Opal — mineral, yarı-qiymətli daş.
Opal | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Kateqoriya | Mineral |
Formul (təkrarlanan vahid) | SiO₂·nH₂O |
IV/D.01c | |
Xüsusiyyətləri | |
Kristalloqrafik sinqoniya | amorf hal |
ağ | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Kimyəvi xassələri və görünüşü
Kimyəvi formulu SiO2 •nH2O şəklindədir.H2O miqdarı 1–9%, bəzən 34%-dək. Adi qatışıqları: Fe, Al, Mn sulu oksidləri, bəzən MgO, CaO və b. Aqreqatsızma, təbəqəli, məsaməli, torpaqvari, jelvak, plyonka şəklində, radiolariyanın skeletində, diatomeyaların zirehlərində və b. rast gəlinir. Rəngsiz, lakin müxtəlif xromoforlarla boyana bilər.Opal rəng və görünüşünə görə müxtəlif cür adlanır.
Nəcib opal şəffaf olub opalessensiya edir.
Alovu opal sarıdan qəhvəyi-qırmızı, şəffaf və parlaqdır.
Donuq opal — südü-ağ.
Yəşəmi opal — qırmızıdan qəhvəyiyədək.
Mumlu opal — sarı. Parıltı şüşəli, muma oxşardır.
Sərtliyi 5–6. Xüsusi çəki 1,9–2,5. Zaman keçdikcə opal susuzlaşır, xalsedona və yaxud kvarsa keçir. Bəzi kimyəvi və biogen mənşəli çökmə süxurların, diatomitlərin, trepellərin, radiolyaritlərin, opokanın və b. əsas komponentidir. Termal və səth sularından çökür (silisiumlu tuf, geyzerit). Vulkanik süxurların boşluqlarını doldurur, filiz damarlarında rast gəlir, forma və quruluşunu saxlamaqla ağac oduncağını əvəz edir. Opal süxurların aşınma prosesində silikatların parçalanması nəticəsində də əmələ gəlir. Süzgəclərin hazırlanmasında, keramikada, metalların pardaxlanmasında, termoizolyator kimi, kimya, yeyinti və neft sənayelərində və b. işlədilir. Natropal, sirkopal, bobkovit, hidrofan, prazopal, kaxolonq, forxerit, fiorit və b.kimi növləri vardır.
İxracı
Opal zərgərliklə yanaşı sənayedə də istifadə edilir. Hətta opalın bir növü var ki, ondan dinamit istehsalında istifadə edilir. Bütün qitələrdə tapılsada dünya istehsalının 90%-ni Avstraliya yataqları təşkıi edir. Avstraliyanın Kuber-Pedi yaşayış məntəqəsi "Opal paytaxtı" adlandırılır. Bura dünya istehsalının 30%-ni təşkil edir. Opal yarı qiymətli bir daş olsa da qiymətli növləri də az deyil.Ən böyük opal 1956-cı ildə Kuber-Pedi-də tapılmışdır. Onun qiyməti 2.5 mln. Avstraliya dolları idi.
Opal nazik təbəqə şəklində tapılır. Zərgərlikdə istifadə üçün növünün verdiyi imkanlara görə dəyirmi və ya oval formasına salınır. Opalın rəngi onun tərkibindən asılıdır. Opal əsasən şəffad olur. Bu cür opal daha bahalıdır. Lakin opal əsasən qarışıqlar şəklində tapılır. Tərkibinə müxtəlif mineralların qarışmasından fərqli rənglər ala bilir. İşıq şüalarının sınmasından optik yansıtma yaranır ki, biz opalı möhtəşəm rənglərlə görürük.
Qaleriya
İstinadlar
- https://hedendaagsesieraden.nl/2023/04/10/opaal/.
- Strunz K. H., Tennyson C. Mineralogische Tabellen : Eine Klassifizierung der Mineralien auf kristallchemischer Grundlage, mit einer Einfuhrung in die Kristallchemie. 8 Leypsiq: Akademische Verlagsgesellschaft, 1982.
- mineralienatlas.de (ing.).
Mənbə
- Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Opal mineral yari qiymetli das OpalUmumi melumatlarKateqoriya MineralFormul tekrarlanan vahid SiO nH OIV D 01cXususiyyetleriKristalloqrafik sinqoniya amorf halag Vikianbarda elaqeli mediafayllarKimyevi xasseleri ve gorunusuKimyevi formulu SiO2 nH2O seklindedir H2O miqdari 1 9 bezen 34 dek Adi qatisiqlari Fe Al Mn sulu oksidleri bezen MgO CaO ve b Aqreqatsizma tebeqeli mesameli torpaqvari jelvak plyonka seklinde radiolariyanin skeletinde diatomeyalarin zirehlerinde ve b rast gelinir Rengsiz lakin muxtelif xromoforlarla boyana biler Opal reng ve gorunusune gore muxtelif cur adlanir Necib opal seffaf olub opalessensiya edir Alovu opal saridan qehveyi qirmizi seffaf ve parlaqdir Donuq opal sudu ag Yesemi opal qirmizidan qehveyiyedek Mumlu opal sari Parilti suseli muma oxsardir Sertliyi 5 6 Xususi ceki 1 9 2 5 Zaman kecdikce opal susuzlasir xalsedona ve yaxud kvarsa kecir Bezi kimyevi ve biogen menseli cokme suxurlarin diatomitlerin trepellerin radiolyaritlerin opokanin ve b esas komponentidir Termal ve seth sularindan cokur silisiumlu tuf geyzerit Vulkanik suxurlarin bosluqlarini doldurur filiz damarlarinda rast gelir forma ve qurulusunu saxlamaqla agac oduncagini evez edir Opal suxurlarin asinma prosesinde silikatlarin parcalanmasi neticesinde de emele gelir Suzgeclerin hazirlanmasinda keramikada metallarin pardaxlanmasinda termoizolyator kimi kimya yeyinti ve neft senayelerinde ve b isledilir Natropal sirkopal bobkovit hidrofan prazopal kaxolonq forxerit fiorit ve b kimi novleri vardir IxraciOpal zergerlikle yanasi senayede de istifade edilir Hetta opalin bir novu var ki ondan dinamit istehsalinda istifade edilir Butun qitelerde tapilsada dunya istehsalinin 90 ni Avstraliya yataqlari teskii edir Avstraliyanin Kuber Pedi yasayis menteqesi Opal paytaxti adlandirilir Bura dunya istehsalinin 30 ni teskil edir Opal yari qiymetli bir das olsa da qiymetli novleri de az deyil En boyuk opal 1956 ci ilde Kuber Pedi de tapilmisdir Onun qiymeti 2 5 mln Avstraliya dollari idi Opal nazik tebeqe seklinde tapilir Zergerlikde istifade ucun novunun verdiyi imkanlara gore deyirmi ve ya oval formasina salinir Opalin rengi onun terkibinden asilidir Opal esasen seffad olur Bu cur opal daha bahalidir Lakin opal esasen qarisiqlar seklinde tapilir Terkibine muxtelif minerallarin qarismasindan ferqli rengler ala bilir Isiq sualarinin sinmasindan optik yansitma yaranir ki biz opali mohtesem renglerle goruruk QaleriyaIstinadlarhttps hedendaagsesieraden nl 2023 04 10 opaal Strunz K H Tennyson C Mineralogische Tabellen Eine Klassifizierung der Mineralien auf kristallchemischer Grundlage mit einer Einfuhrung in die Kristallchemie 8 Leypsiq Akademische Verlagsgesellschaft 1982 mineralienatlas de ing MenbeGeologiya terminlerinin izahli lugeti Baki Nafta Press 2006