Muhitdin Qara-Yaqubov (özb. Muhitdin Qoriyoqubov 1 may 1896 - 2 fevral 1957, Daşkənd) - Özbək və SSRİ teatr xadimi, müğənni (bariton), Özbək peşəkar xalq və klassik musiqi teatrının qurucularından biri. Türkistan MSSR-nin xalq müğənnilərindən birincisidir. Özbəkistan SSR xalq artistidir (1936).
Muhitdin Qara-Yaqubov | |
---|---|
özb. Muhitdin Qoriyoqubov | |
![]() | |
Ümumi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1 may 1896 |
Vəfat tarixi | 2 fevral 1957(60 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vətəndaşlığı | |
Milliyyəti | özbək |
Həyat yoldaşı | |
Musiqiçi məlumatları | |
Fəaliyyəti | müğənni |
Səs tembri | bariton |
Mükafatları | ![]() ![]() ![]() |
Həyatı və yaradıcılığı
Muhitdin Qara-Yaqubov 1918-ci ildə Həmzə Həkimzadə Niyazi ilə birlikdə "Müsəlman gənclərin dram truppası" nın yaradılmasında iştirak etmişdir.
Səhnə fəaliyyətinə Qara-Yaqubov 1919-cu ildə Fərqanə Xalq Nəfəs Alətləri Orkestrının yaradılması ilə başladı və 1919-1921-ci illərdə Türkistan cəbhəsindəki Qırmızı Ordu hissələrində çıxış etmişdir. "Siyasi truppa" nın çıxışlarında Həmzə Həkimzadə dramatik aktyor kimi iştirakçı olurdu.
Muhitdin Qara-Yaqubov 1922-1924-cü illərdə Dövlət Teatr Sənəti İnstitutunun - QİTİS-in vokal şöbəsində oxuyub.
1925-ci ildə Muhitdin Parisdəki Ümumdünya Sərgisində və Berlindəki Şubert zalında Özbək xalq mahnılarını ifa edib.
O, 1926-cı ildə konsert və etnoqrafik ansamblını yaradıb.
Muhitdin Qara-Yaqubov Daşkənd, Əndican və Kokandda musiqi teatrlarının təşkilində iştirak etmişdir.
Muhitdin Qara-Yaqubov - Özbək Musiqili Teatrının qurucusu və bədii rəhbəri olub (1926). 1934-cü ildə Moskva Konservatoriyasında Özbək opera studiyasını təşkil etmiş və nəticədə daha sonra Milli Opera və Balet Teatrına çevrilmişdir. Qara-Yaqubov opera studiyasına rəhbərlik etdiyi iki il ərzində Özbəkistan vilayətlərindən onlarla gənc istedadlı insanlar sonradan ulduz olan ən yaxşı teatr və musiqi sənəti ustalarından peşə təhsili almışdılar.
Qara-Yaqubov 1929-1939 və 1946-1950-ci illərdə Özbəkistan Filarmoniyasının direktoru vəzifəsində çalışmış və 1932-ci ildən bədii rəhbəri olmuşdur.
O, 1939-1947-ci illərdə Özbəkistan Opera və Balet Teatrının solisti olmuşdur.
MUhittin 1947-ci ildən sonra repressiya uğramışdır. Yalnız İosif Stalinin ölümündən sonra 1955-ci ildə azad edilmişdir.
Qara-Yaqubov 1956-cı ilin yanvarından yenidən Filarmoniyanın solisti vəzifəsində çalışmışdı. Daha sonra Estrada teatrına dəvət edilir, burada xalq mahnılarını, opera və romanslardan ariyalar ifa edir.
1957-ci ilin yanvarında qəzaya düşür. Qəza nəticəsində Muhitinin bud sümüyünün boynu qırılır. Qəzadan sonra özünə gələ bilməyən Muhitdin Qara-Yaqubov iki həftə sonra 2 fevral 1957-ci ildə vəfat edir.
Muhitdin Qara-Yaqubov Daşkənddə Çağatay qəbiristanlığında dəfn edilib.
Ailəsi
Həyat yoldaşı Tamara xanım (özb. Tamaraxonim; əsl adı və familyası — Tamara Artyomovna Petrosyan) (1906-1991) - rəqqasə, müğənni, aktrisa, baletmeyster, SSRİ Xalq artisti olub. Qızı Vanzetta Muhitdinova xanım da rəssamdır. Kürəkəni Tahir Teymur oğlu Salahov rəssamdır. Nəvəsi Aydan Salahova rəssam və heykəltəraşdır.
Seçilmiş partiyaları
- Sultan bəy (Arşın mal alan, Üzeyir Hacıbəyov)
- Xosrov (Fərhad və Şirin, Uspeniski və Q.Mişel)
- Nofəl (Leyli və Məcnun, R.Qiler T.Sadıkovla həmmüəllif)
- Uluqbəy (Uluqbəy, A.Kozlovski)
- Mahmud Tərabi (Mahmud Tərabi, O.Çişko)
- Ər Tarqin ("Ər Tarqin", E.Brusilov)
- General-qubernator (Buran, Muxtar Əşrəfi)
Mükafatları
- SSRİ medalları
- Türkistanın xalq müğənnisi
- Özbəkistan SSR xalq artisti
- "Böyük xidmətləri üçün" orden (Özbəkistan) (25 avqust 2000-ci il) — ölümündən sonra
Xatirəsi
- M. Qori-Yaqubovun adı Özbəkistan Dövlət Filarmoniyasına verilib.
- Xalq Mahnıları və Rəqsləri Akademiyası və Daşkənddəki bir küçə Muhitdin Qori-Yaqubovun adını daşıyır.
İstinadlar
- Кари-Якубов Мухитдин // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- "О НАГРАЖДЕНИИ МАСТЕРОВ ЛИТЕРАТУРЫ И ИСКУССТВА, ВНЕСШИХ ОГРОМНЫЙ ВКЛАД В РАЗВИТИЕ УЗБЕКСКОЙ НАЦИОНАЛЬНОЙ КУЛЬТУРЫ|2000-08-25|УП|2702|2363217". 2021-07-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-09.
Xarici keçidlər
- M. Qori-Yaqubovun ifasında özbək mahnısı "Xoşulum" (1933-cü ildə yazılmışdır) (rus.)
- КАРИ-ЯКУБОВ Мухитдин // Большой Энциклопедический словарь. 2000.
- Muhitdin Qori-Yaqubov . "Özbək Şalyapini" (rus.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Muhitdin Qara Yaqubov ozb Muhitdin Qoriyoqubov 1 may 1896 2 fevral 1957 Daskend Ozbek ve SSRI teatr xadimi mugenni bariton Ozbek pesekar xalq ve klassik musiqi teatrinin qurucularindan biri Turkistan MSSR nin xalq mugennilerinden birincisidir Ozbekistan SSR xalq artistidir 1936 Muhitdin Qara Yaqubovozb Muhitdin QoriyoqubovUmumi melumatlarDogum tarixi 1 may 1896 1896 05 01 Vefat tarixi 2 fevral 1957 1957 02 02 60 yasinda Vefat yeri Daskend Ozbekistan SSR SSRIVetendasligi SSRI OzbekistanMilliyyeti ozbekHeyat yoldasi Tamara xanimMusiqici melumatlariFealiyyeti mugenniSes tembri baritonMukafatlari Boyuk xidmetleri ucun orden Ozbekistan Qirmizi emek bayragi ordeni Ozbekistan SSR xalq artistiHeyati ve yaradiciligiMuhitdin Qara Yaqubov 1918 ci ilde Hemze Hekimzade Niyazi ile birlikde Muselman genclerin dram truppasi nin yaradilmasinda istirak etmisdir Sehne fealiyyetine Qara Yaqubov 1919 cu ilde Ferqane Xalq Nefes Aletleri Orkestrinin yaradilmasi ile basladi ve 1919 1921 ci illerde Turkistan cebhesindeki Qirmizi Ordu hisselerinde cixis etmisdir Siyasi truppa nin cixislarinda Hemze Hekimzade dramatik aktyor kimi istirakci olurdu Muhitdin Qara Yaqubov 1922 1924 cu illerde Dovlet Teatr Seneti Institutunun QITIS in vokal sobesinde oxuyub 1925 ci ilde Muhitdin Parisdeki Umumdunya Sergisinde ve Berlindeki Subert zalinda Ozbek xalq mahnilarini ifa edib O 1926 ci ilde konsert ve etnoqrafik ansamblini yaradib Muhitdin Qara Yaqubov Daskend Endican ve Kokandda musiqi teatrlarinin teskilinde istirak etmisdir Muhitdin Qara Yaqubov Ozbek Musiqili Teatrinin qurucusu ve bedii rehberi olub 1926 1934 cu ilde Moskva Konservatoriyasinda Ozbek opera studiyasini teskil etmis ve neticede daha sonra Milli Opera ve Balet Teatrina cevrilmisdir Qara Yaqubov opera studiyasina rehberlik etdiyi iki il erzinde Ozbekistan vilayetlerinden onlarla genc istedadli insanlar sonradan ulduz olan en yaxsi teatr ve musiqi seneti ustalarindan pese tehsili almisdilar Qara Yaqubov 1929 1939 ve 1946 1950 ci illerde Ozbekistan Filarmoniyasinin direktoru vezifesinde calismis ve 1932 ci ilden bedii rehberi olmusdur O 1939 1947 ci illerde Ozbekistan Opera ve Balet Teatrinin solisti olmusdur MUhittin 1947 ci ilden sonra repressiya ugramisdir Yalniz Iosif Stalinin olumunden sonra 1955 ci ilde azad edilmisdir Qara Yaqubov 1956 ci ilin yanvarindan yeniden Filarmoniyanin solisti vezifesinde calismisdi Daha sonra Estrada teatrina devet edilir burada xalq mahnilarini opera ve romanslardan ariyalar ifa edir 1957 ci ilin yanvarinda qezaya dusur Qeza neticesinde Muhitinin bud sumuyunun boynu qirilir Qezadan sonra ozune gele bilmeyen Muhitdin Qara Yaqubov iki hefte sonra 2 fevral 1957 ci ilde vefat edir Muhitdin Qara Yaqubov Daskendde Cagatay qebiristanliginda defn edilib AilesiHeyat yoldasi Tamara xanim ozb Tamaraxonim esl adi ve familyasi Tamara Artyomovna Petrosyan 1906 1991 reqqase mugenni aktrisa baletmeyster SSRI Xalq artisti olub Qizi Vanzetta Muhitdinova xanim da ressamdir Kurekeni Tahir Teymur oglu Salahov ressamdir Nevesi Aydan Salahova ressam ve heykelterasdir Secilmis partiyalariSultan bey Arsin mal alan Uzeyir Hacibeyov Xosrov Ferhad ve Sirin Uspeniski ve Q Misel Nofel Leyli ve Mecnun R Qiler T Sadikovla hemmuellif Uluqbey Uluqbey A Kozlovski Mahmud Terabi Mahmud Terabi O Cisko Er Tarqin Er Tarqin E Brusilov General qubernator Buran Muxtar Esrefi Mukafatlari Qirmizi emek bayragi ordeni SSRI medallari Turkistanin xalq mugennisi Ozbekistan SSR xalq artisti Boyuk xidmetleri ucun orden Ozbekistan 25 avqust 2000 ci il olumunden sonraXatiresiM Qori Yaqubovun adi Ozbekistan Dovlet Filarmoniyasina verilib Xalq Mahnilari ve Reqsleri Akademiyasi ve Daskenddeki bir kuce Muhitdin Qori Yaqubovun adini dasiyir IstinadlarKari Yakubov Muhitdin Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 O NAGRAZhDENII MASTEROV LITERATURY I ISKUSSTVA VNESShIH OGROMNYJ VKLAD V RAZVITIE UZBEKSKOJ NACIONALNOJ KULTURY 2000 08 25 UP 2702 2363217 2021 07 09 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 09 Xarici kecidlerM Qori Yaqubovun ifasinda ozbek mahnisi Xosulum 1933 cu ilde yazilmisdir rus KARI YaKUBOV Muhitdin Bolshoj Enciklopedicheskij slovar 2000 Muhitdin Qori Yaqubov Ozbek Salyapini rus