Panini(təq. e.ə. 520 – təq. e.ə. 460) — qədim Hindistanda yaşamış Sanskrit dilçisi, məntiqçi, filoloq və hörmətli alim idi. O, e.ə. I minilliyin ortalarında yaşamışdır. Həyatı haqqında tarixi faktlar məlum olmasa da, yalnız əsərlərindən çıxarılan nəticələr və çox sonralar qeydə alınmış əfsanələr mövcuddur. Filosofun ən görkəmli əsəri olan Aştadhyayi ənənəvi olaraq Klassik Sanskritin başlanğıcı hesab olunur. Bu əsər Sanskrit dilini sintaksis, morfologiya və lüğətdən ibarət texniki metalinqvistika ilə sistemləşdirərək, onu daha incə və standartlaşdırılmış bir dil kimi rəsmi şəkildə kodlaşdırmışdır.
Panini | |
---|---|
sanskr. पाणिनि | |
![]() | |
Doğum tarixi | təq. e.ə. 520 |
Vəfat tarixi | təq. e.ə. 460 |
Əsas maraqları | dilçilik |
![]() |
XIX əsrdə Avropa alimləri Aştadhyayi ilə tanış olduqdan sonra, Panini "ilk təsviri dilçi" kimi qəbul edilmiş və hətta "dilçiliyin atası" adlandırılmışdır. Onun qrammatika yanaşması Ferdinand de Sössür və Leonard Blumfild kimi fundamental dilçilərə təsir göstərmişdir.
Bioqrafiya
Panini adı Panina nəslindən olan şəxs mənasını verən bir patronimik addır. Onun tam adı Dakṣiputra Panini idi və bu, Patanjalinin Mahabhaşya əsərinin 1.75.13 və 3.251.12-ci ayələrinə əsaslanır. Adın birinci hissəsi (Dakṣiputra) onun anasının adının Dakṣi olduğunu göstərir. Panininin şəxsi həyatı haqqında dəqiq heç nə məlum deyil. Filosofun qədim Qəndəhar bölgəsində (indiki Şimali-Qərbi Pakistan) yerləşən Salatura şəhərində yaşadığını göstərir. Bu şəhər, çox güman ki, Hind və Kabul çaylarının birləşdiyi yerdə yerləşən Lahor qəsəbəsinin yaxınlığında idi. VII əsr Çin alimi Xuanzanqın xatirələrinə görə, Hind çayı üzərində Suoluoduluo adlı bir şəhər var idi və Panini orada anadan olmuş, Vyakarana adlı əsərini də orada yazmışdır. Hartmut Şarfeyə görə, Panini Qəndəharda, Əhəmənilər imperiyasının sərhədlərinə yaxın bir yerdə yaşamışdır. Qəndəhar, Əhəmənilərin Hind vadisini fəth etməsindən sonra Əhəməni satraplığı olmuşdur. Buna görə də, texniki baxımdan Paṇini fars hakimiyyəti altında yaşamış olmalı idi, lakin onun əsərlərində fars dilinə dair heç bir məlumat və ya təsir görünmür. Patrik Olivellenin fikrincə, Panininin mətnləri və ona edilən istinadlar onun açıq şəkildə şimal bölgəsinə, ehtimal ki, şimal-qərb regionuna mənsub olduğunu göstərir.
Panini irsi
Panini qədim Sanskrit dilçisi, Sanskrit qrammatikasına dair "Aştadhyayi" adlı əsəri ilə tanınır. Bu sutra-üslublu traktat, dilçilik, sintaksis və semantika üzrə 3,995 qaydadan ibarət olub, Vedaların köməkçi elmlərindən biri olan Vyakaraṇa sahəsinin əsas mətnidir. Panininin isim birləşmələrinə dair təhlili, müasir Hind dillərində birləşmələrin öyrənilməsinin əsasını təşkil edir. Onun hərtərəfli və elmi qrammatika nəzəriyyəsi, ənənəvi olaraq Klassik Sanskritin başlanğıcı hesab olunur. Sistematik traktatı, iki minillik ərzində Sanskriti Hindistanda öyrənmə və ədəbiyyatın əsas dili halına gətirmişdir. Panininin morfoloji təhlil nəzəriyyəsi, 20-ci əsrə qədər Qərb nəzəriyyələrindən daha inkişaf etmiş hesab olunur. Onun traktatı generativ və təsviri xarakter daşıyır.
Müasir dilçilik
Panininin işi 19-cu əsrdə Avropada tanınmağa başladı və ilk olaraq Franz Bopp vasitəsilə müasir dilçiliyə təsir göstərdi. Daha sonra isə , Leonard Blumfild və Roman Yakobson kimi Sanskrit dili üzrə ixtisaslaşmış alimlərin yaradıcılığına təsir etdi. Frits Staal (1930–2012) Hindistanın dil haqqında ideyalarının Avropaya təsirini araşdırmışdır. O, bu əlaqənin müxtəlif aspektlərini təsvir etdikdən sonra qeyd edir ki, Ferdinand de Sössürün 1894-cü ildə irəli sürdüyü və Noam Çomski tərəfindən 1957-ci ildə inkişaf etdirilən dildə formal qaydalar ideyasının kökləri Paninin qrammatikasındakı formal qaydalara Avropanın marağına əsaslana bilər. Xüsusilə də, Sanskrit dili üzrə otuz il mühazirə oxuyan de Sössür Panini və Bhartrihari tərəfindən təsirlənmiş ola bilər. Daha da əhəmiyyətlisi, formal qaydaların məntiq və riyaziyyatdan kənar sahələrdə də tətbiq oluna biləcəyi fikri, böyük ehtimalla, Avropanın Sanskrit qrammatika ənənəsi ilə təması nəticəsində formalaşmışdır.
Ferdinand de Sossür
Panini və Hindistanlı dilçi Bhartrihari, Sanskrit dili üzrə professor olan və müasir struktur dilçiliyin atası hesab edilən Ferdinand de Sössürün bir çox əsas ideyalarına əhəmiyyətli təsir göstərmişdir. Digər tərəfdən isə, Çarlz S. Pirs ilə birlikdə semiotikaya təsir etmişdir, baxmayaraq ki, Sössür bu konsepti "semiologiya" adlandırmışdı. Sössür özü bəzi ideyalarına təsir kimi Hindistan qrammatikasına istinad etmişdir. 1879-cu ildə nəşr olunmuş "Memoire sur le systeme primitif des voyelles dans les langues indo-europeennes" (Hind-Avropa dillərində Saitlərin Əsas Sistemi haqqında Məqalə) əsərində o, Hindistan qrammatikasından bəhs etmişdir. 1881-ci ildə çap olunmuş "De lemploi du genitif absolu en sanscrit" (Sanskrit dilində Mütləq Genitivin İstifadəsi haqqında) əsərində isə Sössür birbaşa olaraq Paniniyə istinad edir.
Prem Sinq, 1998-ci ildə Panininin qrammatikasının alman dilinə tərcüməsinin yenidən çapına yazdığı ön sözdə belə nəticəyə gəlmişdir ki, "Panininin işinin Hind-Avropa dilçiliyinə təsiri müxtəlif tədqiqatlarda özünü göstərir" və bir sıra "fundamental əsərlər" arasında Sössürün işləri də var. O, həmçinin vurğulayır ki, bu təsir "laryngeal nəzəriyyəsinin" yaranmasına da yol açmışdır və əlavə edir: "Bu cür struktur təhlili, Panininin analitik tədrisindən təsirləndiyini göstərir".
Rişi Rajpopat
Kembric Universitetinin doktorantı Rişi Rajpopat, doktorluq dissertasiyasında Paninini daha dərindən anlamaq üçün sadə bir sistem dizayn etmişdir. Onun dissertasiyası, Hindistanlı Sanskrit alimləri tərəfindən səhv əsaslar və qaydaların yanlış başa düşülməsi üzərində qurulduğu üçün tənqid edilmişdir.
İstinadlar
- Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
- Pāṇini; Böhtlingk, Otto von. Pāṇini's Grammatik [Pāṇini's Grammar] (alman) (Reprint). Motilal Banarsidass. 1998. ISBN .
- Robins, Robert Henry. A short history of linguistics (4th). London: Longman. 1997. ISBN . OCLC 35178602.
- Pāṇini; Sumitra Mangesh Katre. Aṣṭādhyāyī of Pāṇini. Motilal Banarsidass. 1989. səh. xx. ISBN .
- Hartmut Scharfe. Grammatical Literature. Otto Harrassowitz. 1977. 88 with footnotes. ISBN .
- Saroja Bhate. Panini. Sahitya Akademi. 2002. 4. ISBN .
- Singh, Nagendra Kr., redaktorEncyclopaedia of Hinduism, New Delhi: Centre for International Religious Studies: Anmol Publications, 1997, 1983–2007, ISBN
- Mishra, Giridhar. प्रस्तावना [Introduction] // अध्यात्मरामायणेऽपाणिनीयप्रयोगाणां विमर्शः [Deliberation on non-Paninian usages in the Adhyatma Ramayana] (sanskrit). Varanasi, India: Sampurnanand Sanskrit University. 1981. 11 March 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 May 2013.
- Lal, Shyam Bihari. "Yavanas in Ancient Indian Inscriptions". Proceedings of the Indian History Congress. 65. 2004: 1115–1120. ISSN 2249-1937. JSTOR 44144820.
- Singh, Upinder. A History of Ancient and Early Medieval India. Pearson. 2021. 258. ISBN .
- W. J. Johnson (2009), A Dictionary of Hinduism, Oxford University Press, ISBN , article on Vyakarana
- Yuji Kawaguchi; Makoto Minegishi; Wolfgang Viereck. Corpus-based Analysis and Diachronic Linguistics. John Benjamins Publishing Company. 2011. 223–224. ISBN .
- Kak, Subhash C. "The Paninian approach to natural language processing". International Journal of Approximate Reasoning. 1 (1). January 1987: 117–130. doi:10.1016/0888-613X(87)90007-7.
- Frits Staal, The science of language, Chapter 16, in Gavin D. Flood, ed. The Blackwell Companion to Hinduism Blackwell Publishing, 2003, 599 pages ISBN , ISBN . p. 357-358
- George Cardona, "Book review: PâṇinisIAST Grammatik", Journal of the American Oriental Society, 120 (3), 2000: 464–5, JSTOR 606023
- D'Ottavi, Giuseppe. "Paṇini et le Mémoire" [Panini and the Memoir]. Arena Romanistica. 12. 2013: 164–193. (reprinted in "De l'essence double du langage" et le renouveau du saussurisme ["On the double essence of language" and the revival of Saussurism]. 2016.).
- Rishi Rajpopat. In Pāṇini We Trust: Discovering the Algorithm for Rule Conflict Resolution in the Aṣṭādhyāyī (Thesis). University of Cambridge. 2022. doi:10.17863/CAM.80099.
- "Ancient grammatical puzzle solved after 2,500 years". Phys.
- Almeroth-Williams, Tom. "How an Indian student made Sanskrit's 'language machine' work for the first time in 2,500 years". Scroll.in. 15 December 2022. İstifadə tarixi: 19 December 2022.
Pāṇini had an extraordinary mind and he built a machine unrivalled in human history. He didn't expect us to add new ideas to his rules. The more we fiddle with Pāṇini's grammar, the more it eludes us.
- Neelesh Bodas. "A Critique on the PhD Thesis - "In Panini We Trust"". Bharatiya Vidvat Parishat list. İstifadə tarixi: 21 February 2024.
Biblioqrafiya
- Bhate, Saroja; Kak, Subhash. "Panini's Grammar and Computer Science" (PDF). Bhandarkar Oriental Research Institute. 72. 1993.
- Bod, Rens, A New History of the Humanities: The Search for Principles and Patterns from Antiquity to the Present, Oxford University Press, 2013, ISBN
- Bronkhorst, Johannes, How the Brahmins Won: From Alexander to the Guptas, Brill Publishers, 2016, ISBN
- Bronkhorst, Johannes, A Śabda Reader: Language in Classical Indian Thought, Columbia University Press, 2019, ISBN
- Cardona, George, Pāṇini: A Survey of Research, Motilal Banarsidass, 1997 [1976], ISBN
- Harold G. Coward. Potter, Karl (redaktor). The Philosophy of the Grammarians, in Encyclopedia of Indian Philosophies Volume 5. Princeton University Press. 1990. ISBN .
- Carter, George F.; və b. "On Mundkur on Diffusion". Current Anthropology. 20 (2). 1979: 425–428. doi:10.1086/202297.
- Houben, Jan E. M. Panini's Grammar and Its Computerization: A Construction Grammar Approach // Sanskrit Computational Linguistics. Springer Publishing. 2009. 6–25. ISBN .
- François, Alexandre; Ponsonnet, Maïa. Descriptive linguistics (PDF) // Jon R. McGee; Richard L. Warms (redaktorlar ). Theory in Social and Cultural Anthropology: An Encyclopedia. 1. SAGE Publishing. 2013. 184–187. ISBN .
- Ingerman, Peter Zilahy. ""Pāṇini-Backus Form" Suggested". Communications of the ACM. 10 (3). March 1967: 137. doi:10.1145/363162.363165. Ingerman suggests that the then-called Backus–Naur form be renamed to the Pāṇini–Backus form, to give due credit to Pāṇini as the earliest independent inventor.
- Kadvany, John. "Positional Value and Linguistic Recursion". Journal of Indian Philosophy. 35 (5–6). 8 February 2008: 487–520. CiteSeerX 10.1.1.565.2083. doi:10.1007/s10781-007-9025-5.
- Tibor Kiss. Syntax - Theory and Analysis. De Gruyter. 2015. ISBN .
- Lidova, Natalia, Drama and Ritual of Early Hinduism, Motilal Banarsidass, 1994, ISBN
- Lochtefeld, James G., The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A-M, Rosen Publishing, 2002, ISBN
- Misra, Kamal K., Textbook of Anthropological Linguistics, Concept Publishing Company, 2000, ISBN
- Prince, Alan; Smolensky, Paul. Optimality Theory: Constraint Interaction in Generative Grammar. Wiley (publisher). 15 April 2008. ISBN .
- T. R. N. Rao. Pāṇini-backus form of languages. 1998.
- Scharfe, Hartmut, Grammatical Literature, Otto Harrassowitz, 1977, ISBN
- Staal, Frits, "Euclid and Pāṇini", Philosophy East and West, 15 (2), April 1965: 99–116, doi:10.2307/1397332, JSTOR 1397332
- Staal, Frits. A Reader on the Sanskrit Grammarians. MIT Press. 1972. ISBN .
- Staal, Frits, Ritual and Mantras: Rules Without Meaning, Motilal Banarsidass, 1996, ISBN
- Kapil Muni Tiwary 1968 Pāṇini's description of nominal compounds, University of Pennsylvania doctoral dissertation. Janaki Prakashan: Patna. 12868577
- Vergiani, Vincenzo, Bhartrhari on Language, Perception, and Consciousness // Ganeri, Jonardon (redaktor), The Oxford Handbook of Indian Philosophy, Oxford University Press, 2017, ISBN
- Witzel, Michael, "Moving Targets? Texts, language, archaeology and history in the Late Vedic and early Buddhist periods", Indo-Iranian Journal, 52 (2–3), 2009: 287–310, doi:10.1163/001972409X12562030836859
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Panini teq e e 520 teq e e 460 qedim Hindistanda yasamis Sanskrit dilcisi mentiqci filoloq ve hormetli alim idi O e e I minilliyin ortalarinda yasamisdir Heyati haqqinda tarixi faktlar melum olmasa da yalniz eserlerinden cixarilan neticeler ve cox sonralar qeyde alinmis efsaneler movcuddur Filosofun en gorkemli eseri olan Astadhyayi enenevi olaraq Klassik Sanskritin baslangici hesab olunur Bu eser Sanskrit dilini sintaksis morfologiya ve lugetden ibaret texniki metalinqvistika ile sistemlesdirerek onu daha ince ve standartlasdirilmis bir dil kimi resmi sekilde kodlasdirmisdir Paninisanskr प ण न Dogum tarixi teq e e 520Vefat tarixi teq e e 460Esas maraqlari dilcilik Vikianbarda elaqeli mediafayllar XIX esrde Avropa alimleri Astadhyayi ile tanis olduqdan sonra Panini ilk tesviri dilci kimi qebul edilmis ve hetta dilciliyin atasi adlandirilmisdir Onun qrammatika yanasmasi Ferdinand de Sossur ve Leonard Blumfild kimi fundamental dilcilere tesir gostermisdir BioqrafiyaPanini adi Panina neslinden olan sexs menasini veren bir patronimik addir Onun tam adi Dakṣiputra Panini idi ve bu Patanjalinin Mahabhasya eserinin 1 75 13 ve 3 251 12 ci ayelerine esaslanir Adin birinci hissesi Dakṣiputra onun anasinin adinin Dakṣi oldugunu gosterir Panininin sexsi heyati haqqinda deqiq hec ne melum deyil Filosofun qedim Qendehar bolgesinde indiki Simali Qerbi Pakistan yerlesen Salatura seherinde yasadigini gosterir Bu seher cox guman ki Hind ve Kabul caylarinin birlesdiyi yerde yerlesen Lahor qesebesinin yaxinliginda idi VII esr Cin alimi Xuanzanqin xatirelerine gore Hind cayi uzerinde Suoluoduluo adli bir seher var idi ve Panini orada anadan olmus Vyakarana adli eserini de orada yazmisdir Hartmut Sarfeye gore Panini Qendeharda Ehemeniler imperiyasinin serhedlerine yaxin bir yerde yasamisdir Qendehar Ehemenilerin Hind vadisini feth etmesinden sonra Ehemeni satrapligi olmusdur Buna gore de texniki baximdan Paṇini fars hakimiyyeti altinda yasamis olmali idi lakin onun eserlerinde fars diline dair hec bir melumat ve ya tesir gorunmur Patrik Olivellenin fikrince Panininin metnleri ve ona edilen istinadlar onun aciq sekilde simal bolgesine ehtimal ki simal qerb regionuna mensub oldugunu gosterir Panini irsiPanini qedim Sanskrit dilcisi Sanskrit qrammatikasina dair Astadhyayi adli eseri ile taninir Bu sutra uslublu traktat dilcilik sintaksis ve semantika uzre 3 995 qaydadan ibaret olub Vedalarin komekci elmlerinden biri olan Vyakaraṇa sahesinin esas metnidir Panininin isim birlesmelerine dair tehlili muasir Hind dillerinde birlesmelerin oyrenilmesinin esasini teskil edir Onun herterefli ve elmi qrammatika nezeriyyesi enenevi olaraq Klassik Sanskritin baslangici hesab olunur Sistematik traktati iki minillik erzinde Sanskriti Hindistanda oyrenme ve edebiyyatin esas dili halina getirmisdir Panininin morfoloji tehlil nezeriyyesi 20 ci esre qeder Qerb nezeriyyelerinden daha inkisaf etmis hesab olunur Onun traktati generativ ve tesviri xarakter dasiyir Muasir dilcilikPanininin isi 19 cu esrde Avropada taninmaga basladi ve ilk olaraq Franz Bopp vasitesile muasir dilciliye tesir gosterdi Daha sonra ise Leonard Blumfild ve Roman Yakobson kimi Sanskrit dili uzre ixtisaslasmis alimlerin yaradiciligina tesir etdi Frits Staal 1930 2012 Hindistanin dil haqqinda ideyalarinin Avropaya tesirini arasdirmisdir O bu elaqenin muxtelif aspektlerini tesvir etdikden sonra qeyd edir ki Ferdinand de Sossurun 1894 cu ilde ireli surduyu ve Noam Comski terefinden 1957 ci ilde inkisaf etdirilen dilde formal qaydalar ideyasinin kokleri Paninin qrammatikasindaki formal qaydalara Avropanin maragina esaslana biler Xususile de Sanskrit dili uzre otuz il muhazire oxuyan de Sossur Panini ve Bhartrihari terefinden tesirlenmis ola biler Daha da ehemiyyetlisi formal qaydalarin mentiq ve riyaziyyatdan kenar sahelerde de tetbiq oluna bileceyi fikri boyuk ehtimalla Avropanin Sanskrit qrammatika enenesi ile temasi neticesinde formalasmisdir Ferdinand de SossurPanini ve Hindistanli dilci Bhartrihari Sanskrit dili uzre professor olan ve muasir struktur dilciliyin atasi hesab edilen Ferdinand de Sossurun bir cox esas ideyalarina ehemiyyetli tesir gostermisdir Diger terefden ise Carlz S Pirs ile birlikde semio tikaya tesir etmisdir baxmayaraq ki Sossur bu konsepti semiologiya adlandirmisdi Sossur ozu bezi ideyalarina tesir kimi Hindistan qrammatikasina istinad etmisdir 1879 cu ilde nesr olunmus Memoire sur le systeme primitif des voyelles dans les langues indo europeennes Hind Avropa dillerinde Saitlerin Esas Sistemi haqqinda Meqale eserinde o Hindistan qrammatikasindan behs etmisdir 1881 ci ilde cap olunmus De lemploi du genitif absolu en sanscrit Sanskrit dilinde Mutleq Genitivin Istifadesi haqqinda eserinde ise Sossur birbasa olaraq Paniniye istinad edir Prem Sinq 1998 ci ilde Panininin qrammatikasinin alman diline tercumesinin yeniden capina yazdigi on sozde bele neticeye gelmisdir ki Panininin isinin Hind Avropa dilciliyine tesiri muxtelif tedqiqatlarda ozunu gosterir ve bir sira fundamental eserler arasinda Sossurun isleri de var O hemcinin vurgulayir ki bu tesir laryngeal nezeriyyesinin yaranmasina da yol acmisdir ve elave edir Bu cur struktur tehlili Panininin analitik tedrisinden tesirlendiyini gosterir Risi Rajpopat Kembric Universitetinin doktoranti Risi Rajpopat doktorluq dissertasiyasinda Paninini daha derinden anlamaq ucun sade bir sistem dizayn etmisdir Onun dissertasiyasi Hindistanli Sanskrit alimleri terefinden sehv esaslar ve qaydalarin yanlis basa dusulmesi uzerinde quruldugu ucun tenqid edilmisdir IstinadlarMaktutor riyaziyyat tarixi arxivi 1994 Paṇini Bohtlingk Otto von Paṇini s Grammatik Paṇini s Grammar alman Reprint Motilal Banarsidass 1998 ISBN 978 81 208 1025 9 Robins Robert Henry A short history of linguistics 4th London Longman 1997 ISBN 0582249945 OCLC 35178602 Paṇini Sumitra Mangesh Katre Aṣṭadhyayi of Paṇini Motilal Banarsidass 1989 seh xx ISBN 978 81 208 0521 7 Hartmut Scharfe Grammatical Literature Otto Harrassowitz 1977 88 with footnotes ISBN 978 3 447 01706 0 Saroja Bhate Panini Sahitya Akademi 2002 4 ISBN 81 260 1198 X Singh Nagendra Kr redaktorEncyclopaedia of Hinduism New Delhi Centre for International Religious Studies Anmol Publications 1997 1983 2007 ISBN 978 81 7488 168 7 Mishra Giridhar प रस त वन Introduction अध य त मर म यण ऽप ण न यप रय ग ण व मर श Deliberation on non Paninian usages in the Adhyatma Ramayana sanskrit Varanasi India Sampurnanand Sanskrit University 1981 11 March 2014 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 May 2013 Lal Shyam Bihari Yavanas in Ancient Indian Inscriptions Proceedings of the Indian History Congress 65 2004 1115 1120 ISSN 2249 1937 JSTOR 44144820 Singh Upinder A History of Ancient and Early Medieval India Pearson 2021 258 ISBN 978 81 317 1677 9 W J Johnson 2009 A Dictionary of Hinduism Oxford University Press ISBN 978 0198610250 article on Vyakarana Yuji Kawaguchi Makoto Minegishi Wolfgang Viereck Corpus based Analysis and Diachronic Linguistics John Benjamins Publishing Company 2011 223 224 ISBN 978 90 272 7215 7 Kak Subhash C The Paninian approach to natural language processing International Journal of Approximate Reasoning 1 1 January 1987 117 130 doi 10 1016 0888 613X 87 90007 7 Frits Staal The science of language Chapter 16 in Gavin D Flood ed The Blackwell Companion to Hinduism Blackwell Publishing 2003 599 pages ISBN 0 631 21535 2 ISBN 978 0 631 21535 6 p 357 358 George Cardona Book review PaṇinisIAST Grammatik Journal of the American Oriental Society 120 3 2000 464 5 JSTOR 606023 D Ottavi Giuseppe Paṇini et le Memoire Panini and the Memoir Arena Romanistica 12 2013 164 193 reprinted in De l essence double du langage et le renouveau du saussurisme On the double essence of language and the revival of Saussurism 2016 Rishi Rajpopat In Paṇini We Trust Discovering the Algorithm for Rule Conflict Resolution in the Aṣṭadhyayi Thesis University of Cambridge 2022 doi 10 17863 CAM 80099 Ancient grammatical puzzle solved after 2 500 years Phys Almeroth Williams Tom How an Indian student made Sanskrit s language machine work for the first time in 2 500 years Scroll in 15 December 2022 Istifade tarixi 19 December 2022 Paṇini had an extraordinary mind and he built a machine unrivalled in human history He didn t expect us to add new ideas to his rules The more we fiddle with Paṇini s grammar the more it eludes us Neelesh Bodas A Critique on the PhD Thesis In Panini We Trust Bharatiya Vidvat Parishat list Istifade tarixi 21 February 2024 BiblioqrafiyaBhate Saroja Kak Subhash Panini s Grammar and Computer Science PDF Bhandarkar Oriental Research Institute 72 1993 Bod Rens A New History of the Humanities The Search for Principles and Patterns from Antiquity to the Present Oxford University Press 2013 ISBN 978 0 19 966521 1 Bronkhorst Johannes How the Brahmins Won From Alexander to the Guptas Brill Publishers 2016 ISBN 9789004315518 Bronkhorst Johannes A Sabda Reader Language in Classical Indian Thought Columbia University Press 2019 ISBN 9780231548311 Cardona George Paṇini A Survey of Research Motilal Banarsidass 1997 1976 ISBN 978 81 208 1494 3 Harold G Coward Potter Karl redaktor The Philosophy of the Grammarians in Encyclopedia of Indian Philosophies Volume 5 Princeton University Press 1990 ISBN 978 81 208 0426 5 Carter George F ve b On Mundkur on Diffusion Current Anthropology 20 2 1979 425 428 doi 10 1086 202297 Houben Jan E M Panini s Grammar and Its Computerization A Construction Grammar Approach Sanskrit Computational Linguistics Springer Publishing 2009 6 25 ISBN 9783540938842 Francois Alexandre Ponsonnet Maia Descriptive linguistics PDF Jon R McGee Richard L Warms redaktorlar Theory in Social and Cultural Anthropology An Encyclopedia 1 SAGE Publishing 2013 184 187 ISBN 9781412999632 Ingerman Peter Zilahy Paṇini Backus Form Suggested Communications of the ACM 10 3 March 1967 137 doi 10 1145 363162 363165 Ingerman suggests that the then called Backus Naur form be renamed to the Paṇini Backus form to give due credit to Paṇini as the earliest independent inventor Kadvany John Positional Value and Linguistic Recursion Journal of Indian Philosophy 35 5 6 8 February 2008 487 520 CiteSeerX 10 1 1 565 2083 doi 10 1007 s10781 007 9025 5 Tibor Kiss Syntax Theory and Analysis De Gruyter 2015 ISBN 978 3 11 037740 8 Lidova Natalia Drama and Ritual of Early Hinduism Motilal Banarsidass 1994 ISBN 978 81 208 1234 5 Lochtefeld James G The Illustrated Encyclopedia of Hinduism A M Rosen Publishing 2002 ISBN 978 0 8239 3179 8 Misra Kamal K Textbook of Anthropological Linguistics Concept Publishing Company 2000 ISBN 8170228190 Prince Alan Smolensky Paul Optimality Theory Constraint Interaction in Generative Grammar Wiley publisher 15 April 2008 ISBN 978 0 470 75939 4 T R N Rao Paṇini backus form of languages 1998 Scharfe Hartmut Grammatical Literature Otto Harrassowitz 1977 ISBN 978 3 447 01706 0 Staal Frits Euclid and Paṇini Philosophy East and West 15 2 April 1965 99 116 doi 10 2307 1397332 JSTOR 1397332 Staal Frits A Reader on the Sanskrit Grammarians MIT Press 1972 ISBN 0 262 19078 8 Staal Frits Ritual and Mantras Rules Without Meaning Motilal Banarsidass 1996 ISBN 978 8120814127 Kapil Muni Tiwary 1968 Paṇini s description of nominal compounds University of Pennsylvania doctoral dissertation Janaki Prakashan Patna 12868577 Vergiani Vincenzo Bhartrhari on Language Perception and Consciousness Ganeri Jonardon redaktor The Oxford Handbook of Indian Philosophy Oxford University Press 2017 ISBN 9780199314638 Witzel Michael Moving Targets Texts language archaeology and history in the Late Vedic and early Buddhist periods Indo Iranian Journal 52 2 3 2009 287 310 doi 10 1163 001972409X12562030836859