Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mustafa Mahmudov (31 yanvar 1878, Kürdəmir, Göyçay qəzası – 20 dekabr 1937, Bakı) — Azərbaycan Milli Şurasının və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin üzvü, müəllim, Zaqafqaziya (Qori) Müəllimlər Seminariyasının məzunu.
| Mustafa Mahmudov | |
|---|---|
| Mustafa Hacı Musa oğlu Mahmudov | |
 | |
| 27 may 1918 – 28 aprel 1920 | |
| Əvvəlki | vəzifə təsis edilib |
| Sonrakı | Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti süqut edib. |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 31 yanvar 1878 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 20 dekabr 1937 (59 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Partiya | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Uşaqları | Safurə Mahmudova Sara Mahmudova |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Mustafa Hacı Musa oğlu Mahmudov 1878-ci ildə Göyçay qəzasının Kürdəmir kəndində anadan olmuşdu.
Təhsili
Mustafa Mahmudov İlk təhsilini, əsası 1881-ci il fevralın 9-da qoyulmuş Kürdəmir kənd məktəbində almış, sonra bir necə il Göyçay qəza məktəbində oxumuşdur. O, sonrakı təhsilini Qori şəhərində yerləşən Zaqafqaziya Müəllimlər Seminariyasında davam etdirmiş, 1899-cu ildə seminariyanın müsəlman şöbəsini bitirmişdir.
Müəllim kimi fəaliyyəti
Təyinatını Yelizavetpol quberniyası Nuxa qəzasının Vəndam kəndinə (İndi Qəbələ rayonuna aiddir) versələr də o, kənd məktəbi təyinatını şəhər məktəbinə dəyişdirə bilmişdir.
Bakı quberniyası və Dağıstan vilayəti Xalq Məktəblər İdarəsində təşkil olunmuş qəbul imtahanlarında aparıcı komissiya üzvləri kimi iştirak edən Həsən bəy Zərdabi və Əlimərdan bəy Topçubaşov gənc seminaristin elmi və pedaqoji ustalığını yüksək qiymətləndirmiş, M. Mahmudovun təyinatının Bakıya dəyişdirməsinə şərait yaratmışlar.
Beləliklə, Mustafa Mahmudovun Bakıda işləmək niyyəti baş tutur. Onu Qori Müəllimlər Seminariyasının 1899-cu il məzununu, 1605 nömrəli attestatın sahibini illik əmək haqqı 675 manat olmaqla, Bakıdakı 3-cü rus -tatar məktəbinə müəllim vəzifəsinə təyin edirlər. 1904-cü il setyabrın 15-də Mustafa Mahmudovun öz xahişi ilə onu Sultan Məcid Qəniyevin başçılıq etdiyi 2-ci rus-tatar məktəbinə işləməyə dəvət edirlər. Burada oxuyan şagirdlərin sonralar ölkənin ictimai siyasi həyatında şərəfli yer tutmalarında bu məktəbin direktoru Sultan Məcid Qəniyevin və aparıcı müəllimlərin böyük rolu danılmazdır. Belə şagirdlərdənbiri də Məhəmməd Əmin Rəsulzadə idi.
1903-cü ildə M. Mahmudovun həyatında ağır anlar yaşanır. Böyük qardaşı Kürdəmirdə vəfat edir. Həm özünün, həm də vəfat etmiş qardaşının ailəsinin güzəranı pisləşir. Qardaşının yetim qalmış üç övladının, eləcə də dörd nəfərlik öz ailəsinin (özü, arvadı, qızı və 3 ildən çox onlarda məskuunlaşan bacısı oğlunun) da bütün ailə-məişət qayğıları adi bir ibtidai sinif müəlliminin üzərinə düşür.
M. Mahmudovun həyat salnaməsini izləmək üçün onun Bakı Duması Tədris Komissiyasının sədrinə ünvanlanan bir məktubu qiqqəti cəlb edir. O, bu məktubunda şəhərdə 1-ci rus-tatar məktəbində boş iş yerinə — direktorlıq vəzifəsinə keçməyə hazır olduğunu bildirir.
 | Mənim pedaqoji fəaliyyətim haqqında Bakı Quberniyası-Dağıstan Vilayəti Direktorlu və İnspektoru (Müfəttişi) cənabları, II rus-tatar(köhnə III rus-tatar) məktəbinn direktoru Q.Əfəndyev (mən bu məktəbdə beş il işləmişəm ),indi işlədiyim 2 sinifli məktəbin direktoru Qəniyev cənabları, tədris komissiyasının üzvləri -Həsən bəy Məlikov,Ə.M.Topçubaşov(mən onlara 1899-cü ildə qəbul zamanı imtahan verib şəhər məktəblərində müəllim vəzifəsinə təyin olunmuşam. zəmanət verə bilərlər. |  |
O bu vəzifəyə təsdiq edilir.
Bunun ardınca II Dövlət Dumasına deputat seçildiyinə görə pedoqoji fəaliyyətini yarımcıq qoyur. II Dövlət Duması cəmi 103 gün mövcud olur. Duma qovulduqdan sonra Mustafa Mahmudov yenidən əvvəlki direktor işinə geri dönür. Lakin dumadakı çıxışlarına görə 1908-ci ildə işindən uzaqlaşdırılır. Pedoqoji fəaliyyətini birdə 1910-cu ildə bərpa edə bilir.
II Dövlət Dumasında fəaliyyəti
1907-ci il fevralın 6-da M. Mahmudov II Dövlət Dumasına deputat seçilir. Dövlət Dumasına Azərbaycandan ondan başqa Fətəli xan Xoyski, Xəlil bəy Xasməmmədov, İsmayıl Tağıyev, Məhəmməd ağa Şahtaxtinski, Zeynal Zeynalov da seçilmişdi.
Mustafa Mahmudov II Dövlət Dumasının 9 şöbəsinin, 4 komissiyasının üzvü olmuşdur.
M. Mahmudovun II Dövlət Dumasındakı çıxışlarından biri hələ ən yaxşı çıxışlardan biri kimi parlament tarixində qalmaqdadır. O, II Dövlət Dumasının 13 mart 1907-ci il tarixli 9-cu iclasında — "Hərbi-səhra məhkəməsinin ləğvi haqqında" qanun layihəsinə dair çıxışında demişdir:
| | Cənab xalq nümayəndələri, iki gün ərzində burada deyilənlərə nəyi isə əlavə etmək mənim üçün çətindir. Yalnız bir şeyi deyə bilərəm: bütün böyük Rusiya hazırda çox milyonlu xəstələri olan lazaretə (kiçik hərbi xəstəxanaya) bənzəyir. Siz - xalq nümayəndələri həkimsiniz,buraya konsiliuma çağrılmışsınız. Siz diaqnoz qoymalı və dərhal işə başlamalısınız... Hər bir həkim lazeretə daxil olarkən, hər bir sanitar dəstəsi döyüş meydanına yola düşərkən ilkin kömək göstərir, ən əsas, ən ciddi xəstələrə, lakin heç də ümidsiz olmayan xəstələrə ilk növbədə kömək göstərir, diqqət verir. Hərbi-səhra məhkəmələrinin qurbanları belə xəstələrdəndir.Biz bunun səbəblərini araşdırmağa vaxt itirməməliyik. Faktların özü hər şeyi göstərir. Biz artıq, insanları xilas edən tədbirlərin həyata keçirilməsinə başlamalyıq.Mən qorxuram, siz də, xalq nümayəmdələri də qorxun ki, hər gün həyatını xilas etmək xahişi ilə buraya müraciət edən, lakin cavab almayan həmin qurbanlar sizi bu cinayəti əlbir törətməkdə olmasada, səhlənkarlıqda ittiham etsinlər. Cənablar iş görməyə tələsin. Unutmayın ki, dediklərimizi bir qulaqdan alıb, o biri quaqdan buraxırlar.. | |
Zaqafqaziya seymində deputat olması
1918-ci ilin fevral ayının 9-da Qori Müəllimlər Seminariyasının direktoruna yazdığı məktubda ona Zaqafqaziya Seyminə müsəlman blokundan deputat seçilməsi barədə məlumat vermişdir. Seymin fəaliyyətində iştirak edən ən aktıv müsəlman deputatlardan olmuşdur.
Milli Şuranın üzvü olması
Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikası 1918-ci ilin may ayının 16-da süqut etdikdən sonra, müsəlman deputatlar Azərbaycan Milli Şurasını yaratdılar və özlərinin Azərbaycan və Azərbaycan xalqı haqqında qərar verə biləcək yeganə qanuni orqan olduqlarını bildirdilər. Mustafa Mahmudov Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradılmasının elan edildiyi iclasın katibi olmuşdur. İstiqlaliyyət bəyannaməsini imzalayan 8 deputatdan biri də Mustafa Mahmudov olmuşdur.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin üzvü olması
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin deputatı kimi əvvəldən xidmət etmişdir. "Müsavat" partiyasına mənsub olmuşdur. Aktiv deputatlıq fəaliyyəti olduğu üçün, Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Komissiyasına üzv təyin edilmişdir. Parlamentin bütün qərar və qanunlarının qəbul edilməsində aktiv şəkildə iştirak etmişdir. Ziya Bünyadov yazdığı "Azərbaycan Parlamentinin son saatları" məqaləsində Mustafa Mahmudovun da nitqinə yer ayırmışdır. Parlamentin son iclasının hesabatında adı səhvən Muxtar kimi yazılmışdır.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti işğal edildikdən sonra Azərbaycanı tərk etməmişdir.
Ailəsi
Bir çox yerdə bir qızının olması yazılsa da, əslində 3 övladı olmuşdur. Qızı Sara Şamaxılı Həcməddin Qarayevlə ailə həyatı qurmuşdur. Hal-hazırda bu izdivacdan Moskvada Mahmudovların nəsil şəcərəsi davam etməkdədir. Digər qızı Səfurə Bakıda yaşamış, 1988-ci ildə dünyasını dəyişmişdir. Oğlu isə hələ kiçik yaşlarında olarkən vəfat etmişdir.
Mustafa Mahmudovun özündən başqa yaxın qohumlarının və ailə üzvlərinin bir çoxu Böyük təmizləmə zamanı repressiya qurbanı olmuşdur.
Öldürülməsi
1937-ci ilin noyabrın 23-də həbs edilən Mustafa Mahmudov, həmin ilin dekabr ayının 20-də güllələnərək öldürülmüşdür.
Xatirəsi
Hal-hazırda Azərbaycan Respublikasının Kürdəmir rayonunda adına küçə vardır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin hələ yaxşı tanımadığımız parlament üzvü- Mustafa Hacı Musa oğlu Mahmudov". 2018-05-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-05-29.
- Anar İsgəndərli, Azərbaycanın müsabitləri 1917–1920, səh 223, Bakı.
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası, II cild, Bakı, 2004.
- Ə. Seyidov. Qori seminariyası. Bakı,1988.
- . 2018-05-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-05-29.
- Мамед Джафаров. Учитель. // За семью печатями.Баку,1992 стр.17–21.
- Bəxtiyar Nəcəfov. Azərbaycan Demokratik Respublikası. Bakı,1992
- Ahmet Caferoğlu . İHtilalçı Mscahit Mahmudoğlu Mustafa.,, Mücahid jurnalı, 1962, N45–46.
- Nazim Nəsrəddinov. İstiqlal Bəyannaməsini imzalayanlardan biri-Kürdəmirli Mustafa Mahmudov. Strategiya.az. 28.05.2016.
- Азербайжанская Демократическая Республика 2012-03-31 at the Wayback Machine
- Akademik Ziya Bühyadov. Azərbaycan Parlamentinin son saatları .// За семью печатями.Баку,1992.səh.3–16.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mustafa Mahmudov 31 yanvar 1878 Kurdemir Goycay qezasi 20 dekabr 1937 Baki Azerbaycan Milli Surasinin ve Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin uzvu muellim Zaqafqaziya Qori Muellimler Seminariyasinin mezunu Mustafa MahmudovMustafa Haci Musa oglu MahmudovAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin uzvu27 may 1918 28 aprel 1920Evvelkivezife tesis edilibSonrakiAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti suqut edib Sexsi melumatlarDogum tarixi 31 yanvar 1878 1878 01 31 Dogum yeri Kurdemir Goycay qezasi Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 20 dekabr 1937 1937 12 20 59 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIPartiya Musavat PartiyasiFealiyyeti siyasetciUsaqlari Safure Mahmudova Sara Mahmudova Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMustafa Haci Musa oglu Mahmudov 1878 ci ilde Goycay qezasinin Kurdemir kendinde anadan olmusdu Tehsili Mustafa Mahmudov Ilk tehsilini esasi 1881 ci il fevralin 9 da qoyulmus Kurdemir kend mektebinde almis sonra bir nece il Goycay qeza mektebinde oxumusdur O sonraki tehsilini Qori seherinde yerlesen Zaqafqaziya Muellimler Seminariyasinda davam etdirmis 1899 cu ilde seminariyanin muselman sobesini bitirmisdir Muellim kimi fealiyyetiTeyinatini Yelizavetpol quberniyasi Nuxa qezasinin Vendam kendine Indi Qebele rayonuna aiddir verseler de o kend mektebi teyinatini seher mektebine deyisdire bilmisdir Baki quberniyasi ve Dagistan vilayeti Xalq Mektebler Idaresinde teskil olunmus qebul imtahanlarinda aparici komissiya uzvleri kimi istirak eden Hesen bey Zerdabi ve Elimerdan bey Topcubasov genc seminaristin elmi ve pedaqoji ustaligini yuksek qiymetlendirmis M Mahmudovun teyinatinin Bakiya deyisdirmesine serait yaratmislar Belelikle Mustafa Mahmudovun Bakida islemek niyyeti bas tutur Onu Qori Muellimler Seminariyasinin 1899 cu il mezununu 1605 nomreli attestatin sahibini illik emek haqqi 675 manat olmaqla Bakidaki 3 cu rus tatar mektebine muellim vezifesine teyin edirler 1904 cu il setyabrin 15 de Mustafa Mahmudovun oz xahisi ile onu Sultan Mecid Qeniyevin basciliq etdiyi 2 ci rus tatar mektebine islemeye devet edirler Burada oxuyan sagirdlerin sonralar olkenin ictimai siyasi heyatinda serefli yer tutmalarinda bu mektebin direktoru Sultan Mecid Qeniyevin ve aparici muellimlerin boyuk rolu danilmazdir Bele sagirdlerdenbiri de Mehemmed Emin Resulzade idi 1903 cu ilde M Mahmudovun heyatinda agir anlar yasanir Boyuk qardasi Kurdemirde vefat edir Hem ozunun hem de vefat etmis qardasinin ailesinin guzerani pislesir Qardasinin yetim qalmis uc ovladinin elece de dord neferlik oz ailesinin ozu arvadi qizi ve 3 ilden cox onlarda meskuunlasan bacisi oglunun da butun aile meiset qaygilari adi bir ibtidai sinif muelliminin uzerine dusur M Mahmudovun heyat salnamesini izlemek ucun onun Baki Dumasi Tedris Komissiyasinin sedrine unvanlanan bir mektubu qiqqeti celb edir O bu mektubunda seherde 1 ci rus tatar mektebinde bos is yerine direktorliq vezifesine kecmeye hazir oldugunu bildirir Menim pedaqoji fealiyyetim haqqinda Baki Quberniyasi Dagistan Vilayeti Direktorlu ve Inspektoru Mufettisi cenablari II rus tatar kohne III rus tatar mektebinn direktoru Q Efendyev men bu mektebde bes il islemisem indi islediyim 2 sinifli mektebin direktoru Qeniyev cenablari tedris komissiyasinin uzvleri Hesen bey Melikov E M Topcubasov men onlara 1899 cu ilde qebul zamani imtahan verib seher mekteblerinde muellim vezifesine teyin olunmusam zemanet vere bilerler O bu vezifeye tesdiq edilir Bunun ardinca II Dovlet Dumasina deputat secildiyine gore pedoqoji fealiyyetini yarimciq qoyur II Dovlet Dumasi cemi 103 gun movcud olur Duma qovulduqdan sonra Mustafa Mahmudov yeniden evvelki direktor isine geri donur Lakin dumadaki cixislarina gore 1908 ci ilde isinden uzaqlasdirilir Pedoqoji fealiyyetini birde 1910 cu ilde berpa ede bilir Mustafa Mahmudov ayaquste soldan birinci II Dovlet Dumasinin muselman deputatlari ileII Dovlet Dumasinda fealiyyeti1907 ci il fevralin 6 da M Mahmudov II Dovlet Dumasina deputat secilir Dovlet Dumasina Azerbaycandan ondan basqa Feteli xan Xoyski Xelil bey Xasmemmedov Ismayil Tagiyev Mehemmed aga Sahtaxtinski Zeynal Zeynalov da secilmisdi Mustafa Mahmudov II Dovlet Dumasinin 9 sobesinin 4 komissiyasinin uzvu olmusdur M Mahmudovun II Dovlet Dumasindaki cixislarindan biri hele en yaxsi cixislardan biri kimi parlament tarixinde qalmaqdadir O II Dovlet Dumasinin 13 mart 1907 ci il tarixli 9 cu iclasinda Herbi sehra mehkemesinin legvi haqqinda qanun layihesine dair cixisinda demisdir Cenab xalq numayendeleri iki gun erzinde burada deyilenlere neyi ise elave etmek menim ucun cetindir Yalniz bir seyi deye bilerem butun boyuk Rusiya hazirda cox milyonlu xesteleri olan lazarete kicik herbi xestexanaya benzeyir Siz xalq numayendeleri hekimsiniz buraya konsiliuma cagrilmissiniz Siz diaqnoz qoymali ve derhal ise baslamalisiniz Her bir hekim lazerete daxil olarken her bir sanitar destesi doyus meydanina yola duserken ilkin komek gosterir en esas en ciddi xestelere lakin hec de umidsiz olmayan xestelere ilk novbede komek gosterir diqqet verir Herbi sehra mehkemelerinin qurbanlari bele xestelerdendir Biz bunun sebeblerini arasdirmaga vaxt itirmemeliyik Faktlarin ozu her seyi gosterir Biz artiq insanlari xilas eden tedbirlerin heyata kecirilmesine baslamalyiq Men qorxuram siz de xalq numayemdeleri de qorxun ki her gun heyatini xilas etmek xahisi ile buraya muraciet eden lakin cavab almayan hemin qurbanlar sizi bu cinayeti elbir toretmekde olmasada sehlenkarliqda ittiham etsinler Cenablar is gormeye telesin Unutmayin ki dediklerimizi bir qulaqdan alib o biri quaqdan buraxirlar Zaqafqaziya seyminde deputat olmasi1918 ci ilin fevral ayinin 9 da Qori Muellimler Seminariyasinin direktoruna yazdigi mektubda ona Zaqafqaziya Seymine muselman blokundan deputat secilmesi barede melumat vermisdir Seymin fealiyyetinde istirak eden en aktiv muselman deputatlardan olmusdur Milli Suranin uzvu olmasiZaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikasi 1918 ci ilin may ayinin 16 da suqut etdikden sonra muselman deputatlar Azerbaycan Milli Surasini yaratdilar ve ozlerinin Azerbaycan ve Azerbaycan xalqi haqqinda qerar vere bilecek yegane qanuni orqan olduqlarini bildirdiler Mustafa Mahmudov Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin yaradilmasinin elan edildiyi iclasin katibi olmusdur Istiqlaliyyet beyannamesini imzalayan 8 deputatdan biri de Mustafa Mahmudov olmusdur Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin uzvu olmasiAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin deputati kimi evvelden xidmet etmisdir Musavat partiyasina mensub olmusdur Aktiv deputatliq fealiyyeti oldugu ucun Azerbaycan Kend Teserrufati Komissiyasina uzv teyin edilmisdir Parlamentin butun qerar ve qanunlarinin qebul edilmesinde aktiv sekilde istirak etmisdir Ziya Bunyadov yazdigi Azerbaycan Parlamentinin son saatlari meqalesinde Mustafa Mahmudovun da nitqine yer ayirmisdir Parlamentin son iclasinin hesabatinda adi sehven Muxtar kimi yazilmisdir Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti isgal edildikden sonra Azerbaycani terk etmemisdir AilesiBir cox yerde bir qizinin olmasi yazilsa da eslinde 3 ovladi olmusdur Qizi Sara Samaxili Hecmeddin Qarayevle aile heyati qurmusdur Hal hazirda bu izdivacdan Moskvada Mahmudovlarin nesil seceresi davam etmekdedir Diger qizi Sefure Bakida yasamis 1988 ci ilde dunyasini deyismisdir Oglu ise hele kicik yaslarinda olarken vefat etmisdir Mustafa Mahmudovun ozunden basqa yaxin qohumlarinin ve aile uzvlerinin bir coxu Boyuk temizleme zamani repressiya qurbani olmusdur Oldurulmesi1937 ci ilin noyabrin 23 de hebs edilen Mustafa Mahmudov hemin ilin dekabr ayinin 20 de gullelenerek oldurulmusdur XatiresiHal hazirda Azerbaycan Respublikasinin Kurdemir rayonunda adina kuce vardir Hemcinin baxAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamenti Azerbaycan Milli Surasi Rusiya Imperiyasinin Dovlet DumasiIstinadlar Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin hele yaxsi tanimadigimiz parlament uzvu Mustafa Haci Musa oglu Mahmudov 2018 05 14 tarixinde Istifade tarixi 2018 05 29 Anar Isgenderli Azerbaycanin musabitleri 1917 1920 seh 223 Baki Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki 2004 E Seyidov Qori seminariyasi Baki 1988 2018 05 14 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 05 29 Mamed Dzhafarov Uchitel Za semyu pechatyami Baku 1992 str 17 21 Bextiyar Necefov Azerbaycan Demokratik Respublikasi Baki 1992 Ahmet Caferoglu IHtilalci Mscahit Mahmudoglu Mustafa Mucahid jurnali 1962 N45 46 Nazim Nesreddinov Istiqlal Beyannamesini imzalayanlardan biri Kurdemirli Mustafa Mahmudov Strategiya az 28 05 2016 Azerbajzhanskaya Demokraticheskaya Respublika 2012 03 31 at the Wayback Machine Akademik Ziya Buhyadov Azerbaycan Parlamentinin son saatlari Za semyu pechatyami Baku 1992 seh 3 16