Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nurəddin Paşa (Nurəddin İbrahim Konyar və ya Saqqallı Nurəddin Paşa, 17 iyul 1873, Bursa, Xudavəndigar vilayəti – 18 fevral 1932, İstanbul) — Türk hərbçi və siyasətçi.
| Nurəddin İbrahim Konyar | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Ləqəbi | Saqqallı Nurəddin Paşa |
| Doğum tarixi | 17 iyul 1873 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 18 fevral 1932 (58 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Xidmət illəri | 1893-cü ildən |
| Rütbəsi | general |
| Döyüşlər | Balkan müharibələri I Dünya Müharibəsi |
| Təltifləri | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Osmanlı dönəmi
Müşir (Marşal) oğludur. 1890-cı ildə Pangaltı Mekteb-i Füsun-u Hərbiyyə-i Şahane hərbi məktəbinə daxil oldu. 1893-cü ildə piyada ixtisasını bitirərək Mülazım-i Sani (leytenant) rütbəsiylə məzun oldu. Ərəbcə, almanca və rusca bilirdi.
1893-cü ilin mart-aprel aylarında V orduya bağlı 40-cı piyada taborunda çalışdı. Aprel, 1893-cü ildən, 1898-ci il, 1898-ci ilə qədər Hassa ordusu qərərgahında işləmişdir. 1895-ci ildə baş leytenanta, 1896-cı ildə kapitan rütbəsi aldı.
Baş Komandan Ethem Paşanın yavəri oldu. Müharibədən sonra İstanbula döndü, I Ordu qərərgahına Əməliyyat rəisi olaraq çalışmağa başladı. 1898-ci il, oktyabrda yavəri oldu. 1901-ci ildə, mayor rütbəsi aldı. 1901–1902-ci illərdə Bolqarıstan Sərhəd Komandanlığı Qərərgah Qrupunda çalışdı. 1902–1903-cü illərdə Makedoniyada quldurlarla savaşdı. 1907-ci ildə Səlanikdə olan III Ordu qərərgahına göndərildi. 1907-ci ildə polkovnik-leytenant və 1908-ci ildə polkovnik rütbəsinə qaldırıldı. 1908-ci ildəki öncə, Müşir İbrahim Paşa orduda nizam-intizamı qurmağa çalışarkən, Polkovnik Camal bəy və digər İttihad və Tərəqqi üzvləri, Müşir İbrahim Paşanın oğlu Nurəddin bəyə yaxınlaşsa da, İbrahim paşa oğlunu xəbərdar etdi. Lakin Nurəddin bəy İttihad və Tərəqqiyə qatıldı (üzvlük nömrəsi 6436(8)). 1909-cu ildə, rütbəsi düşürülərək, I Orduya bağlı ehtiyat qüvvələrə göndərildi. 1911-ci ilin, fevralında Yəməndə üsyancılarla savaşdı, 1913-cü ildə, komandanı olduğu qoşunla birlikdə Yəməndən gələrək Balkan savaşına qatıldı.
I Dünya Müharibəsi dövrü
1914-cü ilin, aprelindı IV Firqənin komandanlığına yüksəldildi. 14 aprel, 1915-ci ildə İraq və Havalisi komandanı Süleyman Əsgəri bəyin intihar etməsindən sonra 20 apreldə İraq və Havalisi komandanlığına yüksəldildi. İyun ayında vəzifəsinin icrasına başladı. Bu vəzifəylə birlikdə Bəsrə və Bağdad valiliyi də ona həvalə edildi. General-leytenan Çarlz Vere Fenners Tounshend komandanlığındakı ingilis VI Poona Korpusu (Hind korpusu) Bağdada irəliləməyə çalışarkən 22–23 noyabr, 1915-ci ildə qalıb gələ bilməyərək, geri çəkildi və 3 yanvarda Kuta yerləşdi. İngilisləri təqib edən Nurəddin Paşa ingilisləri Kut şəhərində mühasirəyə aldı. Uzanan mühasirə sonrasında ingilis ordusu 13 general, 481 zabit və 13.300 əsgərlə birlikdə Türk ordusuna təslim oldu.Alman feldmarşal Kolmar fon der Goltz, 21 yanvar 1915-ci ildə Bağdada gələrək, İraq və Havalisi Ümumi Komandanlığının adını İraq Ordusu olaraq dəyişdirdi. Ordunu İrana yönəldərək, İrana bir hərəkat təşkil etmək hazırlıqlarına başladı. 1916-cı ilin, 20 yanvarında, Hərbiyyə naziri Ənvər Paşa, Nurəddin bəyi əmisi Xəlil bəylə dəyişdirdi. Nurəddin bəy 9-cu və 3-cü ordu korpuslarının Ordu Komandan Vəkili olaraq vəzifəyə göndərildi.
1916-cı il tarixində Muğla və Antalya Komandanlığına təyinat aldı və Aydın mərkəzli XXI Ordu Korpusunun qurucu komandanlığına təyin olundu. Bu vəzifələrdən sonra 25 oktyabr 1918-ci ildə Aydın Valisinin köməkçisi təyin olundu. 1918-ci ildə General-leytenan rütbəsinə yüksəldildi və Paşa fəxri adını aldı.
Atəşkəs sonrası
Mudros andlaşmasından sonra 1918-ci il, noyabr ayında, mərkəzi İzmir şəhərində yerləşən XVII Ordu Korpusu Komandanı və Aydın vilayətinin valisi olaraq təyinat aldı. 30 dekabr, 1918-ci ildə, İstanbulda yerləşən korpusun komandanı təyin olundu. Urlada üsyan olan zaman, 2 fevral 1919-cu ildə təkrar Aydın valiliyinə və Aydın Vilayəti Komandanlığına təyinat aldı.
Vali olan zaman, İzmirin Sevr müqaviləsi səbəbiylə Yunanlara verilməsinə qarşı çıxan dəstəkləyərək, müqavimıt komitəsinin qurulmasına nail oldu. Bu fəaliyyətləri səbəbiylə, Antanta dövlətlərinin təzyiqi nəticəsində, İzmirin yunan işğalına məruz qalmasında qısa müddət əvvvəl, 1919-cu il, mart ayının 22-də valilik vəzifəsindən azad edildi. Yerinə öncə Kambur İzzət bəy, daha sonra da təyin olundu.
Qurtuluş Savaşı dövrü
1920-ci ilin, iyun ayında İstiqlal Savaşına qatılmaq məqsədilə Anadoluya keçdi. 9 dekabr, 1920-ci ildə Pontus Rum quldur dəstələrinə qarşı Amasiyada qurulan 10 min əsgərlik Mərkəz Ordusu Komandanı təyin olundu. Üsyanı yatırtmaq üçün çox sərt tədbirlər gördü: Amerikan missionerlər ölkədən çıxarıldı, üsyana dəstək verən xristian əhalidən bir çoxu vətənə xəyanətdən edam edildi.
1922-ci ildə, vəzifədən azad edilməsi sonrası, və Əli Fuad Paşanın komandanlıq təkliflərini rədd etməsinin ardıyca 29 iyun, 1922-ci ildə I Ordu Komandanlığına təyin olundu. Bu vəzifəsində çox çətin vəziyyətdə olmasına baxmayaraq, böyük ustalıq göstərdi. Böyük Taarruza qatılaraq, üstün bacarıq sərgilədi. Zəfərdən sonra Ordu Generalı rütbəsinə yüksəldildi.
Haqqında müxtəlif iddialar
Koçgiri üsyanını yatırma üsüluna görə və İstiqlal Savaşı müddətincə yazılarıyla millətçi cəbhənin etirazlarıyla qarşılanan, jurnalist Əli Kamalı öldürtməsiylə bağlı müxtəlif mübahisələr mövcuddur. Əli Kamalla bağlı hadisə İstanbulda olan və İstiqlal Savaşına müxalif olan qüvvələrin qısa müddətə ram edilməsini təmin etmişdir. Sultan Vəhdəttin bu hadisədən sonra həyati təhlükəsinin olmasını səbəbə göstərərək, ölkədən ayrılmışdır. Yaş ortalaması İstiqlal Savaşının digər yüksək rütbəli zabitlərindən təxminən 10 il yuxarıdır və buna görə də "köhnə nəsil" Osmanlı generalitetine aid edilir.
İzmirin geri alınmasından sonra, vətənə xəyanətdə ittiham olunan bəzi insanları, başda İslahat qəzeti sahibi Suheyya və Efes Metropoliti Xrisostomos olmaqla, çoxu edam edilmişdir.
İşğal dövründə qəzetində işğal qüvvətlərini məthedən və Milli Mübarizəni pisləyən jurnalist Süheyya məhkəmədə edama məhkum edilmiş və hökm həyata keçirilmişdir, yunan işğalı dövründə Türklərə qarşı bariz bir nifrət və bir din adamına yaraşmayacaq hərəkətlər edən Xrisostomos isə, Nurəddin Paşanın qəbuluna çağırıldıqdan sonra, bilərəkdən az saylı qoruma ilə Türk məhəllələrindən keçirilmişdir. Bu əsnada Nurədddin Paşanın da göz yumması ilə, türk əhali tərəfindən döyülərək öldürülmüşdür.
Cumhuriyyət dövrü
Millət vəkilliyi
1923-cü ildə, I Ordunun ləğv edilməsindən sonra komandanlıqdan ayrıldı. Əvəzinə I Ordu Müfəttişi olaraq Kazım Qarabəkir Paşa təyin olundu. 1924-cü ilin, mart ayında Yüksək Hərbi Şura üzvü olaraq təyinat aldı. 1924-cü ilin, dekabr ayında, Türkiyə Böyük Millət Məclisi üçün Bursada təşkil edilən ara seçimdə, Nurəddin Paşa bağımsız namizəd olaraq, Xalq Partiyasının namizədini məğlub edərək millətvəkili təyin olundu. Millətvəkili seçildikdənj sonra Yüksək Hərbi Şuradakı vəzifəsindən istefa verdi. 17 yanvar, 1925-ci ilə qədər hərbi vəzifələrini və millət vəkilliyini eyn anda icra etsə də, parlamentdə qəbul edilən qərar sonrasında hərbi mükəlləfiyyətlərdən ehtiyata çıxdı. 2 fevraldakı təkrar seçkilərdə səslərini artıraraq təkrar millət vəkili seçildi.
Şapka qanunu
Millətvəkilliyi zamanı, 1925-ci ilin noyabr ayında, konstitutsiyaya qarşı olduğunu bildirdi. Ancaq digər millətvəkilləri onu xalq iradəsi düşmənliyində ittiham etdilər. Ədliyyə naziri Mahmud Əsəd Bozqurd, Nurəddin Paşaya xitab edərək, "Hürriyətin nəsibi irticanın əlində oyuncaq olmaq deyildir… Ölkənin mənfətinə olan şeylər heç bir zaman konstitutsiyaya qarşı ola bilməz, olmaması dəqiqdir" sözlərini işlətdi.
Ölümü
18 fevral, 1932-ci ildə Kadıköy, Hasanpaşa məhəlləsi, Qızlarağası Çeşməsi küçəsindəki (indiki Müvərrih ağa) evində vəfat etdi. Həyat yoldaşının adı Nəzmiyyə Xanım Törə idi (vəfat tarixi 1951), övladlarının adları: Səmiya xanım (1896–1950), Məmduha xanım (1904–1970). Semiha xanəm Hüseyn Paşa ilə, Məmduha xanım IV Ümumi Müfəttiş Vali Geenral-mayor Hüseyn Abdullah Alpdoğan ilə evlənmişdirlər.
Məzar daşında:
 | Nurəddin Paşa, Səlman-i Pak savaşını qazanan, Kutül-amareni mühasirəyə edən qüvvətlərə və Aydında 21-ci, İstanbulda 25-ci, İzmird\ 17-ci ordu Korpuslarına, Milli Mübarizədə isə Amasyada mərkəz ordusuna və Afyondan İzmirə gedən, İstanbulun qurtuluşu üçün İzmitdə toplanan I Orduya komandanlıq etmiş olan general Nurəddin İbrahim Konyarın məzarıdır. Ruhu daim əziz və şad olsun. Bəsrə, Bağdad və İzmir valisi olmuş və doğulduğu Bursadan millət vəkili seçilmişdir. Müşir İbrahim Paşanın oğludur. 1872-18 fevral, 1932 |  |
2 sentyabr çevrilişindən sonra yaradılan Atatürk Araşdırma Mərkəzi tərəfindən təsbit edilən, Qurtuluş Savaşında Mustafa Kamal Atatürkün silah yoldaşı olan 50 nəfərlə birlikdə məzarı Dövlət Məzarlığına köçürülməsi qərara alındı. Həmçinin də, Nurəddin Paşa Ferik (Ordu Generalı) rütbəsiylə İsmət inönü və Fevzi Çaxmağı izləyən IV kəs olaraq göstərildi. Və bütün bu qərarlar Türkiyə Ümum Qoşun Komandanlığı tərəfindən qəbul edilsə də, əhali tərəfindən böyük etirazlara qarşılanması səbəbindən, məzarın Dövlət Məzarlığına köçürülməsi ləğv edildi.
İstinadlar
- Mehmet Nurettin // Faceted Application of Subject Terminology.
- https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/nurettin-pasa-sakalli-1873-1932/.
- T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 31.
- Edward J. Erickson, Ottoman Army Effectiveness in World War I: A comparative study, Routledge, New York, 2007, ISBN 978-0-415-77099-6, s. 75
- Andrew Mango, Atatürk, John Murray, 1999, ISBN 978-0-7195-6592-2, s. 73.
- Kâzım Karabekir, İttihat ve Terakki Cemiyeti, Emre Yayınları, 1982, s. 180. 2012-03-31 at the Wayback Machine
- Edward J. Erickson, Ordered to Die: A history of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, Wesport, CT 2001, ISBN 0-313-31516-7, pp. 112–115.
- Orhan Avcı, Irak'ta Türk ordusu (1914–1918), Vadi Yayınları, 2004, ISBN 978-975-6768-51-8, s. 30.
- Edward J. Erickson, Ottoman Army Effectiveness in World War I: A comparative study, p. 86.
- Edward J. Erickson, Ordered to Die: A history of the Ottoman Army in the First World War, s. 150.
- Andrew Mango, Atatürk, s. 330.
- Andrew Mango, Atatürk, s. 329.
- Kûtülamare muhasırı, Bağdat müdafii, Yemen, Selmanpâk, Garbı Anadolu, Afyon Karahisar, Dumlupınar, İzmir muharebatı galibi ve İzmir fâtihi, "Nurettin Paşa'nın bağımsız milletvekili olma teşebbüsü ve yayınladığı hal tercümesi" 2011-10-02 at the Wayback Machine, Nutuk.
- Harp Akademileri Komutanlığı, Harp Akademilerinin 120 Yılı, s. 32. (Türkçe)
- Andrew Mango, Atatürk, s. 436.
- Uğur Mumcu, Kürt-İslam Ayaklanması, 1919–1925, Tekin Yayınları, 1991, ISBN 975-478-088-9, s. 197. 2012-03-31 at the Wayback Machine
- Halil Nebiler, Türkiye'de şeriatın kısa tarihi, Ütay Yayınları, 1994, s. 87 2012-03-31 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nureddin Pasa Nureddin Ibrahim Konyar ve ya Saqqalli Nureddin Pasa 17 iyul 1873 Bursa Xudavendigar vilayeti 18 fevral 1932 Istanbul Turk herbci ve siyasetci Nureddin Ibrahim KonyarSexsi melumatlarLeqebi Saqqalli Nureddin PasaDogum tarixi 17 iyul 1873 1873 07 17 Dogum yeri Bursa Xudavendigar vilayeti Osmanli imperiyasiVefat tarixi 18 fevral 1932 1932 02 18 58 yasinda Vefat yeri Istanbul Istanbul ili TurkiyeVetendasligi Turkiye Osmanli imperiyasiHerbi fealiyyetiXidmet illeri 1893 cu ildenRutbesi generalDoyusler Balkan muharibeleri I Dunya MuharibesiTeltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllarOsmanli donemiMusir Marsal ogludur 1890 ci ilde Pangalti Mekteb i Fusun u Herbiyye i Sahane herbi mektebine daxil oldu 1893 cu ilde piyada ixtisasini bitirerek Mulazim i Sani leytenant rutbesiyle mezun oldu Erebce almanca ve rusca bilirdi 1893 cu ilin mart aprel aylarinda V orduya bagli 40 ci piyada taborunda calisdi Aprel 1893 cu ilden 1898 ci il 1898 ci ile qeder Hassa ordusu qerergahinda islemisdir 1895 ci ilde bas leytenanta 1896 ci ilde kapitan rutbesi aldi Bas Komandan Ethem Pasanin yaveri oldu Muharibeden sonra Istanbula dondu I Ordu qerergahina Emeliyyat reisi olaraq calismaga basladi 1898 ci il oktyabrda yaveri oldu 1901 ci ilde mayor rutbesi aldi 1901 1902 ci illerde Bolqaristan Serhed Komandanligi Qerergah Qrupunda calisdi 1902 1903 cu illerde Makedoniyada quldurlarla savasdi 1907 ci ilde Selanikde olan III Ordu qerergahina gonderildi 1907 ci ilde polkovnik leytenant ve 1908 ci ilde polkovnik rutbesine qaldirildi 1908 ci ildeki once Musir Ibrahim Pasa orduda nizam intizami qurmaga calisarken Polkovnik Camal bey ve diger Ittihad ve Tereqqi uzvleri Musir Ibrahim Pasanin oglu Nureddin beye yaxinlassa da Ibrahim pasa oglunu xeberdar etdi Lakin Nureddin bey Ittihad ve Tereqqiye qatildi uzvluk nomresi 6436 8 1909 cu ilde rutbesi dusurulerek I Orduya bagli ehtiyat quvvelere gonderildi 1911 ci ilin fevralinda Yemende usyancilarla savasdi 1913 cu ilde komandani oldugu qosunla birlikde Yemenden gelerek Balkan savasina qatildi I Dunya Muharibesi dovru Nureddin Pasanin ingilis qosunlarini muhasireye almasi 1914 cu ilin aprelindi IV Firqenin komandanligina yukseldildi 14 aprel 1915 ci ilde Iraq ve Havalisi komandani Suleyman Esgeri beyin intihar etmesinden sonra 20 aprelde Iraq ve Havalisi komandanligina yukseldildi Iyun ayinda vezifesinin icrasina basladi Bu vezifeyle birlikde Besre ve Bagdad valiliyi de ona hevale edildi General leytenan Carlz Vere Fenners Tounshend komandanligindaki ingilis VI Poona Korpusu Hind korpusu Bagdada irelilemeye calisarken 22 23 noyabr 1915 ci ilde qalib gele bilmeyerek geri cekildi ve 3 yanvarda Kuta yerlesdi Ingilisleri teqib eden Nureddin Pasa ingilisleri Kut seherinde muhasireye aldi Uzanan muhasire sonrasinda ingilis ordusu 13 general 481 zabit ve 13 300 esgerle birlikde Turk ordusuna teslim oldu Alman feldmarsal Kolmar fon der Goltz 21 yanvar 1915 ci ilde Bagdada gelerek Iraq ve Havalisi Umumi Komandanliginin adini Iraq Ordusu olaraq deyisdirdi Ordunu Irana yonelderek Irana bir herekat teskil etmek hazirliqlarina basladi 1916 ci ilin 20 yanvarinda Herbiyye naziri Enver Pasa Nureddin beyi emisi Xelil beyle deyisdirdi Nureddin bey 9 cu ve 3 cu ordu korpuslarinin Ordu Komandan Vekili olaraq vezifeye gonderildi Ingilislerin Iraqdaki ordusunun komandani 1916 ci il tarixinde Mugla ve Antalya Komandanligina teyinat aldi ve Aydin merkezli XXI Ordu Korpusunun qurucu komandanligina teyin olundu Bu vezifelerden sonra 25 oktyabr 1918 ci ilde Aydin Valisinin komekcisi teyin olundu 1918 ci ilde General leytenan rutbesine yukseldildi ve Pasa fexri adini aldi Ateskes sonrasi Mudros andlasmasindan sonra 1918 ci il noyabr ayinda merkezi Izmir seherinde yerlesen XVII Ordu Korpusu Komandani ve Aydin vilayetinin valisi olaraq teyinat aldi 30 dekabr 1918 ci ilde Istanbulda yerlesen korpusun komandani teyin olundu Urlada usyan olan zaman 2 fevral 1919 cu ilde tekrar Aydin valiliyine ve Aydin Vilayeti Komandanligina teyinat aldi Vali olan zaman Izmirin Sevr muqavilesi sebebiyle Yunanlara verilmesine qarsi cixan destekleyerek muqavimit komitesinin qurulmasina nail oldu Bu fealiyyetleri sebebiyle Antanta dovletlerinin tezyiqi neticesinde Izmirin yunan isgalina meruz qalmasinda qisa muddet evvvel 1919 cu il mart ayinin 22 de valilik vezifesinden azad edildi Yerine once Kambur Izzet bey daha sonra da teyin olundu Qurtulus Savasi dovru1920 ci ilin iyun ayinda Istiqlal Savasina qatilmaq meqsedile Anadoluya kecdi 9 dekabr 1920 ci ilde Pontus Rum quldur destelerine qarsi Amasiyada qurulan 10 min esgerlik Merkez Ordusu Komandani teyin olundu Usyani yatirtmaq ucun cox sert tedbirler gordu Amerikan missionerler olkeden cixarildi usyana destek veren xristian ehaliden bir coxu vetene xeyanetden edam edildi 1922 ci ilde vezifeden azad edilmesi sonrasi ve Eli Fuad Pasanin komandanliq tekliflerini redd etmesinin ardiyca 29 iyun 1922 ci ilde I Ordu Komandanligina teyin olundu Bu vezifesinde cox cetin veziyyetde olmasina baxmayaraq boyuk ustaliq gosterdi Boyuk Taarruza qatilaraq ustun bacariq sergiledi Zeferden sonra Ordu Generali rutbesine yukseldildi Haqqinda muxtelif iddialarNureddin Pasa Mustafa Kamal Ataturk ile birlikde Qebze 17 yanvar 1923 cu il Kocgiri usyanini yatirma usuluna gore ve Istiqlal Savasi muddetince yazilariyla milletci cebhenin etirazlariyla qarsilanan jurnalist Eli Kamali oldurtmesiyle bagli muxtelif mubahiseler movcuddur Eli Kamalla bagli hadise Istanbulda olan ve Istiqlal Savasina muxalif olan quvvelerin qisa muddete ram edilmesini temin etmisdir Sultan Vehdettin bu hadiseden sonra heyati tehlukesinin olmasini sebebe gostererek olkeden ayrilmisdir Yas ortalamasi Istiqlal Savasinin diger yuksek rutbeli zabitlerinden texminen 10 il yuxaridir ve buna gore de kohne nesil Osmanli generalitetine aid edilir Izmirin geri alinmasindan sonra vetene xeyanetde ittiham olunan bezi insanlari basda Islahat qezeti sahibi Suheyya ve Efes Metropoliti Xrisostomos olmaqla coxu edam edilmisdir Isgal dovrunde qezetinde isgal quvvetlerini metheden ve Milli Mubarizeni pisleyen jurnalist Suheyya mehkemede edama mehkum edilmis ve hokm heyata kecirilmisdir yunan isgali dovrunde Turklere qarsi bariz bir nifret ve bir din adamina yarasmayacaq hereketler eden Xrisostomos ise Nureddin Pasanin qebuluna cagirildiqdan sonra bilerekden az sayli qoruma ile Turk mehellelerinden kecirilmisdir Bu esnada Nuredddin Pasanin da goz yummasi ile turk ehali terefinden doyulerek oldurulmusdur Cumhuriyyet dovruMillet vekilliyi 1923 cu ilde I Ordunun legv edilmesinden sonra komandanliqdan ayrildi Evezine I Ordu Mufettisi olaraq Kazim Qarabekir Pasa teyin olundu 1924 cu ilin mart ayinda Yuksek Herbi Sura uzvu olaraq teyinat aldi 1924 cu ilin dekabr ayinda Turkiye Boyuk Millet Meclisi ucun Bursada teskil edilen ara secimde Nureddin Pasa bagimsiz namized olaraq Xalq Partiyasinin namizedini meglub ederek milletvekili teyin olundu Milletvekili secildikdenj sonra Yuksek Herbi Suradaki vezifesinden istefa verdi 17 yanvar 1925 ci ile qeder herbi vezifelerini ve millet vekilliyini eyn anda icra etse de parlamentde qebul edilen qerar sonrasinda herbi mukellefiyyetlerden ehtiyata cixdi 2 fevraldaki tekrar seckilerde seslerini artiraraq tekrar millet vekili secildi Sapka qanunu Milletvekilliyi zamani 1925 ci ilin noyabr ayinda konstitutsiyaya qarsi oldugunu bildirdi Ancaq diger milletvekilleri onu xalq iradesi dusmenliyinde ittiham etdiler Edliyye naziri Mahmud Esed Bozqurd Nureddin Pasaya xitab ederek Hurriyetin nesibi irticanin elinde oyuncaq olmaq deyildir Olkenin menfetine olan seyler hec bir zaman konstitutsiyaya qarsi ola bilmez olmamasi deqiqdir sozlerini isletdi Olumu18 fevral 1932 ci ilde Kadikoy Hasanpasa mehellesi Qizlaragasi Cesmesi kucesindeki indiki Muverrih aga evinde vefat etdi Heyat yoldasinin adi Nezmiyye Xanim Tore idi vefat tarixi 1951 ovladlarinin adlari Semiya xanim 1896 1950 Memduha xanim 1904 1970 Semiha xanem Huseyn Pasa ile Memduha xanim IV Umumi Mufettis Vali Geenral mayor Huseyn Abdullah Alpdogan ile evlenmisdirler Mezar dasinda Nureddin Pasa Selman i Pak savasini qazanan Kutul amareni muhasireye eden quvvetlere ve Aydinda 21 ci Istanbulda 25 ci Izmird 17 ci ordu Korpuslarina Milli Mubarizede ise Amasyada merkez ordusuna ve Afyondan Izmire geden Istanbulun qurtulusu ucun Izmitde toplanan I Orduya komandanliq etmis olan general Nureddin Ibrahim Konyarin mezaridir Ruhu daim eziz ve sad olsun Besre Bagdad ve Izmir valisi olmus ve doguldugu Bursadan millet vekili secilmisdir Musir Ibrahim Pasanin ogludur 1872 18 fevral 1932 2 sentyabr cevrilisinden sonra yaradilan Ataturk Arasdirma Merkezi terefinden tesbit edilen Qurtulus Savasinda Mustafa Kamal Ataturkun silah yoldasi olan 50 neferle birlikde mezari Dovlet Mezarligina kocurulmesi qerara alindi Hemcinin de Nureddin Pasa Ferik Ordu Generali rutbesiyle Ismet inonu ve Fevzi Caxmagi izleyen IV kes olaraq gosterildi Ve butun bu qerarlar Turkiye Umum Qosun Komandanligi terefinden qebul edilse de ehali terefinden boyuk etirazlara qarsilanmasi sebebinden mezarin Dovlet Mezarligina kocurulmesi legv edildi IstinadlarMehmet Nurettin Faceted Application of Subject Terminology https ataturkansiklopedisi gov tr bilgi nurettin pasa sakalli 1873 1932 T C Genelkurmay Harp Tarihi Baskanligi Yayinlari Turk Istiklal Harbine Katilan Tumen ve Daha Ust Kademelerdeki Komutanlarin Biyografileri Genelkurmay Baskanligi Basimevi Ankara 1972 s 31 Edward J Erickson Ottoman Army Effectiveness in World War I A comparative study Routledge New York 2007 ISBN 978 0 415 77099 6 s 75 Andrew Mango Ataturk John Murray 1999 ISBN 978 0 7195 6592 2 s 73 Kazim Karabekir Ittihat ve Terakki Cemiyeti Emre Yayinlari 1982 s 180 2012 03 31 at the Wayback Machine Edward J Erickson Ordered to Die A history of the Ottoman Army in the First World War Greenwood Press Wesport CT 2001 ISBN 0 313 31516 7 pp 112 115 Orhan Avci Irak ta Turk ordusu 1914 1918 Vadi Yayinlari 2004 ISBN 978 975 6768 51 8 s 30 Edward J Erickson Ottoman Army Effectiveness in World War I A comparative study p 86 Edward J Erickson Ordered to Die A history of the Ottoman Army in the First World War s 150 Andrew Mango Ataturk s 330 Andrew Mango Ataturk s 329 Kutulamare muhasiri Bagdat mudafii Yemen Selmanpak Garbi Anadolu Afyon Karahisar Dumlupinar Izmir muharebati galibi ve Izmir fatihi Nurettin Pasa nin bagimsiz milletvekili olma tesebbusu ve yayinladigi hal tercumesi 2011 10 02 at the Wayback Machine Nutuk Harp Akademileri Komutanligi Harp Akademilerinin 120 Yili s 32 Turkce Andrew Mango Ataturk s 436 Ugur Mumcu Kurt Islam Ayaklanmasi 1919 1925 Tekin Yayinlari 1991 ISBN 975 478 088 9 s 197 2012 03 31 at the Wayback Machine Halil Nebiler Turkiye de seriatin kisa tarihi Utay Yayinlari 1994 s 87 2012 03 31 at the Wayback Machine