Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nuridə Atəşi (Qədirova) və ya Nuridə Atəşi — Məşhur azərbaycanlı yazar, Qafqazın arxeologiyası və tarixi üzrə ixtisaslaşmış alim, pedaqoq və tarixçi. Almaniyada N.Gəncəvi adına Mədəniyyət İnstitutunun direktoru, Almaniya Jurnalistlər İttifaqının "Berlin bərabər imkanlar" komitəsinin sədr müavini, Alman-Azərbaycan Dostluq və Mədəniyyət Cəmiyyətinin sədri və Almaniya Jurnalistlər Birliyinin üzvüdür.
| Nuridə Qədirova-Atəşi | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | tədqiqatçı, yazıçı, şair |
| Fəaliyyət illəri | 1983-cü ildən |
| Elmi dərəcəsi | |
Həyatı
Nuridə Qədirova - Atəşi (22 avqust 1965) Azərbaycanın Oğuz rayonunun Xaçmaz kəndində anadan olmuşdur. 1995-ci ildən Almaniyanın paytaxtı Berlin şəhərində yaşayır.
Yaradıcılığı
Nuridə Atəşi 9 yaşından şeirlər yazmağa başlamış, ilk şeiri 1983-cü ildə "Ədəbiyyat" qəzetində nəşr edilmiş və bundan sonra şerlərinin nəşrinə Sovet Azərbaycanında icazə verilməmişdir. Özünə Atəşi təxəllüsü götürərək şerlərini təxəllüs altında yazmağa davam etməyə məcbur olmuşdur. Azərbaycanın tanınmış bəstəkarı Faiq Sücəddinov onun sözlərinə onlarla mahnı bəstələmişdir. Müğənni İlhamə Quliyevanın şairənin sözlərinə ifa etdiyi "Neylərsən" mahnısı Azərbaycanda, Türkiyədə və İranda məşhur olaraq hitə çevrilmişdir. Şairənin şeirlərinə müxtəlif bəstəkarların bəstələdiyi yüzə yaxın mahnılar, Azərbaycanın populyar müğənniləri Brilliant Dadaşova, Səməd Səmədov, Almaz Ələsgərova, Zöhrə Abdullayeva, Zaur Rzayev və başqaları tərəfindən ifa edilir.
1982–1984-cü illərdə Bakı Mədəni-Maarif Texnikumunu fərqlənmə diplomu ilə, 1984–1989-cu illər Ə. Hüseynzadə adına Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin mədəniyyətşünaslıq faküləsində təhsil almışdır. Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyində çalışmışdır.
Nuridə Atəşinin ədəbi yaradıcılığı poeziya, tərcümə və publisistika sahələrini əhatə edr. Berlin Onun sözlərinə alman, türk və azərbaycan bəstəkarlarının bəstələdikləri yüzə yaxın mahnı bir neçə ölkədə tanınır və sevilir. Şeirləri artıq Azərbaycan sərhədlərini aşmış, ingilis, fransız, fars və rus dillərinə tərcümə olunaraq ayrı-ayrı ölkələrin şeir həvəskarlarının mühakiməsinə verilmişdir. Şairənin fəaliyyətində tərcüməçilik işinə də yer ayrılmışdır.
1996–2004-cü illər ərzində Berlinin "Hitit" nəşriyyatında alman və türk dillərinin tərcüməçisi kimi çalışan N. Atəşi, Almaniyada Azərbaycan dilinin tanınmasına və şaxələnməsinə öz töhfəsini vermişdir. Alman şairlərinin şeirlərini tərcümə edərək onları "Orjinaldan tərcümələr" kitabında cəmləyən Nuridə Atəşi, Azərbaycanın şair və yazıçılarının əsərlərini də alman dilinə tərcümə etmişdir. 2008-ci ildə Alman şairi Jan Veinard ilə bərabər "Pərvanə və şam. Azərbaycanın minillik məhəbbət poeziyası" adlı antalogiyasında Azərbaycanın Nizami, Füzuli, Nəsimi, Məhsəti və bir çox klassik şairlərinin əsərlərini alman dilinə tərcümə edərək Almaniyanın məşhur "Mattes & Setz" nəşriyyatında nəşr etdirmişdir. "Qızıl Qələm" mükafatının laureatıdır. 19 kitabın müəllifi olan Nuridə Qədirova- Atəşi 2011-ci ildən PEN beynəlxalq yazarlar Mərkəzinin üzvüddür. Nuridə Qədirova-Atəşinin indiyə qədər ədəbi və Qafqazın tarixinə, mədəniyyətinə və arxeologiyasına aid Almaniya və Azərbaycanda (Azərbaycan, türk, rus, ingilis və alman dillərində) 19 ədəbi, publisistik və elmi kitabı, 300-dən artıq məqaləsi nəşr edilmiş, əsərləri Almaniyanın Drezden və Leypsiq dövlət kitabxanalarında kataloqlaşdırılmışdır .
Elmi tədqiqatları
Nuridə Qədirova - Atəşi 2003-cü ildə Moskva Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində "Almaniyanın sosial-mədəni ictimaiyyətində fiziki cəhətdən xəstə uşaqların bərpası" mövzusunda pedaqogika üzrə doktorluğa namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir.
2005–2011 ci illər ərzində Məhəmməd Əsəd bəyin (Qurban Səid) tədqiqatları ilə məşğul olmuş, onun arxiv sənədlərini Avstriya, Fransa, İtaliya, İsveçrə, Gürcüstan və s. ölkələrdən toplayaraq ilk dəfə olaraq nəşr etdirmişdir (Əsəd Bəy — yüz ilin sirləri. Nurlan, Bakı 2007). Bundan sonra ixtisasını arxeologiya elminə dəyişmiş, 2011-ci ildən etibarən AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun doktorantı olaraq "Azərbaycanın hərb sənətində qadının rolu (arxeoloji mareriallar əsasında)" mövzusunda doktorluq disertasiyası üzərində çalışmağa başlamışdır.
2013-cü ildə AMEA Tarix İnstitutunda Dövlət Komissiyası tərəfindən ixtisasdəyişmə imtahanı 5 balla qiymətləndirilmiş və tarixçi olaraq rəsmi ixtisaslaşma təsdiqlənmişdir. 2016-cı ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunda Tarix üzrə elmlər doktorluğu dissertasiyasının ilkin müdafiəsi müvəffəqiyyətlə keçirmişdir. Elmi məsləhətçisi Prof. İlyas Babayev olmuşdur. Elmi tədqiqatlarının nəticələri bəlli millətçi qruplaşma çevrələrində qəbul edilmədiyinə görə son müdafiə prosesi dayandırılmışdır.
AMEA-nın 177 nəfərdən ibarət akademik, professor və alimləri tərəfindən ölkə Prezidenti İ. Əliyevə Nuridə Atəşi-Qədirovanın elmi yeniliklərinin önəmi, onun Azərbaycan və dünya elminin inkişafına layiqli bir töhfə olacağı barədə yazılı müraciət edilsə də tarix üzrə elmlər doktorluğunun müdafiəsi ona vətənində mümkün olmamışdır. 1918-ci ildə alim Fransanın Lion 2 Universitetində arxeologiya ixtisası üzrə ilk qafqazlı alim olaraq doktorluq dissertasiyasını (Habilitation de Direction Recherches) müvəffəqiyyətlə fransız dilində müdafiə etmişdir.
Dissertasiya işinin elmi rəhbəri Lion 2 Universitetinin professoru xanım Mişel Kazanova olmuşdur. 2014-cü ildən Azərbaycan Xəzər Universitetinin dozenti, 2015-ci ildən Berlində "Qafqaz Tədqiqatları İnstitutu"-nun direktorudur.
Arxeoloji tədqiqatlara Qafqaz amazonlarının tədqiqi ilə başlayan tədqiqatçı hazırda Xocalı-Gədəbəy mədəniyyəti, Avropa muzeylərində Qafqaz kolleksiyaları, Qafqaz arxeologiyasının tədqiqat tarixi və tarixşünaslığı mövzuları üzrə tədqiqatlar ilə məşğuldur. O, Son Tunc-Erkən Dəmir dövründə Qafqazın geniş ərazisinə yayılmış Xocalı-Gədəbəy mədəniyyətinə aid kolleksiyaları Rusiya, Almaniya, Fransa, Avstriya muzeylərində toplamış, tədqiqatlara cəlb etmiş, tədqiqat tarixini və tarixşünaslığını araşdıraraq arxiv sənədləri və yeni aşkarladığı kolleksiyalar əsasında əsasında 3 monoqrafiya, bir dərs vəsaiti yazmışdır.
Kitabları
- Sənsiz yaşayıram sən ola-ola. Kitab Palatası, Bakı 1995.
- Neylərsən mənə görən. Hitit, Berlin 1995.
- Qarabagımız – qarabagrımız. Hitit, Berlin 1996.
- Avından Kaçan Avcı (türk dilində). Hitit, Berlin 1997.
- Jäger auf der Flucht vor seiner Beute (alman dilində), Wagemann, Berlin 2002.
- Yaşanmamış qadınlıq. Təhsil, Bakı 2003.
- İndi mən Varam! Hitit, Berlin 2004.
- Schreie erstickter Gefühle (alman dilində). Hitit, Berlin 2006.
- Orijinaldan tərcümələr. Nurlan, Bakı 2006.
- Gəl günaha bataq. Nurlan, Bakı 2006.
- Tənha savaşçı (həyat və yaradıcılığı haqqında). Hitit-Verlag, Berlin 2005.
- Kampf um Berg-Karabach (Deutsch — Sachbuch) Gencevi Institut für aserbaidschanische Kultur, Berlin 2007
- Əsəd Bəy — yüz ilin sirləri. Nurlan, Bakı 2007.
- Pərvanə və şam. Azərbaycanın minillik məhəbbət tarixi. Mattes& Setz, Berlin 2008
- Feuertochter(Od qızı). Şerlər. K. Fişer nəşriyyatı. Aachen 2009
- Qafqaz amazonları. AMEA. Almaniya 2011.
- Azərbaycanın Xocalı- Gədəbəy mədəniyyətinin materialları Avropa muzeylərində.(Son Tunc- Erkən Dəmir Dövrü) "Elm ve tehsil", Bakı, 2015
- Avropa muzeylərində Qafqaz arxeoloji kolleksiyaları. OL" npkt, Bakı, 2016
- История археологии Кавказа: Археологические и теоретические исследования" ("Qafqaz arxeologiyasının tarixi: Arxeoloji və nəzəri tədqiqatlar) Xəzər Universiteti nəşriyyatı, 2017, Bakı.
- Xocalı-Gədəbəy Mədəniyyətinin maddi irsi: İlk kompleks nəşri və təhlili. Azpoliqraf, Bakı,2019.
İstinadlar
- Deutsche Nationalbibliothek Record #115297227 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- "Şairə Nuridə Atəşi ilə MÜSAHİBƏ". 2023-04-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-06.
- "Nuridə Atəşi və Ailəsi". 2023-04-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-06.
- Nurlar (2004). XX century, Encyclopedic information book on Azerbaijani writers. Baku. p. 687.
- Einzelkämpferin, Aus dem Leben von Nourida Ateshi. Berlin: Hitit-Verlag Berlin. 2005. p. 28.
- in cooperation with Jan Weinert "Butterfly & Flame" A Thousand Years of Azerbaijani Love Poetry (Original texts with free German adaptation). 2008, Berlin: Matthes & Seitz,
- PEN center Germany. Authors' lexicon. Publishing house Peter Hammer. 2012. pp. 26–27.
- Finds of the Khojaly-Gedebey Culture of the late Bronze and early Iron Ages in Azerbaijan in European museums. Monograph (Azerbaijani with abstracts in English, Russian and German). 2015, Baku: Elm ve tehsil, 300pp., ISBN 978-3-9811-675-4–2
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nuride Atesi Qedirova ve ya Nuride Atesi Meshur azerbaycanli yazar Qafqazin arxeologiyasi ve tarixi uzre ixtisaslasmis alim pedaqoq ve tarixci Almaniyada N Gencevi adina Medeniyyet Institutunun direktoru Almaniya Jurnalistler Ittifaqinin Berlin beraber imkanlar komitesinin sedr muavini Alman Azerbaycan Dostluq ve Medeniyyet Cemiyyetinin sedri ve Almaniya Jurnalistler Birliyinin uzvudur Nuride Qedirova AtesiDogum tarixi 22 avqust 1965 58 yas Dogum yeri Xacmaz Vartasen rayonu Azerbaycan SSR SSRITehsili Azerbaycan Dovlet Medeniyyet ve Incesenet Universiteti Baki Humanitar KolleciFealiyyeti tedqiqatci yazici sairFealiyyet illeri 1983 cu ildenElmi derecesi dosentHeyatiNuride Qedirova Atesi 22 avqust 1965 Azerbaycanin Oguz rayonunun Xacmaz kendinde anadan olmusdur 1995 ci ilden Almaniyanin paytaxti Berlin seherinde yasayir YaradiciligiNuride Atesi 9 yasindan seirler yazmaga baslamis ilk seiri 1983 cu ilde Edebiyyat qezetinde nesr edilmis ve bundan sonra serlerinin nesrine Sovet Azerbaycaninda icaze verilmemisdir Ozune Atesi texellusu goturerek serlerini texellus altinda yazmaga davam etmeye mecbur olmusdur Azerbaycanin taninmis bestekari Faiq Suceddinov onun sozlerine onlarla mahni bestelemisdir Mugenni Ilhame Quliyevanin sairenin sozlerine ifa etdiyi Neylersen mahnisi Azerbaycanda Turkiyede ve Iranda meshur olaraq hite cevrilmisdir Sairenin seirlerine muxtelif bestekarlarin bestelediyi yuze yaxin mahnilar Azerbaycanin populyar mugennileri Brilliant Dadasova Semed Semedov Almaz Elesgerova Zohre Abdullayeva Zaur Rzayev ve basqalari terefinden ifa edilir 1982 1984 cu illerde Baki Medeni Maarif Texnikumunu ferqlenme diplomu ile 1984 1989 cu iller E Huseynzade adina Azerbaycan Dovlet Medeniyyet ve Incesenet Universitetinin medeniyyetsunasliq fakulesinde tehsil almisdir Azerbaycan Dovlet Incesenet Muzeyinde calismisdir Nuride Atesinin edebi yaradiciligi poeziya tercume ve publisistika sahelerini ehate edr Berlin Onun sozlerine alman turk ve azerbaycan bestekarlarinin besteledikleri yuze yaxin mahni bir nece olkede taninir ve sevilir Seirleri artiq Azerbaycan serhedlerini asmis ingilis fransiz fars ve rus dillerine tercume olunaraq ayri ayri olkelerin seir heveskarlarinin muhakimesine verilmisdir Sairenin fealiyyetinde tercumecilik isine de yer ayrilmisdir 1996 2004 cu iller erzinde Berlinin Hitit nesriyyatinda alman ve turk dillerinin tercumecisi kimi calisan N Atesi Almaniyada Azerbaycan dilinin taninmasina ve saxelenmesine oz tohfesini vermisdir Alman sairlerinin seirlerini tercume ederek onlari Orjinaldan tercumeler kitabinda cemleyen Nuride Atesi Azerbaycanin sair ve yazicilarinin eserlerini de alman diline tercume etmisdir 2008 ci ilde Alman sairi Jan Veinard ile beraber Pervane ve sam Azerbaycanin minillik mehebbet poeziyasi adli antalogiyasinda Azerbaycanin Nizami Fuzuli Nesimi Mehseti ve bir cox klassik sairlerinin eserlerini alman diline tercume ederek Almaniyanin meshur Mattes amp Setz nesriyyatinda nesr etdirmisdir Qizil Qelem mukafatinin laureatidir 19 kitabin muellifi olan Nuride Qedirova Atesi 2011 ci ilden PEN beynelxalq yazarlar Merkezinin uzvuddur Nuride Qedirova Atesinin indiye qeder edebi ve Qafqazin tarixine medeniyyetine ve arxeologiyasina aid Almaniya ve Azerbaycanda Azerbaycan turk rus ingilis ve alman dillerinde 19 edebi publisistik ve elmi kitabi 300 den artiq meqalesi nesr edilmis eserleri Almaniyanin Drezden ve Leypsiq dovlet kitabxanalarinda kataloqlasdirilmisdir Elmi tedqiqatlariNuride Qedirova Atesi 2003 cu ilde Moskva Medeniyyet ve Incesenet Universitetinde Almaniyanin sosial medeni ictimaiyyetinde fiziki cehetden xeste usaqlarin berpasi movzusunda pedaqogika uzre doktorluga namizedlik dissertasiyasini mudafie etmisdir 2005 2011 ci iller erzinde Mehemmed Esed beyin Qurban Seid tedqiqatlari ile mesgul olmus onun arxiv senedlerini Avstriya Fransa Italiya Isvecre Gurcustan ve s olkelerden toplayaraq ilk defe olaraq nesr etdirmisdir Esed Bey yuz ilin sirleri Nurlan Baki 2007 Bundan sonra ixtisasini arxeologiya elmine deyismis 2011 ci ilden etibaren AMEA Arxeologiya ve Etnoqrafiya Institutunun doktoranti olaraq Azerbaycanin herb senetinde qadinin rolu arxeoloji mareriallar esasinda movzusunda doktorluq disertasiyasi uzerinde calismaga baslamisdir 2013 cu ilde AMEA Tarix Institutunda Dovlet Komissiyasi terefinden ixtisasdeyisme imtahani 5 balla qiymetlendirilmis ve tarixci olaraq resmi ixtisaslasma tesdiqlenmisdir 2016 ci ilde Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin Arxeologiya ve Etnoqrafiya Institutunda Tarix uzre elmler doktorlugu dissertasiyasinin ilkin mudafiesi muveffeqiyyetle kecirmisdir Elmi meslehetcisi Prof Ilyas Babayev olmusdur Elmi tedqiqatlarinin neticeleri belli milletci qruplasma cevrelerinde qebul edilmediyine gore son mudafie prosesi dayandirilmisdir AMEA nin 177 neferden ibaret akademik professor ve alimleri terefinden olke Prezidenti I Eliyeve Nuride Atesi Qedirovanin elmi yeniliklerinin onemi onun Azerbaycan ve dunya elminin inkisafina layiqli bir tohfe olacagi barede yazili muraciet edilse de tarix uzre elmler doktorlugunun mudafiesi ona veteninde mumkun olmamisdir 1918 ci ilde alim Fransanin Lion 2 Universitetinde arxeologiya ixtisasi uzre ilk qafqazli alim olaraq doktorluq dissertasiyasini Habilitation de Direction Recherches muveffeqiyyetle fransiz dilinde mudafie etmisdir Dissertasiya isinin elmi rehberi Lion 2 Universitetinin professoru xanim Misel Kazanova olmusdur 2014 cu ilden Azerbaycan Xezer Universitetinin dozenti 2015 ci ilden Berlinde Qafqaz Tedqiqatlari Institutu nun direktorudur Arxeoloji tedqiqatlara Qafqaz amazonlarinin tedqiqi ile baslayan tedqiqatci hazirda Xocali Gedebey medeniyyeti Avropa muzeylerinde Qafqaz kolleksiyalari Qafqaz arxeologiyasinin tedqiqat tarixi ve tarixsunasligi movzulari uzre tedqiqatlar ile mesguldur O Son Tunc Erken Demir dovrunde Qafqazin genis erazisine yayilmis Xocali Gedebey medeniyyetine aid kolleksiyalari Rusiya Almaniya Fransa Avstriya muzeylerinde toplamis tedqiqatlara celb etmis tedqiqat tarixini ve tarixsunasligini arasdiraraq arxiv senedleri ve yeni askarladigi kolleksiyalar esasinda esasinda 3 monoqrafiya bir ders vesaiti yazmisdir KitablariSensiz yasayiram sen ola ola Kitab Palatasi Baki 1995 Neylersen mene goren Hitit Berlin 1995 Qarabagimiz qarabagrimiz Hitit Berlin 1996 Avindan Kacan Avci turk dilinde Hitit Berlin 1997 Jager auf der Flucht vor seiner Beute alman dilinde Wagemann Berlin 2002 Yasanmamis qadinliq Tehsil Baki 2003 Indi men Varam Hitit Berlin 2004 Schreie erstickter Gefuhle alman dilinde Hitit Berlin 2006 Orijinaldan tercumeler Nurlan Baki 2006 Gel gunaha bataq Nurlan Baki 2006 Tenha savasci heyat ve yaradiciligi haqqinda Hitit Verlag Berlin 2005 Kampf um Berg Karabach Deutsch Sachbuch Gencevi Institut fur aserbaidschanische Kultur Berlin 2007 Esed Bey yuz ilin sirleri Nurlan Baki 2007 Pervane ve sam Azerbaycanin minillik mehebbet tarixi Mattes amp Setz Berlin 2008 Feuertochter Od qizi Serler K Fiser nesriyyati Aachen 2009 Qafqaz amazonlari AMEA Almaniya 2011 Azerbaycanin Xocali Gedebey medeniyyetinin materiallari Avropa muzeylerinde Son Tunc Erken Demir Dovru Elm ve tehsil Baki 2015 Avropa muzeylerinde Qafqaz arxeoloji kolleksiyalari OL npkt Baki 2016 Istoriya arheologii Kavkaza Arheologicheskie i teoreticheskie issledovaniya Qafqaz arxeologiyasinin tarixi Arxeoloji ve nezeri tedqiqatlar Xezer Universiteti nesriyyati 2017 Baki Xocali Gedebey Medeniyyetinin maddi irsi Ilk kompleks nesri ve tehlili Azpoliqraf Baki 2019 IstinadlarDeutsche Nationalbibliothek Record 115297227 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Saire Nuride Atesi ile MUSAHIBE 2023 04 07 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 06 Nuride Atesi ve Ailesi 2023 04 07 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 06 Nurlar 2004 XX century Encyclopedic information book on Azerbaijani writers Baku p 687 ISBN 9952 403 38 0 Einzelkampferin Aus dem Leben von Nourida Ateshi Berlin Hitit Verlag Berlin 2005 p 28 ISBN 3 924423 51 2 in cooperation with Jan Weinert Butterfly amp Flame A Thousand Years of Azerbaijani Love Poetry Original texts with free German adaptation 2008 Berlin Matthes amp Seitz ISBN 978 3 88221 733 9 PEN center Germany Authors lexicon Publishing house Peter Hammer 2012 pp 26 27 ISBN 978 3 7795 0421 4 Finds of the Khojaly Gedebey Culture of the late Bronze and early Iron Ages in Azerbaijan in European museums Monograph Azerbaijani with abstracts in English Russian and German 2015 Baku Elm ve tehsil 300pp ISBN 978 3 9811 675 4 2Xarici kecidlerhttps khazar academia edu NouridaAteshi