Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Paskal dili – 1971-ci ildə professor Niklaus Virt (Niclaus Wirth) tərəfindən yaradılmışdır. Dil fransız riyaziyyatçısı və filosofu Blez Paskalın (Blaise Paskal) şərəfinə adlandırılmışdır və qısa zaman içində universitetlərdə istifadə edilən proqramlaşdırma dili halına gəlmişdir.
| Pascal | |
|---|---|
| Paradiqmalar | Strukturlu proqramlaşdırma |
| Yaradılma tarixi | 1970 |
| Müəlliflər | Niklaus Virt |
| Tərtibatçılar | Niklaus Virt |
| Fayl sonluğu | .pp, .p və ya .pas |
| Təsirlənib | Algol dili |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Paskal dilinin bir sıra xüsusiyyətləri onun biznes və sənaye sahələrində geniş tətbiqinə gətirib çıxarmışdır. Modula və Modula-2 dilləri Paskal dili əsas götürülərək inkişaf etdirilmişdir.
Lazarus – Free Pascal kompilyatoruna proqram təminatı hazırlamaq üçün ödənişsiz yayılan proqramlaşdırma mühiti. Qrafik interfeysli Delphi-proqramlarını Linux, FreeBSD, Mac OS X, Microsoft Windows əməliyyat sistemlərinə asanca keçirməyə imkan verir.
Dilin xüsusiyyətləri
Paskal dili yeni başlayan şəxslər üçün daha böyük əhəmiyyət kəsb edir.Proqramlaşdırmaya yeni başlayan şəxslərin bu dildən başlamaları məsləhət görülür.
- Paskal dilinin sintaksisi çox sadə və asan başadüşüləndir.
- Sistem və qurğu tələbləri çox azdır. Həm kompilyator, həm də onda yazılan proqramlar üçün.
- Paskalda istənilən proqramı yazmaq olar.
Sintaksisi
program proqram_adı(output); { dəyişənlərin elan edilməsi } begin { operator hissə } end. Program sözü ilə proqramın adı elan olunur. Bu Paskal dili üçün çox da əhəmiyyətli deyil. Bu barədə biraz daha sonra. begin sözü ilə proqramın icrasına başlayırıq və end ilə bitiririk. İndi isə sadə bir proqram yazaq.
program MyFirstProgram(output); var name:string; begin write('Adınızı daxil edin: '); read(name); write('Salam, '+name+'!'); end. İndi isə izah edək. Artıq sizə aydındır ki, proqram sözü ilə proqramımıza ad veririk. Və sonra dəyişənləri elan edirik. Bizim misalda name dəyişənini elan edirik. Dəyişənlərin elan edilməsi, onların tipi, identifikatorlar haqqında daha geniş məlumat sonra. Deməli name dəyişənini elan edirik. Daha sonra begin sözü ilə proqrama başlayırıq. Və write(); operatoru ilə Adınızı daxil edin: ekranda çap olunur. Bundan sonra read(); operatoru ilə isə ekranda daxil etdiyimiz məlumatları name dəyişəninə mənimsədirik. Daha sonra artıq sizə məlum olan write(); operatoru ilə əvvəlcə Salam, sonra isə name dəyişənində olan məlumat, yəni sizin daxil etdiyiniz məlumat(adınız) çap olunur. Sonra isə ! işarəsi. Bura qədər aydın oldusa, artıq bu sizin Paskaldakı ilk proqramınızdır.
Dəyişənlər
Dəyişənlərin və onların tipinin elan edilməsi
Paskal dilində dəyişənləri elan etmək üçün var operatorundan istifadə olunur. Bu zaman onun tipini yazmaq vacibdir:
var i : integer; ch : char;
Paskal dilində dəyişəni elan edərkən mütləq onun tipi də müəyyən olunmalıdır. Bizim misalda i dəyişəni tam tipli, ch isə simvol tiplidir.
Bundan başqa bir neçə eyni tipli dəyişənləri etmək üçün onları vergül ilə də birləşdirmək olar.
var i, j, k : integer; letter, ch : char;
Bu misalda i, j, k dəyişənləri tam tipli, letter, ch isə simvol tipli olur.
Paskal dilində bir çox dəyişən tipi var. Hələ ki bunların hamısını deyil, daha çox lazım olanları barədə yazacağam. Daha sonra hamısı barədə ətraflı məlumat verərəm. Paskalda dəyişənin tipini elan etməyin bir yolunu artıq bilirsiniz.
var x,y,z : integer;
Bunu başqa cür də etmək olar.
type number=integer; var x,y,z : number;
Digər proqramlaşdırma dilləri
İstinadlar
- https://salsa.debian.org/debian/mime-support/blob/debian/3.61/mime.types.
Ədəbiyyat
- Роберт В Себеста, Concepts of Programming Languages, 2001.
- Turbo Pascal VideoDərsləri 2011-05-22 at the Wayback Machine
Xarici keçidlər
- Definition of "Computer Program" at dictionary.com
- Turbo Pascal VideDərsləri
- Lazarus proqramlaşdırma mühiti
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Paskal dili 1971 ci ilde professor Niklaus Virt Niclaus Wirth terefinden yaradilmisdir Dil fransiz riyaziyyatcisi ve filosofu Blez Paskalin Blaise Paskal serefine adlandirilmisdir ve qisa zaman icinde universitetlerde istifade edilen proqramlasdirma dili halina gelmisdir PascalParadiqmalar Strukturlu proqramlasdirmaYaradilma tarixi 1970Muellifler Niklaus VirtTertibatcilar Niklaus VirtFayl sonlugu pp p ve ya pasTesirlenib Algol dili Vikianbarda elaqeli mediafayllar Paskal dilinin bir sira xususiyyetleri onun biznes ve senaye sahelerinde genis tetbiqine getirib cixarmisdir Modula ve Modula 2 dilleri Paskal dili esas goturulerek inkisaf etdirilmisdir Lazarus Free Pascal kompilyatoruna proqram teminati hazirlamaq ucun odenissiz yayilan proqramlasdirma muhiti Qrafik interfeysli Delphi proqramlarini Linux FreeBSD Mac OS X Microsoft Windows emeliyyat sistemlerine asanca kecirmeye imkan verir Dilin xususiyyetleriPaskal dili yeni baslayan sexsler ucun daha boyuk ehemiyyet kesb edir Proqramlasdirmaya yeni baslayan sexslerin bu dilden baslamalari meslehet gorulur Paskal dilinin sintaksisi cox sade ve asan basadusulendir Sistem ve qurgu telebleri cox azdir Hem kompilyator hem de onda yazilan proqramlar ucun Paskalda istenilen proqrami yazmaq olar Sintaksisi program proqram adi output deyisenlerin elan edilmesi begin operator hisse end Program sozu ile proqramin adi elan olunur Bu Paskal dili ucun cox da ehemiyyetli deyil Bu barede biraz daha sonra begin sozu ile proqramin icrasina baslayiriq ve end ile bitiririk Indi ise sade bir proqram yazaq program MyFirstProgram output var name string begin write Adinizi daxil edin read name write Salam name end Indi ise izah edek Artiq size aydindir ki proqram sozu ile proqramimiza ad veririk Ve sonra deyisenleri elan edirik Bizim misalda name deyisenini elan edirik Deyisenlerin elan edilmesi onlarin tipi identifikatorlar haqqinda daha genis melumat sonra Demeli name deyisenini elan edirik Daha sonra begin sozu ile proqrama baslayiriq Ve write operatoru ile Adinizi daxil edin ekranda cap olunur Bundan sonra read operatoru ile ise ekranda daxil etdiyimiz melumatlari name deyisenine menimsedirik Daha sonra artiq size melum olan write operatoru ile evvelce Salam sonra ise name deyiseninde olan melumat yeni sizin daxil etdiyiniz melumat adiniz cap olunur Sonra ise isaresi Bura qeder aydin oldusa artiq bu sizin Paskaldaki ilk proqraminizdir DeyisenlerDeyisenlerin ve onlarin tipinin elan edilmesi Paskal dilinde deyisenleri elan etmek ucun var operatorundan istifade olunur Bu zaman onun tipini yazmaq vacibdir var i integer ch char Paskal dilinde deyiseni elan ederken mutleq onun tipi de mueyyen olunmalidir Bizim misalda i deyiseni tam tipli ch ise simvol tiplidir Bundan basqa bir nece eyni tipli deyisenleri etmek ucun onlari vergul ile de birlesdirmek olar var i j k integer letter ch char Bu misalda i j k deyisenleri tam tipli letter ch ise simvol tipli olur Paskal dilinde bir cox deyisen tipi var Hele ki bunlarin hamisini deyil daha cox lazim olanlari barede yazacagam Daha sonra hamisi barede etrafli melumat vererem Paskalda deyisenin tipini elan etmeyin bir yolunu artiq bilirsiniz var x y z integer Bunu basqa cur de etmek olar type number integer var x y z number Diger proqramlasdirma dilleriKOBOL Assembler Basic C C C Fortran Java LISP Pascal Perl PHP Python Ruby Scheme DelphiIstinadlarhttps salsa debian org debian mime support blob debian 3 61 mime types EdebiyyatRobert V Sebesta Concepts of Programming Languages 2001 Turbo Pascal VideoDersleri 2011 05 22 at the Wayback MachineXarici kecidlerDefinition of Computer Program at dictionary com Turbo Pascal VideDersleri Lazarus proqramlasdirma muhitiHemcinin baxKomputer proqramlari Proqramlasdirma dilleri