Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mxraqdzeli, Mxraqdzeli-Zaxaryan və ya Dolqoruki (gürc. მხარგრძელი) – gürcü və erməni sülalələri ilə qohumluq əlaqələri olmuş qıpçaq əsilli gürcü və ya erməni sülaləsi. Parfiyanın yeddi ən böyük sülaləsindən biri olan Karen-Pəhləvilər sülaləsinin qollarından biri hesab edilən Mxraqdzeli sülaləsi həm də Arşakilər xanədanının bir hissəsi hesab oluna bilər.
Sülalə II Artakserks Dolqorukinin xatirəsinə Mxraqdzeli (Dolqoruki) adlandırılmışdır. Lori/Taşir, Ani, Dvin, Qelarqunik, (1187–1358-ci ildə şaxələnib) knyazları məhz bu sülalənin nümayəndələri olmuşlar. Sülalənin Zaxarilər adlandırılması isə knyaz Zaxarinin (doğ. 1150) adı ilə bağlıdır. Mxraqdzeli – Arqutaşvili şaxələnməsi isə knyaz Arqutun (vəf. 1506) adı ilə bağlıdır. Pavlenişvili şaxələnməsi isə, bir versiyaya görə Pavneli (Pavnisi qalasının), ikinci versiyaya görə isə knyaz Pavleni Mxraqdzelinin adı ilə bağlıdır.
Mxraqdzeli sülaləsi Gürcüstana və Ermənistana bir çox böyük siyasətçi və sərkərdə bəxş etmişdir. Zaxari sülaləsinin şaxələnməsi ilə Gürcüstandan asılı olan Qaq (indiki Ermənistanın şimalı) hakimləri olan Vaqramilər nəsli (erməni dilli mənbələrdə Vaqramyanlar) yaranmışdır. Vaqarmi-Qaqetsi knyaz sülaləsinin əsası Zaxare və İvanenin əmisi I Vəqram tərəfindən qoyulmuşdur.
Mxraqdzelilərin nümayəndələri müxtəlif vaxtlarda Gürcüstanda hərbi lider və xəzinədar vəzifələrini tutmuşlar. Onların ailələri gürcü çarlarının ailələri ilə həmişə sıx münasibətdə olmuşlar.
Mxraqdzelilərin ən parlaq nümayəndələrindən biri çariça Tamarın sərkərdəsi olmuş Zakaredir. Adlandırmanın özü Zakarenin atasının gürcü çarı Georgiyə (çariça Tamarın atası) xidmət etdiyi 1160-cı ildən əvvəl qazanılmışdır. Zakarenin atası Sərkis Mxraqdzeli ilk dəfə çar Georgi tərəfindən gürcülərə tərəfindən fəth edilmiş Ani şəhərinə hakim təyin edilməsi zamanı xatırlanır.
İstinadlar
- Cyril Toumanoff. Armenia and Georgia // The Cambridge Medieval History. — Cambridge, 1966. — Т. IV: The Byzantine Empire, part I chapter XIV. — С. 593–637.:
Later, in the twelfth and thirteenth centuries, the Armenian house of the Zachariads (Mkhargrdzeli) ruled in northern Armenia at Ani, Lor'i, Kars, and Dvin under the Georgian aegis.
- Böyük Sovet Ensiklopediyasında Taşir-Dzorakert çarlığı 2014-08-23 at the Wayback Machine məqaləsi.
- Всемирная история. Энциклопедия. Глава XXXIII. 2. — М.: 1957 Т. 3.:
В царствование Тамары (1184–1213) были освобождены города Ани, Каре, Двин и весь север Армении, после чего там образовались вассальные владения армянских князей Захаридов, получивших название по имени одного из них, Захарии, выдающегося полководца, который находился на службе у грузинского царя и занимал высокий пост главнокомандующего Грузинского царства.
- , հ. 4, էջ. 421, 1978
- Kırzıoğlu, Kıpçaklar, s. 139
- Əkbər Nəcəf, SƏLCUQLU DÖVLƏTLƏRİ VƏ ATABƏYLƏRİ TARİXİ , s.40
- Cyrille Toumanoff — "Les maisons princieres Georgiennes de l’Empire de Russie", Rome, 1983
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mxraqdzeli Mxraqdzeli Zaxaryan ve ya Dolqoruki gurc მხარგრძელი gurcu ve ermeni sulaleleri ile qohumluq elaqeleri olmus qipcaq esilli gurcu ve ya ermeni sulalesi Parfiyanin yeddi en boyuk sulalesinden biri olan Karen Pehleviler sulalesinin qollarindan biri hesab edilen Mxraqdzeli sulalesi hem de Arsakiler xanedaninin bir hissesi hesab oluna biler Agtala monastir kompleksinde Zaxariler ciddi quruculuq isleri aparmislar Sulale II Artakserks Dolqorukinin xatiresine Mxraqdzeli Dolqoruki adlandirilmisdir Lori Tasir Ani Dvin Qelarqunik 1187 1358 ci ilde saxelenib knyazlari mehz bu sulalenin numayendeleri olmuslar Sulalenin Zaxariler adlandirilmasi ise knyaz Zaxarinin dog 1150 adi ile baglidir Mxraqdzeli Arqutasvili saxelenmesi ise knyaz Arqutun vef 1506 adi ile baglidir Pavlenisvili saxelenmesi ise bir versiyaya gore Pavneli Pavnisi qalasinin ikinci versiyaya gore ise knyaz Pavleni Mxraqdzelinin adi ile baglidir Mxraqdzeli sulalesi Gurcustana ve Ermenistana bir cox boyuk siyasetci ve serkerde bexs etmisdir Zaxari sulalesinin saxelenmesi ile Gurcustandan asili olan Qaq indiki Ermenistanin simali hakimleri olan Vaqramiler nesli ermeni dilli menbelerde Vaqramyanlar yaranmisdir Vaqarmi Qaqetsi knyaz sulalesinin esasi Zaxare ve Ivanenin emisi I Veqram terefinden qoyulmusdur Mxraqdzelilerin numayendeleri muxtelif vaxtlarda Gurcustanda herbi lider ve xezinedar vezifelerini tutmuslar Onlarin aileleri gurcu carlarinin aileleri ile hemise six munasibetde olmuslar Mxraqdzelilerin en parlaq numayendelerinden biri carica Tamarin serkerdesi olmus Zakaredir Adlandirmanin ozu Zakarenin atasinin gurcu cari Georgiye carica Tamarin atasi xidmet etdiyi 1160 ci ilden evvel qazanilmisdir Zakarenin atasi Serkis Mxraqdzeli ilk defe car Georgi terefinden gurculere terefinden feth edilmis Ani seherine hakim teyin edilmesi zamani xatirlanir IstinadlarCyril Toumanoff Armenia and Georgia The Cambridge Medieval History Cambridge 1966 T IV The Byzantine Empire part I chapter XIV S 593 637 Later in the twelfth and thirteenth centuries the Armenian house of the Zachariads Mkhargrdzeli ruled in northern Armenia at Ani Lor i Kars and Dvin under the Georgian aegis Boyuk Sovet Ensiklopediyasinda Tasir Dzorakert carligi 2014 08 23 at the Wayback Machine meqalesi Vsemirnaya istoriya Enciklopediya Glava XXXIII 2 M 1957 T 3 V carstvovanie Tamary 1184 1213 byli osvobozhdeny goroda Ani Kare Dvin i ves sever Armenii posle chego tam obrazovalis vassalnye vladeniya armyanskih knyazej Zaharidov poluchivshih nazvanie po imeni odnogo iz nih Zaharii vydayushegosya polkovodca kotoryj nahodilsya na sluzhbe u gruzinskogo carya i zanimal vysokij post glavnokomanduyushego Gruzinskogo carstva հ 4 էջ 421 1978 Kirzioglu Kipcaklar s 139 Ekber Necef SELCUQLU DOVLETLERI VE ATABEYLERI TARIXI s 40 Cyrille Toumanoff Les maisons princieres Georgiennes de l Empire de Russie Rome 1983