Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Donatello (it. Donato di Niccolò di Betto Bardi; 1386[…], Florensiya – 13 dekabr 1466, Florensiya) — İntibah dövrü italyan heykəltaraşı.
| Donatello | |
|---|---|
| it. Donatello | |
 Uffitsi qalereyasında Donatellonun heykəli | |
| Doğum adı | it. Donato di Niccolò di Betto Bardi |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Florensiya |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Florensiya |
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | heykəltaraş, rəssam |
| Janrlar | dini incəsənət[d], portret, mifologiya rəssamlığı[d] |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
1386-cı ildə Florensiyada dünyaya gəlib. O, erkən intibah dövründə Donatello adıyla tanınırdı və İtaliyanın görkəmli rəssam-heykəltaraşı olmuşdur. Əsasən İncil motivləri əsasında hazırladığı heykəllər, barelyeflərlə məşhurdur.
Erkən dövr həyatı
Donatellonun atası, Niccolo di Betto Bardi "Florensiya yun darayıcılıları gildiyası"nın üzvü idi. 1386-cı ildə Florensiyada dünyaya gəlib. Donatello Martelli ailəsinin evində təhsil alıb. İlkin sənət təhsilini zərgər emalatxanasında aldıqdan sonra Lorenso Gibertinin studiyasında çalışır.
1404-1407-ci illərdə Fillipo Brunelleski ilə Romada bir sıra qazıntılar və axtarışlardan apardıqdan sonra onların hər ikisi xəzinə axtaran şəxs kimi nüfuz qazanır. Maddi təminatı üçün isə Donatello zərgər dükanında işləməyə başlayır. Qədim Roma mədəniyyətinin davamçısı olmağı 15-ci əsrdə İtaliyanın incəsənətində həll edici rol oynamışdır. Məhz bu dövrdə Brunelleski Panteonun günbəzi və digər Roma məbədlərinin ölçülərini hesablamışdır. Brunelleskinin inşa etdiyi binalar və Donatellonun hazırladığı heykəllər intibahın ən mükəmməl əsərləri hesab olunur və müasirləri arasında güclü təsir oyadır.
Florensiyadakı fəaliyyəti
Donatello Florensiyada Lorenso Gibertiyə Florensiya Baptisterisinin şimal divarına qoyulacaq müqəddəslərin heykəllərinin hazırlanmasında kömək edir. 1409-1411-ci illərdə müqəddəs İohanın oturmuş pozada təsvir olunan nəhəng heykəlini hazırlayır. 1588-ci ilədək köhnə kafedral cəbhəsində bir hissədə yerləşdirilir, sonradan Museo dell'Opera del Duomo-ya köçürülür. Bu sənət əsərində son dövr qotikanın formalaşmasında mühüm addım sayılır.
1411-1413-cü illərdə Donatello Müqəddəs Markın Orsanmikel kilsəsində yerləşdirilmiş heykəli üzərində çalışır. 1417-ci ildə zireh hazırlayanların konfreriyası üçün Müqəddəs Georginin heykəlini tamamlayır. Müqəddəs Georgi və əjdaha barelyefi baza üzərində qurulub. O, mərkəzi nöqtəli prespektivin ilk nümunəsi hesab olunur.
1415-1426-cı illər ərzində Donatello Florensiya kilsəsinin zəng qülləsində yerləşdiriləcək 5 heykəl düzəldib. Bunlar:
- Saqqalsız Peyğəmbər (1415)
- Saqqallı Peyğəmbər (1415)
- İsanın qurbanı (1421)
- Habakkuk (1423-1426)
- Yeremiah (1423-1426) heykəlləridir.
Onların hər birində klassik heykəl modeli və xarakterizə edilən ciddi portret detalları mövcuddur.
Paduedəki fəaliyyəti
Donatello 1444-cü ildə Qattamelatanın bürüncdən tökmə heykəlini hazırlamaq üçün Padueyə çağırılır. Hazırda bu heykəl Müqəddəs Antoni kilsəsinin qarşısında dayanır. İtaliyada bir daha bu qədər mükəmməl, canlı, nəhəng heykəl hazırlanmayıb. Heykəltaraş 1456-cı ilədək Paduedə fəaliyyət göstərir. Şagirdlərinin köməyi ilə Müqəddəs Antoni kilsəsinin bəzədilməsi üçün daha bir neçə sənət işi hazırlayır. Onların içərisində ən çox diqqəti cəlb edən barelyeflər olub. Barelyeflərin mövzusu Paduenin müqəddəslərinin həyatından alınıb. 1457-ci ildə Donatello yenə Florensiyaya qayıdır. Burada Müqəddəs İohan Baptistin heykəli üzərində çalışır. O, Baptisti bir çox relyeflərdə müxtəlif yaş qruplarında təsvir edir. Barcello muzeyindəki İohanın mərmər heykəli digərlərindən xüsusilə fərqlənir. Donatello eyni bir əsərdə eneji, müqəddəslik görkəmi, gücü birləşdirə bilirdi.
Əsas sənət işləri
- Müqəddəs Mark (1411-1413)
- Müqəddəs Georgi və əjdaha (~ 1415-1417)
- Mariya Maqdalenanın bağışlanması (~1454)
- Peyğəmbər Habakuk (1423-1425)
- David (~1425-1430)
- Qattamelatanın tunc heykəli (1445-1450)
- Məryəmin müjdələnməsi (~1435)
- Herod bayramı (1425-1427)
- Müqəddəs Yəhya (1438)
İstinadlar
- RKDartists (nid.).
- artist list of the National Museum of Sweden. 2016.
- BeWeB.
- Union List of Artist Names (ing.).
- Avery C., McHam S. B. Donatello (ing.). // Grove Art Online / J. Turner [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2018. doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T023249
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Donatello it Donato di Niccolo di Betto Bardi 1386 Florensiya 13 dekabr 1466 Florensiya Intibah dovru italyan heykeltarasi Donatelloit DonatelloUffitsi qalereyasinda Donatellonun heykeliDogum adi it Donato di Niccolo di Betto BardiDogum tarixi 1386Dogum yeri FlorensiyaVefat tarixi 13 dekabr 1466Vefat yeri FlorensiyaDefn yeri San Lorentso bazilikasi d Fealiyyeti heykeltaras ressamJanrlar dini incesenet d portret mifologiya ressamligi d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1386 ci ilde Florensiyada dunyaya gelib O erken intibah dovrunde Donatello adiyla taninirdi ve Italiyanin gorkemli ressam heykeltarasi olmusdur Esasen Incil motivleri esasinda hazirladigi heykeller barelyeflerle meshurdur Erken dovr heyatiDonatellonun atasi Niccolo di Betto Bardi Florensiya yun darayicililari gildiyasi nin uzvu idi 1386 ci ilde Florensiyada dunyaya gelib Donatello Martelli ailesinin evinde tehsil alib Ilkin senet tehsilini zerger emalatxanasinda aldiqdan sonra Lorenso Gibertinin studiyasinda calisir 1404 1407 ci illerde Fillipo Brunelleski ile Romada bir sira qazintilar ve axtarislardan apardiqdan sonra onlarin her ikisi xezine axtaran sexs kimi nufuz qazanir Maddi teminati ucun ise Donatello zerger dukaninda islemeye baslayir Qedim Roma medeniyyetinin davamcisi olmagi 15 ci esrde Italiyanin incesenetinde hell edici rol oynamisdir Mehz bu dovrde Brunelleski Panteonun gunbezi ve diger Roma mebedlerinin olculerini hesablamisdir Brunelleskinin insa etdiyi binalar ve Donatellonun hazirladigi heykeller intibahin en mukemmel eserleri hesab olunur ve muasirleri arasinda guclu tesir oyadir Florensiyadaki fealiyyetiDonatello Florensiyada Lorenso Gibertiye Florensiya Baptisterisinin simal divarina qoyulacaq muqeddeslerin heykellerinin hazirlanmasinda komek edir 1409 1411 ci illerde muqeddes Iohanin oturmus pozada tesvir olunan neheng heykelini hazirlayir 1588 ci iledek kohne kafedral cebhesinde bir hissede yerlesdirilir sonradan Museo dell Opera del Duomo ya kocurulur Bu senet eserinde son dovr qotikanin formalasmasinda muhum addim sayilir 1411 1413 cu illerde Donatello Muqeddes Markin Orsanmikel kilsesinde yerlesdirilmis heykeli uzerinde calisir 1417 ci ilde zireh hazirlayanlarin konfreriyasi ucun Muqeddes Georginin heykelini tamamlayir Muqeddes Georgi ve ejdaha barelyefi baza uzerinde qurulub O merkezi noqteli prespektivin ilk numunesi hesab olunur 1415 1426 ci iller erzinde Donatello Florensiya kilsesinin zeng qullesinde yerlesdirilecek 5 heykel duzeldib Bunlar Saqqalsiz Peygember 1415 Saqqalli Peygember 1415 Isanin qurbani 1421 Habakkuk 1423 1426 Yeremiah 1423 1426 heykelleridir Onlarin her birinde klassik heykel modeli ve xarakterize edilen ciddi portret detallari movcuddur Paduedeki fealiyyetiDonatello 1444 cu ilde Qattamelatanin buruncden tokme heykelini hazirlamaq ucun Padueye cagirilir Hazirda bu heykel Muqeddes Antoni kilsesinin qarsisinda dayanir Italiyada bir daha bu qeder mukemmel canli neheng heykel hazirlanmayib Heykeltaras 1456 ci iledek Paduede fealiyyet gosterir Sagirdlerinin komeyi ile Muqeddes Antoni kilsesinin bezedilmesi ucun daha bir nece senet isi hazirlayir Onlarin icerisinde en cox diqqeti celb eden barelyefler olub Barelyeflerin movzusu Paduenin muqeddeslerinin heyatindan alinib 1457 ci ilde Donatello yene Florensiyaya qayidir Burada Muqeddes Iohan Baptistin heykeli uzerinde calisir O Baptisti bir cox relyeflerde muxtelif yas qruplarinda tesvir edir Barcello muzeyindeki Iohanin mermer heykeli digerlerinden xususile ferqlenir Donatello eyni bir eserde eneji muqeddeslik gorkemi gucu birlesdire bilirdi Esas senet isleriMuqeddes Mark 1411 1413 Muqeddes Georgi ve ejdaha 1415 1417 Mariya Maqdalenanin bagislanmasi 1454 Peygember Habakuk 1423 1425 David 1425 1430 Qattamelatanin tunc heykeli 1445 1450 Meryemin mujdelenmesi 1435 Herod bayrami 1425 1427 Muqeddes Yehya 1438 IstinadlarRKDartists nid artist list of the National Museum of Sweden 2016 BeWeB Union List of Artist Names ing Avery C McHam S B Donatello ing Grove Art Online J Turner Oxford England Houndmills Basingstoke England New York OUP 2018 ISBN 978 1 884446 05 4 doi 10 1093 GAO 9781884446054 ARTICLE T023249