Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
Muncuqlu təpə ― Cənubi Türkmənistanda, Kopetdağ dağlarının şimal yamacında yerləşən qədim yaşayış yeri. Ərazidə aparılmış qazıntılar Neolit dövrünün sonlarından, təxminən e.ə. 6 200-cü ildən başlayaraq erkən Mis dövrünə qədər davam edən məskunlaşmanı göstərmişdir. Ən erkən təbəqələr Türkmənistanın mədəniyyətinə aiddir.
Muncuqlutəpə yaşayış yeri | |
---|---|
Yer | Türkmənistan |
Tarix | |
Mədəniyyətlər | |
Yer qeydləri | |
|
Tarixə qədərki dövrə aid yaşayış məskəni şimalda Qaraqum səhrası, cənubda isə Kopetdağın yamacları ilə həmsərhəd olan quru yerləşir. Bu dağlar həm də müasir İranla sərhədi təşkil edir.
Sahədən təxminən iki kilometr şimal-qərbdə yaxınlığında Türkmənistanın müasir Miana kəndinin yerləşdiyi Meana çayının quru yatağı var.
Tunc dövrünə aid böyük yaşayış yeri olan Altuntəpə ərazidən təxminən 2 km şimal-şərqdədir.
Qazıntılar
Ərazidə ilk qazıntı işləri 1959-cu ildə Aleksandr A. Maruşçenkonun başçılığı altında aparılmış və daha sonra həmkarı O.K. Berdiyev tərəfindən davam etdirilmişdir. 2010-cu ildə qazıntı sahəsinin potensialı Susan Pollok və Reynhard Bernbek tərəfindən tanınmış və bu, ərazidə daha beş qazıntı kampaniyasının (2010-2014) təşkilinə səbəb olmuşdur.
Xronologiya
Yer regional xronologiyanın təşkili üçün vacib rol oynayır. Çünki buradakı Neolit təbəqələrini bir müddət sonra Mis təbəqələri əvəz etməyə başlayır. Bununla birlikdə, 2010-cu ildə aparılmış sonrakı qazıntılar Neolit dövrünə aid yaşayış məskəninin sonu ilə Mis dövründəki köç arasında uzunmüddətli fasilə dövrü aşkarlanmışdır.
Mis yaşayış məskəni
Bu dövrə aid məskənlər kvadrat mərtəbə planlı və otaqlarının ortasında sütunlar olan standart evləri ehtiva edir. Üstdəki iki qatda tapılmış heyvan sümükləri ilə burada ziyafətlərin keçirildiyi qapalı yer mövcud olduğu müəyyən edilmişdir.
Muncuqlu təpənin sakinləri maldarlıq və əkinçilik ilə məşğul idilər. Sürüdə qoyun və keçilər üstünlük təşkil edirdi. Ziyafətlərdə mal-qara, eləcə də kəllələri mühüm rol oynadı.
Arpa və buğda əkinçilikdə mühüm əhəmiyyət kəsb edirdi. Ərazinin analizi sadə suvarmanı mövcudluğunu göstərir.
Mis dövrünə aid Muncuqlu təpədə həmçinin çox az da olsa keramika istehsal olunurdu.
İstinadlar
- Pollock, Susan; Bernbeck, Reinhard; Beckers, Brian; Benecke, Norbert; Berking, Jonas; Castro Gessner, Gabriela; Eger, Jana; Öğut, Birgül. "Archaeological Work at Monjukli Depe: A Regional Perspective". Archäologische Mitteilungen aus Iran und Turan (alman). 47. 2018: 1–47.
- Reinhard Bernbeck et al., "A-II Spatial Effects of Technological Innovations and Changing Ways of Life," 2017-10-10 at the Wayback Machine in Friederike Fless, Gerd Graßhoff, Michael Meyer (eds.), Reports of the Research Groups at the Topoi Plenary Session 2010, eTopoi: Journal for Ancient Studies, Special Volume 1 (2011).
- monjukli.net (archived)
- Bernbeck, Reinhard; Pollock, Susan. "Scalar Differences: Temporal Rhythms and Spatial Patterns at Monjukli Depe, Southern Turkmenistan". Antiquity (alman). 90 (349). 2016: 64–80.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleye hansisa kateqoriya elave edilmemisdir Meqaleye kateqoriyalar elave ederek tohfe vere bilersiz Bu adin diger istifade formalari ucun bax Muncuqlutepe yasayis yeri Muncuqlu tepe Cenubi Turkmenistanda Kopetdag daglarinin simal yamacinda yerlesen qedim yasayis yeri Erazide aparilmis qazintilar Neolit dovrunun sonlarindan texminen e e 6 200 cu ilden baslayaraq erken Mis dovrune qeder davam eden meskunlasmani gostermisdir En erken tebeqeler Turkmenistanin medeniyyetine aiddir Muncuqlutepe yasayis yeri36 50 53 sm e 60 25 04 s u Yer TurkmenistanTarixMedeniyyetlerYer qeydleriMuncuqlutepe yasayis yeri Tarixe qederki dovre aid yasayis meskeni simalda Qaraqum sehrasi cenubda ise Kopetdagin yamaclari ile hemserhed olan quru yerlesir Bu daglar hem de muasir Iranla serhedi teskil edir Saheden texminen iki kilometr simal qerbde yaxinliginda Turkmenistanin muasir Miana kendinin yerlesdiyi Meana cayinin quru yatagi var Tunc dovrune aid boyuk yasayis yeri olan Altuntepe eraziden texminen 2 km simal serqdedir QazintilarErazide ilk qazinti isleri 1959 cu ilde Aleksandr A Maruscenkonun basciligi altinda aparilmis ve daha sonra hemkari O K Berdiyev terefinden davam etdirilmisdir 2010 cu ilde qazinti sahesinin potensiali Susan Pollok ve Reynhard Bernbek terefinden taninmis ve bu erazide daha bes qazinti kampaniyasinin 2010 2014 teskiline sebeb olmusdur XronologiyaYer regional xronologiyanin teskili ucun vacib rol oynayir Cunki buradaki Neolit tebeqelerini bir muddet sonra Mis tebeqeleri evez etmeye baslayir Bununla birlikde 2010 cu ilde aparilmis sonraki qazintilar Neolit dovrune aid yasayis meskeninin sonu ile Mis dovrundeki koc arasinda uzunmuddetli fasile dovru askarlanmisdir Mis yasayis meskeniBu dovre aid meskenler kvadrat mertebe planli ve otaqlarinin ortasinda sutunlar olan standart evleri ehtiva edir Ustdeki iki qatda tapilmis heyvan sumukleri ile burada ziyafetlerin kecirildiyi qapali yer movcud oldugu mueyyen edilmisdir Muncuqlu tepenin sakinleri maldarliq ve ekincilik ile mesgul idiler Surude qoyun ve keciler ustunluk teskil edirdi Ziyafetlerde mal qara elece de kelleleri muhum rol oynadi Arpa ve bugda ekincilikde muhum ehemiyyet kesb edirdi Erazinin analizi sade suvarmani movcudlugunu gosterir Mis dovrune aid Muncuqlu tepede hemcinin cox az da olsa keramika istehsal olunurdu IstinadlarPollock Susan Bernbeck Reinhard Beckers Brian Benecke Norbert Berking Jonas Castro Gessner Gabriela Eger Jana Ogut Birgul Archaeological Work at Monjukli Depe A Regional Perspective Archaologische Mitteilungen aus Iran und Turan alman 47 2018 1 47 Reinhard Bernbeck et al A II Spatial Effects of Technological Innovations and Changing Ways of Life 2017 10 10 at the Wayback Machine in Friederike Fless Gerd Grasshoff Michael Meyer eds Reports of the Research Groups at the Topoi Plenary Session 2010 eTopoi Journal for Ancient Studies Special Volume 1 2011 monjukli net archived Bernbeck Reinhard Pollock Susan Scalar Differences Temporal Rhythms and Spatial Patterns at Monjukli Depe Southern Turkmenistan Antiquity alman 90 349 2016 64 80