Pisunda (abx. Пиҵунда, Бичвинта, abx. Биҷвинҭа, gürc. ბიჭვინთა) — Gürcüstanda, Abxaziyanın şimal-qərbində şəhər. Qara dəniz sahilində kurort şəhəri. Şəhər eyni adlı Pisunda burnunda yerləşir. Qaqra şəhərindən 25 km cənubdadır.
Pisunda | |
---|---|
abx. Пиҵунда gürc. ბიჭვინთა | |
Ölkə | Gürcüstan |
Region | Abxaziya |
Tarixi və coğrafiyası | |
Əvvəlki adları | Pitiunt(q.yun. Πιτυοῦς), Pesonda(it. Pezonda) |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi | 4.198 nəfər (2011) |
Rəsmi dili | |
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Telefon kodu | +7 840 |
Nəqliyyat kodu | ABH |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Mütəxəssislər tərəfindən qəbul edilməyən slavyan O.N.Trubaçovun versiyasına görə, qədim şəhərin adı hind-ari dillərinə gedib çıxır — pitunda — şam deməkdir.
Şəhərin yerində ilk yaşayış məskənləri eramızdan əvvəl IV əsrdə yaranmışdır. Sonralar yunanlar burnunda qədim "Pitiunt" (q.yun. Πιτυοῦς, Şam) şəhər-limanın əsasını qoydular. Şəhər bizim e.ə I əsrdə Pont çarlığının tərkibində yerləşirdi. E.ə. I əsrin sonunda ərazidə roma qalası olmuşdur. IV əsrdən isə burada Qafqazda xristian dininin mərkəzlərindən birinin əsası qoyulmuşdur.
780-ci illərdə Pisunda Abxaziya çarlığının, X əsrin sonundan isə birləşmiş Abxaziya-Gürcüstan dövlətinin tərkibinə daxil oldu. XI əsrdən gürcü mənbələrində Pitsunda Biçvinta adı ilə qeyd olunur.
17–18-ci əsrlərdə Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan şəhər 19-cu əsrin əvvəllərindən Abxaziya ilə birlikdə Rusiya imperiyasının tərkibinə daxil oldu.
2007-ci ildə şəhər tipli Pitsunda qəsəbəsi şəhər statusu almışdır.
Coğrafiyası
Şəhər Qara dənizin Pitsunda körfəzinin sahilində eyniadlı burnunda yerləşir. Şəhər ərazisində Bzıb çayı, İnkit, Pisunda, Anışxasra gölləri var.
İqlimi
Pitsunda iqlimi Qaqra iqliminə bənzər rütubətli Aralıq dənizi iqlimidir. Yayı isti, avqustun temperaturu +29 °C, qışı mülayim, yanvarın temperaturu təxminən +11 °C, orta illik +16,5°C-dir. Yağıntılar əsasən yağış formasınd və ilin bütün il boyu düşür. İllik yağıntı miqdarı 1400 mm-dir.
Əhalisi
1990-cı illərin əvvəllərində baş verən hərbi əməliyyatlardan sonra rus və gürcü əhalisi kəskin şəkildə azaldı. 2003-cü ildə Abxaziya Respublikasının hakimiyyət orqanları tərəfindən aparılan siyahıyaalmaya əsasən şəhərin əhalisi 3842 nəfər idi.
2011-ci ilin siyahıya alınmasına görə şəhər əhalisinin sayı 4198 nəfər olub. Onlardan 2465 nəfəri abxaz (58,7%), 1144 nəfər rus (27,3%), 180 nəfər erməni (4,3%), 135 nəfər gürcü (3,2%), 93 nəfər ukraynalı (2,2%), 181 nəfər — digərləri (4,3%).
İstinadlar
- [https://web.archive.org/web/20211029121721/https://www.academia.edu/28864617 Arxivləşdirilib 2021-10-29 at the Wayback Machine Тохтасьев С. Р. Синды и скифы, Археология без границ [FS А. Ю. Алексеев] (ТГЭ 77) 2015 | sergej R tokhtas'ev — Academia.edu]
- Трубачёв О. Н. Indoarica в Северном Причерноморье: Реконструкция реликтов языка. Этимологический словарь. М.: Наука, 1999. — С. 261.
- "Этнокавказ Население Абхазии 2003". 2018-02-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-10-04.
- "Перепись населения Абхазии 2011. Гагрский район". 2013-09-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-29.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pisunda abx Piҵunda Bichvinta abx Biҷvinҭa gurc ბიჭვინთა Gurcustanda Abxaziyanin simal qerbinde seher Qara deniz sahilinde kurort seheri Seher eyni adli Pisunda burnunda yerlesir Qaqra seherinden 25 km cenubdadir Pisundaabx Piҵunda gurc ბიჭვინთა43 10 00 sm e 40 20 00 s u Olke GurcustanRegion AbxaziyaTarixi ve cografiyasiEvvelki adlari Pitiunt q yun Pityoῦs Pesonda it Pezonda Saat qursagi UTC 3EhalisiEhalisi 4 198 nefer 2011 Resmi dili Abxaz dili gurcu diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 7 840Neqliyyat kodu ABHXeriteni goster gizle Pisunda Pisunda Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiMutexessisler terefinden qebul edilmeyen slavyan O N Trubacovun versiyasina gore qedim seherin adi hind ari dillerine gedib cixir pitunda sam demekdir Seherin yerinde ilk yasayis meskenleri eramizdan evvel IV esrde yaranmisdir Sonralar yunanlar burnunda qedim Pitiunt q yun Pityoῦs Sam seher limanin esasini qoydular Seher bizim e e I esrde Pont carliginin terkibinde yerlesirdi E e I esrin sonunda erazide roma qalasi olmusdur IV esrden ise burada Qafqazda xristian dininin merkezlerinden birinin esasi qoyulmusdur 780 ci illerde Pisunda Abxaziya carliginin X esrin sonundan ise birlesmis Abxaziya Gurcustan dovletinin terkibine daxil oldu XI esrden gurcu menbelerinde Pitsunda Bicvinta adi ile qeyd olunur 17 18 ci esrlerde Osmanli imperiyasinin tabeliyinde olan seher 19 cu esrin evvellerinden Abxaziya ile birlikde Rusiya imperiyasinin terkibine daxil oldu 2007 ci ilde seher tipli Pitsunda qesebesi seher statusu almisdir CografiyasiSeher Qara denizin Pitsunda korfezinin sahilinde eyniadli burnunda yerlesir Seher erazisinde Bzib cayi Inkit Pisunda Anisxasra golleri var Iqlimi Pitsunda iqlimi Qaqra iqlimine benzer rutubetli Araliq denizi iqlimidir Yayi isti avqustun temperaturu 29 C qisi mulayim yanvarin temperaturu texminen 11 C orta illik 16 5 C dir Yagintilar esasen yagis formasind ve ilin butun il boyu dusur Illik yaginti miqdari 1400 mm dir Ehalisi1990 ci illerin evvellerinde bas veren herbi emeliyyatlardan sonra rus ve gurcu ehalisi keskin sekilde azaldi 2003 cu ilde Abxaziya Respublikasinin hakimiyyet orqanlari terefinden aparilan siyahiyaalmaya esasen seherin ehalisi 3842 nefer idi 2011 ci ilin siyahiya alinmasina gore seher ehalisinin sayi 4198 nefer olub Onlardan 2465 neferi abxaz 58 7 1144 nefer rus 27 3 180 nefer ermeni 4 3 135 nefer gurcu 3 2 93 nefer ukraynali 2 2 181 nefer digerleri 4 3 Istinadlar https web archive org web 20211029121721 https www academia edu 28864617 Arxivlesdirilib 2021 10 29 at the Wayback Machine Tohtasev S R Sindy i skify Arheologiya bez granic FS A Yu Alekseev TGE 77 2015 sergej R tokhtas ev Academia edu Trubachyov O N Indoarica v Severnom Prichernomore Rekonstrukciya reliktov yazyka Etimologicheskij slovar M Nauka 1999 S 261 Etnokavkaz Naselenie Abhazii 2003 2018 02 10 tarixinde Istifade tarixi 2010 10 04 Perepis naseleniya Abhazii 2011 Gagrskij rajon 2013 09 29 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 29