Mixail Tarıyeloviç Loris-Məlikov (erm. Միքայել Տարիելի Լոռիս-Մելիքով, Միքայել Լոռու Մելիքյան, rus. граф Михаил Тариелович Лорис-Меликов; 21 oktyabr (2 noyabr) 1824, Tiflis, Gürcüstan quberniyası – 24 dekabr 1888, Nitsa) — 20 yanvar 1879-cu ildən 7 aprel 1879-cu ilədək Həştərxan quberniyasının general-qubernatoru, 6 avqust 1880-ci ildən 4 may 1881-ci ilədək Rusiyanın daxili işlər naziri, Rusiya hərbçisi.
Mixail Loris-Məlikov | |
---|---|
erm. Միքաէլ Տարիելի Լորիս-Մելիքով gürc. მიხეილ ლორის-მელიქიშვილი | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 21 oktyabr (2 noyabr) 1824 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 24 dekabr 1888(64 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | hərbi qulluqçu, dövlət xadimi, yazıçı, siyasətçi |
Dini | Erməni Həvari kilsəsi |
Hərbi xidmət | |
Mənsubiyyəti | Rusiya imperiyası |
Qoşun növü | Rusiya İmperator Ordusu |
Döyüşlər | |
Rütbəsi | tam süvari generalı[d] |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Mixail Tarıyeloviç Loris-Məlikov 5 noyabr 1824-cü ildə Rusiya imperiyasının Tiflis şəhərində doğulmuşdu.
O, vaxtı ikən Rusiya çarının etimadını qazanmağı bacarıb. Uzun illər Krım, Qafqaz, Türkiyə müharibələrində çox aktiv döyüşüb, xüsusilə, Qafqaza könüllü surətdə can atıb. O, döyüşlərdə fəallığına görə imperator tərəfindən dövlət mükafatlarına layiq görülüb. 1854-cü ildə Krım müharibəsi dövründə Qafqazın Türkiyə sərhəddində erməni, gürcü, kürd millətindən olan dəstə yaratmağa nail olur. Türklərin qanına susayan erməni qraf M. Loris-Məlikov 1877–1878-ci illərdə Rus-Türk müharibəsində təcavüzkar fəaliyyəti ilə xüsusi seçilir. Qarsı alandan sonra 17 min türk əsir götürülür. Ərzurumu mühasirəyə alarkən M. Loris-Məlikova orda yaşayan ermənilər hər cür yardım göstərirlər. General türklərə qarşı mübarizədə iştirak etmək üçün yerli ermənilərə Rusiyanın rublu ilə kreditə pul verir. Türk xalqına qarşı məkrli, namərd planlar amansızlıqla həyata keçirilir. Mixail Loris-Məlikova Rusiya dövlətinin verdiyi hər bir orden və medal türklərin qanına bulaşmışdır. Mixail Loris-Məlikovun portretini görmək istəsəniz öz erməni millətindən olan rəssam İvan Ayvazovski onu general geyimində gələcək nəsillər üçün çəkmişdir.
II Aleksandrın dövründə 6 avqust 1880-ci ildə yeni dövlət strukturu-Daxili İşlər Nazirliyi yaradılır. Nazirliyə rəhbərlik general-adyutant Mixail Loris-Məlikova həvalə edilir. Onun hazırladığı liberal konstitusiyanın təsdiq edilib imzalanması ərəfəsində 1881-ci il martın 1-də II Aleksandra qarşı xalqçılar hərəkatının nümayəndəsi anarxist Rısakov sui-qəsd edir. M. Loris-Məlikov nazir olduğu qısa bir müddətdə özünü doğrulda bilmir. Rus xalqı öz çarını itirir və bu hadisəni kədərlə, göz yaşı ilə qarşılayır.
Müharibələrdə öz "qəhrəmanlığı" ilə seçilən, Krımda, Qafqazda, Türkiyədə aparılan müharibələrdə iştirak edən Mixail Loris-Məlikov öz çarının təhlükəsizliyini isə qorumaqda acizlik göstərir. Çünki radikal inqilabçılar öz siyasi məqsədinə çatmaq üçün Türkiyədəki emənilər kimi nə pula satılan, nə də millətçi şüarlarına qapılan qüvvələr deyildi. Bu cəhətdən anarxist inqilabçıları əqidəsindən çəkindirmək, terrorçu hücumlarının qarşısını almaq çətin bir vəzifə idi. Loris-Melikov kimilər, ancaq satqınlığın, xəyanətin dilini yaxşı bilirdilər. O, özgə torpaqlarda yaşayan ermənilərə arxa olmaqda daha mahir idi.
İstinadlar
- tombstone.
- https://armeniansite.ru/vydayushchiesya-armyane/222-m-t-loris-melikov.html.
- Loris-Melikov, Mikhail Tarīelovich, graf, 1825-1888 // Library of Congress Authorities (ing.). Library of Congress.
- ЛОРИС-МЕЛИКОВ // Большая российская энциклопедия (rus.). Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
- Erməni Sovet Ensiklopediyası (erm.). / red. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mixail Tariyelovic Loris Melikov erm Միքայել Տարիելի Լոռիս Մելիքով Միքայել Լոռու Մելիքյան rus graf Mihail Tarielovich Loris Melikov 21 oktyabr 2 noyabr 1824 Tiflis Gurcustan quberniyasi 24 dekabr 1888 Nitsa 20 yanvar 1879 cu ilden 7 aprel 1879 cu iledek Hesterxan quberniyasinin general qubernatoru 6 avqust 1880 ci ilden 4 may 1881 ci iledek Rusiyanin daxili isler naziri Rusiya herbcisi Mixail Loris Melikoverm Միքաէլ Տարիելի Լորիս Մելիքով gurc მიხეილ ლორის მელიქიშვილიSexsi melumatlarDogum tarixi 21 oktyabr 2 noyabr 1824Dogum yeri Tiflis Tiflis qezasi Gurcustan quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 24 dekabr 1888 1888 12 24 64 yasinda Vefat yeri NitsaDefn yeri Muqeddes Georgi kilsesi d Tehsili Lazarev Serq Dilleri Institutu d 1836 Nikolayev Suvari Mektebi d 1841 1843 Fealiyyeti herbi qulluqcu dovlet xadimi yazici siyasetciDini Ermeni Hevari kilsesiHerbi xidmetMensubiyyeti Rusiya imperiyasiQosun novu Rusiya Imperator OrdusuDoyusler Qafqaz muharibesi Krim muharibesi Rus turk muharibesiRutbesi tam suvari generali d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMixail Tariyelovic Loris Melikov 5 noyabr 1824 cu ilde Rusiya imperiyasinin Tiflis seherinde dogulmusdu O vaxti iken Rusiya carinin etimadini qazanmagi bacarib Uzun iller Krim Qafqaz Turkiye muharibelerinde cox aktiv doyusub xususile Qafqaza konullu suretde can atib O doyuslerde fealligina gore imperator terefinden dovlet mukafatlarina layiq gorulub 1854 cu ilde Krim muharibesi dovrunde Qafqazin Turkiye serheddinde ermeni gurcu kurd milletinden olan deste yaratmaga nail olur Turklerin qanina susayan ermeni qraf M Loris Melikov 1877 1878 ci illerde Rus Turk muharibesinde tecavuzkar fealiyyeti ile xususi secilir Qarsi alandan sonra 17 min turk esir goturulur Erzurumu muhasireye alarken M Loris Melikova orda yasayan ermeniler her cur yardim gosterirler General turklere qarsi mubarizede istirak etmek ucun yerli ermenilere Rusiyanin rublu ile kredite pul verir Turk xalqina qarsi mekrli namerd planlar amansizliqla heyata kecirilir Mixail Loris Melikova Rusiya dovletinin verdiyi her bir orden ve medal turklerin qanina bulasmisdir Mixail Loris Melikovun portretini gormek isteseniz oz ermeni milletinden olan ressam Ivan Ayvazovski onu general geyiminde gelecek nesiller ucun cekmisdir II Aleksandrin dovrunde 6 avqust 1880 ci ilde yeni dovlet strukturu Daxili Isler Nazirliyi yaradilir Nazirliye rehberlik general adyutant Mixail Loris Melikova hevale edilir Onun hazirladigi liberal konstitusiyanin tesdiq edilib imzalanmasi erefesinde 1881 ci il martin 1 de II Aleksandra qarsi xalqcilar herekatinin numayendesi anarxist Risakov sui qesd edir M Loris Melikov nazir oldugu qisa bir muddetde ozunu dogrulda bilmir Rus xalqi oz carini itirir ve bu hadiseni kederle goz yasi ile qarsilayir Muharibelerde oz qehremanligi ile secilen Krimda Qafqazda Turkiyede aparilan muharibelerde istirak eden Mixail Loris Melikov oz carinin tehlukesizliyini ise qorumaqda acizlik gosterir Cunki radikal inqilabcilar oz siyasi meqsedine catmaq ucun Turkiyedeki emeniler kimi ne pula satilan ne de milletci suarlarina qapilan quvveler deyildi Bu cehetden anarxist inqilabcilari eqidesinden cekindirmek terrorcu hucumlarinin qarsisini almaq cetin bir vezife idi Loris Melikov kimiler ancaq satqinligin xeyanetin dilini yaxsi bilirdiler O ozge torpaqlarda yasayan ermenilere arxa olmaqda daha mahir idi Istinadlartombstone https armeniansite ru vydayushchiesya armyane 222 m t loris melikov html Loris Melikov Mikhail Tarielovich graf 1825 1888 Library of Congress Authorities ing Library of Congress LORIS MELIKOV Bolshaya rossijskaya enciklopediya rus Moskva Bolshaya rossijskaya enciklopediya 2004 Ermeni Sovet Ensiklopediyasi erm red Վ Համբարձումյան Կ Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն 1974