Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Prosper Merime (fr. Prosper Mérimée; 28 sentyabr 1803 – 23 sentyabr 1870) — XIX əsr məşhur fransız yazıçısı, Fransa Akademiyasının üzvü.
| Prosper Merime | |
|---|---|
| fr. Prosper Mérimée | |
 | |
| Təxəllüsü | L' Auteur du Théâtre de Clara Gazul, Clara Gazul, Joseph Lestrange, Hyacinthe Maglanovich |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Paris, Fransa |
| Vəfat tarixi | (66 yaşında) |
| Vəfat yeri | Kann, Fransa |
| Atası | Jan Fransua Leonor Merime |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | antropoloq, arxeoloq, tarixçi, tərcüməçi, siyasətçi, yazıçı, roman yazıçısı, rəssam, dramaturq, nasir, boyakar[d] |
| Əsərlərinin dili | fransız dili |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları | |
 | |
 Prosper Merime Vikimənbədə | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Yenilik tərəfdarı, XVIII əsr ideyaları ruhuna sadiq olan kimyaçı alim və rəssam Jan Fransua Leonor Merimenin ailəsində doğulmuş Prosper erkən yaşlarından özündə gözəl zövq və incəsənət sevgisini inkişaf etdirməyə başlamışdır. Parisdə hüquq elmləri kursunu bitirən gənc Prosper əvvəlcə iyul monarxiyası dövrünün nazirlərindən qraf d’Artunun katibi olmuş, sonralar isə Fransa tarixi abidələrinin baş inspektoru təyin edilmişdir. 1830-cu ildə İspaniyaya ilk səfəri zamanı o, qraf Teba və onun xanımı ilə tanış olmuşdur. Gələcək Fransa imperatriçası Yevgeniya qraf Tebanın qızı idi.
Fransada İkinci imperiya dövründə Merime qrafinya Montihonun ailəsinin köhnə dostlarından biri kimi Tüilrilərin sarayına yaxın adam hesab olunurdu. İmperatriça Yevgeniya və III Napoleon onunla dost idilər. 1853-cü ildə Merime senator dərəcəsi almışdır.
Ədəbiyyata gəlişi
Merimenin ədəbiyyat sahəsində ilk addımı 20 yaşında yazdığı "Kromvel" tarixi dramıdır. Lakin müəllif bu əsərdən razı qalmadığına görə onu nəşr etdirməyib. 1825-ci ildə o, özünün bir neçə dramatik pyesini "Klara Qasul teatrı" başlığı altında nəşr etdirdi. Lakin mistifikasiyaları çox sevən müəllif ön sözdə qeyd edirdi ki, bu pyesləri ispancadan tərcümə edib və guya onların müəllifi səyyar truppanın naməlum aktrisasıdır. Hətta nəşrin bəzi nüsxələrinə həmin aktrisanın portreti də əlavə olunmuşdu. Əslində isə bu Merimenin qadın paltarında çəkdirdiyi öz şəkilləri idi.
Yaradıcılığı
Prosper Merime realizm dövrünün novella ustadı hesab edilir. Bu novellalarda güclü və parlaq xarakterli, orijinal naturalar, yüksək hisslərə malik insanlar təcəssüm olunur. Bunlara "Karmen", "Kolomba", "Falkone" aiddir. Mermme həm də pyeslər müəllifidir. Onun "Jakeriya" adlı pyes – xronikasında XVI əsrdəki kəndli hərəkatı təsvir edilir. Onun yeganə böyük romanı "IX Karl dövrünün xronikası" adlı əsəridir. Bu əsərdə o, Varfolomey gecəsinin hadisələrinin, katoliklərlə protestantların mübarizəsinin bədii təsvirini vermişdir.
Roman və povestləri
- Guzla (fr. Guzla) – 1827
- Jakeriya (fr. Jacquerie) – 1828
- Karvahal ailəsi (fr. Famille Carvajal) – 1828
- IX Karlın hakimiyyətinin xronikası (fr. Chronique du temps de Charles IX) – 1829
- Matteo Falkone (fr. Mateo Falcone) – 1829
- Tamanqo (fr. Tamango) – 1829
- Toledo incisi (fr. Perles Toledo) – 1829
- Etrusk vazası (fr. Vaseé trusque) – 1830
- Cəhənnəm sakinləri (fr. Ames du purgatoire) – 1834
- İlli Venera (fr. Vénus d’Ille) – 1837
- Jaklin (fr. Jacqueline) – 1839
- İkili səhv (fr. Double méprise) – 1839
- Kolomba (fr. Colomba) – 1841
- Karmen (fr. Carmen) – 1845
- Lokis (fr. Lokis) – 1869
Ölümündən sonra çap olunan əsərləri
Maraqlı faktlar
1960-cı ildə Prosper Merimenin "Matteo Falkone" hekayəsi əsasında eyniadlı film çəkmişdir.
Mənbə
- Fransa Akademiyası (fr.). 1635.
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Catalog of the German National Library (alm.).
- Mədəniyyət tarixi və nəzəriyyəsi. Ali məktəblər üçün dərslik. Bakı, Sabah nəşriyyatı (2008), 2010, 876 səh.[ölü keçid]
Xarici keçidlər
- Prosper Merimenin əsərləri — Lib.ru (rus.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Prosper Merime fr Prosper Merimee 28 sentyabr 1803 23 sentyabr 1870 XIX esr meshur fransiz yazicisi Fransa Akademiyasinin uzvu Prosper Merimefr Prosper MerimeeTexellusu L Auteur du Theatre de Clara Gazul Clara Gazul Joseph Lestrange Hyacinthe MaglanovichDogum tarixi 28 sentyabr 1803Dogum yeri Paris FransaVefat tarixi 23 sentyabr 1870 66 yasinda Vefat yeri Kann FransaAtasi Jan Fransua Leonor MerimeTehsili IV Henri Liseyi d Fealiyyeti antropoloq arxeoloq tarixci tercumeci siyasetci yazici roman yazicisi ressam dramaturq nasir boyakar d Eserlerinin dili fransiz diliUzvluyu Fransa Akademiyasi 1844 1870 MukafatlariProsper Merime Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiYenilik terefdari XVIII esr ideyalari ruhuna sadiq olan kimyaci alim ve ressam Jan Fransua Leonor Merimenin ailesinde dogulmus Prosper erken yaslarindan ozunde gozel zovq ve incesenet sevgisini inkisaf etdirmeye baslamisdir Parisde huquq elmleri kursunu bitiren genc Prosper evvelce iyul monarxiyasi dovrunun nazirlerinden qraf d Artunun katibi olmus sonralar ise Fransa tarixi abidelerinin bas inspektoru teyin edilmisdir 1830 cu ilde Ispaniyaya ilk seferi zamani o qraf Teba ve onun xanimi ile tanis olmusdur Gelecek Fransa imperatricasi Yevgeniya qraf Tebanin qizi idi Fransada Ikinci imperiya dovrunde Merime qrafinya Montihonun ailesinin kohne dostlarindan biri kimi Tuilrilerin sarayina yaxin adam hesab olunurdu Imperatrica Yevgeniya ve III Napoleon onunla dost idiler 1853 cu ilde Merime senator derecesi almisdir Edebiyyata gelisiMerimenin edebiyyat sahesinde ilk addimi 20 yasinda yazdigi Kromvel tarixi dramidir Lakin muellif bu eserden razi qalmadigina gore onu nesr etdirmeyib 1825 ci ilde o ozunun bir nece dramatik pyesini Klara Qasul teatri basligi altinda nesr etdirdi Lakin mistifikasiyalari cox seven muellif on sozde qeyd edirdi ki bu pyesleri ispancadan tercume edib ve guya onlarin muellifi seyyar truppanin namelum aktrisasidir Hetta nesrin bezi nusxelerine hemin aktrisanin portreti de elave olunmusdu Eslinde ise bu Merimenin qadin paltarinda cekdirdiyi oz sekilleri idi YaradiciligiProsper Merime realizm dovrunun novella ustadi hesab edilir Bu novellalarda guclu ve parlaq xarakterli orijinal naturalar yuksek hisslere malik insanlar tecessum olunur Bunlara Karmen Kolomba Falkone aiddir Mermme hem de pyesler muellifidir Onun Jakeriya adli pyes xronikasinda XVI esrdeki kendli herekati tesvir edilir Onun yegane boyuk romani IX Karl dovrunun xronikasi adli eseridir Bu eserde o Varfolomey gecesinin hadiselerinin katoliklerle protestantlarin mubarizesinin bedii tesvirini vermisdir Roman ve povestleri Guzla fr Guzla 1827 Jakeriya fr Jacquerie 1828 Karvahal ailesi fr Famille Carvajal 1828 IX Karlin hakimiyyetinin xronikasi fr Chronique du temps de Charles IX 1829 Matteo Falkone fr Mateo Falcone 1829 Tamanqo fr Tamango 1829 Toledo incisi fr Perles Toledo 1829 Etrusk vazasi fr Vasee trusque 1830 Cehennem sakinleri fr Ames du purgatoire 1834 Illi Venera fr Venus d Ille 1837 Jaklin fr Jacqueline 1839 Ikili sehv fr Double meprise 1839 Kolomba fr Colomba 1841 Karmen fr Carmen 1845 Lokis fr Lokis 1869 Olumunden sonra cap olunan eserleri Mavi otaq fr Chambre bleue 1873 Son novellalar fr Dernieres novelles 1873 Namelum qadina mektublar fr Lettres a une inconnue 1874 Diger namelum qadina mektublar fr Lettres a une autre inconnue 1875Maraqli faktlar1960 ci ilde Prosper Merimenin Matteo Falkone hekayesi esasinda Azerbaycanfilm kinostudiyasi eyniadli film cekmisdir MenbeFransa Akademiyasi fr 1635 Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Catalog of the German National Library alm Medeniyyet tarixi ve nezeriyyesi Ali mektebler ucun derslik Baki Sabah nesriyyati 2008 2010 876 seh olu kecid Xarici kecidlerProsper Merimenin eserleri Lib ru rus