Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Osmanlı miniatürü (türk. Osmanlı minyatür sanatı) və ya türk miniatürü — Osmanlı imperiyasında fars miniatür ənənələri ilə bağlı olan incəsənət növü.
Miniatür sənəti İslam dünyasında bir yer tutan saray sənətidir. İran, İraq, Orta Asiya və Anadoluda türk və fars sülalələri dövründə son orta əsrlərdə yüksək inkişaf və əhatə dairəsinə çatmışdır. Osmanlı miniatür sənəti, Xətt, Naxış, Təzhib, Ebru və Cild kimi ənənəvi sənət sənətlərindən biridir.
Sultan II Mehmetdən sultan I Süleymanın dövrünə qədər Osmanlı İmperiyasının himayəsi altında miniatür sənətinin inkişaf edərək orijinal Osmanlı miniatürünə çevrilmiş və 18-ci əsrə qədər incəsənətdə mühüm yer tutmuşdur.
Tarixi
Miniatür sənəti osmanlılara onlarla eyni dövrdə və əvvəl yaşamış Elxanilər, İran, İraq və Qafqaz ərazilərdə yaşamışQaraqoyunlular, Ağqoyunlular, Teymurilər və Məmlüklər vasitəsilə keçmişdir. Xüsusilə Fars mədəniyyəti Osmanlı Sarayının mədəniyyətinə nümunə oldu və Osmanlı sənəti və ədəbiyyatı fars mədəniyyətindən təsirləndi.
II Mehmed dövrü
Osmanlı dövlətində miniatür sənəti XV əsrin ortalarından böyük önəm kəsb etməyə başlamışdır. Sultan II Mehmed Fatehin miniatür sənətinə marağı bu sənətin inkişafında mühüm rol oynamışdır. İstanbulun fəthindən əvvəl Ədirnədə bir saray, İstanbulun fəthindən sonra Nakkaşhanesi, Topqapı sarayı yaxınlığında Imperiya Nakkaşhanesi inşa edilmişdir. II Mehmed sənətə böyük əhəmiyyət verdiyindən, bu dövrdə bütün bölgələr və imperiya xaricindəki sənətkarlar İstanbula gətirildilər. Bu dövrdə görkəmli italyan rəssamları İstanbula dəvət edildi və bu sənətkarlar Osmanlı sənətçiləri ilə texnikalarını paylaşdılar. 1479-cu ildə başqa bir Venesiyalı rəssam Gentile Bellini İstanbula gəldi və 1481-ci ilə qədər Osmanlı sarayında yaşadı. Bu dövrdə Sultan Mehmed Fatehin məşhur portretini çəkmişdir.
II Mehmed portretlərinin təsiri və Osmanlı sənətkarlarının İtalyan ustaları ilə müəyyən bir müddətdə işləmək imkanı qazanması, Osmanlı miniatür sənətçilərinin portretlərə marağı artırdı. Qısa müddət sonra portret Osmanlı miniatürünün repertuarına və Imperial Nakkaşhanesi'ne daxil edilmişdir. Nakkaş Sinan Bey və şagirdi Ahmed Şiblizade miniatür portretlərində ixtisaslaşır. Osmanlı miniatür sənəti portret və miniatür sənətinin qarışığından doğuldu. Bu sənət həm qərbdə kölgəlik, həm də perspektivli texnikaları əhatə edir və ənənəvi fars miniatür sənətinin xüsusiyyətlərini yerləşdirdi.
XV-XVI əsrlər
Osmanlı miniatür sənəti II Bəyazid, I Səlim və I Süleyman dövründə böyük inkişaf etmişdir. Bu dövrdə Osmanlı sülaləsinin sənət yolu ilə yüksəlməsi də daxil edilmişdir. Bu dövrdə tarixşünaslıq əhəmiyyət qazanmış və Osmanlı miniatür sənəti əhəmiyyətini artırmışdır.
I Səlim dövründə, Osmanlı İmperiyası Nakkaşhanhane böyük dəyişikliklərə səbəb olacaq, İrandan sənətkarlar köçü etdi. 1514-cü ildə Çaldıran döyüşündə I Səlim Səfəvilər dövlətini məğlub etdi və qərbi İranın və Səfəvilər paytaxtı Təbrizi tutdu. I Səlim Təbrizdən İstanbula çoxlu sayda sənətkar və rəssam gətirtdirdi
Osmanlı miniatür sənəti, ilk inkişafdan bu yana fars miniatürləri və sənətkarlar tərəfindən təsirləndi. Əslində, Imperial Nakkaşhanesi qurulduqdan bəri həmişə daimi fars miniatür ustaları olmuşdur. Herat, Səmərqənd, Diyarbəkir, Şiraz və Bağdadın miniatür ustaları üçün İstanbul İmperatorluğunun Nakkaşhane'sinə qatılmaq üçün ümumi idi. Amma II Səlimin dövründə İran sənətçilərinin İstanbula köçməsi Osmanlı tarixinin ən böyük miqrasiyası idi. Bu köç Osmanlı miniatürünə dərindən təsir etdi və onun formalaşmasında mühüm rol oynadı. Bu rəssamların sayəsində Osmanlı miniatürü Təbriz miniatürünün hazırlanmış bəzək və toxumasını qəbul etdi. Qərb rəssamları və Qərb sənəti II Mehmetin hakimiyyət dövründə Osmanlı miniatürünə təsirindən sonra Osmanlı miniatür tarixində ikinci böyük təsir göstərmişdir.
Osmanlı miniatür tarixinin üçüncü böyük dəyişməsi Osmanlıların Aralıq dənizində mühüm dəniz qüvvəsinə çevrilməsi ilə başladı. Osmanlıların dənizə marağı Aralıq dənizi sivilizasiyaları ilə qarşılıqlı təsirini artırdı. Ardından, Aralıq dənizi icmalarının mənimsənildiyi Kartoqrafiya, Portolan xəritəsi və Dəniz Atlası kimi rəsm texnikaları ilə sıx əlaqə saxladılar. Osmanlı İmperatorluğunda belə xəritələr əvvəlcə praktiki məqsədlər üçün hazırlanmışdı, lakin qısa müddətdən sonra bu xəritələr dekorativ və təsvir olundu və kitab sənətinin bir hissəsi oldu.
Kartoqrafiyanın Osmanlı miniatürüylə qarşılıqlı əlaqələrindən iki böyük əsər, Kitab-i Bəhriyə və Bəyani-mənazi-səfəri-iraqeyn I Süleymanın dövründə tamamlandı.
- Piri Rəis'in Kitab-i Bəhriyəsindən bəzi xəritələr
-
![image]()
'nın girişi -
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Mənbə
- Ágoston, Gábor (2009). Encyclopedia of the Ottoman Empire. New York, NY: Facts On File. .
İstinadlar
- "Turkish Miniatures". TurkishCulture.org. . 9 June 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 5 June 2018.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Osmanli miniaturu turk Osmanli minyatur sanati ve ya turk miniaturu Osmanli imperiyasinda fars miniatur eneneleri ile bagli olan incesenet novu Osmanli miniatur ressamlari Miniatur seneti Islam dunyasinda bir yer tutan saray senetidir Iran Iraq Orta Asiya ve Anadoluda turk ve fars sulaleleri dovrunde son orta esrlerde yuksek inkisaf ve ehate dairesine catmisdir Osmanli miniatur seneti Xett Naxis Tezhib Ebru ve Cild kimi enenevi senet senetlerinden biridir Sultan II Mehmetden sultan I Suleymanin dovrune qeder Osmanli Imperiyasinin himayesi altinda miniatur senetinin inkisaf ederek orijinal Osmanli miniaturune cevrilmis ve 18 ci esre qeder incesenetde muhum yer tutmusdur TarixiMiniatur seneti osmanlilara onlarla eyni dovrde ve evvel yasamis Elxaniler Iran Iraq ve Qafqaz erazilerde yasamisQaraqoyunlular Agqoyunlular Teymuriler ve Memlukler vasitesile kecmisdir Xususile Fars medeniyyeti Osmanli Sarayinin medeniyyetine numune oldu ve Osmanli seneti ve edebiyyati fars medeniyyetinden tesirlendi II Mehmed dovru Osmanli dovletinde miniatur seneti XV esrin ortalarindan boyuk onem kesb etmeye baslamisdir Sultan II Mehmed Fatehin miniatur senetine maragi bu senetin inkisafinda muhum rol oynamisdir Istanbulun fethinden evvel Edirnede bir saray Istanbulun fethinden sonra Nakkashanesi Topqapi sarayi yaxinliginda Imperiya Nakkashanesi insa edilmisdir II Mehmed senete boyuk ehemiyyet verdiyinden bu dovrde butun bolgeler ve imperiya xaricindeki senetkarlar Istanbula getirildiler Bu dovrde gorkemli italyan ressamlari Istanbula devet edildi ve bu senetkarlar Osmanli senetcileri ile texnikalarini paylasdilar 1479 cu ilde basqa bir Venesiyali ressam Gentile Bellini Istanbula geldi ve 1481 ci ile qeder Osmanli sarayinda yasadi Bu dovrde Sultan Mehmed Fatehin meshur portretini cekmisdir II Mehmed portretlerinin tesiri ve Osmanli senetkarlarinin Italyan ustalari ile mueyyen bir muddetde islemek imkani qazanmasi Osmanli miniatur senetcilerinin portretlere maragi artirdi Qisa muddet sonra portret Osmanli miniaturunun repertuarina ve Imperial Nakkashanesi ne daxil edilmisdir Nakkas Sinan Bey ve sagirdi Ahmed Siblizade miniatur portretlerinde ixtisaslasir Osmanli miniatur seneti portret ve miniatur senetinin qarisigindan doguldu Bu senet hem qerbde kolgelik hem de perspektivli texnikalari ehate edir ve enenevi fars miniatur senetinin xususiyyetlerini yerlesdirdi XV XVI esrler Osmanli miniatur seneti II Beyazid I Selim ve I Suleyman dovrunde boyuk inkisaf etmisdir Bu dovrde Osmanli sulalesinin senet yolu ile yukselmesi de daxil edilmisdir Bu dovrde tarixsunasliq ehemiyyet qazanmis ve Osmanli miniatur seneti ehemiyyetini artirmisdir I Selim dovrunde Osmanli Imperiyasi Nakkashanhane boyuk deyisikliklere sebeb olacaq Irandan senetkarlar kocu etdi 1514 cu ilde Caldiran doyusunde I Selim Sefeviler dovletini meglub etdi ve qerbi Iranin ve Sefeviler paytaxti Tebrizi tutdu I Selim Tebrizden Istanbula coxlu sayda senetkar ve ressam getirtdirdi Osmanli miniatur seneti ilk inkisafdan bu yana fars miniaturleri ve senetkarlar terefinden tesirlendi Eslinde Imperial Nakkashanesi qurulduqdan beri hemise daimi fars miniatur ustalari olmusdur Herat Semerqend Diyarbekir Siraz ve Bagdadin miniatur ustalari ucun Istanbul Imperatorlugunun Nakkashane sine qatilmaq ucun umumi idi Amma II Selimin dovrunde Iran senetcilerinin Istanbula kocmesi Osmanli tarixinin en boyuk miqrasiyasi idi Bu koc Osmanli miniaturune derinden tesir etdi ve onun formalasmasinda muhum rol oynadi Bu ressamlarin sayesinde Osmanli miniaturu Tebriz miniaturunun hazirlanmis bezek ve toxumasini qebul etdi Qerb ressamlari ve Qerb seneti II Mehmetin hakimiyyet dovrunde Osmanli miniaturune tesirinden sonra Osmanli miniatur tarixinde ikinci boyuk tesir gostermisdir Osmanli miniatur tarixinin ucuncu boyuk deyismesi Osmanlilarin Araliq denizinde muhum deniz quvvesine cevrilmesi ile basladi Osmanlilarin denize maragi Araliq denizi sivilizasiyalari ile qarsiliqli tesirini artirdi Ardindan Araliq denizi icmalarinin menimsenildiyi Kartoqrafiya Portolan xeritesi ve Deniz Atlasi kimi resm texnikalari ile six elaqe saxladilar Osmanli Imperatorlugunda bele xeriteler evvelce praktiki meqsedler ucun hazirlanmisdi lakin qisa muddetden sonra bu xeriteler dekorativ ve tesvir olundu ve kitab senetinin bir hissesi oldu Kartoqrafiyanin Osmanli miniaturuyle qarsiliqli elaqelerinden iki boyuk eser Kitab i Behriye ve Beyani menazi seferi iraqeyn I Suleymanin dovrunde tamamlandi Piri Reis in Kitab i Behriyesinden bezi xeriteler nin girisi ve Saros korfezi Lesbos ve Ayvalik Egey denizi Afina SalonikiMenbeAgoston Gabor 2009 Encyclopedia of the Ottoman Empire New York NY Facts On File ISBN 1438110251 Istinadlar Turkish Miniatures TurkishCulture org 9 June 2022 tarixinde Istifade tarixi 5 June 2018