Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Məşədi Məhəmməd Bülbül (1858, Şuşa – 1918, Şuşa) — xanəndə, şair.
| Məşədi Məhəmməd Bülbül | |
|---|---|
 | |
| Təxəllüsü | Bülbül |
| Doğum tarixi | 1858 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1918 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | şair |
| Əsərlərinin dili | Azərbaycan dili, fars dili |
| Janrlar | qəzəl, qəsidə |
| Üzvlüyü | |
Həyatı
Məşədi Məhəmməd Bülbül 1858-ci ildə Şuşada anadan olmuşdur. Təhsilini Şuşada Molla İbrahimin məktəbində alaraq burada ərəb, fars dillərini öyrənmiş, Quranın təcvidlə oxunması və hüsnxət təlimi almışdır. Məktəbdə oxuduğu vaxtlarda Şərq ədəbiyyatını dərindən mənimsəmiş, el ədəbiyyatı və aşıq qoşmalarına maraq göstərmişdir.
Fəaliyyəti
Məşədi Məhəmməd gözəl səsə və təbə malik olduğuna görə bəzi məclislərdə xanəndə kimi iştirak etmişdir, lakin müəyyən səbəblərdən o, xanəndəlik sənətini buraxır və ədəbi məclislərin fəal aktiv iştirakçısına çevrilərək daha çox ədəbi yaradıcılıqla məşğul olmağa başlayır. Belə ki, Məşədi Məhəmməd Bülbülü yaxından tanıyan dövrün tədqiqatçısı Salman Mümtaz Bülbülün xanəndəlik sənətini tərk etməsi haqqında belə yazır: "Mən şəxsən Bülbül ilə görüşmüşəm və gözəl səsindən, ləhnindən zövq almışam. O heç də mövhumatçı deyildi. Niyə oxumağı tərk etdin? – deyə verdiyim suala – nadan adamların təhəkkümünə mütəhəmmil ola bilmədim. – deyə cavab verdi". Məşədi Məhəmmədin "Bülbül" təxəllüsünü seçməsi haqqında mənbələrdə heç bir məlumat verilmir. O da məlumdur ki, təkcə "XIX əsrin II yarısında bir neçə şair "Bülbül" təxəllüsü ilə şeir yazmışdır.
Məşədi Məhəmməd irsini tədqiq edən araşdırmaçı Firuzə Həsənova bu sahədə apardığı ciddi araşdırmalardan sonra belə bir nəticəyə gəlmişdir ki, XIX əsrin ikinci yarısında "Bülbül" təxəllüsü ilə beş şair şeir yazmışdır. Məşədi Məhəmməd Bülbül irsinin araşdırmaçılarından Nəsrəddin Qarayev onu "Məclisi-Fəramuşan" ədəbi məclisnin üzvü kimi qeyd edir və bildirir ki, onun şeirlərinin dili rəvan, sadə və obrazlıdır. Bundan başqa Mir Möhsün Nəvvabın "Təzkireyi-Nəvvab" əsərində də Bülbül haqqında məlumatlara rast gəlinir. Burada Nəvvab Bülbül haqda qısa məlumat verir və onun yeddi şeirini təzkirəyə daxil etdiyini yazır. Bu təzkirə yazılan vaxt Məşədi Məhəmmədin 28 yaşı var idi.
Şairin ədəbi irsinin cüzi bir hissəsi əlimizə gəlib çatmışdır. Əldə olunan əlyazmada Bülbül ədəbi irsinin Azərbaycan və fars dillərində yazdığı şeirlərdən ibarət olduğunu görürük. Məşədi Məhəmməd yaradıcılığı üçün janr rəngarəngliyi xarakterikdir. Klassik ədəbiyyatın şah şeiri qəzəl sayıldığına görə, Bülbülün daha çox qəzəl janrına üstünlük verdiyini görürük. Bu janra meyl etməsi həm də Bülbülün xanəndəlik sənəti ilə məşğul olduğu ilə də bağlı olmuşdur, lakin buna baxmayaraq, o, qəsidə, , rübai, növhə janrlarında da qələmini ustalıqla sınamışdır. Onun şeirlərində Füzuli ənənələrindən təsirləndiyi hiss edilir.
XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatında yazıb yaratmış şair və sənətkarların yaradıcılığında dini motivlərin də xüsusi yeri vardı ki, Bülbül də bu motivlərdən istifadə etmişdir. Fars dilində yazdığı minacatda Allahı poetik şəkildə vəsf edir:
 | Pənah aparanların sığınacağı sənsən, ey Xudaya. Sənin lütfünün sayı-hesabı yoxdur |  |
Kərbəla müsibəti XIX əsr şairləri və ümumilikdə Azərbaycan klassik ədəbiyyatı üçün xaraketrik olduğundan Bülbül də bu tendensiyaya biganə qalmamış, İmam Hüseynə olan məhəbbətini və bu müsibətə olan münasibətini qəzəllərində sərgiləmişdir:
| | Aç, ya Hüseyn gözün, eylə övladüvə nəzər, Kəm etmə iltifat bu bəxtisiyahidən | |
İstinadlar
- "Məşədi Məhəmməd Bülbülün həyatı və yaradıcılığı". 2023-08-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-23.
- "MƏŞƏDİ MƏHƏMMƏD BÜLBÜLÜN ŞEİRLƏR TOPLUSU NƏŞR ETDİRİLMİŞDİR". 2023-08-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-23.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mesedi Mehemmed Bulbul 1858 Susa 1918 Susa xanende sair Mesedi Mehemmed BulbulTexellusu BulbulDogum tarixi 1858Dogum yeri Susa Susa qezasi Samaxi quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1918Vefat yeri Susa Susa qezasi Gence quberniyasiFealiyyeti sairEserlerinin dili Azerbaycan dili fars diliJanrlar qezel qesideUzvluyu Meclisi feramusanHeyatiMesedi Mehemmed Bulbul 1858 ci ilde Susada anadan olmusdur Tehsilini Susada Molla Ibrahimin mektebinde alaraq burada ereb fars dillerini oyrenmis Quranin tecvidle oxunmasi ve husnxet telimi almisdir Mektebde oxudugu vaxtlarda Serq edebiyyatini derinden menimsemis el edebiyyati ve asiq qosmalarina maraq gostermisdir FealiyyetiMesedi Mehemmed gozel sese ve tebe malik olduguna gore bezi meclislerde xanende kimi istirak etmisdir lakin mueyyen sebeblerden o xanendelik senetini buraxir ve edebi meclislerin feal aktiv istirakcisina cevrilerek daha cox edebi yaradiciliqla mesgul olmaga baslayir Bele ki Mesedi Mehemmed Bulbulu yaxindan taniyan dovrun tedqiqatcisi Salman Mumtaz Bulbulun xanendelik senetini terk etmesi haqqinda bele yazir Men sexsen Bulbul ile gorusmusem ve gozel sesinden lehninden zovq almisam O hec de movhumatci deyildi Niye oxumagi terk etdin deye verdiyim suala nadan adamlarin tehekkumune mutehemmil ola bilmedim deye cavab verdi Mesedi Mehemmedin Bulbul texellusunu secmesi haqqinda menbelerde hec bir melumat verilmir O da melumdur ki tekce XIX esrin II yarisinda bir nece sair Bulbul texellusu ile seir yazmisdir Mesedi Mehemmed irsini tedqiq eden arasdirmaci Firuze Hesenova bu sahede apardigi ciddi arasdirmalardan sonra bele bir neticeye gelmisdir ki XIX esrin ikinci yarisinda Bulbul texellusu ile bes sair seir yazmisdir Mesedi Mehemmed Bulbul irsinin arasdirmacilarindan Nesreddin Qarayev onu Meclisi Feramusan edebi meclisnin uzvu kimi qeyd edir ve bildirir ki onun seirlerinin dili revan sade ve obrazlidir Bundan basqa Mir Mohsun Nevvabin Tezkireyi Nevvab eserinde de Bulbul haqqinda melumatlara rast gelinir Burada Nevvab Bulbul haqda qisa melumat verir ve onun yeddi seirini tezkireye daxil etdiyini yazir Bu tezkire yazilan vaxt Mesedi Mehemmedin 28 yasi var idi Sairin edebi irsinin cuzi bir hissesi elimize gelib catmisdir Elde olunan elyazmada Bulbul edebi irsinin Azerbaycan ve fars dillerinde yazdigi seirlerden ibaret oldugunu goruruk Mesedi Mehemmed yaradiciligi ucun janr rengarengliyi xarakterikdir Klassik edebiyyatin sah seiri qezel sayildigina gore Bulbulun daha cox qezel janrina ustunluk verdiyini goruruk Bu janra meyl etmesi hem de Bulbulun xanendelik seneti ile mesgul oldugu ile de bagli olmusdur lakin buna baxmayaraq o qeside rubai novhe janrlarinda da qelemini ustaliqla sinamisdir Onun seirlerinde Fuzuli enenelerinden tesirlendiyi hiss edilir XIX esr Azerbaycan edebiyyatinda yazib yaratmis sair ve senetkarlarin yaradiciliginda dini motivlerin de xususi yeri vardi ki Bulbul de bu motivlerden istifade etmisdir Fars dilinde yazdigi minacatda Allahi poetik sekilde vesf edir Penah aparanlarin siginacagi sensen ey Xudaya Senin lutfunun sayi hesabi yoxdur Kerbela musibeti XIX esr sairleri ve umumilikde Azerbaycan klassik edebiyyati ucun xaraketrik oldugundan Bulbul de bu tendensiyaya bigane qalmamis Imam Huseyne olan mehebbetini ve bu musibete olan munasibetini qezellerinde sergilemisdir Ac ya Huseyn gozun eyle ovladuve nezer Kem etme iltifat bu bextisiyahidenIstinadlar Mesedi Mehemmed Bulbulun heyati ve yaradiciligi 2023 08 04 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 23 MESEDI MEHEMMED BULBULUN SEIRLER TOPLUSU NESR ETDIRILMISDIR 2023 08 04 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 23