Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pektusan dağı və ya Baytouşan dağı — Potensial olaraq Koreya Xalq Demokratik Respublikasının (Yanqando əyaləti) və Çinin (Szilin əyaləti) sərhədində yerləşən aktiv vulkandır. Dağ dəniz səviyyəsindən 2744 m hündürlüyə malikdir və Mançjuro-Koreya dağlarının ən yüksək nöqtəsidir. Həmçinin bütün Mancuriya və Koreya yarımadasının ən yüksək nöqtəsidir.
| Pektusan dağı | |
|---|---|
| kor. 백두산, çin. 长白山 | |
 Pektusan dağı, aprel 2003-cü il. NASA-dan görünüş. | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Dağ sistemi | Mançjuro-Koreya dağları |
| Dağ silsiləsi | Çanbayşan |
| Mütləq hündürlüyü | 2744 |
| Nisbi hündürlüyü | 2.593 m |
| Yerləşməsi | |
| Ölkələr | |
| | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Koreya dilində Pektusan (kor. 백두산) "ağbaş dağ" mənasını bildirir. Çin dilində Çanbayşan (çin. 长白山) və mancur dilində Qolmin Şanqiyan Alina (manc. {{{2}}}) "əbədi ağ dağ " mənasını bildirir.
Vulkanın Koreya ərazisinə düşən hissəsində 1959-cu ildə Koreyanın ən böyük qoruğu yaradılmışdı. Daha sonralar Çin tərəfindən təbii qoruq yaradılmışdır. 1979-cu ildə onlar beynəlxalq biosfer qoruğuna birləşmişdilər.
Coğrafiyası
Vulkanın kraterində dağın zirvəsində Çhonji gölü yerləşir. Sunqari çayı da öz başlanğıcını bu göldənm götürür. Vulkanın yamaclarında həmçinin Tumınszyan və Yaluszyan çaylarının mənbələri yerləşir.
Dağ təxminən onun mərkəzi hissəsinin altında yerləşən maqmanın qalxmasına görə ildə 3 millimetr qalxır. Ən yüksək hissə ildə təxminən 8 ay qarla örtülü vəziyyətdə olur. 1800 metrə qədər yastı yamaclar yerləşir. Kalderanı əhatə edən zirvələrdən 16-sı 2500 metrdən yüksəkdir. Güman edilir ki, krater 969-cu ildə (± 20 il) 7 ballıq güclü püskürmə nəticəsində yaranmışdır. Hövzəsi 96 km³-ə bərabərdir.
Vulkan fəallığı dəfələrlə müşahidə olunmuşdur. Püskürmələr 1597-ci ildə (bu püskürmənin külü hətta Hokkaydo adasının cənub hissəsində tapılmışdı), həmçinin 1668 və 1702-ci ildə baş vermişdir. Son püskürmə 1903-cü ildə (daşların və qazların atılmasıyla partlayışlar) müşahidə olunmuşdur.
İqlimi
Zirvədə orta illik temperatur ortalama −8,3 °C təşkil edir. Yayda temperatur 18 °C-ə qədər qalxa bilər. Amma qışda −48 °C-ə qədər düşə bilir. Küləyin orta sürəti 11,7 m/san, orta rütubət — 74 %-dir. Son onilliklər ərzində yay vaxtında qar papağının güclü azaldılması şəklində iqlimin istiləşməsinin effektləri müşahidə olunur.
Tarixi
Dağ hər iki ölkə sakinləri arasında müqəddəs hesab edilir. Pektusan dağı Koreya Xalq Demokratik Respublikasının və Koreya Respublikasının milli himnlərinin mətnində də xatırlanır.
Çin
Dağ qədim kitablarda daxatırlanır. Həmçinin müxtəlif adların altında Xou Xanşuda da rast gəlinir. Müasir ad Szin sülalələri dövründə möhkəmlənmişdir.
Koreya
Şimali koreya əfsanəsinə görə, səmalardan dağa Xvanun enmişdir. Koçosonun birinci Koreya dövlətinin banisinin atası idi. Bundan başqa, Kim Çen İrin rəsmi tərcümeyi-halı iddia edir ki, o, Çhonji gölünün ətrafında doğulmuşdur. Vulkanı əhatə edən kraterin biri 1992-ci ildə dövlət heykəltəraşı Xyandobon tərəfindən 216 metr enlə sındırılmış və böyük yazılar ilə yazılmışdı: "Pektusan, İnqilabların Müqəddəs dağı (Kim Çen İr. 16 fevral 1992-ci il)". Pektu təsviri Koreya Xalq Demokratik Respublikasının gerbini bəzəyir.
Qalereya
-
![image]()
Pektusan dağının kraterində yerləşən Çhonji gölü -
![image]()
Kairn -
![image]()
Çanbayın isti mənbəyi -
![image]()
Çanbay şəlaləsi -
![image]()
Çay
İstinadlar
- "GLOBAL VOLCANISM PROGRAM". 2011-08-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-11-09.
- "백두산 (아시아 산) [白頭山]" (koreya). Korea Britannica. 2011-08-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-05-24.
- Horn, Susanne. "Volatile emission during the eruption of Baitoushan Volcano (China/North Korea) ca. 969 AD". Bulletin of Volcanology. 61 (8). 2000: 537–555. doi:10.1007/s004450050004.
- Global Volcanism Program | Changbaishan | Summary 2011-08-24 at the Wayback Machine (ing.)
Xarici keçidlər
Bax: Canonical Book of the Eastern Han Dynasty. Volume 85 (in Chinese)
- Virtual Tour: 360 degree interactive panorama of Mount Paektu (DPRK 360, September 2014)
- Yonson Ahn: China and the Two Koreas Clash Over Mount Paekdu/Changbai: Memory Wars Threaten Regional Accommodation 2009-01-11 at the Wayback Machine (Japan Focus, 27 July 2007)
- Satellite image by Google Maps
![image]()
VikiSəyahətdə Baekdu Mountains haqqında səyahət məlumatları var.- www.changbaimountain.com
- The Scenery of Mt. Paektu 2016-03-04 at the Wayback Machine at
- A slide show about Paektusan (in German)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pektusan dagi ve ya Baytousan dagi Potensial olaraq Koreya Xalq Demokratik Respublikasinin Yanqando eyaleti ve Cinin Szilin eyaleti serhedinde yerlesen aktiv vulkandir Dag deniz seviyyesinden 2744 m hundurluye malikdir ve Mancjuro Koreya daglarinin en yuksek noqtesidir Hemcinin butun Mancuriya ve Koreya yarimadasinin en yuksek noqtesidir Pektusan dagikor 백두산 cin 长白山Pektusan dagi aprel 2003 cu il NASA dan gorunus Umumi melumatlarDag sistemi Mancjuro Koreya daglariDag silsilesi CanbaysanMutleq hundurluyu 2744Nisbi hundurluyu 2 593 mYerlesmesi41 59 34 sm e 128 04 38 s u Olkeler Simali Koreya CXRPektusan dagiPektusan dagi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Koreya dilinde Pektusan kor 백두산 agbas dag menasini bildirir Cin dilinde Canbaysan cin 长白山 ve mancur dilinde Qolmin Sanqiyan Alina manc 2 ebedi ag dag menasini bildirir Vulkanin Koreya erazisine dusen hissesinde 1959 cu ilde Koreyanin en boyuk qorugu yaradilmisdi Daha sonralar Cin terefinden tebii qoruq yaradilmisdir 1979 cu ilde onlar beynelxalq biosfer qoruguna birlesmisdiler CografiyasiVulkanin kraterinde dagin zirvesinde Chonji golu yerlesir Sunqari cayi da oz baslangicini bu goldenm goturur Vulkanin yamaclarinda hemcinin Tuminszyan ve Yaluszyan caylarinin menbeleri yerlesir Dag texminen onun merkezi hissesinin altinda yerlesen maqmanin qalxmasina gore ilde 3 millimetr qalxir En yuksek hisse ilde texminen 8 ay qarla ortulu veziyyetde olur 1800 metre qeder yasti yamaclar yerlesir Kalderani ehate eden zirvelerden 16 si 2500 metrden yuksekdir Guman edilir ki krater 969 cu ilde 20 il 7 balliq guclu puskurme neticesinde yaranmisdir Hovzesi 96 km e beraberdir Vulkan fealligi defelerle musahide olunmusdur Puskurmeler 1597 ci ilde bu puskurmenin kulu hetta Hokkaydo adasinin cenub hissesinde tapilmisdi hemcinin 1668 ve 1702 ci ilde bas vermisdir Son puskurme 1903 cu ilde daslarin ve qazlarin atilmasiyla partlayislar musahide olunmusdur IqlimiZirvede orta illik temperatur ortalama 8 3 C teskil edir Yayda temperatur 18 C e qeder qalxa biler Amma qisda 48 C e qeder duse bilir Kuleyin orta sureti 11 7 m san orta rutubet 74 dir Son onillikler erzinde yay vaxtinda qar papaginin guclu azaldilmasi seklinde iqlimin istilesmesinin effektleri musahide olunur TarixiDag her iki olke sakinleri arasinda muqeddes hesab edilir Pektusan dagi Koreya Xalq Demokratik Respublikasinin ve Koreya Respublikasinin milli himnlerinin metninde de xatirlanir Cin Dag qedim kitablarda daxatirlanir Hemcinin muxtelif adlarin altinda Xou Xansuda da rast gelinir Muasir ad Szin sulaleleri dovrunde mohkemlenmisdir Koreya Simali koreya efsanesine gore semalardan daga Xvanun enmisdir Kocosonun birinci Koreya dovletinin banisinin atasi idi Bundan basqa Kim Cen Irin resmi tercumeyi hali iddia edir ki o Chonji golunun etrafinda dogulmusdur Vulkani ehate eden kraterin biri 1992 ci ilde dovlet heykelterasi Xyandobon terefinden 216 metr enle sindirilmis ve boyuk yazilar ile yazilmisdi Pektusan Inqilablarin Muqeddes dagi Kim Cen Ir 16 fevral 1992 ci il Pektu tesviri Koreya Xalq Demokratik Respublikasinin gerbini bezeyir QalereyaPektusan daginin kraterinde yerlesen Chonji golu Kairn Canbayin isti menbeyi Canbay selalesi CayIstinadlar GLOBAL VOLCANISM PROGRAM 2011 08 24 tarixinde Istifade tarixi 2016 11 09 백두산 아시아 산 白頭山 koreya Korea Britannica 2011 08 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 05 24 Horn Susanne Volatile emission during the eruption of Baitoushan Volcano China North Korea ca 969 AD Bulletin of Volcanology 61 8 2000 537 555 doi 10 1007 s004450050004 Global Volcanism Program Changbaishan Summary 2011 08 24 at the Wayback Machine ing Xarici kecidlerVikianbarda Pektusan dagi ile elaqeli mediafayllar var Vikimenbede bu metnin orijinali var Bax Shanhaijing in Chinese Vikimenbede bu metnin orijinali var Bax Canonical Book of the Eastern Han Dynasty Volume 85 in Chinese Virtual Tour 360 degree interactive panorama of Mount Paektu DPRK 360 September 2014 Yonson Ahn China and the Two Koreas Clash Over Mount Paekdu Changbai Memory Wars Threaten Regional Accommodation 2009 01 11 at the Wayback Machine Japan Focus 27 July 2007 Satellite image by Google Maps VikiSeyahetde Baekdu Mountains haqqinda seyahet melumatlari var www changbaimountain com The Scenery of Mt Paektu 2016 03 04 at the Wayback Machine at A slide show about Paektusan in German