Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Persey Meduzanın başı ilə (it. Perseo con la testa di Medusa) — Benvenuto Çellini tərəfindən 1545-1554-cü illərdə hazırlanmış tunc heykəldir. Heykəl Florensiyanın daş pyedestal üzərində ucaldılmışdır. Pyedestal kimi Persey və Andromedanın hekayəsinin təsvir edildiyi tunc relyef panelləri ilə bəzədilmişdir. İkinci I Kozimo de Mediçi əsəri digər heykəllərlə və xüsusi siyası baxışlarla əlaqədar olduğuna görə sifariş etmişdi. 27 aprel 1554-cü ildə heykəl ucaldıldığı zaman meydanı artıq Mikelancelonun “David”i, Bandinellinin “”u və Donatellonun “”i bəzəyirdi.
| Persey Meduzanın başı ilə | |
|---|---|
| it. Perseo con la testa di Medusa | |
 | |
 | |
| Ölkə |  İtaliya |
| Yerləşir | , , Florensiya |
| Heykəltaraş | Benvenuto Çellini |
| Sifarişçi | I Kozimo |
| Tikilib | XVI əsr |
| Vəziyyəti | əla |
| Material | tunc |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Heykəlin mövzusu saçları ilana çevrilmiş qadın üzlü Qorqona olan Meduzanı öldürmüş Perseyə həsr edilmişdir; Meduzaya baxan hər kəs daşa çevrilirdi. Çiynindən atılmış kəmənd və ayağındakı qanadlı səndəllər xaric Perseyin üzərində heç bir geyim yoxdur. Meduzanın cansız cəsədi üzərində durmuş qəhrəman, sol əlində onun kəsilmiş başını qaldırır. Meduzanın boğazından qan fışqırır. İnsanları daşa çevirən Meduzanın tunc heykəli ətrafında üç daş heykəl – David, Herakl və heykəlləri yerləşir. Çellininin meydandakı digər heykəllərə cavab olaraq tuncu seçməsi və metaldan istifadə etmə texnologiyası o zaman üçün innovativ idi. Heykələ arxadan baxdıqdan, Perseyin dəbilqəsində sənətkarın avtoportretini görmək mümkündür.
Persey Meduzanın başı ilə əsəri antik dövrdən sonra yaradılmış ilk əsərdir ki, pyedestala yerləşdirilmiş qabartmalar da ümumi kompozisiyanın ayrılmaz hissəsidir.
Tarixi
Çellini heykəlin nəql etdiyi mövzunu postamentdəki relyeflərlə açmağa çalışmış ilk sənətkarlardan biridir. Heykəlin Locciya deyi Lanzidə ucaldılacağını bilən Çellini onun üçün ətrafdakı “” kimi daha əvvəl ucaldılmış heykəllərin postamentindən hündür postament hazırlamışdır. Persey, Mediçiləri müdafiə edən Olimp tanrılarının siyahısına əlavə edilmişdir. Veyl-Qarris həm də heykəlin pyedestalına diqqət cəlb edir. Lakin, ehtimal ki, hazırkı pyedestal heç də heykəlin ilk pyedestalı deyildir. Belə ki, tunc heykəlin ucaldılmasından sonra hələ də, qabarıq relyefli lövhələr mütəmmadi olaraq hazırlanır və pyedestala bərkidilirdi. Mediçi pyedestal mövzusu ilə dominantlığını göstərməyə çalışmışdır, belə ki, pyedestal hersoq Françesko Mediçiyə alleqoriya idi.
Xüsusilə ilk üç Florensiya hersoqunun simasında Mediçilərin dominantlığı aydın müşahidə edilir. Meydandakı “Herakl və Kakus” adlı heykəl birinci Florensiya hersoqu I Alessandronun dövründə, 1534-cü ildə ucaldılmış və əhali tərəfindən pis qarşılanmışdır. Meydanda Mediçilərin siyasi gücünü nümayiş etdirən növbəti əsər isə Çellini tərəfindən I Kozimonun sifarişi ilə hazırlanmış “Persey Meduzanın başı ilə” heykəli olmalı idi. Buna görə də sifarişçi əsərin yaradacağı təəssüratdan narahat idi. Lakin, I Alessandronun sifarişi ilə hazırlanmış əsərdən fərqli olaraq I Kozimonun heykəli müsbət qəbul edilir. Sifarişçi heykəlin açılışını şəxsən pəncərəsindən izləyir. Üçüncü Florensiya hersoqu isə “Persey Meduzanın başı ilə” heykəlinin pyedestalı ilə əlaqəlidir. Belə ki, pyedestaldakı relyef panellərində təsvir edilmiş Perseyə hersoq Françesko, Andromedaya isə onun Habsburqlardan olan nişanlısı Covanninin simvolu kimi baxmaq olar. Burada Andromeda Florensiyanın, Persey isə şəhəri xilas etmək üçün hücuma keçən Mediçilərə alleqoriyadır.
Çellini Andromeda haqqında hekayənin kədərli tərəfini təsvir etmək qərarına gəlmişdir; lakin, o, Mediçilərin alleqoriyası olan Perseyi xüsusilə vurğulayır və onun kədərli Andromedanı xilas etməsini göstərir. Meydandakı heykəllərin hər biri siyasi və bədii baxımdan bir-biri ilə və Mediçilərlə əlaqəlidir.
Bədii xüsusiyyətləri
Heykəlin işlənməsi zamanı artıq yarım əsrdən çox idi ki, tunc monumental hekəltəraşlıqda istifadə edilmirdi. Çellini bilərəkdən bu materialı seçmiş, ərinmiş metalı qəlibinə tökərkən həyat verici qanla heykələ can verdiyini düşünmüşdür. Çellininin əsərinin ucaldılması zamanı Locciya deyi Lanzinin qərb tağında Donatellonun “Yudif və Holofernes” əsəri yerləşirdi. Donatellonun əsəri tuncdan hazırlansa da, bir neçə hissə ayrılıqda tökülmüş və birləşdirilmişdir. Buna görə də, özü və sifarişçisi I Kozimonun adını əbədiləşdirmək istəyən Çellini vahid material kütləsindən hazırlanmış olan və artıq heykəli bəzəyən Mikelancelonun “David”i kimi monumental işlərlə yarışırdı.
Maykl Koul xüsusilə Persey fiqurunun tökülməsinə diqqət cəlb edir. Çellinin Vitasına istinad edən Kolu yazır ki, Çellinin şəxsi iştirakı ərinmiş metalın tökülməsi prosesində mühüm rol oynamış və heykəlin dağılmasına maneə olmuşdur. Koul qeyd edir ki, Çellini heykələ can verməklə qalmır, sanki ölünü dirildir və bu da sənətkarın xilasının ərinmiş metalda olduğuna işarədir. Çellini həm də Məsihi köməyə çağırır və beləliklə də əsərinə can verməyə çalışır. Əsər mövzusu kimi Perseyin seçilməsi I Kozimonu məmnun edir və Çelliniyə rəqabətin böyük olduğu Florensiya mühitində özünü göstərməyə imkan verir.
Çellini yaradıcılığının şah əsərlərindən biri olan bu heykəllə iki məqsədə xidmət edirdi: birincisi onun tunc Meduzası artıq meydanda olan qəhrəmanları daşa çevirir və beləliklə sənətkar özünə rəqib gördüyü İntibah heykəltaraşlarının yaradıcılığının daşlaşdığını, yerində qaldığını göstərir. İkincisi Perseyin simasında həm heykəldə, həm də pyedestaldakı relyeflərdə Mediçilərin nüfuzunu bəyan edir.
İstinadlar
- Even Y. http://www.jstor.org/stable/1358184.
- Shearman, “Art or Politics,”.
- Shearman, p. 28.
- Weil-Garris, On Pedestals, p. 411.
- Weil-Garris, p. 413.
- Weil-Garris, p. 409.
- Weil-Garris, p. 411.
- Mandel, Perseus and the Medici, 175.
- Mandel, p. 168.
- Mandel, Perseus and the Medici, p. 175.
- Mandel, p. 175.
- Cole, Cellini’s Blood, 221.
- Cole, 220.
- Cole, p. 221.
- Cole, p. 221
- Cole, p. 222.
Ədəbiyyat
- Burne-Jones, Edward. “ ‘Andromeda’: Transformation of Historical and Mythological Sources.” Artibus et Historiae 25, no. 49 (2004): 197-227.
- Cole, Michael. "Cellini's Blood." The Art Bulletin 81, no. 2 (1999): 215-235.
- Mandel, C. "Perseus and the Medici." Storia Dell'Arte no. 87 (1996): 168-187.
- Shearman, John. Art Or Politics in the Piazza? Benvenuto Cellini. Kunst und Kunsttheorie im 16. Jahrhundert (2003): 19-36.
- Weil-Garris, Kathleen. On Pedestals: Michelangelo's David, Bandinelli's Hercules and Cacus and the Sculpture of the Piazza Della Signoria. Römisches Jahrbuch für Kunstgeschichte 20, (1983): 377-415.
Xarici keçidlər
- Europe in the age of enlightenment and revolution, a catalog from The Metropolitan Museum of Art Libraries (fully available online as PDF), which contains material on Perseus with the Head of Medusa
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Persey Meduzanin basi ile it Perseo con la testa di Medusa Benvenuto Cellini terefinden 1545 1554 cu illerde hazirlanmis tunc heykeldir Heykel Florensiyanin das pyedestal uzerinde ucaldilmisdir Pyedestal kimi Persey ve Andromedanin hekayesinin tesvir edildiyi tunc relyef panelleri ile bezedilmisdir Ikinci I Kozimo de Medici eseri diger heykellerle ve xususi siyasi baxislarla elaqedar olduguna gore sifaris etmisdi 27 aprel 1554 cu ilde heykel ucaldildigi zaman meydani artiq Mikelancelonun David i Bandinellinin u ve Donatellonun i bezeyirdi Persey Meduzanin basi ileit Perseo con la testa di MedusaOlke ItaliyaYerlesir FlorensiyaHeykeltaras Benvenuto CelliniSifarisci I KozimoTikilib XVI esrVeziyyeti elaMaterial tunc Vikianbarda elaqeli mediafayllar Heykelin movzusu saclari ilana cevrilmis qadin uzlu Qorqona olan Meduzani oldurmus Perseye hesr edilmisdir Meduzaya baxan her kes dasa cevrilirdi Ciyninden atilmis kemend ve ayagindaki qanadli sendeller xaric Perseyin uzerinde hec bir geyim yoxdur Meduzanin cansiz cesedi uzerinde durmus qehreman sol elinde onun kesilmis basini qaldirir Meduzanin bogazindan qan fisqirir Insanlari dasa ceviren Meduzanin tunc heykeli etrafinda uc das heykel David Herakl ve heykelleri yerlesir Cellininin meydandaki diger heykellere cavab olaraq tuncu secmesi ve metaldan istifade etme texnologiyasi o zaman ucun innovativ idi Heykele arxadan baxdiqdan Perseyin debilqesinde senetkarin avtoportretini gormek mumkundur Persey Meduzanin basi ile eseri antik dovrden sonra yaradilmis ilk eserdir ki pyedestala yerlesdirilmis qabartmalar da umumi kompozisiyanin ayrilmaz hissesidir TarixiCellini heykelin neql etdiyi movzunu postamentdeki relyeflerle acmaga calismis ilk senetkarlardan biridir Heykelin Locciya deyi Lanzide ucaldilacagini bilen Cellini onun ucun etrafdaki kimi daha evvel ucaldilmis heykellerin postamentinden hundur postament hazirlamisdir Persey Medicileri mudafie eden Olimp tanrilarinin siyahisina elave edilmisdir Veyl Qarris hem de heykelin pyedestalina diqqet celb edir Lakin ehtimal ki hazirki pyedestal hec de heykelin ilk pyedestali deyildir Bele ki tunc heykelin ucaldilmasindan sonra hele de qabariq relyefli lovheler mutemmadi olaraq hazirlanir ve pyedestala berkidilirdi Medici pyedestal movzusu ile dominantligini gostermeye calismisdir bele ki pyedestal hersoq Francesko Mediciye alleqoriya idi Xususile ilk uc Florensiya hersoqunun simasinda Medicilerin dominantligi aydin musahide edilir Meydandaki Herakl ve Kakus adli heykel birinci Florensiya hersoqu I Alessandronun dovrunde 1534 cu ilde ucaldilmis ve ehali terefinden pis qarsilanmisdir Meydanda Medicilerin siyasi gucunu numayis etdiren novbeti eser ise Cellini terefinden I Kozimonun sifarisi ile hazirlanmis Persey Meduzanin basi ile heykeli olmali idi Buna gore de sifarisci eserin yaradacagi teessuratdan narahat idi Lakin I Alessandronun sifarisi ile hazirlanmis eserden ferqli olaraq I Kozimonun heykeli musbet qebul edilir Sifarisci heykelin acilisini sexsen penceresinden izleyir Ucuncu Florensiya hersoqu ise Persey Meduzanin basi ile heykelinin pyedestali ile elaqelidir Bele ki pyedestaldaki relyef panellerinde tesvir edilmis Perseye hersoq Francesko Andromedaya ise onun Habsburqlardan olan nisanlisi Covanninin simvolu kimi baxmaq olar Burada Andromeda Florensiyanin Persey ise seheri xilas etmek ucun hucuma kecen Medicilere alleqoriyadir Cellini Andromeda haqqinda hekayenin kederli terefini tesvir etmek qerarina gelmisdir lakin o Medicilerin alleqoriyasi olan Perseyi xususile vurgulayir ve onun kederli Andromedani xilas etmesini gosterir Meydandaki heykellerin her biri siyasi ve bedii baximdan bir biri ile ve Medicilerle elaqelidir Bedii xususiyyetleriKesilmis boyundan qan fisqiran Meduza Heykelin islenmesi zamani artiq yarim esrden cox idi ki tunc monumental hekelterasliqda istifade edilmirdi Cellini bilerekden bu materiali secmis erinmis metali qelibine tokerken heyat verici qanla heykele can verdiyini dusunmusdur Cellininin eserinin ucaldilmasi zamani Locciya deyi Lanzinin qerb taginda Donatellonun Yudif ve Holofernes eseri yerlesirdi Donatellonun eseri tuncdan hazirlansa da bir nece hisse ayriliqda tokulmus ve birlesdirilmisdir Buna gore de ozu ve sifariscisi I Kozimonun adini ebedilesdirmek isteyen Cellini vahid material kutlesinden hazirlanmis olan ve artiq heykeli bezeyen Mikelancelonun David i kimi monumental islerle yarisirdi Maykl Koul xususile Persey fiqurunun tokulmesine diqqet celb edir Cellinin Vitasina istinad eden Kolu yazir ki Cellinin sexsi istiraki erinmis metalin tokulmesi prosesinde muhum rol oynamis ve heykelin dagilmasina manee olmusdur Koul qeyd edir ki Cellini heykele can vermekle qalmir sanki olunu dirildir ve bu da senetkarin xilasinin erinmis metalda olduguna isaredir Cellini hem de Mesihi komeye cagirir ve belelikle de eserine can vermeye calisir Eser movzusu kimi Perseyin secilmesi I Kozimonu memnun edir ve Celliniye reqabetin boyuk oldugu Florensiya muhitinde ozunu gostermeye imkan verir Cellini yaradiciliginin sah eserlerinden biri olan bu heykelle iki meqsede xidmet edirdi birincisi onun tunc Meduzasi artiq meydanda olan qehremanlari dasa cevirir ve belelikle senetkar ozune reqib gorduyu Intibah heykeltaraslarinin yaradiciliginin daslasdigini yerinde qaldigini gosterir Ikincisi Perseyin simasinda hem heykelde hem de pyedestaldaki relyeflerde Medicilerin nufuzunu beyan edir IstinadlarEven Y http www jstor org stable 1358184 Shearman Art or Politics Shearman p 28 Weil Garris On Pedestals p 411 Weil Garris p 413 Weil Garris p 409 Weil Garris p 411 Mandel Perseus and the Medici 175 Mandel p 168 Mandel Perseus and the Medici p 175 Mandel p 175 Cole Cellini s Blood 221 Cole 220 Cole p 221 Cole p 221 Cole p 222 EdebiyyatBurne Jones Edward Andromeda Transformation of Historical and Mythological Sources Artibus et Historiae 25 no 49 2004 197 227 Cole Michael Cellini s Blood The Art Bulletin 81 no 2 1999 215 235 Mandel C Perseus and the Medici Storia Dell Arte no 87 1996 168 187 Shearman John Art Or Politics in the Piazza Benvenuto Cellini Kunst und Kunsttheorie im 16 Jahrhundert 2003 19 36 Weil Garris Kathleen On Pedestals Michelangelo s David Bandinelli s Hercules and Cacus and the Sculpture of the Piazza Della Signoria Romisches Jahrbuch fur Kunstgeschichte 20 1983 377 415 Xarici kecidlerEurope in the age of enlightenment and revolution a catalog from The Metropolitan Museum of Art Libraries fully available online as PDF which contains material on Perseus with the Head of Medusa