Əmir Yar Əhməd Xuzani İsfahani — Səfəvilər dövlətinin vəkili. Daha çox Nəcmi Sani (İkinci Nəcm) ləqəbi ilə tanınırdı.İsfahanda doğulmuşdu. nəslindən idi.
Əmir Yar Əhməd Xuzani İsfahani | |
---|---|
fars. امیر یار احمدخو زانیه اصفهانی | |
1510 – 1512 | |
Monarx | Şah İsmayıl |
Əvvəlki | Nəcməddin Məsud Gilani |
Sonrakı | Əbdülbaqi Yəzdi |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | XV əsr |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | |
Vəfat səbəbi | döyüşdə ölüm |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Rütbəsi | general |
Vəkilliyi
1510-cu ildə vəkil təyin olunmuşdur. 1512-ci ildə Şeybanilərə hücuma keçmişdi. İsgəndər bəy Münşi bu hadisəni belə nəql edir:
Bəlx hüduduna gəlib-çatan Əmir Nəcm Humayun şahın əmri və işarəsi olmadan Mavəraünnəhri tutmaq fikrinə düşdü, Herat hakimi Hüseyn bəy Lələ, Xorasanın əzəmətli əmirləri və Bəlx hakimi Bayram xanla Amuyə çayını keçdi. Hısar tərəfdən də Məhəmməd Babur Mirzə özünü ona çatdıraraq qızılbaş qoşununa qoşuldu. Onlar əvvəlcə Hərar, sonrasa qalalarını aldılar. Qərşidə Əmir Nəcm qətliam hökmünü verdi və orada Şeyxəm Mirzə Özbək və on beş min nəfər əsgər və rəiyyət qətl olundu. Mirzə Babur, əhalisi cığatay camaatı olan Qərşi əhalisindən, qan bahası xahiş etməsinə baxmayaraq onun xahişinə əməl olunmadı. Buna görə də, onların aralarında ədavət (neqar) başlandı. Əmir Məhəmməd Yusif Sədrin də came məscidinə yığışan seyidlərdən (sadat) bu haqda etdiyi xahiş qəbul edilmədi, buna görə də seyidlərin əksəriyyəti qətlə yetirildi. Bu əməl Əmir Nəcmin xoşuna gəlmədi. Bu hadisədən sonra o, Məhəmməd Teymur Sultan və Əbu Səid Sultanın yerləşdikləri Gicduvan qalasına gələrək, həmin qalanı dörd ay mühasirədə saxladı. Qızılbaş ordusunun ərzaq və başqa ehtiyatları (məkulat) azalmağa başladı. Döyüşçülər azuqə və əliqdən ötrü mal-qaranı kəsməyə başladılar. Abdullah xan və Cam bəy Sultan Buxarada idilər. Onlar qızılbaşların düşdükləri çətinlikdən xəbərdar olub, nizama salınmış ləşkərlə Əmir Nəcmin üstünə getdilər. Məhəmməd Teymur Sultan da qaladan çıxıb onlara qoşuldu. Ramazanın otuzunda yekşənbə günü Gicduvanın kənarına çatdılar, aralarında bərk döyüş oldu. Həmin döyüşdə canuzən bir ox qızılbaş ləşkərinin sərdan və çərxçisi olan ya dəydi və o, atdan yıxıldı. Bu hadisə çərxçilərin məğlubiyyətinə və özbəklərin ürəklənmələrinə səbəb oldu və özbək dəstələri hamılıqla hücuma keçdilər. Qızılbaş əmirləri təlaşa düşdülər və ləşkərin qol hissəsi bir-birinə dəydi. Məhəmməd Babur Mirzə hərbdən yan olub öz ləşkəri ilə qalaya üz tutdu. Əmir Nəcmin qürur və yekəxanalığından təngə gəlmiş qızılbaş əmirləri, onu hifz etməyə səy etdilərsə də, lakin o, ələ keçirilib öldürüldü. Xorasanın bəzi böyükləri fərar yoluna düşdülər, Kərki keçidindən keçib Xorasana getdilər. Bu hadisə doqquz yüz on səkkizinci ildə (1512) baş verdi.
Ölümündən sonra yerinə Əbdülbaqi Yəzdi gətirildi.
İstinadlar
- Həsən bəy Rumlu - Əhsən ət Təvarix, səh. 146
- İsgəndər bəy Münşi Türkman. Dünyanı bəzəyən Abbasın tarixi (Tarixe-aləmaraye-Abbasi). Bakı, "Şərq-Qərb Nəşriyyat evi, 2010, səh 104
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Emir Yar Ehmed Xuzani Isfahani Sefeviler dovletinin vekili Daha cox Necmi Sani Ikinci Necm leqebi ile taninirdi Isfahanda dogulmusdu neslinden idi Emir Yar Ehmed Xuzani Isfahanifars امیر یار احمدخو زانیه اصفهانی Sefeviler dovletinin III vekili1510 1512MonarxSah IsmayilEvvelkiNecmeddin Mesud GilaniSonrakiEbdulbaqi YezdiSexsi melumatlarDogum tarixi XV esrDogum yeri Isfahan Merkezi bexsi d Isfahan sehristani Isfahan ostani IranVefat tarixi 1512Vefat sebebi doyusde olumFealiyyeti siyasetciRutbesi generalVekilliyi1510 cu ilde vekil teyin olunmusdur 1512 ci ilde Seybanilere hucuma kecmisdi Isgender bey Munsi bu hadiseni bele neql edir Belx hududuna gelib catan Emir Necm Humayun sahin emri ve isaresi olmadan Maveraunnehri tutmaq fikrine dusdu Herat hakimi Huseyn bey Lele Xorasanin ezemetli emirleri ve Belx hakimi Bayram xanla Amuye cayini kecdi Hisar terefden de Mehemmed Babur Mirze ozunu ona catdiraraq qizilbas qosununa qosuldu Onlar evvelce Herar sonrasa qalalarini aldilar Qerside Emir Necm qetliam hokmunu verdi ve orada Seyxem Mirze Ozbek ve on bes min nefer esger ve reiyyet qetl olundu Mirze Babur ehalisi cigatay camaati olan Qersi ehalisinden qan bahasi xahis etmesine baxmayaraq onun xahisine emel olunmadi Buna gore de onlarin aralarinda edavet neqar baslandi Emir Mehemmed Yusif Sedrin de came mescidine yigisan seyidlerden sadat bu haqda etdiyi xahis qebul edilmedi buna gore de seyidlerin ekseriyyeti qetle yetirildi Bu emel Emir Necmin xosuna gelmedi Bu hadiseden sonra o Mehemmed Teymur Sultan ve Ebu Seid Sultanin yerlesdikleri Gicduvan qalasina gelerek hemin qalani dord ay muhasirede saxladi Qizilbas ordusunun erzaq ve basqa ehtiyatlari mekulat azalmaga basladi Doyusculer azuqe ve eliqden otru mal qarani kesmeye basladilar Abdullah xan ve Cam bey Sultan Buxarada idiler Onlar qizilbaslarin dusdukleri cetinlikden xeberdar olub nizama salinmis leskerle Emir Necmin ustune getdiler Mehemmed Teymur Sultan da qaladan cixib onlara qosuldu Ramazanin otuzunda yeksenbe gunu Gicduvanin kenarina catdilar aralarinda berk doyus oldu Hemin doyusde canuzen bir ox qizilbas leskerinin serdan ve cerxcisi olan ya deydi ve o atdan yixildi Bu hadise cerxcilerin meglubiyyetine ve ozbeklerin ureklenmelerine sebeb oldu ve ozbek desteleri hamiliqla hucuma kecdiler Qizilbas emirleri telasa dusduler ve leskerin qol hissesi bir birine deydi Mehemmed Babur Mirze herbden yan olub oz leskeri ile qalaya uz tutdu Emir Necmin qurur ve yekexanaligindan tenge gelmis qizilbas emirleri onu hifz etmeye sey etdilerse de lakin o ele kecirilib olduruldu Xorasanin bezi boyukleri ferar yoluna dusduler Kerki kecidinden kecib Xorasana getdiler Bu hadise doqquz yuz on sekkizinci ilde 1512 bas verdi Olumunden sonra yerine Ebdulbaqi Yezdi getirildi IstinadlarHesen bey Rumlu Ehsen et Tevarix seh 146 Isgender bey Munsi Turkman Dunyani bezeyen Abbasin tarixi Tarixe alemaraye Abbasi Baki Serq Qerb Nesriyyat evi 2010 seh 104