesizlik ise Qis sarayi ucun elcatmaz olmusdu Bundan sonra imperator ailesi Sank Peterburqun yaxinliginda yerlesen Qatcina sarayinda meskunlasmisdi Sankt Peterburqda oldugu zaman car ailesi Ancikov sarayinda meskunlasirdi Qis sarayi ise yalniz resmi meqsedler ucun istifade olunurdu III Aleksandr cemiyyet arasinda olmagi o qeder de sevmirdi buna gore de onun dovrunde ballar saat 6am olana kimi dagilirdi 2am den baslayaraq car musiqicileri bir bir buraxirdi ve sona yalniz pianocu qalirdi ki bu zaman da qonaqlar dagilirdilar Qis sarayinda sonuncu imperial meclisi 1903 cu il 11 13 fevral tarixinde I Alekseyin hakimiyyete gelmesinin qeyd edilmesi meqsediyle kecirilen kostyumlu bal olmusdur Boyuk knyaz Aleksandr Mixaylovic bu hadiseni bele xatirlayir imperiya tarixinde son tamasa bal lakin yeni ve dusmen Rusiya bala pencereden baxirdi biz reqs elediyimiz muddetde isciler qol doyurduler ve Yaxin Serqden gelen tehlukeli buludlar getdikce asagi enirdiler Butun car ailesi XVII esrin zadegan geyim terzine uygun zengin paltarlar geyinmis bu merasim ucun xususi olaraq Moskva Kremlinden getirilmis cox deyerli orijinal zinet esyalari ile bezenmisdiler car ozu I Aleksey kimi imperatrica ise Mariya Miloslavskaya kimi geyinmisdi balda imperator ailesinin birlikde son fotosu cekildi ZallarAleksandr Kolb 1860 ci iller Konsert zalinin gorunusu Qarsida Nikolay zalina acilan qapi gorunur Konsert zali Konsert zali qosa Korinf sutunlari ile desteklenen arxitravdir sutunlarin basi real insan olculerine uygun muxtelif fiqurlari ile tamamlanmisdi Zal anfiladanin qerb qurtaracaginda yerlesen Boyuk qebul zali kimi barokko tesirli neoklassisizm stilinde bezedilmisdi Olculerine gore Qis sarayina uygun olan Bukingem sarayi ve kimi Avropa kral saraylarinin hamisinda xususi musiqi zallari var idi ve Qis sarayi insa olunarken memarlarin qarsisina sarayda xususi musiqi zalinin yaradilmasi telebi qoyulmusdu Hemcinin II Yekaterina San Susi sarayinin sahibi Boyuk Frederikin ala bilmediyi incesenet kolleksiyasini Qis sarayi ucun ala bildiyine gore cox sevinirdi Imperatorun hereketi mehz iki zal hundurluyunde olan bu neheng zaldan baslayirdi Ona gore de en yuksek rutbeli ve hormetli qonaqqlar mehz bu zalda qebul edilirdi Bu zaman fantastik geyimli qirmizi salvar qizili pencek ve ag turbanli carin sexsi muhafizekarlari olan dord neheng efiopiyali tenteneli sekilde imperator ailesinin sexsi otaqlarindan olan Ereb zalinin qapisini acir ve imperator ailesinin uzvleri Konsert zalina daxil olurdu bundan sonra onlar anfilada zallari boyunca hereket edirdiler Kortece imperator tacini dasiyan xususi saray xadimleri de daxil idi Nadir hallarda zal adina uygun olaraq konsertler musiqi meclisleri ve ballar ucun istifade olunurdu Bu gun Ermitaj muzeyinin terkibinde olan bu zalda evvel saxlanan Aleksandr Nevskinin muqeddes emanetleri ve sarkofaqi numayis olunur Hemin esyalar 1922 ci ilde vaxtile imperator ailesinin cixis qapisi olan hisseni tutmaq ucun saraya getirilmisdi Nikolay zali Nikolay zali Konstantin Uxtomski 1879 Nikolay zali anfiladanin merkezinde yerlesir 1 103 m 11 870 sq ft olcusunde olan zal sarayin en boyuk otagi olmaqla erken dovrde yalniz Boyuk zal kimi taninmis boyu meclislere ve ballara ev sahibliyi etmisdir I Nikolayin olumunden sonra merhum carin at uzerinde olan boyuk portreti bu zalin divarindan asildi ve zal onun adi ile adlandirilmaga basladi Evvelki otaq Konsert zalindaki memarliq ritminin saxlandigi Nikolay zali da ciddi gorunuse malikdir Burada arxitrav birbasa ravanin merkezindedir Zalin yegane bezeyi Korinf sutunlari uzerinde oyma naxislar ve antablementdir 1902 ci ilde yazdigi yazida Sazerlend hersoqinyasi ve Amerikada dogulmus sahibi olan hersoqinya Malboro Nikolay zalinda kecirilen debdebeli dovlet bali haqqinda fikirlerini bolusmusdu Sazerlend hersoqinyasi yazir Sarayin pillekenleri neheng beden olculerine malik kazaklar terefinden muhafize olunurdu men heyatimda hec vaxt bu qeder parlaq menzere gormemisdim isiq mundirler boyuk otaqlar kutle musiqi ve butun bunlar goruntunu barbar debdebesi heddine catdirirdi Onlar sam yemeyine texminen dord min neferle birge otururlar Eyni zamanda hersoqinya Malboro nahar haqqinda qeyd edir ki o Carin yaninda eylesmisdi suplar baliq kurusu neheng nere baliqlari et novleri pastetler buz meyve ve ciceklerle dolu masalara debi ile bezedilmis qizil ve gumus qablar duzulmusdu Ironik olaraq hersoqinya Sazerlend saray qapilarindan kenarda yasayan ac insanlari da tesvir edir aristokratiya neciblik ve zerafet fonunda kendlilerin acliq ve sefalet icinde olan heyatini da gormek mumkun idi Birinci dunya muharibesi zamaninda Nikolay zali xestexana palatasi olaraq istifade olunurdu Ermitaja direktorluq etdiyi dovrde 1957 ci ilde zal restavrasiya olunmusdur Boyuk qebul zali K Uxtomski 1861Boyuk qebul zali Boyuk qebul zali qis sarayinin dovlet otaqlarina esas giris zalidir Iordan pillekeninden sonra ilk boyuk otaq olan bu zal Neva anfiladasina ilk giris mekanidir ve zal iki cixis yolu verirdi ya ilde bir defe Neva suyuna xeyir dua verilmesi zamani oldugu kimi saraydan cixis ucun Iordan pillekenine dogru ya saga donerek Anfilada boyunca Kicik taxt zalina dogru irelilemek ve ya Gerb zalindan kecerek Herbi qalereya Boyuk taxt zali ve ya Boyuk saray kilsesine dogru hereket Sergi zallariBu gun Ermitajin tekibinde olan Anfilada zallarinda konservasiya islerinden sonra minimal mebel saxlanilib ve bos zallar sergi ucun istifade olunur Zallarda her pencerenin qarsi terefinde divara berkidilmis guzgulerin ustu ortulduyunden interyerin gozelliyini gormek ucun yuxarida yerlesen fiqurlara tavana ve cilciraqlara baxmaq lazimdir IstinadlarState Hermitage Museum 1754 Orloff Alexander and Shvidkovsky Dmitri 1996 Saint Petersburg Architecture of the Tsars New York Abbeville Press The State Hermitage Museum Catherine II 1762 1796 The State Hermitage Museum 1840 Sitwell Lord Carrington to Queen Victoria 14 November 1894 Quoted Maylunas p110 Cowles pp190 192 Cowles p 216 Cowles p221 Maylunas p 226 Maylunas p 227 Kurth p 64 Massie p 129 Sitwell yazir Onlar adi zenciler olmayib xristian abissinler idiler Maylunas p110 Stuart p97 Norman 283EdebiyyatBudberg Moura Great Palaces The Winter Palace Pages 194 201 London Hamlyn Publishing Group Ltd 1969 ISBN 0 600 01682 X Kurth Peter Tsar The Lost World of Nicholas and Alexandra London Little Brown and Company UK Ltd 1995 ISBN 0 316 50787 3 Mackenzie Stuart Amanda Consuelo and Alva Harper Collins 2005 ISBN 0 00 721687 4 Massie K Robert Nicholas and Alexandra Atheneum New York 1967 Maylunas Andrei Mironenko Sergei A Lifelong Passion London Weidenfeld and Nicolson 1996 ISBN 0 297 81520 2 Norman Geraldine The Hermitage The Biography of a Great Museum New York Fromm International Publishing 1998 ISBN 0 88064 190 8 State Hermitage Museum 2007 02 08 at the Wayback Machine retrieved 23 September 2008 Published by The State Hermitage Museum Sitwell Sacheveral Valse des Fleurs retrieved 27 April 2008 Stuart D Dear Duchess Millicent Duchess of Sutherland 1867 1955 London Victor Gollancz Ltd 1982 ISBN