Nəriman Məmmədov (tam adı: Məmmədov Nəriman Həbib oğlu; 28 dekabr 1927, Naxçıvan – 6 aprel 2015, Bakı) — Azərbaycan bəstəkarı, Azərbaycanın xalq artisti, Bakı Musiqi Akademiyasının professoru.
Nəriman Məmmədov | |
---|---|
Nəriman Həbib oğlu Məmmədov | |
Ümumi məlumatlar | |
Doğum adı | Nəriman Məmmədov |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Naxçıvan, Naxçıvan MSSR, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Vəfat tarixi | (87 yaşında) |
Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan |
Dəfn yeri | II Fəxri Xiyaban |
Vətəndaşlığı | SSRİ Azərbaycan |
Musiqiçi məlumatları | |
Fəaliyyəti | bəstəkar |
Təhsili | |
Mükafatları |
Həyatı
Nəriman Məmmədov 1927-ci il dekabr ayının 28-də Naxçıvan şəhərində doğulub. Kiçik yaşlarından musiqinin vurğunu olub. Asəf Zeynallı adına Bakı Musiqi Texnikumunun xalq çalğı alətləri və musiqi nəzəriyyəsi şöbələrini bitirən Nəriman bu illər xalq çalğı alətləri üçün "Suita"sını bəstələyir. Suita görkəmli bəstəkar və dirijor Səid Rüstəmovun rəhbərlik etdiyi xalq çalğı alətləri orkestrinin ifasında səslənib. O, təhsilini davam etdirərək Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının tarix-nəzəriyə, sonralar isə bəstəkarlıq şöbələrini uğurla bitirmişdir.
O, yeddi simfoniyanın müəllifidir. Bunlardan ikisi proqramlı əsərlərindəndir. 3-cü simfoniya orqan üçün yazılmış və Riqada müvəffəqiyətlə səslənmişdir. Dördüncü simfoniya Hüseyn Cavidə, 7-ci simfoniya Xocalı faciəsinə həsr olunmuşdur. Onun yeddi konsertindən dördü fortepiano ilə simfonik orkestr, 7-ci konsert fleyta ilə orkestr üçün yazılmışdır. Fortepiono üçün yazdığı konsertlərin ikisi Moskva radiosunun fondunda saxlanılır.
Səməd Vurğunun eyni adlı poeması əsasında yazılmış "Humay" baleti 80-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Opera və Balet teatrında səhnə təcəssümü tapmışdır. "Humay" baletində muğam janrından istifadə edilmişdir. Respublikanın xalq artisti Cövdət Hacıyev o zaman demişdi: "Nəriman Məmmədov "Humay" ilə balet tariximizin yeni parlaq səhifəsini açdı".
Hazırda Nəriman Məmmədov Hüseyin Cavidin "Şeyx Sənan" baleti üzərində işini başa çatdırmışdır. Musiqili komediyaları — "Altı qızın biri Pəri", "Məmmədəli kurorta gedir", "Qız görüşə tələsir" (Tofiq Bakıxanovla birgə) və eləcə də dördüncü musiqili komediya "Olacağa çarə yoxdur" (Ramiz Abdullayevin librettosu əsasında) bəstəkarın uğurlarındandır.
Nəriman Məmmədov bir neçə simfonik poema, kamera orkestri üçün pyeslər və instrumental əsər-kvartet, trio və sonata bəstələmişdir. Onun yaradıcılığında mahnı janrı da xüsusi yer tutur. Nəriman Məmmədovun 700-ə yaxın mahnısı Azərbaycanın görkəmli müğənnilərinin ifasında lentə yazılmışdır. Müəllif mahnılarının mətnləri üçün şairlərdən Rəaul Rza, Bəxtiyar Vahabzadə, Fikrət Qoca, R. Heydər, R. Muxtar, Nüsrət Kəsəmənli, R. Abdullayev, Musa Urud və Xuraman Vəfanın sözlərinə müraciət etmişdir.
O, 1959-cu ildən bu günədək AMEA-nın Memarlıq və İncəsənət İnstiutunda elmi işçi kimi fəaliyyət göstərir. Bu illərdə onun respublikanın müxtəlif güşələrində topladığı xalq mahnıları və oyun havaları (Ə. İsazadə ilə birlikdə hazırlanmış məcmuə) çap olunub.
Muğamın sirlərini mahir bilicisi, görkəmli tarzən, pedaqoq, əməkdar incəsənət xadimi və əməkdar müəllimi Əhməd Bakıxanovdan öyrənmişdir. Nəriman Məmmədov muğamların nota yazılmasında çox işlər görmüşdür. Müxtəlif illərdə Əhməd Bakıxanovun ifasında "Bayatı-Şiraz", "Şur" muğamları Moskvada çar olunmuşdur. Azərbaycanda "Rast", "Çahargah", "Humayun", "Segah-zabul", "Şahnaz" və "Rahab" muğamları nəfis şəkildə çıxmışdır. Vokal dəstgah formasında partitura Bəhram Mansurovun və xanəndə Hacıbaba Hüseynovun, Yaqub Məmmədov və Bəhram Mansurovun ifasında çap olunmuşdur. Bu muğamlara zəmanəmizin ən görkəmli sənətkarları Qara Qarayev, Tofiq Quliyev rəylər yazmışlar. N. Məmmədovun işləməlrilə İslam Rzayevin ifasında "Bayatı-Şiraz" dəstgahı, Zülfü Adıgözəlovun ifasında "Segah-Zabul" nota alınmışdır. Qeyd eləmək lazımdır ki, bəstəkar tamaşaya qoyulmuş xeyli əsərə də musiqi yazmışdır.
Əsərləri
Baletlər
- "Humay (balet)" (1981)
- "" (2012)
Musiqili komediyaları
- Altı qızın biri Pəri (Tofiq Bakıxanovla birgə)
- Məmmədəli kurorta gedir (Tofiq Bakıxanovla birgə)
- Qız görüşə tələsir (Tofiq Bakıxanovla birgə)
Digər
- 7 simfoniya (dördüncüsü Hüseyn Cavidə, yeddincisi isə Xocalı faciəsinə həsr olunub)
- bir neçə simfonik poema, kamera orkestri üçün pyeslər və instrumental əsər-kvartet, trio və sonata
- 700-ə yaxın mahnı
Mahnıları
- Baba Mahmudoğlu — Arpa çayı, sözləri Gülhüseyn Kazımındır
- Elmira Rəhimova — Darıxmışam, sözləri Rəfiq Zəkanındır
- Mirzə Babayev — Döyünən ürəyim, sözləri Ramiz Abdullayevindir
- — Azad edəcəyəm, sözləri Ramiz Abdullayevindir
- — İki dövlət bir millət, sözləri Ramiz Abdullayevindir
- İlhamə Quliyeva — Yenə peşman olmaram, sözləri Dəmir Gədəbəylinindir
- Zaur Rzayev — Gözüm axtarır səni, sözləri
- Zaur Rzayev — Sənin eşqin, mənim eşqim, sözləri Tofiq Mütəllibovundur
- Bilal Əliyev — Gözüm qalıb o baxışda
- Mələkxanım Əyyubova — Səndə çoxdan gözüm var, sözləri Ramiz Heydərindir
- Mələkxanım Əyyubova — Kaş güləydi bəxtimiz, sözləri Ramiz Heydərindir
- Mələkxanım Əyyubova — Ulduzun olaydım, sözləri Ramiq Muxtarındır
- Şövkət Ələkbərova — Küsmüşəm dindir, sözləri
- Akif İslamzadə — Ayrılıq olmasaydı, sözləri Adil Babayevindir
- Flora Kərimova – Tək səni axtarıram, sözləri Adil Babayevindir
- Flora Kərimova – Mən səninəm, sözləri
- Flora Kərimova — Bağışla, yarım mənim, sözləri Ramiq Muxtarındır
- Flora Kərimova — Mən səni görəndə, sözləri Ramiq Muxtarındır
- Ağadadaş Ağayev — Axtaran tapar, sözləri Ramiq Muxtarındır
- Ağadadaş Ağayev — Çıx bəxtimin yollarına
- Ağadadaş Ağayev — Gözəl görəndə
- — Ay mübarək
- Flora Kərimova-Unuda bilsəm, sözləri Xuraman Vəfa
- Mirzə Babayev-Söylə necə, sözləri Xuraman Vəfa
- Zakir Əliyev- Özünü öyrətmə, sözləri Xuraman Vəfa
İstinadlar
- Görkəmli bəstəkar Nəriman Məmmədov dünyasını dəyişib //525-ci qəzet.- 2015.- 8 aprel.- S.7.
- Nəriman Həbib oğlu Məmmədov: [Xalq artistinin vəfatı ilə bağlı] //Azərbaycan.- 2015.- 7 aprel.- S.6.
Xarici keçidlər
- Tofiq Bakıxanov Nəriman Məmmədov haqqında 2012-06-24 at the Wayback Machine
- Mərcan Şahbuzlu — Görkəmli bəstəkar, qayğıkeş müəllim [ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Neriman Memmedov Neriman Memmedov tam adi Memmedov Neriman Hebib oglu 28 dekabr 1927 Naxcivan 6 aprel 2015 Baki Azerbaycan bestekari Azerbaycanin xalq artisti Baki Musiqi Akademiyasinin professoru Neriman MemmedovNeriman Hebib oglu MemmedovUmumi melumatlarDogum adi Neriman MemmedovDogum tarixi 28 dekabr 1927Dogum yeri Naxcivan Naxcivan MSSR Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 6 aprel 2015 87 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanDefn yeri II Fexri XiyabanVetendasligi SSRI AzerbaycanMusiqici melumatlariFealiyyeti bestekarTehsili Baki Musiqi AkademiyasiMukafatlari 2005HeyatiNeriman Memmedov 1927 ci il dekabr ayinin 28 de Naxcivan seherinde dogulub Kicik yaslarindan musiqinin vurgunu olub Asef Zeynalli adina Baki Musiqi Texnikumunun xalq calgi aletleri ve musiqi nezeriyyesi sobelerini bitiren Neriman bu iller xalq calgi aletleri ucun Suita sini besteleyir Suita gorkemli bestekar ve dirijor Seid Rustemovun rehberlik etdiyi xalq calgi aletleri orkestrinin ifasinda seslenib O tehsilini davam etdirerek Uzeyir Hacibeyov adina Azerbaycan Dovlet Konservatoriyasinin tarix nezeriye sonralar ise bestekarliq sobelerini ugurla bitirmisdir O yeddi simfoniyanin muellifidir Bunlardan ikisi proqramli eserlerindendir 3 cu simfoniya orqan ucun yazilmis ve Riqada muveffeqiyetle seslenmisdir Dorduncu simfoniya Huseyn Cavide 7 ci simfoniya Xocali faciesine hesr olunmusdur Onun yeddi konsertinden dordu fortepiano ile simfonik orkestr 7 ci konsert fleyta ile orkestr ucun yazilmisdir Fortepiono ucun yazdigi konsertlerin ikisi Moskva radiosunun fondunda saxlanilir Semed Vurgunun eyni adli poemasi esasinda yazilmis Humay baleti 80 ci illerde Azerbaycan Dovlet Opera ve Balet teatrinda sehne tecessumu tapmisdir Humay baletinde mugam janrindan istifade edilmisdir Respublikanin xalq artisti Covdet Haciyev o zaman demisdi Neriman Memmedov Humay ile balet tariximizin yeni parlaq sehifesini acdi Hazirda Neriman Memmedov Huseyin Cavidin Seyx Senan baleti uzerinde isini basa catdirmisdir Musiqili komediyalari Alti qizin biri Peri Memmedeli kurorta gedir Qiz goruse telesir Tofiq Bakixanovla birge ve elece de dorduncu musiqili komediya Olacaga care yoxdur Ramiz Abdullayevin librettosu esasinda bestekarin ugurlarindandir Neriman Memmedov bir nece simfonik poema kamera orkestri ucun pyesler ve instrumental eser kvartet trio ve sonata bestelemisdir Onun yaradiciliginda mahni janri da xususi yer tutur Neriman Memmedovun 700 e yaxin mahnisi Azerbaycanin gorkemli mugennilerinin ifasinda lente yazilmisdir Muellif mahnilarinin metnleri ucun sairlerden Reaul Rza Bextiyar Vahabzade Fikret Qoca R Heyder R Muxtar Nusret Kesemenli R Abdullayev Musa Urud ve Xuraman Vefanin sozlerine muraciet etmisdir O 1959 cu ilden bu gunedek AMEA nin Memarliq ve Incesenet Instiutunda elmi isci kimi fealiyyet gosterir Bu illerde onun respublikanin muxtelif guselerinde topladigi xalq mahnilari ve oyun havalari E Isazade ile birlikde hazirlanmis mecmue cap olunub Mugamin sirlerini mahir bilicisi gorkemli tarzen pedaqoq emekdar incesenet xadimi ve emekdar muellimi Ehmed Bakixanovdan oyrenmisdir Neriman Memmedov mugamlarin nota yazilmasinda cox isler gormusdur Muxtelif illerde Ehmed Bakixanovun ifasinda Bayati Siraz Sur mugamlari Moskvada car olunmusdur Azerbaycanda Rast Cahargah Humayun Segah zabul Sahnaz ve Rahab mugamlari nefis sekilde cixmisdir Vokal destgah formasinda partitura Behram Mansurovun ve xanende Hacibaba Huseynovun Yaqub Memmedov ve Behram Mansurovun ifasinda cap olunmusdur Bu mugamlara zemanemizin en gorkemli senetkarlari Qara Qarayev Tofiq Quliyev reyler yazmislar N Memmedovun islemelrile Islam Rzayevin ifasinda Bayati Siraz destgahi Zulfu Adigozelovun ifasinda Segah Zabul nota alinmisdir Qeyd elemek lazimdir ki bestekar tamasaya qoyulmus xeyli esere de musiqi yazmisdir EserleriBaletler Humay balet 1981 2012 Musiqili komediyalari Alti qizin biri Peri Tofiq Bakixanovla birge Memmedeli kurorta gedir Tofiq Bakixanovla birge Qiz goruse telesir Tofiq Bakixanovla birge Diger 7 simfoniya dorduncusu Huseyn Cavide yeddincisi ise Xocali faciesine hesr olunub bir nece simfonik poema kamera orkestri ucun pyesler ve instrumental eser kvartet trio ve sonata 700 e yaxin mahniMahnilari Baba Mahmudoglu Arpa cayi sozleri Gulhuseyn Kazimindir Elmira Rehimova Darixmisam sozleri Refiq Zekanindir Mirze Babayev Doyunen ureyim sozleri Ramiz Abdullayevindir Azad edeceyem sozleri Ramiz Abdullayevindir Iki dovlet bir millet sozleri Ramiz Abdullayevindir Ilhame Quliyeva Yene pesman olmaram sozleri Demir Gedebeylinindir Zaur Rzayev Gozum axtarir seni sozleri Zaur Rzayev Senin esqin menim esqim sozleri Tofiq Mutellibovundur Bilal Eliyev Gozum qalib o baxisda Melekxanim Eyyubova Sende coxdan gozum var sozleri Ramiz Heyderindir Melekxanim Eyyubova Kas guleydi bextimiz sozleri Ramiz Heyderindir Melekxanim Eyyubova Ulduzun olaydim sozleri Ramiq Muxtarindir Sovket Elekberova Kusmusem dindir sozleri Akif Islamzade Ayriliq olmasaydi sozleri Adil Babayevindir Flora Kerimova Tek seni axtariram sozleri Adil Babayevindir Flora Kerimova Men seninem sozleri Flora Kerimova Bagisla yarim menim sozleri Ramiq Muxtarindir Flora Kerimova Men seni gorende sozleri Ramiq Muxtarindir Agadadas Agayev Axtaran tapar sozleri Ramiq Muxtarindir Agadadas Agayev Cix bextimin yollarina Agadadas Agayev Gozel gorende Ay mubarek Flora Kerimova Unuda bilsem sozleri Xuraman Vefa Mirze Babayev Soyle nece sozleri Xuraman Vefa Zakir Eliyev Ozunu oyretme sozleri Xuraman VefaIstinadlarGorkemli bestekar Neriman Memmedov dunyasini deyisib 525 ci qezet 2015 8 aprel S 7 Neriman Hebib oglu Memmedov Xalq artistinin vefati ile bagli Azerbaycan 2015 7 aprel S 6 Xarici kecidlerTofiq Bakixanov Neriman Memmedov haqqinda 2012 06 24 at the Wayback Machine Mercan Sahbuzlu Gorkemli bestekar qaygikes muellim olu kecid