Moldova Kommunist Partiyası (abr. MKP; rum. Partidul Comunist al Moldovei, PCM; mold. Партидул Комунист ал Молдовей; rus. Коммунистическая партия Молдавии) — Moldova SSR-də hakim və yeganə qanuni siyasi partiya, 1991-ci ilə qədər Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının tərkib hissəsini təşkil edən on beş respublika səviyyəli partiyadan biri.
Quruluş tarixi | 14 avqust 1940 |
---|---|
Dağılma tarixi | 27 avqust 1991 |
Baş qərargah | Kişinyov |
İdeologiya | |
İdeoloji spektr | İfrat solçuluq |
Şüar | Proletari din toate ţările, uniţi-vă! |
Bayrağı |
Tarixi
Moldovada ilk sosial-demokrat dərnəkləri XIX–XX əsrlərin ayrıcında yaranmışdır. 1902-ci ildə Rusiya SDFP-nin Kişinyov Komitəsi təşkil edilmişdir. Peterburqdan buraya sürgün olunmuş siyasi məjbuslar və leninçi "İskra"nın Kişinyov gizli mətbəəsi bu işdə mühüm rol oynamışdır. Rusiyada 1905–1907-ci illər inqilabı dövründə Moldova bolşevikləri mütləqiyyətçilərə qarşı siyasi mübarizəyə başçılıq etmiş, fəhlə sinfi ilə kəndlilərin ittifaqını möhkəmləndirmiş, əsgərlər arasında inqilabi iş aparmışdır. Çarizm devrildikdən sonra açıq fəaliyyətə eçən Moldova bolşevikləri SSRİ hakimiyyəti uğrunda mübarizəni genişləndirmişdir. 1919-cu ildə Bessarabiyanın kommunist təşkilatları Rusiya K(b)P-nın gizli Bessarabiya təşkilatlarında birləşdilər (1922-ci ildə müvəqqəti olaraq Rumıniya KP-yə daxil oldu). 1924-cü ilin oktyabrında Ukrayna SSR tərkibində Moldova MSSR təşkil olunduqdan sonra Moldova vilayət partiya təşkilatı yaradılmışdır. 14 avqust 1940-cı il tarixində Moldova vilayət partiya təşkilatı Moldova K(b)P-yə çevrilmişdir. MK(b)P-nin 1941-ci ilin fevralında keçirilən I qurultayında onun təşkilatca formalaşmasını başa çatdırmışdır. İkinci Dünya müharibəsi illərində MK(b)P nasist qüvvələrinə qarşı yerli mübarizəyə təşkilatçılıq etmiş və rəhbəri olmuşdur. İşğalçı qüvvələr ölkədən çıxarıldıqdan sonra MK(b)P-nin diqqət mərkəzi ölkədə yenidənqurma işlərinə, Sağsahil rayonlarının kollektivləşməsinə çevrilmişdir. MKP-nin növbəti illərdəki hədəfi Moldovanın iqtisadiyyatını və mədəniyyətini daha da yüksəltmək, sosializm və kommunizm quruculuğu vəzifələrini həyata keçirmək olmuşdur. 1982-ci ilin yanvarında MKP-nın 160,899 üzvü var idi.
İstinadlar
- Молдавија Коммунист Партијасы // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: Мисир—Прадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 26.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Moldova Kommunist Partiyasi abr MKP rum Partidul Comunist al Moldovei PCM mold Partidul Komunist al Moldovej rus Kommunisticheskaya partiya Moldavii Moldova SSR de hakim ve yegane qanuni siyasi partiya 1991 ci ile qeder Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasinin terkib hissesini teskil eden on bes respublika seviyyeli partiyadan biri Moldova Kommunist Partiyasi mold Partidul Komunist al MoldovejQurulus tarixi 14 avqust 1940 1940 08 14 Dagilma tarixi 27 avqust 1991Bas qerargah KisinyovIdeologiya KommunizmMarksizm LeninizmIdeoloji spektr Ifrat solculuqSuar Proletari din toate ţările uniţi vă BayragiTarixiMoldovada ilk sosial demokrat dernekleri XIX XX esrlerin ayricinda yaranmisdir 1902 ci ilde Rusiya SDFP nin Kisinyov Komitesi teskil edilmisdir Peterburqdan buraya surgun olunmus siyasi mejbuslar ve leninci Iskra nin Kisinyov gizli metbeesi bu isde muhum rol oynamisdir Rusiyada 1905 1907 ci iller inqilabi dovrunde Moldova bolsevikleri mutleqiyyetcilere qarsi siyasi mubarizeye basciliq etmis fehle sinfi ile kendlilerin ittifaqini mohkemlendirmis esgerler arasinda inqilabi is aparmisdir Carizm devrildikden sonra aciq fealiyyete ecen Moldova bolsevikleri SSRI hakimiyyeti ugrunda mubarizeni genislendirmisdir 1919 cu ilde Bessarabiyanin kommunist teskilatlari Rusiya K b P nin gizli Bessarabiya teskilatlarinda birlesdiler 1922 ci ilde muveqqeti olaraq Ruminiya KP ye daxil oldu 1924 cu ilin oktyabrinda Ukrayna SSR terkibinde Moldova MSSR teskil olunduqdan sonra Moldova vilayet partiya teskilati yaradilmisdir 14 avqust 1940 ci il tarixinde Moldova vilayet partiya teskilati Moldova K b P ye cevrilmisdir MK b P nin 1941 ci ilin fevralinda kecirilen I qurultayinda onun teskilatca formalasmasini basa catdirmisdir Ikinci Dunya muharibesi illerinde MK b P nasist quvvelerine qarsi yerli mubarizeye teskilatciliq etmis ve rehberi olmusdur Isgalci quvveler olkeden cixarildiqdan sonra MK b P nin diqqet merkezi olkede yenidenqurma islerine Sagsahil rayonlarinin kollektivlesmesine cevrilmisdir MKP nin novbeti illerdeki hedefi Moldovanin iqtisadiyyatini ve medeniyyetini daha da yukseltmek sosializm ve kommunizm quruculugu vezifelerini heyata kecirmek olmusdur 1982 ci ilin yanvarinda MKP nin 160 899 uzvu var idi IstinadlarMoldaviјa Kommunist Partiјasy Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә VII ҹild Misir Prado Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1983 S 26