Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Uusimaa (fin Uusimaa; isv. Nyland) — Finlandiya vilayəti. Bu vilayət Cənub-qərbi Finlandiya, Kanta-Hyame, Pyayat-Hyame və Kyumenlaakso vilayətləri ilə sərhəddir. Mərkəzi Helsinki şəhəridir.
| Uusimaa | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Uusimaa Nyland | |||||
| |||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Əsası qoyulub | 1 sentyabr 1997 | ||||
| Sahəsi |
| ||||
| Saat qurşağı |
| ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Digər | |||||
| uudenmaanliitto.fi uudenmaanliitto.fi/sv | |||||
| | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Uusimaa əhali sayına görə (1,638,469 nəfər) digər vilayətlər arasında birinci yeri tutur.
Tarixi
Uusimaa adının etimologiyasının saam dilindəki qu quşu mənasını verən njukča sözü ilə əlaqəli olduğu düşünür. Tarixən bu ərazidə finlər və məskunlaşmışdılar. Bəzi yer adlarında tavastiyan kənd adlarının izlərini görmək mümkündür: qədim tavastiyan kəndi olan Konhoaladan törəməsi kimi.Estonlar əraziyə daha kiçik qruplar halında, əsasən, balıqçılıqla məşğul olmaq üçün köçmüşdülər.
Uusimaanın İsveç tərəfindən müstəmləkəyə çevrilməsi 13-cü əsrdə Finlandiyaya ikinci səlib yürüyüşünün edilməsindən sonra başlamışdır. Müstəmləkəçilik paqan ərazilərin katolikliyə çevrilməsinin bir hissəsi idi. İlk xristian isveç müstəmləkəçiləri Uusimaanın şərqinə, qərbindən daha tez addım atmışdılar. Müstəmləkəçilik İsveç krallığı tərəfindən dəstəklənirdi və bu əraziyə köçürülünlərə sünbül toxumu və mal-qara yardımı edilirdi. Onlar, həmçinin, kral tərəfindən dörd il müddətinə vergilərdən azad edilmişdilər. Uusimaadakı bütün isveç dilindəki yer adlarının tarixi bu dövrə təsadüf edir.
"Yeni torpaq" mənasını verən Uusimaa və Nyuland adları İsveç müstəmləkəçilik dövründə yaranmışdı. İsveç dilindəki Nyuland adı sənədlərdə 14-cü əsrdən başlayaraq çəkilir. Fin dilindəki Uusimaa adı ilk dəfə 1548-ci ildə Əhdi-Cədidin tərəfindən fin dilinə edilən tərcüməsində "Wsimaa" olaraq çəkilir.
1809-cu ildə Rus-İsveç müharibəsində Finlandiya əyalətləri Rusiya İmperiyasına verildi. Bundan sonra Uusimaa köhnə len sistemində Uusimaa əyalətinə çevrildi. 1997–2010-cu illər arasında Uusimaa vilayətinin bir hissəsi idi. 1994-cü ildə o Uusimaa və Şərqi Uusimaa vilayətlərinə bölündü, ancaq 2011-ci ildə iki region Uusimaa adı ilə birləşdirildi.
28 mart 2020-ci ildə Uusimaa bölgədəki rekord koronavirus yoluxma rəqəmlərinə görə Finlandiyanın geri qalanından təcrid edildi.
Rayonlar
Vilayət 4 rayon və 26 kommunadan ibarətdir. Qalın şriftlə göstərilmiş 13 kommunanın şəhər statusu var.
| Helsinki rayonu:
| Razeborq rayonu:
Loviisa rayonu:
Porvoo rayonu:
|
İstinadlar
- archINFORM (alm.). 1994.
- https://www.maanmittauslaitos.fi/sites/maanmittauslaitos.fi/files/attachments/2021/01/Vuoden_2021_pinta-alatilasto_kunnat_maakunnat.pdf.
- http://pxnet2.stat.fi/PXWeb/pxweb/fi/StatFin/StatFin__vrm__vamuu/statfin_vamuu_pxt_11lj.px.
- Tarkiainen, Kari. Ruotsin itämaa. Helsinki: Svenska litteratursällskapet i Finland. 2010. 120.
- Terhi Ainiala, Minna Saarelma ja Paula Sjöblom. Nimistötutkimuksen perusteet. Helsinki: Suomalaisen kirjallisuuden seura. 2008. 66.
- Tarkiainen, Kari. Ruotsin itämaa. Helsinki: Svenska litteratursällskapet i Finland. 2010. 119–136.
- V.-P. Suhonen and Janne Heinonen. "Helsingin keskiaikaiset ja uuden ajan alun kylänpaikat 2011, Inventointiraportti 2011. Museovirasto" (PDF). 2011. 2021-03-19 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-12-28.
- Tarkiainen, Kari. Ruotsin itämaa. Porvoo: Svenska litteratussällskapet i Finland. 2010. 122–125. ISBN .
- Terhi Ainiala, Minna Saarelma ja Paula Sjöblom. Nimistötutkimuksen perusteet. Helsinki: Suomalaisen kirjallisuuden seura. 2008. 68.
- Uusimaa Regional Council. (isveç). May 12, 2010. July 16, 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 17, 2010.
- "Regional Council – Uudenmaan liitto". www.uudenmaanliitto.fi (ingilis). March 5, 2013. December 1, 2017 tarixində . İstifadə tarixi: January 31, 2017.
- "Suomen virallinen tilasto (SVT): Väestön ennakkotilasto [verkkojulkaisu]. Heinäkuu 2020" (fin). . İstifadə tarixi: 13 September 2020.
Xarici keçidlər
- Uusimaa Regional Council
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Uusimaa fin Uusimaa isv Nyland Finlandiya vilayeti Bu vilayet Cenub qerbi Finlandiya Kanta Hyame Pyayat Hyame ve Kyumenlaakso vilayetleri ile serheddir Merkezi Helsinki seheridir UusimaaUusimaa NylandBayraq Gerb d 60 15 sm e 24 30 s u Olke FinlandiyaTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1 sentyabr 1997Sahesi 9 568 85 km yanvar 2021 Saat qursagi Serqi Avropa vaxti d UTC 02 00UTC 03 00EhalisiEhalisi 1 704 607 nef yanvar 2021 Digeruudenmaanliitto fi uudenmaanliitto fi svXeriteni goster gizle Uusimaa Vikianbarda elaqeli mediafayllar Uusimaa ehali sayina gore 1 638 469 nefer diger vilayetler arasinda birinci yeri tutur TarixiUusimaa adinin etimologiyasinin saam dilindeki qu qusu menasini veren njukca sozu ile elaqeli oldugu dusunur Tarixen bu erazide finler ve meskunlasmisdilar Bezi yer adlarinda tavastiyan kend adlarinin izlerini gormek mumkundur qedim tavastiyan kendi olan Konhoaladan toremesi kimi Estonlar eraziye daha kicik qruplar halinda esasen baliqciliqla mesgul olmaq ucun kocmusduler Uusimaanin Isvec terefinden mustemlekeye cevrilmesi 13 cu esrde Finlandiyaya ikinci selib yuruyusunun edilmesinden sonra baslamisdir Mustemlekecilik paqan erazilerin katolikliye cevrilmesinin bir hissesi idi Ilk xristian isvec mustemlekecileri Uusimaanin serqine qerbinden daha tez addim atmisdilar Mustemlekecilik Isvec kralligi terefinden desteklenirdi ve bu eraziye kocurulunlere sunbul toxumu ve mal qara yardimi edilirdi Onlar hemcinin kral terefinden dord il muddetine vergilerden azad edilmisdiler Uusimaadaki butun isvec dilindeki yer adlarinin tarixi bu dovre tesaduf edir Yeni torpaq menasini veren Uusimaa ve Nyuland adlari Isvec mustemlekecilik dovrunde yaranmisdi Isvec dilindeki Nyuland adi senedlerde 14 cu esrden baslayaraq cekilir Fin dilindeki Uusimaa adi ilk defe 1548 ci ilde Ehdi Cedidin terefinden fin diline edilen tercumesinde Wsimaa olaraq cekilir 1809 cu ilde Rus Isvec muharibesinde Finlandiya eyaletleri Rusiya Imperiyasina verildi Bundan sonra Uusimaa kohne len sisteminde Uusimaa eyaletine cevrildi 1997 2010 cu iller arasinda Uusimaa vilayetinin bir hissesi idi 1994 cu ilde o Uusimaa ve Serqi Uusimaa vilayetlerine bolundu ancaq 2011 ci ilde iki region Uusimaa adi ile birlesdirildi 28 mart 2020 ci ilde Uusimaa bolgedeki rekord koronavirus yoluxma reqemlerine gore Finlandiyanin geri qalanindan tecrid edildi RayonlarUusimaa rayon seher ve kommunalari Vilayet 4 rayon ve 26 kommunadan ibaretdir Qalin sriftle gosterilmis 13 kommunanin seher statusu var Helsinki rayonu Espoo Esbo Ehali 291439Helsinki Helsinqfors Ehali 656229 Hyuvinge Ehali 46572 Tryaskyanda Ehali 44053 Hyoqfors Ehali 8708 Qrankulla Ehali 9960 Kervo Ehali 37103 Kyurkslyatt Ehali 40055 Loyo Ehali 46054Ehali 20760Ehali 43403 Borqnyas Ehali 5058 Sibbo Ehali 21514 Syundeo Ehali 6172 Tusbyu Ehali 38779Vantaa Vanda Ehali 235911 Victis Ehali 29222 Razeborq rayonu Hanqo Ehali 8182 Inkoo Ehali 5361 Raasepori Ehali 27580 Loviisa rayonu Lapptryask Ehali 2633 Lovisa Ehali 14787 Porvoo rayonu Ehali 4941 Myorskom Ehali Borqo Ehali 50610Ehali 1851IstinadlararchINFORM alm 1994 https www maanmittauslaitos fi sites maanmittauslaitos fi files attachments 2021 01 Vuoden 2021 pinta alatilasto kunnat maakunnat pdf http pxnet2 stat fi PXWeb pxweb fi StatFin StatFin vrm vamuu statfin vamuu pxt 11lj px Tarkiainen Kari Ruotsin itamaa Helsinki Svenska litteratursallskapet i Finland 2010 120 Terhi Ainiala Minna Saarelma ja Paula Sjoblom Nimistotutkimuksen perusteet Helsinki Suomalaisen kirjallisuuden seura 2008 66 Tarkiainen Kari Ruotsin itamaa Helsinki Svenska litteratursallskapet i Finland 2010 119 136 V P Suhonen and Janne Heinonen Helsingin keskiaikaiset ja uuden ajan alun kylanpaikat 2011 Inventointiraportti 2011 Museovirasto PDF 2011 2021 03 19 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 12 28 Tarkiainen Kari Ruotsin itamaa Porvoo Svenska litteratussallskapet i Finland 2010 122 125 ISBN 9789515832122 Terhi Ainiala Minna Saarelma ja Paula Sjoblom Nimistotutkimuksen perusteet Helsinki Suomalaisen kirjallisuuden seura 2008 68 Uusimaa Regional Council isvec May 12 2010 July 16 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi May 17 2010 Regional Council Uudenmaan liitto www uudenmaanliitto fi ingilis March 5 2013 December 1 2017 tarixinde Istifade tarixi January 31 2017 Suomen virallinen tilasto SVT Vaeston ennakkotilasto verkkojulkaisu Heinakuu 2020 fin Istifade tarixi 13 September 2020 Xarici kecidlerVikianbarda Uusimaa ile elaqeli mediafayllar var Uusimaa Regional Council