Monomer (mono-, "bir" + -mer, "hissəsi"), daha böyük bir polimer zənciri və ya üçölçülü bir birləşmə yaratmaq üçün digər monomer molekulları ilə birlikdə reaksiyaya girə biləcək bir molekuldur və bu zaman gedən proses polimerləşmə adlanır.
Təsnifat
Monomerlər bir çox cəhətdən təsnif edilə bilər. Onların meydana gətirdiyi polimer növündən asılı olaraq iki geniş sinfə bölünə bilər. Kondensasiya polimerləşməsində iştirak edən monomerlər, əlavə polimerləşmədə iştirak edən monomerlərdən fərqli bir stokiometriyaya malikdirlər:
Digər təsnifatlara aşağıdakılar daxildir:
- təbii vs sintetik monomerlər, məsələn, glisin vs
- polyar və qeyri-polyar monomerlər, məsələn vs etilen
- tsiklik və xətti, məsələn, etilen oksidi və
Bir növ monomerin polimerləşməsi nəticəsində homopolimer alınır. Bir çox polimer sopolimerdir, yəni iki fərqli monomerdən əmələ gəlir. Kondensasiya polimerləşməsi vəziyyətində somonomerlərin nisbəti 1: 1-dir. Məsələn, bir çox neylon meydana gəlməsi üçün bərabər miqdarda bir və diamin tələb olunur. Əlavə polimerləşmə vəziyyətində, somonomerin tərkibi çox vaxt bir neçə faiz təşkil edir. Məsələn, az miqdarda 1-okten monomer polietilen vermək üçün etilen ilə kopolimerləşdirilir.
Sintetik monomerlər
- Etilen qazı (H 2 C = CH 2 ) polietilen üçün monomerdir.
- Digər dəyişdirilmiş etilen törəmələrinə aşağıdakılar daxildir:
- (F 2 C = CF2 ) alınması üçün istifadə olunan monomerdir.
- vinil xlorid (H 2 C = CHCl) PVC- nin alınması üçün istifadə olunur.
- polistirolun alınması üçün stirol (C 6 H 5 CH = CH 2 )
Təbii monomerlər
Əsas biopolimerlərdən bəziləri aşağıda verilmişdir:
Amin turşuları
Zülallar üçün monomerlər amin turşularıdır . ribosomlarda baş verir. Zülal istehsal etmək üçün ümumiyyətlə təxminən 20 növ amin turşusu monomeri istifadə olunur. Beləliklə zülallar homopolimer deyildir.
Nukleotidlər
Polinuklein turşuları ( DNA / RNA ) üçün monomerlərnukleotidlərdir . Nukleotid monomerləri hüceyrə nüvəsində olur. Dörd növ nukleotid monomer DNT-nin, dörd fərqli nukleotid monomer isə RNT-nin prekursorlarıdır.
Qlükoza
Karbohidratlar üçün monomerlər monosaxaridlərdir. Ən zəngin təbii monomer qlükozadır
İzopren
Isopren, təbii rezin meydana gətirmək üçün polimerləşən təbii monomerdir, əksər hallarda sis- 1,4-poliizopren, eyni zamanda trans- 1,4-polimerdir. çox vaxt struktur olaraq izoprenlə əlaqəli olan butadienə əsaslanır.
Həmçinin bax
Istinadlar
- Young, R. J. (1987) Introduction to Polymers, Chapman & Hall ISBN
- "International Union of Pure and Applied Chemistry, et al. (2000) IUPAC Gold Book, Polymerization". 2016-12-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-07.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Monomer mono bir mer hissesi daha boyuk bir polimer zenciri ve ya ucolculu bir birlesme yaratmaq ucun diger monomer molekullari ile birlikde reaksiyaya gire bilecek bir molekuldur ve bu zaman geden proses polimerlesme adlanir TesnifatMonomerler bir cox cehetden tesnif edile biler Onlarin meydana getirdiyi polimer novunden asili olaraq iki genis sinfe bolune biler Kondensasiya polimerlesmesinde istirak eden monomerler elave polimerlesmede istirak eden monomerlerden ferqli bir stokiometriyaya malikdirler Bu neylon iki monomerin kondensasiya polimerlesmesi neticesinde emele gelir Diger tesnifatlara asagidakilar daxildir tebii vs sintetik monomerler meselen glisin vs polyar ve qeyri polyar monomerler meselen vs etilen tsiklik ve xetti meselen etilen oksidi ve Bir nov monomerin polimerlesmesi neticesinde homopolimer alinir Bir cox polimer sopolimerdir yeni iki ferqli monomerden emele gelir Kondensasiya polimerlesmesi veziyyetinde somonomerlerin nisbeti 1 1 dir Meselen bir cox neylon meydana gelmesi ucun beraber miqdarda bir ve diamin teleb olunur Elave polimerlesme veziyyetinde somonomerin terkibi cox vaxt bir nece faiz teskil edir Meselen az miqdarda 1 okten monomer polietilen vermek ucun etilen ile kopolimerlesdirilir Sintetik monomerlerEtilen qazi H 2 C CH 2 polietilen ucun monomerdir Diger deyisdirilmis etilen toremelerine asagidakilar daxildir F 2 C CF2 alinmasi ucun istifade olunan monomerdir vinil xlorid H 2 C CHCl PVC nin alinmasi ucun istifade olunur polistirolun alinmasi ucun stirol C 6 H 5 CH CH 2 Tebii monomerlerEsas biopolimerlerden bezileri asagida verilmisdir Amin tursulari Zulallar ucun monomerler amin tursularidir ribosomlarda bas verir Zulal istehsal etmek ucun umumiyyetle texminen 20 nov amin tursusu monomeri istifade olunur Belelikle zulallar homopolimer deyildir Nukleotidler Polinuklein tursulari DNA RNA ucun monomerlernukleotidlerdir Nukleotid monomerleri huceyre nuvesinde olur Dord nov nukleotid monomer DNT nin dord ferqli nukleotid monomer ise RNT nin prekursorlaridir Qlukoza Karbohidratlar ucun monomerler monosaxaridlerdir En zengin tebii monomer qlukozadir Izopren Isopren tebii rezin meydana getirmek ucun polimerlesen tebii monomerdir ekser hallarda sis 1 4 poliizopren eyni zamanda trans 1 4 polimerdir cox vaxt struktur olaraq izoprenle elaqeli olan butadiene esaslanir Hemcinin baxPolimerler Qlukoza Zulallar AkrilamidIstinadlarYoung R J 1987 Introduction to Polymers Chapman amp Hall ISBN 0 412 22170 5 International Union of Pure and Applied Chemistry et al 2000 IUPAC Gold Book Polymerization 2016 12 06 tarixinde Istifade tarixi 2020 08 07