Müsəlmanlar arasında Məhəmmədin canişinliyinə görə ixtilaf olub şiə və sünnü müsəlmanların əsas ixtilafı bunun üzərinədir. Şiə müsəlmanların baxışına görə Məhəmməd son həccindən qayıdandan sonra Allah tərəfindən əmr edildi və bu ayə Qədiri-Xum-da özü üçün canişin seçməsi üçün nazil oldu:
{{{1}}}
يا أَيّهَا الرّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النّاسِ إِنّ اللّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكافِرينَ
Ey peyğəmbər hər nəki sənə nazil olub mükəmməl şəkildə camaata de və yetir! əgər belə etməsən, onun risalətini yerinə yetirməyibsən! Allah səni camaatdan gələn təhlükələrdən qoruyacaq. Allah kafir və inadcıl camaatı hidayət etməz.
Qədiri-xum-dakı bulaqın yanında bir xutbə oxuyaraq Əli bin Əbu Talibi öz canişinliyinə seçdi. bu rivayətdəki, Əhli-Sünnət-də onu nəql etmişlər Şiələr ona istinad edib və Əlini Məhəmmədin canişini sayırlar, bu işi gördükdən sonra aşağıdakı ayə nazil oldu:
{{{1}}}
الْیَوْمَ یَئس الَّذِینَ کَفَرُوا مِن دِینِکُمْ فَلا تخْشوْهُمْ وَ اخْشوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْت لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتمَمْت عَلَیْکُمْ نِعْمَتى وَ رَضِیت لَکُمُ الاسلَمَ دِیناً
Bu gün sizin dininizi mükəmməl etdim, və öz nemətimi sizə qurtarıb, islamı sizin ölümsüz dininiz olaraq qəbul etdim.
Amma sünnülər bunun əksinə etiqadları var ki, Məhəmməd özünə canişin seçmədi, bəlkə vəfatından sonra onun neçə səhabələri bir şura düzəldərək Əbu Bəkri peyğəmbərin canişinliyinə seçmişlər.
Yaxınlarının dəvəti
Bir islami rivayətə görə ozamanki «Tayfa və qohumlarına xəbərdarlıq et» ayəsi nazil oldu, Məhəmməd qohumları Bəni Haşimdən və bir qrup Bəni Mütəllibdən ki 45 nəfər olardılar dəvət edib onlara vəsiyyət edir:
«Ey Əbdülmütəllib oğlanları... Allah mənə əmr edib ki sizi ona sarı dəvət edəm. sizdən hançınız məni bu işdə yardım edib mənim vəsi və canişinim olacaq?»
Məhəmməd bu sözləri üç kəz təkrar etdi və hər üç kəzdə Əli ki ozaman 13 yaşındaidi cavab verdi.
Ondan sonra Məhəmməd dedi:«Bu Əli, Mənim qardaş, vəsi və canişinimdir sizin aranızda. ona qulaq asın və ondan itaət edin.»
Peyğəmbər vəsiyyətinin yazılmaması
Peyğəmbər ömrünün son günlərində xəstəlik yatağında müsəlmanların başçılarından onun otağında yığışmışdılar peyğəmbər vəsiyyətini yazmaq üçün kağıt və qələm istədi. bu hadisə sünnü mənbələrində İbni Abbasdan nəql edilərək belə yazılıb:
Peyğəmbər vəfatına az qalmışkən neçə nəfər ki Ömər bin Xəttabda onların içindəidi peyğəmbərin yanındaidilər. peyğəmbər dedi: Kağıt və qələm gətirin ki sizə elə bir şey yazım ki ondan sonra heç bir zaman yoldan azmayasınız. Ömər dedi: «Ağrı peyğəmbəri bürüyüb və bizim yanımızda Allahın kitabı var və bu bizə kifayətdir.» ixtilaf və mübahisə çoxaldı, peyğəmbər buyurdu:«Mənim yatağımdan uzaqlaşın, doğru deyil ki mənim yanımda mübahisə edilib savaşasınız.»
Qaynaqlar
- Glassé, Cyril. Smith, Huston (1993 & 2003). The new encyclopedia of Islam. Rowman Altamira. .
- al-Mubarakpuri, Safi-ur-Rahman (2002). The sealed nectar: biography of the Noble Prophet. Darussalam. .[1]
İstinadlar
- (پیام نگار مقدمه و ترجمه: سید حسین حسینی، انتشارات نگار، چاپ ششم: ۱۳۸۵ صفحه)
- Maidə surəsi, ayə. 67
- Maidə surəsi, ayə. 3
- Şuəra surəsi, ayə. 214
- al-Mubarakpuri (2002), p. 98-101
- Glassé, Smith, (2003), p. 39
- Buxarı, babül Kitabül Elm, Səhihi Buxari(بخاری. "باب کتابة العلم". صحیح بخاری.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Muselmanlar arasinda Mehemmedin canisinliyine gore ixtilaf olub sie ve sunnu muselmanlarin esas ixtilafi bunun uzerinedir Sie muselmanlarin baxisina gore Mehemmed son heccinden qayidandan sonra Allah terefinden emr edildi ve bu aye Qediri Xum da ozu ucun canisin secmesi ucun nazil oldu 1 يا أ ي ه ا الر س ول ب ل غ ما أ ن ز ل إ ل ي ك م ن ر ب ك و إ ن ل م ت ف ع ل ف ما ب ل غ ت ر سال ت ه و الل ه ي ع ص م ك م ن الن اس إ ن الل ه لا ي ه د ي ال ق و م ال كاف رين Ey peygember her neki sene nazil olub mukemmel sekilde camaata de ve yetir eger bele etmesen onun risaletini yerine yetirmeyibsen Allah seni camaatdan gelen tehlukelerden qoruyacaq Allah kafir ve inadcil camaati hidayet etmez Qediri xum daki bulaqin yaninda bir xutbe oxuyaraq Eli bin Ebu Talibi oz canisinliyine secdi bu rivayetdeki Ehli Sunnet de onu neql etmisler Sieler ona istinad edib ve Elini Mehemmedin canisini sayirlar bu isi gordukden sonra asagidaki aye nazil oldu 1 ال ی و م ی ئس ال ذ ین ک ف ر وا م ن د ین ک م ف لا تخ شو ه م و اخ شو ن ال ی و م أ ک م ل ت ل ک م د ین ک م و أ تم م ت ع ل ی ک م ن ع م تى و ر ض یت ل ک م الاسل م د ینا Bu gun sizin dininizi mukemmel etdim ve oz nemetimi size qurtarib islami sizin olumsuz dininiz olaraq qebul etdim Amma sunnuler bunun eksine etiqadlari var ki Mehemmed ozune canisin secmedi belke vefatindan sonra onun nece sehabeleri bir sura duzelderek Ebu Bekri peygemberin canisinliyine secmisler Yaxinlarinin devetiBir islami rivayete gore ozamanki Tayfa ve qohumlarina xeberdarliq et ayesi nazil oldu Mehemmed qohumlari Beni Hasimden ve bir qrup Beni Mutellibden ki 45 nefer olardilar devet edib onlara vesiyyet edir Ey Ebdulmutellib oglanlari Allah mene emr edib ki sizi ona sari devet edem sizden hanciniz meni bu isde yardim edib menim vesi ve canisinim olacaq Mehemmed bu sozleri uc kez tekrar etdi ve her uc kezde Eli ki ozaman 13 yasindaidi cavab verdi Ondan sonra Mehemmed dedi Bu Eli Menim qardas vesi ve canisinimdir sizin aranizda ona qulaq asin ve ondan itaet edin Peygember vesiyyetinin yazilmamasiPeygember omrunun son gunlerinde xestelik yataginda muselmanlarin bascilarindan onun otaginda yigismisdilar peygember vesiyyetini yazmaq ucun kagit ve qelem istedi bu hadise sunnu menbelerinde Ibni Abbasdan neql edilerek bele yazilib Peygember vefatina az qalmisken nece nefer ki Omer bin Xettabda onlarin icindeidi peygemberin yanindaidiler peygember dedi Kagit ve qelem getirin ki size ele bir sey yazim ki ondan sonra hec bir zaman yoldan azmayasiniz Omer dedi Agri peygemberi buruyub ve bizim yanimizda Allahin kitabi var ve bu bize kifayetdir ixtilaf ve mubahise coxaldi peygember buyurdu Menim yatagimdan uzaqlasin dogru deyil ki menim yanimda mubahise edilib savasasiniz QaynaqlarIngilizce Glasse Cyril Smith Huston 1993 amp 2003 The new encyclopedia of Islam Rowman Altamira ISBN 978 0 7591 0190 6 al Mubarakpuri Safi ur Rahman 2002 The sealed nectar biography of the Noble Prophet Darussalam ISBN 978 9960 899 55 8 1 Istinadlar پیام نگار مقدمه و ترجمه سید حسین حسینی انتشارات نگار چاپ ششم ۱۳۸۵ صفحه Maide suresi aye 67 Maide suresi aye 3 Suera suresi aye 214 al Mubarakpuri 2002 p 98 101 Glasse Smith 2003 p 39 Buxari babul Kitabul Elm Sehihi Buxari بخاری باب کتابة العلم صحیح بخاری