Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Qılınc ― metal tildən və dəstəkdən ibarət, uzun və pazformalı kəsici tilə malik soyuq silah.
Qılıncın tili xəncərə nisbətən uzundur. Buna baxmayaraq bu növdən olan silahların xəncər və qılınca bölünməsi şərtidir. Qılınclar forma və ölçülərinə görə müxtəlif olurlar. İlk dəfə olaraq bürünc qılıncların istifadəsi, kəsici tilləri daha uzun şəkildə hazırlamaq imkanı yarandığı dövrə, ikinci minilliyin əvvəlinə aid edilir. Dəmir qılınclar isə b.e.ə. 1300-cü ilə təsadüf edir.[]
Zaman keçdikcə ağırlaşan zirehli döyüş paltarları silahların da inkişafını tələb eidrdi. Beləki, qılınc da qalın zirehə malik olan paltarı deşməyə qadir olmalı idi. Metal qoruyucu paltarların geniş yayılmaıs sonralar dəbliqələrin istifadəsini məhdudlaşdırır və döyüş zamanı sol əlin sərbəst olmasına imkan verir. İlk zamanlarda düzəldilən qısa qılınclar (0,8–1 m) sonralar uzn formada hazırlanırlar. Belə uzun qılıncların zərbəsi ilə zirehli paltarı deşmək və düşməni yaralamaq mümkün idi.[]
Növləri
Tarixdə qılınc qədər təkamül keçirmiş başqa silah tapmaq çətindir. Misirlilərin oraqşəkilli qılıncları, Roma gladiusları, Yapon katanaları fərqli qılınc növlərinə misal ola bilər. Hər iki kənarı iti olan, sadəcə tək kənarı iti olan və sadəcə deşmək üçün istifadə olunan tipləri də mövcuddur.[]
Misri qılınc
Orta əsrlərdə Yaxın Şərqdə, həmçinin Azərbaycanda geniş yayılmış qılıncların ən iti, keçərli növüdür. Şifahi xalq ədəbiyyatında Koroğlunun əfsanəvi qılıncı olmuşdur. Misri qılınc xüsusi növ poladdan (Dəməşq poladı) düzəldirilirdi. Möhkəmliyi və kəsəri ilə fərqlənən misri qılıncın tiyəsi, adətən, əyri və birağızlı olurdu. Azərbaycanda XIV əsrdən geniş yayıldığı ehtimal edilir. "Koroğlu" dastanında, Nəsimi, Xəstə Qasım, Səməd Vurğun və başqa şair və aşıqların şeirlərində misri qılıncın adı çəkilir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Мисри гылынҹ // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: Мисир—Прадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 7.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Qilinc metal tilden ve destekden ibaret uzun ve pazformali kesici tile malik soyuq silah Qilincin tili xencere nisbeten uzundur Buna baxmayaraq bu novden olan silahlarin xencer ve qilinca bolunmesi sertidir Qilinclar forma ve olculerine gore muxtelif olurlar Ilk defe olaraq burunc qilinclarin istifadesi kesici tilleri daha uzun sekilde hazirlamaq imkani yarandigi dovre ikinci minilliyin evveline aid edilir Demir qilinclar ise b e e 1300 cu ile tesaduf edir menbe gosterin Zaman kecdikce agirlasan zirehli doyus paltarlari silahlarin da inkisafini teleb eidrdi Beleki qilinc da qalin zirehe malik olan paltari desmeye qadir olmali idi Metal qoruyucu paltarlarin genis yayilmais sonralar debliqelerin istifadesini mehdudlasdirir ve doyus zamani sol elin serbest olmasina imkan verir Ilk zamanlarda duzeldilen qisa qilinclar 0 8 1 m sonralar uzn formada hazirlanirlar Bele uzun qilinclarin zerbesi ile zirehli paltari desmek ve dusmeni yaralamaq mumkun idi menbe gosterin NovleriTarixde qilinc qeder tekamul kecirmis basqa silah tapmaq cetindir Misirlilerin oraqsekilli qilinclari Roma gladiuslari Yapon katanalari ferqli qilinc novlerine misal ola biler Her iki kenari iti olan sadece tek kenari iti olan ve sadece desmek ucun istifade olunan tipleri de movcuddur menbe gosterin Misri qilinc Orta esrlerde Yaxin Serqde hemcinin Azerbaycanda genis yayilmis qilinclarin en iti kecerli novudur Sifahi xalq edebiyyatinda Koroglunun efsanevi qilinci olmusdur Misri qilinc xususi nov poladdan Demesq poladi duzeldirilirdi Mohkemliyi ve keseri ile ferqlenen misri qilincin tiyesi adeten eyri ve biragizli olurdu Azerbaycanda XIV esrden genis yayildigi ehtimal edilir Koroglu dastaninda Nesimi Xeste Qasim Semed Vurgun ve basqa sair ve asiqlarin seirlerinde misri qilincin adi cekilir Hemcinin baxSabrajIstinadlarMisri gylynҹ Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә VII ҹild Misir Prado Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1983 S 7