Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ağayev Novruz Ağagül oğlu (1870 (Bakı)—1948 (Bakı)) — biblioqraf, araşdırmaçı, şair
| Novruz Ağayev | |
|---|---|
| Ağayev Novruz Ağagül oğlu | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Bakı |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Bakı |
| Fəaliyyəti | şair |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
N.Ağayev şəxsi mütaliə yolu ilə fars dilini, Yaxın və Orta Şərq xalqlarının tarixi və ədəbiyyatını yaxşı öyrənmişdir. Xüsusilə Məhəmməd Füzuli, Ömər Xəyyam, Əlişir Nəvai kimi klassikləri gözəl bilirdi. O, Bakıdakı "Məcməüş-şüəra" ("Şairlər məclisi") ilə təmasda olmuş, bu məclisin ən görkəmli iştirakçılarından olan Mirzə Abdülxalıq Cənnəti ilə dostluq etmişdir.
Həyatı
XX əsrdə Azərbaycan bibliofil və biblioqrafları arasında bir kitab aşiqi kimi tanınan Novruz Ağayev Bakının Saray kəndində doğulmuşdur. Doqquz yaşında olanda ailələri Bakı şəhərinə köçür, o burada bir neçə il mollaxanada oxuyur; ailə vəziyyətlərinin ağırlığına görə gənc Novruz təhsilini yarımçıq qoymalı olur. Bir müddət baqqal, sonra daşyonan şagirdi işləyir. 1905-ci ildən Bakıda, Rusiya şəhərlərində ticarətlə məşğul olur. 1917-1920-ci illər arasında "Musavat" partiyasının üzvü olub siyasi fəaliyyət göstərir. Sovet hakimiyyəti illərində təsərrüfat idarələrində işləmişdir.
Fəaliyyəti
Hələ cavan vaxtlarından kitab, qəzet, jurnal, əlyazma toplamağa və onları öyrənməyə böyük həvəsi olmuşdur. Qazancının xeyli hissəsini bu əsərlərin toplanmasına sərf etmişdir. Təsadüfi deyildir ki, 30-cu illərin axırlarından SSRİ EA Azərbaycan filialının Ədəbiyyat və Dil İnstitutunun əlyazmalar şöbəsində işləməyə başlayır. Azərbaycan ədəbiyyatı və mətbuatı əsərlərinin bu fonda toplanması sahəsində səmərəli fəaliyyət göstərir.
Bəs ki, şirin zəbanı var yarın,
Olur ağzında şəhd şəkkər söz.
Açılanda dəhanı misli-sədəf,
Saçar ətrafa dürrü gövhər söz.
Novruz Ağayev ömrünün böyük bir hissəsini Azərbaycan müəlliflərinin əsərlərinin tədqiqinə həsr etmişdir. Xüsusilə Orta əsrlər Azərbaycan şairlərinin lirik şeirlərinin toplanmasında və araşdırılmasında böyük xidmətləri olmuşdur. Təbriz, Sərab, Rəşt, Qəzvin və s. şəhərlərdə səfərlərdə olmuş və bu səfərlərdə Azərbaycan və Şərq əlyazma kitablarını toplamışdır. Onun topladığı əlyazmaların əksəriyyəti hal-hazırda Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun fondlarında saxlanılır.
Bütün bu əlyazmalarda kolleksionerə məxsus olduğunu bildirən vardır. Möhürün üzərində rus dilində və Azərbaycan dilində ərəb əlifbası ilə "Bakı, Novruz Ağayev" yazılmışdır, möhürün ölçüsü 2,3x3,5 sm.dir. Novruz Ağayevin kolleksiyasında olan Saib Təbrizinin əlyazması (üç nüsxədə) əsasında dahi şairin həyat və yaradıcılığının hərtərəfli tədqiqi mümkün olmuşdur. Saib Təbrizinin əlyazması AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunda C-4 şifrəsi altında mühafizə olunur.
N.Ağayevin "Neyyir" (nurlu, işıqlı) təxəllüsü ilə yazdığı şeirlər əsasən məhəbbətə dair lirik qəzəllərdən ibarətdir; onların ancaq bir neçəsi "Deyilən söz yadigardır" məcmuəsində çap olunub.
Ləbin fərəh gətirir könlümə şərab kimi,
Həyat bəxş qılır ruyun afitab kimi.
Səni görəndə rəqib ilə bəzmi-işrətdə
Yanar konül həsəd oduna bir kabab kimi.
Səninlə eyşü-səfadə keçirdiyim günlər
Gəlir xəyalıma, ey mahçöhrə, xab kimi.
Yarar güli-tərin üstündə əndəlib otura,
Nədir üzündə durub zülf bir qurab kimi?
Fəvayi-pürxətəri-eşqin içrə seyr edənin,
Gözünə vəsl görünməkdədir sərab kimi.
Bilirmi ləzzəti-eşqi məğazı yox kişilər
Əgər onu içə min dəfə gündə ab kimi?
Rümüzi-eşqi-təcəllayi-hüsni-tələti-yar
Durubdu sinəyi-Neyyirdə bir kitab kimi.
Yüzlərlə mətbu və əlyazma kitablarından, qəzet və jurnal komplektlərindən ibarət olan zəngin şəxsi kitabxanasında Azərbaycan, İran, Türk və s. Şərq xalqlarının klassik və bədii fəlsəfi irsinin qiymətli nümunələri toplanmışdı. Bu kitabların arasında məşhur İran şairi Salman Sevecinin yeganə yadigarı - divanının əlyazması da vardı. Kitabxanasında Nizami Gəncəvi, Xaqani Şirvani, Füzuli, Firdovsi, Xəyyam, Cəlaləddin Rumi və başqa klassiklərin nəfis əlyazma kitabları və divanları olmuşdur. 30-cu illərdə bu kitablar Azərbaycan Dövlət muzeyinin kitabxanasına verilmişdir, hazırda Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunda saxlanılır.
Ömrünün son illərində Azərbaycan dövri mətbuatının tədqiqi ilə məşğul olurdu. Əlyazması halında qalmış "Azərbaycan mətbuatı haqqında qeydlər" adlı bir neçə əsəri var ki, burada bir neçə mətbuat orqanı haqqında müxtəsər məlumat verilir və dövri mətbuatda təsadüf olunan gizli imza və təxəllüslərin sahibləri göstərilir. Səhvlərinə, elmi cəhətdən bəsitliyinə baxmayaraq, bu əlyazması mətbuat tarixini öyrənənlərə kömək edən mənbələrdən biridir.
İstinadlar
- Mirəhmədov Ə.Azərbaycan jurnalistləri və naşirləri (ensiklopediya). Bakı:"Ərgünəş", 2013, 272 s. səh.18
- Mirəhmədov Ə.Azərbaycan jurnalistləri və naşirləri (ensiklopediya). Bakı:"Ərgünəş", 2013, 272 s. səh. 18
- Mirəhmədov Ə.Azərbaycan jurnalistləri və naşirləri (ensiklopediya). Bakı:"Ərgünəş", 2013, 272 s. səh.19
- Mirəhmədov Ə.Azərbaycan jurnalistləri və naşirləri (ensiklopediya). Bakı:"Ərgünəş", 2013, 272 s. səh. 19
- Нагиева Дж.М., Нуралиева Т.Н. Личные и казенные печати. Баку, "Элм", 1991, 120 с. səh.33
- Нагиева Дж.М., Нуралиева Т.Н. Личные и казенные печати. Баку, "Элм", 1991, 120 с. səh.34
- Mirəhmədov Ə.Azərbaycan jurnalistləri və naşirləri (ensiklopediya). Bakı:"Ərgünəş", 2013, 272 s. səh 19
- Deyilən söz yadigardır. Toplayan və tərtib edən C.R.İsmayılzadə. Bakı, "Yazıçı", 1981. 330 s. səh. 136
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Agayev Novruz Agagul oglu 1870 Baki 1948 Baki biblioqraf arasdirmaci sairNovruz AgayevAgayev Novruz Agagul ogluDogum tarixi 1870Dogum yeri BakiVefat tarixi 24 yanvar 1948Vefat yeri BakiFealiyyeti sair Vikianbarda elaqeli mediafayllar N Agayev sexsi mutalie yolu ile fars dilini Yaxin ve Orta Serq xalqlarinin tarixi ve edebiyyatini yaxsi oyrenmisdir Xususile Mehemmed Fuzuli Omer Xeyyam Elisir Nevai kimi klassikleri gozel bilirdi O Bakidaki Mecmeus suera Sairler meclisi ile temasda olmus bu meclisin en gorkemli istirakcilarindan olan Mirze Abdulxaliq Cenneti ile dostluq etmisdir HeyatiXX esrde Azerbaycan bibliofil ve biblioqraflari arasinda bir kitab asiqi kimi taninan Novruz Agayev Bakinin Saray kendinde dogulmusdur Doqquz yasinda olanda aileleri Baki seherine kocur o burada bir nece il mollaxanada oxuyur aile veziyyetlerinin agirligina gore genc Novruz tehsilini yarimciq qoymali olur Bir muddet baqqal sonra dasyonan sagirdi isleyir 1905 ci ilden Bakida Rusiya seherlerinde ticaretle mesgul olur 1917 1920 ci iller arasinda Musavat partiyasinin uzvu olub siyasi fealiyyet gosterir Sovet hakimiyyeti illerinde teserrufat idarelerinde islemisdir FealiyyetiHele cavan vaxtlarindan kitab qezet jurnal elyazma toplamaga ve onlari oyrenmeye boyuk hevesi olmusdur Qazancinin xeyli hissesini bu eserlerin toplanmasina serf etmisdir Tesadufi deyildir ki 30 cu illerin axirlarindan SSRI EA Azerbaycan filialinin Edebiyyat ve Dil Institutunun elyazmalar sobesinde islemeye baslayir Azerbaycan edebiyyati ve metbuati eserlerinin bu fonda toplanmasi sahesinde semereli fealiyyet gosterir Bes ki sirin zebani var yarin Olur agzinda sehd sekker soz Acilanda dehani misli sedef Sacar etrafa durru govher soz Soz redifli qezelinden Novruz Agayev omrunun boyuk bir hissesini Azerbaycan muelliflerinin eserlerinin tedqiqine hesr etmisdir Xususile Orta esrler Azerbaycan sairlerinin lirik seirlerinin toplanmasinda ve arasdirilmasinda boyuk xidmetleri olmusdur Tebriz Serab Rest Qezvin ve s seherlerde seferlerde olmus ve bu seferlerde Azerbaycan ve Serq elyazma kitablarini toplamisdir Onun topladigi elyazmalarin ekseriyyeti hal hazirda Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi M Fuzuli adina Elyazmalar Institutunun fondlarinda saxlanilir Saib Tebrizinin elyazmasi uzerinde N Agayevin mohuru Butun bu elyazmalarda kolleksionere mexsus oldugunu bildiren vardir Mohurun uzerinde rus dilinde ve Azerbaycan dilinde ereb elifbasi ile Baki Novruz Agayev yazilmisdir mohurun olcusu 2 3x3 5 sm dir Novruz Agayevin kolleksiyasinda olan Saib Tebrizinin elyazmasi uc nusxede esasinda dahi sairin heyat ve yaradiciliginin herterefli tedqiqi mumkun olmusdur Saib Tebrizinin elyazmasi AMEA M Fuzuli adina Elyazmalar Institutunda C 4 sifresi altinda muhafize olunur N Agayevin Neyyir nurlu isiqli texellusu ile yazdigi seirler esasen mehebbete dair lirik qezellerden ibaretdir onlarin ancaq bir necesi Deyilen soz yadigardir mecmuesinde cap olunub Lebin fereh getirir konlume serab kimi Heyat bexs qilir ruyun afitab kimi Seni gorende reqib ile bezmi isretde Yanar konul hesed oduna bir kabab kimi Seninle eysu sefade kecirdiyim gunler Gelir xeyalima ey mahcohre xab kimi Yarar guli terin ustunde endelib otura Nedir uzunde durub zulf bir qurab kimi Fevayi purxeteri esqin icre seyr edenin Gozune vesl gorunmekdedir serab kimi Bilirmi lezzeti esqi megazi yox kisiler Eger onu ice min defe gunde ab kimi Rumuzi esqi tecellayi husni teleti yar Durubdu sineyi Neyyirde bir kitab kimi Yuzlerle metbu ve elyazma kitablarindan qezet ve jurnal komplektlerinden ibaret olan zengin sexsi kitabxanasinda Azerbaycan Iran Turk ve s Serq xalqlarinin klassik ve bedii felsefi irsinin qiymetli numuneleri toplanmisdi Bu kitablarin arasinda meshur Iran sairi Salman Sevecinin yegane yadigari divaninin elyazmasi da vardi Kitabxanasinda Nizami Gencevi Xaqani Sirvani Fuzuli Firdovsi Xeyyam Celaleddin Rumi ve basqa klassiklerin nefis elyazma kitablari ve divanlari olmusdur 30 cu illerde bu kitablar Azerbaycan Dovlet muzeyinin kitabxanasina verilmisdir hazirda Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi M Fuzuli adina Elyazmalar Institutunda saxlanilir Omrunun son illerinde Azerbaycan dovri metbuatinin tedqiqi ile mesgul olurdu Elyazmasi halinda qalmis Azerbaycan metbuati haqqinda qeydler adli bir nece eseri var ki burada bir nece metbuat orqani haqqinda muxteser melumat verilir ve dovri metbuatda tesaduf olunan gizli imza ve texelluslerin sahibleri gosterilir Sehvlerine elmi cehetden besitliyine baxmayaraq bu elyazmasi metbuat tarixini oyrenenlere komek eden menbelerden biridir Vikimenbede Novruz Agayev ile elaqeli melumatlar var IstinadlarMirehmedov E Azerbaycan jurnalistleri ve nasirleri ensiklopediya Baki Ergunes 2013 272 s seh 18 Mirehmedov E Azerbaycan jurnalistleri ve nasirleri ensiklopediya Baki Ergunes 2013 272 s seh 18 Mirehmedov E Azerbaycan jurnalistleri ve nasirleri ensiklopediya Baki Ergunes 2013 272 s seh 19 Mirehmedov E Azerbaycan jurnalistleri ve nasirleri ensiklopediya Baki Ergunes 2013 272 s seh 19 Nagieva Dzh M Nuralieva T N Lichnye i kazennye pechati Baku Elm 1991 120 s seh 33 Nagieva Dzh M Nuralieva T N Lichnye i kazennye pechati Baku Elm 1991 120 s seh 34 Mirehmedov E Azerbaycan jurnalistleri ve nasirleri ensiklopediya Baki Ergunes 2013 272 s seh 19 Deyilen soz yadigardir Toplayan ve tertib eden C R Ismayilzade Baki Yazici 1981 330 s seh 136Xarici kecidlerVikianbarda Novruz Agayev ile elaqeli mediafayllar var