Prometey (yun. Προμηθεύς eyni zamanda Promefey mənası qabağı görən ya sonranı düşünən) — qədim yunan mifologiyasında insanların dostu və onları tanrıların özbaşnalığından qoruyan titan İapet və Klimenanın (Apollodora görə), ya Femida və Heyin (Esxilə görə), ya da Hera və titan Yevrimedontun oğlu. Hesiona onun həyat yoldaşı olmuşdur.
Prometey | |
---|---|
q.yun. Προμηθεύς | |
| |
Mifologiya | Yunan |
Yunanca adı | Προμηθεύς |
Cinsi | kişi[d] |
Sülalə | Titanlar |
Atası | İapet |
Anası | Klimena |
Qardaşı | Atlant, Epimetey, Menetiy (Hesioda görə) |
Arvadı | |
Dəfn yeri | |
Atributlar | Od |
Mənşəyi | Titan |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İapet nəsli
İapet | Klimena | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Atlant | Prometey | Epimetey | Menetiy | ||||||||||||||||||||||||||||||
İnsan nəsli
Yunan mifologiyasına görə çox-çox qədim zamanlarda, Yer üzündə ancaq ölməz tanrılar yaşayırmış. Tanrılar insanları və digər məxluqları yaradıb yer üzünə səpələmək qərarına gəlirlər. Rəvayətə görə Prometey insanları torpaqdan yaratmış, Afina isə onlara nəfəs vermişdir.. Tanrı Zevs titan İapetin oğlanları olan Prometeyə və Epimeteyə yaradılmış insanlara və məxluqlara gözəllik və qüvvə payalamağı tapşırır. Bölgü apararkən Epimetey bütün yaraşıq və quvvəni heyvanlara paylayır. Paylarına heç nə düşməyən insanlar isə köməksiz qalırlar.
Odun oğurlanması
Prometey insanların dostu olduğundan bu ədalətsizliyi aradan qaldırmaq məqsədilə Afinadan müdrikliyi, Hefestin emalatxanasından isə odu oğurlayaraq insanlara verir. Odun köməyi ilə insanlar qızınmış və yaşayıb-törəyə bilmişlər. Prometeyin bu hərəkəti tanrı Zevsin hiddətinə səbəb olur. O, Prometeyi cəzalandırmaq məqsədilə onu Qafqaz dağlarının zirvəsində zəncirləməyi tapşırır. Burada qartal onun qaraciyərini didib yeyərmiş. Hər dəfə onun didilmiş qaraciyərinin yerini yenisi tutarmış. Beləliklə, Prometey otuz il ərzində əzab çəkərək qaraciyərini qartala yedirtmişdir.
Başqa bir rəvayətə görə, Zevsin hiddətinə digər bir hadisə səbəb olmuşdur. Belə ki, qurbanvermə mərasimində Prometey öküzün ət və içalatını dərisinə bükür, sümüklərini isə yağ və piyin içində gizlədir. Seçim zamanı Zevsin payına sümüklər, insanların payına isə ət və içalat düşür. Bundan hiddətlənən Zevs onu cəzalandırır. Beləliklə ənənəyə görə insanlar qurban kəsilmiş heyvanın ətini özləri yeyir sümük və piyini isə yandırrırlar.
İstinadlar
- Мифы народов мира. М., 1991–92. В 2 т. Т.2. С.337–340, Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.3. С.155–157
- Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека I 2, 3 далее
- По Евфориону, сын Геры и титана Евримедонта
- Эсхил. Прикованный Прометей 560
- Гесиод, подложный фр.382 М.-У.; Лукиан. Прометей 13
Mənbə
- Софиа Сули, Греческая Мифология, Издателство Михалис Тубис А.О.,
- Panaghiotis Christou, Katharini Papastamatis, Griechische Mythologie,
- Греческая Мифология, Катерина Серви, EKDOTİKE ATHENON, Афины 2007 ,
- Менелаос Стефанидис, Яннис Стефанидис, ГРЕЧЕСКАЯ МИФОЛОГИЯ, БОГИ ОЛИМПА, Издательство "СИГМА", 2009, Lekanidi St.30, GR-173 43 Athens, Greece
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Prometey yun Promh8eys eyni zamanda Promefey menasi qabagi goren ya sonrani dusunen qedim yunan mifologiyasinda insanlarin dostu ve onlari tanrilarin ozbasnaligindan qoruyan titan Iapet ve Klimenanin Apollodora gore ya Femida ve Heyin Esxile gore ya da Hera ve titan Yevrimedontun oglu Hesiona onun heyat yoldasi olmusdur Prometeyq yun Promh8eysPrometey insanlara odu getirirMifologiya YunanYunanca adi Promh8eysCinsi kisi d Sulale TitanlarAtasi IapetAnasi KlimenaQardasi Atlant Epimetey Menetiy Hesioda gore Arvadi KlimenaDefn yeri ArqosAtributlar OdMenseyi Titan Vikianbarda elaqeli mediafayllarIapet nesli Iapet Klimena Atlant Prometey Epimetey MenetiyInsan nesliYunan mifologiyasina gore cox cox qedim zamanlarda Yer uzunde ancaq olmez tanrilar yasayirmis Tanrilar insanlari ve diger mexluqlari yaradib yer uzune sepelemek qerarina gelirler Revayete gore Prometey insanlari torpaqdan yaratmis Afina ise onlara nefes vermisdir Tanri Zevs titan Iapetin oglanlari olan Prometeye ve Epimeteye yaradilmis insanlara ve mexluqlara gozellik ve quvve payalamagi tapsirir Bolgu apararken Epimetey butun yarasiq ve quvveni heyvanlara paylayir Paylarina hec ne dusmeyen insanlar ise komeksiz qalirlar Odun ogurlanmasiPrometey insanlarin dostu oldugundan bu edaletsizliyi aradan qaldirmaq meqsedile Afinadan mudrikliyi Hefestin emalatxanasindan ise odu ogurlayaraq insanlara verir Odun komeyi ile insanlar qizinmis ve yasayib toreye bilmisler Prometeyin bu hereketi tanri Zevsin hiddetine sebeb olur O Prometeyi cezalandirmaq meqsedile onu Qafqaz daglarinin zirvesinde zencirlemeyi tapsirir Burada qartal onun qaraciyerini didib yeyermis Her defe onun didilmis qaraciyerinin yerini yenisi tutarmis Belelikle Prometey otuz il erzinde ezab cekerek qaraciyerini qartala yedirtmisdir Basqa bir revayete gore Zevsin hiddetine diger bir hadise sebeb olmusdur Bele ki qurbanverme merasiminde Prometey okuzun et ve icalatini derisine bukur sumuklerini ise yag ve piyin icinde gizledir Secim zamani Zevsin payina sumukler insanlarin payina ise et ve icalat dusur Bundan hiddetlenen Zevs onu cezalandirir Belelikle eneneye gore insanlar qurban kesilmis heyvanin etini ozleri yeyir sumuk ve piyini ise yandirrirlar IstinadlarMify narodov mira M 1991 92 V 2 t T 2 S 337 340 Lyubker F Realnyj slovar klassicheskih drevnostej M 2001 V 3 t T 3 S 155 157 Psevdo Apollodor Mifologicheskaya biblioteka I 2 3 dalee Po Evforionu syn Gery i titana Evrimedonta Eshil Prikovannyj Prometej 560 Gesiod podlozhnyj fr 382 M U Lukian Prometej 13MenbeSofia Suli Grecheskaya Mifologiya Izdatelstvo Mihalis Tubis A O ISBN 960 540 118 5 Panaghiotis Christou Katharini Papastamatis Griechische Mythologie ISBN 978 88 476 2283 8 Grecheskaya Mifologiya Katerina Servi EKDOTIKE ATHENON Afiny 2007 ISBN 960 213 378 3 ISBN 978 960 213 378 1 Menelaos Stefanidis Yannis Stefanidis GREChESKAYa MIFOLOGIYa BOGI OLIMPA Izdatelstvo SIGMA 2009 Lekanidi St 30 GR 173 43 Athens Greece ISBN 978 960 425 078 3Hemcinin bax