Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqalənin şübhə doğurur. |
Məhəmməd Əsəd bəy və ya Lev Nussimbaum – Azərbaycanlı mühacir jurnalist və yazıçısı. O, Kiyevdən qatarda dünyaya gəlmiş, lakin 14 yaşınadək, 1920-ci ildə bolşeviklərdən qaçmazdan əvvəl uşaqlığını Bakıda keçirmişdi. O, Qafqaz, Rusiya İmperiyası, Bolşevik İnqilabının yenicə kəşf etdiyi neft və islam haqqında yazmaqla Avropa ədəbi dünyasında özünə taxça yaratmışdı. Bu mövzular Qərb sakinlərinə çox az tanış idi. O, əsərlərini alman dilində Əsəd Bəy adı altında yazırdı.
Məhəmməd Əsəd bəy | |
---|---|
Doğum tarixi | 20 oktyabr 1905 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 27 avqust 1942(36 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | xəstəlik |
Fəaliyyəti | yazıçı, bioqraf, tarixçi |
Əsərlərinin dili | alman dili |
Tanınmış əsərləri | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
"Əli və Nino" kitabı 1970-ci ildə Amerika nəşrindən başlayaraq, ümumi tirajı 11 milyon nüsxə ilə yenidən çap edilmiş, 27 dilə tərcümə edilmiş və Azərbaycan ədəbiyyatının klassik əsəri hesab olunur.
Mövzuya yaxından bələd olan tarixçilər və ədəbi tənqidçilər Əsəd Bəyi etibarlı mənbə kimi nüfuzdan saldılar[]. Bu gün Əsəd Bəyin yazmaq üçün seçdiyi mövzuların hələ də kritik olmasına baxmayaraq, tarixçilər bu təxəllüs altında nəşr olunmuş kitabları etibarsız hesab edir və nadir hallarda ona istinad edirlər[]. Bundan başqa Əsəd Bəyin ədəbi məhsuldar olması və sonralar məşhur olan əlyazmaları saxtalaşdıraraq onları öz adı altında satışa buraxması[] və broker kimi fəaliyyət göstərməsi bu kitabların müəllifliyini sual altına qoyurdu. O çox məhsuldar olduğuna görə, ədəbi agenti Verner Şendell ona sürətini azaltması və kitablar arasında fasilə verməsi üçün xəbərdarlıq etmişdi. Məhz həmin ildə polyak dilində iki romandan savayı, alman dilində heç bir kitab nəşr edilməmişdi.
Həyatı
Kiyev sinaqoqu və Kiyev Dövlət Arxivindəki sənədlərin Lev Abramoviç Nussimbaumun Kiyevdə doğulduğunu göstərməsinə baxmayaraq, onun sözlərinə görə o, 1905-ci ilin oktyabr ayında qatarda nəşr edilən avtobioqrafik məqalədə Əsəd Bəy iddia edirdi ki, alman polisi onun doğuşunu Kiyevə kimi izləyəndən sonra o qatarda anadan olmuşdu. Həmin vaxtda isə o artıq iki kitabın müəllifi idi. (Şərqdə neft və qan, Qafqazın on iki sirri) Onun naşirləri bu kitabların əslən bakılı olan bir şəxs tərəfindən yazıldığı fikrini irəli sürürdülər. Beləliklə də, Die literarische Weltdə Əsəd Bəyin `qatarda doğuşuna` dair dəqiq verilməyən təsvir onun tezliklə Bakı doğumlu iddiası üçün hiyləgərcəsinə örtük rolunu oynadı. Bu iddia onun yazdıqlarına inam qazandırmış və kitablarını daha gəlirli etmişdi. Bu Nussimbaumun (Əsəd Bəy) tipik bir təcrübəsi idi. O daima yazdığı əsərlərin şəxsiyyətlərində və mövzularında milli eynilik haqqında iddialar irəli sürürdü. Stalin haqqında yazanda gürcü, II Nikolay haqqında yazanda isə özünü rus kimi qələmə verirdi. Fars aləmində boşanma məsələlərinə gəldikdə isə fars, Məhəmməd bioqrafiyasını yazanda isə müsəlman olduğunu iddia edirdi. Oxucuların cəfəngiyyat olsa da onun bütün yazdıqlarını həqiqət hesab etməsi üçün bütün bu cəhdlər nəzərə alınmışdı. Bax Betti Bleyer Nö.4, Əsəd bəyin Əli və Nino romanının əsl müəllifliyi ilə bağlı çoxlu eynilik. Onun əsl müəllif olmadığını göstərən yeddi səbəb", dünyaya gəlmişdi. Onun doğum tarixi Kiyevin sinaqoqu ərazisində qeydə alınmışdır.
Atası Abraam Leybusoviç Nussimbaum yəhudi idi və Gürcüstan, Tiflis vətəndaşı idi. O, 1875-ci ildə anadan olmuş, sonralar Bakıya miqrasiya etmiş və neft sənayesinə sərmayə qoymuşdu. Anası Basya Davidovna Nussimbaum, nikah haqqında şəhadətnaməsinə əsasən Belarusiyadan gəlmə yəhudi idi. Lev hələ 5 yaşında ikən onun anası 16 fevral 1911-ci ildə zəhər içməklə özünə sui-qəsd etmişdi. Göründüyü kimi sol partiya siyasətin tutmuş və ola bilsin ki, kommunist hərəkatına cəlb edilmişdi. Sonralar atası onun qayğısına qalması üçün milliyyətcə alman olan Alis Şulteni dayə olaraq tutmuşdu.
1918-ci ildə Lev və onun atası küçələrdə baş vermiş qətliamlar səbəbindən Bakıdan qaçmışdılar. Tarixçilərin etibarlı hesab etmədikləri Əsəd Bəyin ilk kitabına əsasən, onlar Türküstandan və İrandan keçmişdilər. Buna baxmayaraq, Nussimbaumun ədəbi əsərlərindən savayı, bu işgüzar səfərlə bağlı heç bir sənəd mövcud deyil. Bolşeviklər 1920-ci ilin baharında Bakıda hakimiyyəti ələ keçirdikdən sonra Nussimbaum və onun atası Bakıya geri döndülər. Daha sonra isə onlar Gürcüstana qaçdılar və bolşeviklər Tiflis və Batumini ələ keçirənə qədər orada qaldılar.
Lev Nussimbaum "Şərqdə neft və qan" (Oel und Blut im Orient, alman dilində) adlı ilk kitabını 1929-cu ildə 24 yaşında ikən Əsəd Bəy adı altında yazmışdı. O, kitabın avtobioqrafik olduğunu iddia etsə də, Azərbaycan və Gürcüstanda görkəmli tarixçilər bunu təkzib etmiş və kitabın səhvlərlə, inanılmaz faktlarla dolu olduğunu və ən əhəmiyyətli "tarixi" hekayənin tamamilə səhv olduğunu bildirmişlər. Əsərdə Əsəd Bəy uşaq ikən, 14 yaşında Azərbaycanı tərk etməyin məmnuniyyətindən söhbət açır. Kitabın son hissəsində o yazır: "Həmin anda mənim üçün Avropa başladı. Qoca Şərq isə öldü".
Sonra onlar Konstantinopola getmək üçün minlərlə qaçqının köç etdiyi gəmiyə minməyə müvəffəq olmuşdular. Sonda isə o Berlində məskən salmış (1921–1933), eyni zamanda orta məktəbə və Friedrich-Wilhelms Universitetinə yazılmışdı. O, bunlardan heç birini bitirməsə də hamıya Fəlsəfə elmləri namizədi olduğunu deyirdi.
Nussimbaum yazır ki, onun təcrübələri heyranedici təcrübələrdir. Sonralar o Berlində 1922-ci ilin avqust ayında İslamı qəbul etməsini sübut edən şəhadətnamə əldə etdi. 1926-cı ildə o, Berlinin məşhur ədəbi jurnalı olan Die literarische Welt (Ədəbiyyat dünyası) jurnalı üçün Əsəd Bəy təxəllüsü ilə əsərlər yazmağa başladı. Ən azı 120 məqalə onun adı altında dərc olunmuşdur. Bu məqalələrin dəqiq ekspertizası aşkar edir ki, Azərbaycana yalnız üç məqalədə ötəri yer verilmişdir. Azərbaycanda məşhur media haqqında ilk məqalədə ciddi səhvlər var və burada bəzi məqamlara toxunulmamışdır. Bu isə onun mövzu haqqında bir şey bilmədiyini göstərir. Digər iki məqalədə ölkələrin təsadüfi siyahısına Azərbaycanın da adı daxil edilir.
1930-cu illərin əvvələrində Əsəd Bəy əsasən müasir tarix və siyasi məsələlər haqqında yazaraq Qərbi Avropa üzrə məşhur müəllifə çevrilmişdir.
Əsəd Bəy siyasi mövqeyinə görə monarxiya tərəfdarı idi. O, 1931-ci ildə bolşevizm əleyhinə alman-rus liqasına qoşulmuşdu. Onun iştirakçıları, Daniel Lazarenin qeyd etdiyi kimi, "ya nasistdirlər ya da tezliklə olacaqlar". O, həmçinin Almaniyanın Hohenzollern sülaləsinin bərpasını müdafiə etmiş sosial monarxist partiyasına üzv oldu. Onun həmçinin Aleksandr Kazembekin başçılıq etdiyi Rusiya gənclər hərəkatının faşistlərilə əlaqələri vardı.
1932-ci ildə Əsəd Bəy ayaqqabı maqnatı olan Valter Louvendalın qızı Erika Louvendal ilə evlənmişdi. Nikah qalmaqal ilə bitərək müvəffəqiyyətsizliyə uğramışdı. 1935-ci ildə Erika onu tərk edərək Nussimbaumun həmkarı olan René Fülöp-Miller ilə evlənməyə qərar vermişdi. Erikanın valideynləri zəngin idilər. Onlar 1937-ci ildə Erika ilə Lev Nussimbaum Əsəd Bəyin boşanmasına müvəffəq oldular.
1938-ci ildə almanlar Avstriyanı işgal etdikdən sonra Nussimbaum İtaliyaya qaçdı və Pozitano şəhərinin dəniz sanatoriyasında məskən saldı. O ətrafların qanqrenasına səbəb olan və Aşkenaz soyuna mənsub yəhudi kişilərində müşahidə olunan bir xəstəliyə yoluxmuşdu və qan dövranının pozulması nəticəsində orada vəfat etmişdi. Ehtimal ki, bu xəstəlik bəzilərinin iddia etdiyi kimi Rayno deyil, məhz Burger xəstəliyi idi.
Yaradıcılığı
Nussimbaumun etnik mənsubiyyətinin yəhudi olmasına baxmayaraq, o elə bir monarxist və anti-sosialist siyasəti yürütmüşdü ki, mənşəyinin aşkar olunmasından əvvəl nasist təbliğat nazirliyi onun əsərlərini "Alman xatirəsi üçün ən üstün kitablar" siyahısına daxil etmişdi. Onun adına yazılmış əsərlər arasında Lenin, Stalin, II Nikolay, Məhəmməd peyğəmbər və Rza şah haqqında tərcümeyi-hallar mövcuddur. Ehtimallara görə, bütün bu "tərcümeyi-hallar" 1932–1936-cı illər arasında yazılmışdır. Bir dəfə Nussimbaumdan Benito Mussolini [istinada ehtiyac var] haqqında rəsmi tərcümeyi-hal yazması tələb olunmuşdu. Əsəd Bəyin əsərləri və onun bioqrafiya olduğunu iddia etdiyi əsərləri tarixçilər və ədəbi tənqidçilər tərəfindən ifşa edilmişdir və bu əsərlərin etibarsız olduğunu göstərmək üçün yazılan yazılar istisna olmaqla onlara nadir hallarda istinad edilir.
Əli və Nino: Müəlliflik üzərində olan iddialar
1937-ci ildə bəzi insanlar məşhur Əli və Nino sevgi romanının ona aid olduğunu qeyd edirdilər. Lakin Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin romanları, hekayələri, siyasi oçerkləri və gündəliklərinin analizləri bu mühüm əsərin əsl müəllifinin məhz Çəmənzəminli olduğunu göstərir. Əsəd Bəy romanı əldə etdikdən sonra süjet xəttinə, xüsusilə də folklorla bağlı hissələrə müəyyən dəyişikliklər etmiş və bu zaman ciddi səhvlərə yol vermişdir. Bunu görmək çətin deyil, çünki bu hissələri o, digər əsərlərindən köçürmüşdür. Onun Qafqaz haqqında biliyi olduqca məhdud idi, belə ki o, 14 yaşında ölkəni tərk etmişdi.
Biblioqrafiya
"Əsəd Bəy" təxəllüsü altında nəşr edilən kitablar
- Şərqdə neft və qan (1929; İngiltərədə Aran Press nəşriyyatının təkrar nəşri, 1997; Almaniyada Maurerin təkrar nəşri, 2008, )
- Qafqazın on iki sirri (1930; Almaniyada Maurerin təkrar nəşri, 2008, )
- Stalin: Fanatikin karyerası (1931)
- Qafqaz (1932), yalnız almanca, Der Kaukasus.
- Məhəmməd Peyğəmbər (1932)
- Ağ Rusiya: vətənsiz xalq (1932)
- OGPU: Dünyaya qarşı təxribat (1932)
- Maye qızıl (1933).
- Rusiya yol ayrıcında (1933).
- Sevgi və neft (1934), yalnız polyakca.
- Manuela (1934), yalnız polyakca.
- II Nikolay: Bənövşəyi dustaq (1935; Almaniyada Maurerin təkrar nəşri, 2001, )
- Lenin (1935), yalnız italyanca
- Rza Şah (1936)
- Allahu Əkbər: İslam dünyasının yüksəlişi və tənəzzülü (1936) (Volfqan von Veysl) Səudiyyə Ərəbistanı kralı İbn Səudun hakimiyyəti haqqında (1936)
- Bolşevizmin sonu (1936), italyan dilində Giustizia Rossa kimi qələmə alınıb
"Qurban Səid" təxəllüsü altında nəşr edilən kitablar
Əsəd Bəyin rolu "Əli və Nino" və "Qızıl buynuzdan olan qız" kimi romanlarda daha çox müzakirə edilir. Faktlara əsaslandırılmış sübutlar göstərir ki, əlyazmalar ona ötürülmüş, o isə daha sonradan bu əsərlərə əlavələr edərək onları cilalamışdır.
- Əli və Nino: Sevgi hekayəsi (1937, Anchor nəşriyyatının təkrar nəşri, 2000, )
- Qızıl buynuzdan olan qız (1938, Overluk Pressin təkrar nəşri, 2001, )
- Sevgidən bixəbər olan kişi (nəşr olunmayıb, lakin Annemariya Selinkonun Mən çirkin bir qız idim romanında adı çəkilib, Vyana: Kirşner, 1937).
Filmoqrafiya
Şəkillər
- M. Əsəd bəy gənclik illərində
- M.Əsəd bəy müasir türk geyimində
- M.Əsəd bəy şərqli geyimində
- M.Əsəd bəy
- M.Əsəd bəyin yaşlı vaxtları
- M.Əsəd bəyin Pozitano qəbiristanlığındakı məzarı
- M.Əsəd bəyin Almaniyada yaşadığı evə vurulmuş barelyef
- M.Əsəd bəyin əlyazması
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- Deutsche Nationalbibliothek Record #119131609 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Lev Nussimbaum // AlKindi.
- Abbas Abdulla, "Tədqiqat: Nussimbaum Kiyevdə yaşayan yəhudidir". Ədəbiyyat Qəzeti, Nö. 48:3643 (Bakı: 19 Dekabr, 2008), səh.6. "Əlinin və Nino romanının müəllifliyinə dair tez-tez soruşulan suallar" 2012-01-05 at the Wayback Machine, FAQ Nö. 54: Həqiqətənmi Lev Nussimbaum (Əsəd bəy) Bakıda doğulmuşdur"? Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild. 15:24 2022-06-15 at the Wayback Machine (2011), səh. 65 və səhifə 109-da 119-cu Qeyd.
- Şərqdə neft və qan (1929), Qafqazın on iki sirri (1930) və Qafqaz (1931).
- OGPU (1932), II Nikolay (1935).
- Stalin (1931), OGPU (1932), Rusiya yol ayrıcında (1933), Lenin (1935), Bolşevizmin sonu (1936).
- Şərqdə neft və qan (1929), Maye qızıl (1933), Sevgi və neft (1934), Allahu Əkbər (İbn Səid haqqında 1936).
- Məhəmməd (1932), Allahu Əkbər (İslamın və İbn Səidin yüksəlişi, 1936).
- Fakt, yoxsa uydurma? Əsəd bəyin müasirləri nə deyirdi", Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4, səh. 166–177.
- "Əsəd bəy çoxmu məhsuldardı? 2012-01-05 at the Wayback Machine Həqiqətənmi, o 8 il ərzində 16 kitab yaza bilmişdir?" Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4, səh. 162–163.
- Ədəbi agent Verner Şendel (1891–1961) yazışmalarda Əsəd bəyi bu qədər məhsuldar deyil, bir az ləng olmağa çağırır. 1934-cü il 8 may, Prof. Gerhard Höpp, "Muhamməd Əsəd Bəy: Nur Orient Für Europäer?" Asien Afrika Lateinamerika, cild 25:1 (1997), səh. 86, qeyd 120.
- "Sevgi və neft" və "Manuela".
- Kiyev Mərkəzi Tarix Arxivi: 2008-ci il 4 noyabr tarixli Kiyev Arxivinin rəhbəri L. Y. Demçenko imzası ilə azərbaycanlı filololoq Abdulla Acaloğluya göndərilən rəsmi sənədə müvafiq olaraq, fond 1164, siyahı 1, qovluq 473, səh. 635 və məqaləyə istinad edir: "Arxivlər: Fırıldağa bir bax! Vakkanın Əsəd Bəy haqda sensasiyalı bioqrafiyası" Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4, səh.146–149.
- Die literarische Weltdə (Berlin, 5/1929, Nö. 48, səh. 5)
- Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4, səh. 186–190.
- 1914-cü ildə A. L Nussimbaum və Binəqədi Neft Kəməri Şirkəti 131,500 rubla Nobel qardaşlarının Neft Şirkətinə satılmışdı. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Tarix Arxivi, Fond 392, siyahı 1, qovluq 199, səh.1.
- Evlilik Şəhadətnaməsi (1904-cü il 26 oktyabr), Gürcüstanın Mərkəzi Tarix Arxivi, Nö.675, səh.10 Nussimbaumun valideynlərinin evliliyi Tiflisdə Sinaqoqudə qeydiyyatdan keçmişdir.
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Tarix Arxivi, Fond 1044, siyahı 1, qovluq 571, səh.4
- Lazare, Daniel. "Jews Without Borders". . September 7, 2008 tarixində . İstifadə tarixi: March 28, 2005.. Həm Lazare, həm də Ris Lev Nussimbaumun avtobioqrafiyası üçün ilkin deyil, məhz ikinci dərəcəli mənbə hesab olunurdu.
- Alis Şulte: " Əsəd Bəyin avtobioqrafiyası" nəşr olunmamış "tərcümeyi-hal" İsveçrədə Surixdə Raşer Arxivi.
- Əsəd Bəy, "Şərqdə neft və qan" (1929).
- Prof. Zaza Aleksidze (Gürcüstan): " Mən əminəm ki, Şərqdə neft və qan romanı Əsəd Bəyin iddia etdiyi kimi avtobioqrafik əsər deyildi. Bu nağıl və səhvlərlə dolu bədii bir əsərdir. Heç kəs Əsəd Bəyin avtobioqrafiyasına dair tutarlı bir mənbə kimi bu əsərə əsaslana bilməz. Həmçinin Prof. Fərid Ələkbərli (Azərbaycan) "Əsəd Bəyin bu kitabda etdiyi səhvləri düzəltmək sonu olmayan bir iş hesab oluna bilər". Hər ikisi " Tənqid: Fakt, yoxsa uydurma? Əsəd Bəyin müasirləri nə deyirdi"[1] 2011-06-29 at the Wayback Machine, Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4 (2011), səh. 169.
- Əsəd Bəy Şərqdə neft və qan (1929), (San Fransisko: Aran Mətbuatı, 1997), səh. 317.
- Gerhard Höpp, "Muhamməd Əsəd Bəy: Nur Orient Fur Europaäer?" (Avropalılar üçün Şərq) Asien Afrika Lateinamerika 25:1 (Berlin: Akademie Verlag, 1997), səh. 78.
- Prof. Gerhard Höpp, " Muhamməd Əsəd Bəy: Nur Orient Fur Europaäer?" Asien Afrika Lateinamerika 25:1 (1997), səh. 77.
- "Die literarische Welt 1925–1933, cild 1" üçün indeks (Nendeln: Kraus-Tomason Organizeyşn Ltd, 1976).
- "Əli və Nino romanının müəliffliyi ilə bağlı tez-tez soruşulan suallar 2011-10-16 at the Wayback Machine," Nö. 69: Əsəd Bəyin məqalələri haqqında nə deyə bilərsiniz? O Azərbaycan haqqında nə yazmışdır? Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4 (2011), səh. 70. 2011-06-29 at the Wayback Machine
- Lazare, Daniel. "Jews Without Borders". . September 7, 2008 tarixində . İstifadə tarixi: March 28, 2005. Həm Lazare, həm də Ris Lev Nussimbaumun avtobioqrafiyası üçün ilkin deyil, məhz ikinci dərəcəli mənbə hesab olunurdu.
- Əsəd Bəy Die literarische Welt, Berlin, cild. 7:5 (1931,30 yanvar), səh. 3–4-də nəşr edilən "Həyatımın hekayəsi" (Die Gelchichte Meines Lebens) adlı məqaləsində özünün monarxist olmasına görə öyünür. Bu da Rus Çarı II Nikolasaya dərin hiddət hissi ifadə edən Əli və Nino əsərinin əsas mövzusuna ziddir. Əsəd Bəy həmçinin də II Nikolas (1935) haqqında rəğbətli "tərcüməyi-hal" da yazmışdır.
- Erika Nyu-Yorka gəmi ilə gələndə Əsəd bəy onu həbsə saldırmışdı. O hakimiyyət orqanlarına bildirmişdi ki, Erika Birləşmiş Ştatlarda qətl planlaşdırır. Bu tamamilə uydurulmuş səhv bir bəyanat olsa da Erikaya hüquqi cəhətdən çoxlu problemlər yaratmışdı. "Gerichtssaal: Scheidungsprozess Gegen Den Schriftsteller Essad Bey / Məhkəmə zalı: Yazıçı Əsəd Bəy ələyhinə qaldırılmış boşanma davası." Neues Wiener Jurnalı 15, (1937), səh. 33.
- "Los Angeles Times," November 19, 1937, səh. A12.
- "İki yazıçının həyatı. Yusif Vəzir Çəmənzəminli və Lev Nussimbaum" Ölüm səbəblərinə bax, Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4, səh. 39, Prof. Uilifred Furman Essadbey.de sitat gətirir.
- Şərqşünas əsərində Tom Ris (Nyu-York: Rəndom Haus, 2005) Əsəd Bəyin Reyno xəstəliyindən əziyyət çəkdiyini qeyd edir. Reyno xəstəliyi adətən qadınlarda rast gəlinir. Burger xəstəliyi ilə (qanın laxtalanmamasının) Reyno xəstəliyi arasında oxşar simptomlar vardır. Hər iki xəstəlik qanqrena və əl və ya ayaq barmaqlarının amputatsiyası ilə nəticələnir. Burger xəstəliyi aşkenoz soyuna mənsub yəhudi kişilərə, xüsusəndə həddən artıq çox siqarət çəkənlərə yoluxur. Bax "Əli və Nino romanının müəllifliyi ilə bağlı tez-tez soruşulan suallar" Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4 (2011), FAQ 137 (səh. 88): Lev Nussimbaum (Əsəd bəy) rayno xəstəliyindən vəfat edib? FAQ 138 (səh. 88–89) "Əsəd bəy bu xəstəliyə yoluxması haqqında nə vaxt xəbər tutub?
- Fakt, yoxsa uydurma? Əsəd Bəyin müasirləri nə deyirdi" Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4, səh. 166–177.
- Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin Əli və Nino əsərinin əsl müəllifi olmasına dair 101 səbəb" Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4, səh. 262–332.
- Kəs və yapışdır müəllifi: Əsəd Bəyin Əli və Ninodakı barmaq izləri 2012-01-05 at the Wayback Machine Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4, səh 230–251.
- Betti Bleyer, "Folklor: Əsəd bəy nələri bilmirdi?: Qafqazın portreti," Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4, səh 218–229.
- Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4 (2011) 2011-06-29 at the Wayback Machine, 364 səh. Azərbaycan və ingilis dilində variantları mövcuddur.
- Prof. Uilfred Fuhrmana görə "Şərqin vəhşi fantaziyaları, patoloji təkəbbürlük və lovğalıq həmçinin də qətlin və böhtanın qarışığı" (ESSADBEY.de) Azərbaycan İnternəşnl cild 15:2–4, səh. 345.
Mənbələr
- "Bioqrafiya: İki yazıçının həyatı. Yusif Vəzir Çəmənzəminli və Lev Nussimbaum / Əsəd bəy." Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4 (2011) səh. 38–51.
- "Yəhudi qızı Əli və Nino romanında Nino üçün prototip olmuşdur." Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4 (2011) səh. 254–261.
- "Azərbaycanın ən məşhur romanının – Əli və Ninonun müəllifi kimdir?" Ədəbiyyat Biznesi, Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4 (2011), 366 səhifə.
- "Əli və Nino romanının müəllifliyi ilə bağlı tez-tez soruşulan suallar," Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4 (2011), səh. 52–137, 158 Sual, 543 Qeyd.
- "Əsəd bəy Əli və Nino əsərinin əsl müəllifi kimi: Onun əsl müəllif olmadığını göstərən yeddi səbəb," Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4 (2011), səh. 180–217.
- "Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin Əli və Nino romanının əsl müəllifi olmasına dair 101 səbəb" Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4 (2011), səh. 262–332.
- "Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin Əli və Nino romanının əsl müəllifi olmasına dair 101 səbəb" Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2–4 (2011), səh. 262–332.
- ABC Milli Radiosunda Terri Leyn Tom Risdən Lev Nussimbaumun dövrü və həyatı, "Əli və Nino" əsərinə dair məlumatların toplanması ilə bağlı müsahibə alır. Nəşinal İnterest
- Vetcroft, Ceoffrey, "Şərqşünas: Zərif Ərəb", New York Times, 2005-ci il 27 fevral.
- Tom Ris, "Şərqşünas: Təhlükəli və qəribə həyatın sirlərinin çözülməsi", Rəndom Haus, 2005, kitabın tanınması üçün vebsaytın yayımlanması.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- [2] 2012-02-20 at the Wayback Machine Seyid Ramin "Qurban Səidin gizli qalmış ömrü"
- Qurban Səid haqqında məqalə 2007-09-28 at the Wayback Machine
- Qurban Səid kimdir? 2007-05-02 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun meqalenin muzakire sehifesine diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqalenin neytralligi subhe dogurur Meqalede teref tutma ve ya pislemek meqsedi dasiyan ve dogrulugu subut edilmeyen fikirlerin oldugu iddia edilir Xahis olunur bu mesele ile elaqedar muzakirelerde istirak edesiniz Mehemmed Esed bey ve ya Lev Nussimbaum Azerbaycanli muhacir jurnalist ve yazicisi O Kiyevden qatarda dunyaya gelmis lakin 14 yasinadek 1920 ci ilde bolseviklerden qacmazdan evvel usaqligini Bakida kecirmisdi O Qafqaz Rusiya Imperiyasi Bolsevik Inqilabinin yenice kesf etdiyi neft ve islam haqqinda yazmaqla Avropa edebi dunyasinda ozune taxca yaratmisdi Bu movzular Qerb sakinlerine cox az tanis idi O eserlerini alman dilinde Esed Bey adi altinda yazirdi Mehemmed Esed beyDogum tarixi 20 oktyabr 1905 1905 10 20 Dogum yeri Kiyev Kiyev quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 27 avqust 1942 1942 08 27 36 yasinda Vefat yeri Pozitano Salerno eyaleti d Kampaniya ItaliyaVefat sebebi xestelikFealiyyeti yazici bioqraf tarixciEserlerinin dili alman diliTaninmis eserleri Eli ve Nino Vikianbarda elaqeli mediafayllar Eli ve Nino kitabi 1970 ci ilde Amerika nesrinden baslayaraq umumi tiraji 11 milyon nusxe ile yeniden cap edilmis 27 dile tercume edilmis ve Azerbaycan edebiyyatinin klassik eseri hesab olunur Movzuya yaxindan beled olan tarixciler ve edebi tenqidciler Esed Beyi etibarli menbe kimi nufuzdan saldilar neytralliq Bu gun Esed Beyin yazmaq ucun secdiyi movzularin hele de kritik olmasina baxmayaraq tarixciler bu texellus altinda nesr olunmus kitablari etibarsiz hesab edir ve nadir hallarda ona istinad edirler neytralliq Bundan basqa Esed Beyin edebi mehsuldar olmasi ve sonralar meshur olan elyazmalari saxtalasdiraraq onlari oz adi altinda satisa buraxmasi neytralliq ve broker kimi fealiyyet gostermesi bu kitablarin muellifliyini sual altina qoyurdu O cox mehsuldar olduguna gore edebi agenti Verner Sendell ona suretini azaltmasi ve kitablar arasinda fasile vermesi ucun xeberdarliq etmisdi Mehz hemin ilde polyak dilinde iki romandan savayi alman dilinde hec bir kitab nesr edilmemisdi HeyatiKiyev sinaqoqu ve Kiyev Dovlet Arxivindeki senedlerin Lev Abramovic Nussimbaumun Kiyevde doguldugunu gostermesine baxmayaraq onun sozlerine gore o 1905 ci ilin oktyabr ayinda qatarda nesr edilen avtobioqrafik meqalede Esed Bey iddia edirdi ki alman polisi onun dogusunu Kiyeve kimi izleyenden sonra o qatarda anadan olmusdu Hemin vaxtda ise o artiq iki kitabin muellifi idi Serqde neft ve qan Qafqazin on iki sirri Onun nasirleri bu kitablarin eslen bakili olan bir sexs terefinden yazildigi fikrini ireli sururduler Belelikle de Die literarische Weltde Esed Beyin qatarda dogusuna dair deqiq verilmeyen tesvir onun tezlikle Baki dogumlu iddiasi ucun hiylegercesine ortuk rolunu oynadi Bu iddia onun yazdiqlarina inam qazandirmis ve kitablarini daha gelirli etmisdi Bu Nussimbaumun Esed Bey tipik bir tecrubesi idi O daima yazdigi eserlerin sexsiyyetlerinde ve movzularinda milli eynilik haqqinda iddialar ireli sururdu Stalin haqqinda yazanda gurcu II Nikolay haqqinda yazanda ise ozunu rus kimi qeleme verirdi Fars aleminde bosanma meselelerine geldikde ise fars Mehemmed bioqrafiyasini yazanda ise muselman oldugunu iddia edirdi Oxucularin cefengiyyat olsa da onun butun yazdiqlarini heqiqet hesab etmesi ucun butun bu cehdler nezere alinmisdi Bax Betti Bleyer No 4 Esed beyin Eli ve Nino romaninin esl muellifliyi ile bagli coxlu eynilik Onun esl muellif olmadigini gosteren yeddi sebeb dunyaya gelmisdi Onun dogum tarixi Kiyevin sinaqoqu erazisinde qeyde alinmisdir Atasi Abraam Leybusovic Nussimbaum yehudi idi ve Gurcustan Tiflis vetendasi idi O 1875 ci ilde anadan olmus sonralar Bakiya miqrasiya etmis ve neft senayesine sermaye qoymusdu Anasi Basya Davidovna Nussimbaum nikah haqqinda sehadetnamesine esasen Belarusiyadan gelme yehudi idi Lev hele 5 yasinda iken onun anasi 16 fevral 1911 ci ilde zeher icmekle ozune sui qesd etmisdi Gorunduyu kimi sol partiya siyasetin tutmus ve ola bilsin ki kommunist herekatina celb edilmisdi Sonralar atasi onun qaygisina qalmasi ucun milliyyetce alman olan Alis Sulteni daye olaraq tutmusdu 1918 ci ilde Lev ve onun atasi kucelerde bas vermis qetliamlar sebebinden Bakidan qacmisdilar Tarixcilerin etibarli hesab etmedikleri Esed Beyin ilk kitabina esasen onlar Turkustandan ve Irandan kecmisdiler Buna baxmayaraq Nussimbaumun edebi eserlerinden savayi bu isguzar seferle bagli hec bir sened movcud deyil Bolsevikler 1920 ci ilin baharinda Bakida hakimiyyeti ele kecirdikden sonra Nussimbaum ve onun atasi Bakiya geri donduler Daha sonra ise onlar Gurcustana qacdilar ve bolsevikler Tiflis ve Batumini ele kecirene qeder orada qaldilar Lev Nussimbaum Serqde neft ve qan Oel und Blut im Orient alman dilinde adli ilk kitabini 1929 cu ilde 24 yasinda iken Esed Bey adi altinda yazmisdi O kitabin avtobioqrafik oldugunu iddia etse de Azerbaycan ve Gurcustanda gorkemli tarixciler bunu tekzib etmis ve kitabin sehvlerle inanilmaz faktlarla dolu oldugunu ve en ehemiyyetli tarixi hekayenin tamamile sehv oldugunu bildirmisler Eserde Esed Bey usaq iken 14 yasinda Azerbaycani terk etmeyin memnuniyyetinden sohbet acir Kitabin son hissesinde o yazir Hemin anda menim ucun Avropa basladi Qoca Serq ise oldu Sonra onlar Konstantinopola getmek ucun minlerle qacqinin koc etdiyi gemiye minmeye muveffeq olmusdular Sonda ise o Berlinde mesken salmis 1921 1933 eyni zamanda orta mektebe ve Friedrich Wilhelms Universitetine yazilmisdi O bunlardan hec birini bitirmese de hamiya Felsefe elmleri namizedi oldugunu deyirdi Nussimbaum yazir ki onun tecrubeleri heyranedici tecrubelerdir Sonralar o Berlinde 1922 ci ilin avqust ayinda Islami qebul etmesini subut eden sehadetname elde etdi 1926 ci ilde o Berlinin meshur edebi jurnali olan Die literarische Welt Edebiyyat dunyasi jurnali ucun Esed Bey texellusu ile eserler yazmaga basladi En azi 120 meqale onun adi altinda derc olunmusdur Bu meqalelerin deqiq ekspertizasi askar edir ki Azerbaycana yalniz uc meqalede oteri yer verilmisdir Azerbaycanda meshur media haqqinda ilk meqalede ciddi sehvler var ve burada bezi meqamlara toxunulmamisdir Bu ise onun movzu haqqinda bir sey bilmediyini gosterir Diger iki meqalede olkelerin tesadufi siyahisina Azerbaycanin da adi daxil edilir 1930 cu illerin evvelerinde Esed Bey esasen muasir tarix ve siyasi meseleler haqqinda yazaraq Qerbi Avropa uzre meshur muellife cevrilmisdir Esed Bey siyasi movqeyine gore monarxiya terefdari idi O 1931 ci ilde bolsevizm eleyhine alman rus liqasina qosulmusdu Onun istirakcilari Daniel Lazarenin qeyd etdiyi kimi ya nasistdirler ya da tezlikle olacaqlar O hemcinin Almaniyanin Hohenzollern sulalesinin berpasini mudafie etmis sosial monarxist partiyasina uzv oldu Onun hemcinin Aleksandr Kazembekin basciliq etdiyi Rusiya gencler herekatinin fasistlerile elaqeleri vardi 1932 ci ilde Esed Bey ayaqqabi maqnati olan Valter Louvendalin qizi Erika Louvendal ile evlenmisdi Nikah qalmaqal ile biterek muveffeqiyyetsizliye ugramisdi 1935 ci ilde Erika onu terk ederek Nussimbaumun hemkari olan Rene Fulop Miller ile evlenmeye qerar vermisdi Erikanin valideynleri zengin idiler Onlar 1937 ci ilde Erika ile Lev Nussimbaum Esed Beyin bosanmasina muveffeq oldular 1938 ci ilde almanlar Avstriyani isgal etdikden sonra Nussimbaum Italiyaya qacdi ve Pozitano seherinin deniz sanatoriyasinda mesken saldi O etraflarin qanqrenasina sebeb olan ve Askenaz soyuna mensub yehudi kisilerinde musahide olunan bir xesteliye yoluxmusdu ve qan dovraninin pozulmasi neticesinde orada vefat etmisdi Ehtimal ki bu xestelik bezilerinin iddia etdiyi kimi Rayno deyil mehz Burger xesteliyi idi YaradiciligiNussimbaumun etnik mensubiyyetinin yehudi olmasina baxmayaraq o ele bir monarxist ve anti sosialist siyaseti yurutmusdu ki menseyinin askar olunmasindan evvel nasist tebligat nazirliyi onun eserlerini Alman xatiresi ucun en ustun kitablar siyahisina daxil etmisdi Onun adina yazilmis eserler arasinda Lenin Stalin II Nikolay Mehemmed peygember ve Rza sah haqqinda tercumeyi hallar movcuddur Ehtimallara gore butun bu tercumeyi hallar 1932 1936 ci iller arasinda yazilmisdir Bir defe Nussimbaumdan Benito Mussolini istinada ehtiyac var haqqinda resmi tercumeyi hal yazmasi teleb olunmusdu Esed Beyin eserleri ve onun bioqrafiya oldugunu iddia etdiyi eserleri tarixciler ve edebi tenqidciler terefinden ifsa edilmisdir ve bu eserlerin etibarsiz oldugunu gostermek ucun yazilan yazilar istisna olmaqla onlara nadir hallarda istinad edilir Eli ve Nino Muelliflik uzerinde olan iddialar1937 ci ilde bezi insanlar meshur Eli ve Nino sevgi romaninin ona aid oldugunu qeyd edirdiler Lakin Yusif Vezir Cemenzeminlinin romanlari hekayeleri siyasi ocerkleri ve gundeliklerinin analizleri bu muhum eserin esl muellifinin mehz Cemenzeminli oldugunu gosterir Esed Bey romani elde etdikden sonra sujet xettine xususile de folklorla bagli hisselere mueyyen deyisiklikler etmis ve bu zaman ciddi sehvlere yol vermisdir Bunu gormek cetin deyil cunki bu hisseleri o diger eserlerinden kocurmusdur Onun Qafqaz haqqinda biliyi olduqca mehdud idi bele ki o 14 yasinda olkeni terk etmisdi Biblioqrafiya Esed Bey texellusu altinda nesr edilen kitablar Serqde neft ve qan 1929 Ingilterede Aran Press nesriyyatinin tekrar nesri 1997 Almaniyada Maurerin tekrar nesri 2008 ISBN 978 3 929345 36 0 Qafqazin on iki sirri 1930 Almaniyada Maurerin tekrar nesri 2008 ISBN 978 3 929345 37 7 Stalin Fanatikin karyerasi 1931 Qafqaz 1932 yalniz almanca Der Kaukasus Mehemmed Peygember 1932 Ag Rusiya vetensiz xalq 1932 OGPU Dunyaya qarsi texribat 1932 Maye qizil 1933 Rusiya yol ayricinda 1933 Sevgi ve neft 1934 yalniz polyakca Manuela 1934 yalniz polyakca II Nikolay Benovseyi dustaq 1935 Almaniyada Maurerin tekrar nesri 2001 ISBN 978 3 929345 57 5 Lenin 1935 yalniz italyanca Rza Sah 1936 Allahu Ekber Islam dunyasinin yukselisi ve tenezzulu 1936 Volfqan von Veysl Seudiyye Erebistani krali Ibn Seudun hakimiyyeti haqqinda 1936 Bolsevizmin sonu 1936 italyan dilinde Giustizia Rossa kimi qeleme alinib Qurban Seid texellusu altinda nesr edilen kitablar Esed Beyin rolu Eli ve Nino ve Qizil buynuzdan olan qiz kimi romanlarda daha cox muzakire edilir Faktlara esaslandirilmis subutlar gosterir ki elyazmalar ona oturulmus o ise daha sonradan bu eserlere elaveler ederek onlari cilalamisdir Eli ve Nino Sevgi hekayesi 1937 Anchor nesriyyatinin tekrar nesri 2000 ISBN 0 385 72040 8 Qizil buynuzdan olan qiz 1938 Overluk Pressin tekrar nesri 2001 ISBN 1 58567 173 8 Sevgiden bixeber olan kisi nesr olunmayib lakin Annemariya Selinkonun Men cirkin bir qiz idim romaninda adi cekilib Vyana Kirsner 1937 FilmoqrafiyaAdin sirri ve tale Qurban Seid film 2010 Esed beyin ezablari film 2013 Eli ve Nino film 2015 Eli ve Nino film 2016 SekillerM Esed bey genclik illerinde M Esed bey muasir turk geyiminde M Esed bey serqli geyiminde M Esed bey M Esed beyin yasli vaxtlari M Esed beyin Pozitano qebiristanligindaki mezari M Esed beyin Almaniyada yasadigi eve vurulmus barelyef M Esed beyin elyazmasiIstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Deutsche Nationalbibliothek Record 119131609 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Lev Nussimbaum AlKindi Abbas Abdulla Tedqiqat Nussimbaum Kiyevde yasayan yehudidir Edebiyyat Qezeti No 48 3643 Baki 19 Dekabr 2008 seh 6 Elinin ve Nino romaninin muellifliyine dair tez tez sorusulan suallar 2012 01 05 at the Wayback Machine FAQ No 54 Heqiqetenmi Lev Nussimbaum Esed bey Bakida dogulmusdur Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 24 2022 06 15 at the Wayback Machine 2011 seh 65 ve sehife 109 da 119 cu Qeyd Serqde neft ve qan 1929 Qafqazin on iki sirri 1930 ve Qafqaz 1931 OGPU 1932 II Nikolay 1935 Stalin 1931 OGPU 1932 Rusiya yol ayricinda 1933 Lenin 1935 Bolsevizmin sonu 1936 Serqde neft ve qan 1929 Maye qizil 1933 Sevgi ve neft 1934 Allahu Ekber Ibn Seid haqqinda 1936 Mehemmed 1932 Allahu Ekber Islamin ve Ibn Seidin yukselisi 1936 Fakt yoxsa uydurma Esed beyin muasirleri ne deyirdi Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 seh 166 177 Esed bey coxmu mehsuldardi 2012 01 05 at the Wayback Machine Heqiqetenmi o 8 il erzinde 16 kitab yaza bilmisdir Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 seh 162 163 Edebi agent Verner Sendel 1891 1961 yazismalarda Esed beyi bu qeder mehsuldar deyil bir az leng olmaga cagirir 1934 cu il 8 may Prof Gerhard Hopp Muhammed Esed Bey Nur Orient Fur Europaer Asien Afrika Lateinamerika cild 25 1 1997 seh 86 qeyd 120 Sevgi ve neft ve Manuela Kiyev Merkezi Tarix Arxivi 2008 ci il 4 noyabr tarixli Kiyev Arxivinin rehberi L Y Demcenko imzasi ile azerbaycanli filololoq Abdulla Acalogluya gonderilen resmi senede muvafiq olaraq fond 1164 siyahi 1 qovluq 473 seh 635 ve meqaleye istinad edir Arxivler Firildaga bir bax Vakkanin Esed Bey haqda sensasiyali bioqrafiyasi Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 seh 146 149 Die literarische Weltde Berlin 5 1929 No 48 seh 5 Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 seh 186 190 1914 cu ilde A L Nussimbaum ve Bineqedi Neft Kemeri Sirketi 131 500 rubla Nobel qardaslarinin Neft Sirketine satilmisdi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Tarix Arxivi Fond 392 siyahi 1 qovluq 199 seh 1 Evlilik Sehadetnamesi 1904 cu il 26 oktyabr Gurcustanin Merkezi Tarix Arxivi No 675 seh 10 Nussimbaumun valideynlerinin evliliyi Tiflisde Sinaqoqude qeydiyyatdan kecmisdir Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Tarix Arxivi Fond 1044 siyahi 1 qovluq 571 seh 4 Lazare Daniel Jews Without Borders September 7 2008 tarixinde Istifade tarixi March 28 2005 Hem Lazare hem de Ris Lev Nussimbaumun avtobioqrafiyasi ucun ilkin deyil mehz ikinci dereceli menbe hesab olunurdu Alis Sulte Esed Beyin avtobioqrafiyasi nesr olunmamis tercumeyi hal Isvecrede Surixde Raser Arxivi Esed Bey Serqde neft ve qan 1929 Prof Zaza Aleksidze Gurcustan Men eminem ki Serqde neft ve qan romani Esed Beyin iddia etdiyi kimi avtobioqrafik eser deyildi Bu nagil ve sehvlerle dolu bedii bir eserdir Hec kes Esed Beyin avtobioqrafiyasina dair tutarli bir menbe kimi bu esere esaslana bilmez Hemcinin Prof Ferid Elekberli Azerbaycan Esed Beyin bu kitabda etdiyi sehvleri duzeltmek sonu olmayan bir is hesab oluna biler Her ikisi Tenqid Fakt yoxsa uydurma Esed Beyin muasirleri ne deyirdi 1 2011 06 29 at the Wayback Machine Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 2011 seh 169 Esed Bey Serqde neft ve qan 1929 San Fransisko Aran Metbuati 1997 seh 317 Gerhard Hopp Muhammed Esed Bey Nur Orient Fur Europaaer Avropalilar ucun Serq Asien Afrika Lateinamerika 25 1 Berlin Akademie Verlag 1997 seh 78 Prof Gerhard Hopp Muhammed Esed Bey Nur Orient Fur Europaaer Asien Afrika Lateinamerika 25 1 1997 seh 77 Die literarische Welt 1925 1933 cild 1 ucun indeks Nendeln Kraus Tomason Organizeysn Ltd 1976 Eli ve Nino romaninin mueliffliyi ile bagli tez tez sorusulan suallar 2011 10 16 at the Wayback Machine No 69 Esed Beyin meqaleleri haqqinda ne deye bilersiniz O Azerbaycan haqqinda ne yazmisdir Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 2011 seh 70 2011 06 29 at the Wayback Machine Lazare Daniel Jews Without Borders September 7 2008 tarixinde Istifade tarixi March 28 2005 Hem Lazare hem de Ris Lev Nussimbaumun avtobioqrafiyasi ucun ilkin deyil mehz ikinci dereceli menbe hesab olunurdu Esed Bey Die literarische Welt Berlin cild 7 5 1931 30 yanvar seh 3 4 de nesr edilen Heyatimin hekayesi Die Gelchichte Meines Lebens adli meqalesinde ozunun monarxist olmasina gore oyunur Bu da Rus Cari II Nikolasaya derin hiddet hissi ifade eden Eli ve Nino eserinin esas movzusuna ziddir Esed Bey hemcinin de II Nikolas 1935 haqqinda regbetli tercumeyi hal da yazmisdir Erika Nyu Yorka gemi ile gelende Esed bey onu hebse saldirmisdi O hakimiyyet orqanlarina bildirmisdi ki Erika Birlesmis Statlarda qetl planlasdirir Bu tamamile uydurulmus sehv bir beyanat olsa da Erikaya huquqi cehetden coxlu problemler yaratmisdi Gerichtssaal Scheidungsprozess Gegen Den Schriftsteller Essad Bey Mehkeme zali Yazici Esed Bey eleyhine qaldirilmis bosanma davasi Neues Wiener Jurnali 15 1937 seh 33 Los Angeles Times November 19 1937 seh A12 Iki yazicinin heyati Yusif Vezir Cemenzeminli ve Lev Nussimbaum Olum sebeblerine bax Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 seh 39 Prof Uilifred Furman Essadbey de sitat getirir Serqsunas eserinde Tom Ris Nyu York Rendom Haus 2005 Esed Beyin Reyno xesteliyinden eziyyet cekdiyini qeyd edir Reyno xesteliyi adeten qadinlarda rast gelinir Burger xesteliyi ile qanin laxtalanmamasinin Reyno xesteliyi arasinda oxsar simptomlar vardir Her iki xestelik qanqrena ve el ve ya ayaq barmaqlarinin amputatsiyasi ile neticelenir Burger xesteliyi askenoz soyuna mensub yehudi kisilere xususende hedden artiq cox siqaret cekenlere yoluxur Bax Eli ve Nino romaninin muellifliyi ile bagli tez tez sorusulan suallar Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 2011 FAQ 137 seh 88 Lev Nussimbaum Esed bey rayno xesteliyinden vefat edib FAQ 138 seh 88 89 Esed bey bu xesteliye yoluxmasi haqqinda ne vaxt xeber tutub Fakt yoxsa uydurma Esed Beyin muasirleri ne deyirdi Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 seh 166 177 Yusif Vezir Cemenzeminlinin Eli ve Nino eserinin esl muellifi olmasina dair 101 sebeb Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 seh 262 332 Kes ve yapisdir muellifi Esed Beyin Eli ve Ninodaki barmaq izleri 2012 01 05 at the Wayback Machine Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 seh 230 251 Betti Bleyer Folklor Esed bey neleri bilmirdi Qafqazin portreti Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 seh 218 229 Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 2011 2011 06 29 at the Wayback Machine 364 seh Azerbaycan ve ingilis dilinde variantlari movcuddur Prof Uilfred Fuhrmana gore Serqin vehsi fantaziyalari patoloji tekebburluk ve lovgaliq hemcinin de qetlin ve bohtanin qarisigi ESSADBEY de Azerbaycan Internesnl cild 15 2 4 seh 345 Menbeler Bioqrafiya Iki yazicinin heyati Yusif Vezir Cemenzeminli ve Lev Nussimbaum Esed bey Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 2011 seh 38 51 Yehudi qizi Eli ve Nino romaninda Nino ucun prototip olmusdur Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 2011 seh 254 261 Azerbaycanin en meshur romaninin Eli ve Ninonun muellifi kimdir Edebiyyat Biznesi Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 2011 366 sehife Eli ve Nino romaninin muellifliyi ile bagli tez tez sorusulan suallar Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 2011 seh 52 137 158 Sual 543 Qeyd Esed bey Eli ve Nino eserinin esl muellifi kimi Onun esl muellif olmadigini gosteren yeddi sebeb Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 2011 seh 180 217 Yusif Vezir Cemenzeminlinin Eli ve Nino romaninin esl muellifi olmasina dair 101 sebeb Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 2011 seh 262 332 Yusif Vezir Cemenzeminlinin Eli ve Nino romaninin esl muellifi olmasina dair 101 sebeb Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 2011 seh 262 332 ABC Milli Radiosunda Terri Leyn Tom Risden Lev Nussimbaumun dovru ve heyati Eli ve Nino eserine dair melumatlarin toplanmasi ile bagli musahibe alir Nesinal Interest Vetcroft Ceoffrey Serqsunas Zerif Ereb New York Times 2005 ci il 27 fevral Tom Ris Serqsunas Tehlukeli ve qeribe heyatin sirlerinin cozulmesi Rendom Haus 2005 ISBN 1 4000 6265 9 kitabin taninmasi ucun vebsaytin yayimlanmasi Hemcinin baxQurban Seid Eli ve NinoXarici kecidler 2 2012 02 20 at the Wayback Machine Seyid Ramin Qurban Seidin gizli qalmis omru Qurban Seid haqqinda meqale 2007 09 28 at the Wayback Machine Qurban Seid kimdir 2007 05 02 at the Wayback Machine