Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mirzə İsmayıl Qasir (1805, Ağdaş – 1900, Lənkəran, Lənkəran qəzası) — XIX əsr Azərbaycan şairi.
| Mirzə İsmayıl Qasir | |
|---|---|
| Mirzə İsmayıl Səlim oğlu | |
| Təxəllüsü | Гасир |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Ağdaş |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Lənkəran |
| Fəaliyyəti | şair |
| Üzvlüyü | |
 Mirzə İsmayıl Qasir Vikimənbədə | |
Həyatı
Mirzə İsmayıl Qasir (Mirzə İsmayıl Səlim oğlu Axundov) 1805-ci ildə Şamaxı qəzasının (indiki Ağdaş rayonunun) Ləki kəndində anadan olub. İlk təhsilinədə elə Ləkidə mədrəsədə yiyələnib. Yetkinlik yaşında Mirzə İsmayıl doğma kəndini tərk eləyir və o zamandan ömrünün axırına qədər Lənkəranda yaşayır. 1883-1900-cü illərdə Lənkəran ikisinifli ibtidai məktəbində ana dili və şəriət müəllimi vəzifəsində işləmişdir. Mirzə İsmayıl Qasirin ədəbi yaradıcılığı demək olar Lənkəranda yaşadığı dövrə təsadüf eləyir.19-cu əsrin 40-50-ci illərində Azərbaycanda şairlərin əsas məsləhət,müzakirə və mübahisə yeri ədəbi məclislər idi. Mirzə İsmayıl Qasirdə təxminən 19-cu əsrin 40-50-ci illərinin ortalarında Lənkəran şəhərində belə bir məclis qurmuşdu. Məclisin adı "Fövcül-füsəha" adlanırdı. "Fövcül-füsəha"nın mənası "gözəl danışanlar dəstəsi" deməkdir. Mənbələrdə deyildiyinə görə bu yığıncaqlarda müxtəlif peşə sahibləri iştirak edirdilər. "Fövcül-füsəha" məclisinin əsas üzvləri Lənkaranlı Molla Ələkbər Aciz, Mirzə İsa Xəyali, Hüseynqulu Şuriş və başqaları olmuşlar. Bu məclisdə Mirzə İsmayıl Qasirin başçılığı ilə klassiklərin əsərləri mütailə olunur, şerlərinə nəzirə yazır, ədəbi-fəlsəfi mübahisələr aparırdılar. Mirzə İsmayıl Qasirin yaradıcılığında qəzəllər və şifahi xalq poeziyası üslubunda şerlərədə rast gəlmək olar. Mirzə İsmayıl Qasirin yaradıcılığından bizə gəlib catan əsərləri 1988-ci ildə kitab şəklində "Yazıçı" nəşriyyatı tərəfindən nəşr olunmuşdur. Ağdaş Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyində Mirzə İsmayıl Qasirə xüsusi bölmə ayrılmışdır. Həmçinin, Lənkəran şəhərinin diyarşünaslıq muzeyində Mirzə İsmayıl Qasirin büstü vardır.
Mirzə İsmayıl Qasir Lənkəranın Sütəmuradov kəndində 95 yaşında vəfat etmişdir.
Yaradıcılığı
Bir mənbənin Mirzə İsmayıl Qasir haqqında yazdıqlarından
Mirzə İsmayıl Qasirin babası Molla Mülkümxan 1750-60-cı illərdə Araz çayı kənarından Ağdaşın Ləki kəndinə köçmüş və həmişəlik burada yaşamışdır. Qasirin atası Molla Səlim Sabirabad, Saatlı rayonları ərazisində 1912-ci ilədək məktəbdarlıq etmişdir. Mirzə İsmayıl Molla Səlim oğlu Axundov (Qasir) 1805-ci ildə Ləki kəndində ruhani ailəsində anadan olmuşdur. Qasirin nəvələrinin və böyük qızı Məşədi Humranın məlumatlarına görə Molla Səlimin yeddi qızı, bir oğlu olmuşdur. Qasir sonralar Şamaxıda bacısıgilə gəlmiş həmin ildən də mollaxanaya daxil olmuşdur. Seyid Əzim Şirvaninin müasiri və yaxın dostu olub. S.Ə.Şirvaninin Qasir barəsindəki aşağıdakı misralarıda bunu sübut edir:
Sən mənim köhnə rəfiqimsən ayə, İsmayıl
Seyyidin canı gərəkdir sənə qurban, Qasir
Qasir 12-13 yaşlarında Cənubi Azərbaycanın Əhər qəsəbəsində yaşayan bacısıgilə getmiş və təhsilini davam etdirmişdir. 4 il burada oxuduqdan sonra Təbrizə getmiş ərəb və fars dillərini, ədəbiyyat və fəlsəfəni mənimsəmişdir. Onun ədəbi fəaliyyətə başlaması da bu dövrə təsadüf edir. Qasir həm də rus dilini və rus ədəbiyyatını öyrənməyə maraq göstərmişdir. 1840-cı ildə Qaradonlu (indiki İmişli rayonu) Sərhəd İdarəsində tərcüməçi vəzifəsinə təyin olunmuşdur. İş yerinə piyada gedərkən sərhəd boyunda İran şahı vəzirinin çadırına rast gəlir. Vəzirlə şahmat oynayır, onu mat edir. Buna görə də vəzir Qasirə Səmənd rəngli at bağışlayır. Özündən sonra zəngin bədii yaradıcılq irsi qoymuşdur.
Qasir şeirlərində təşbih, , mübaliğə, , təkrir, kinayə, , atalar sözləri və zərbi məsəllər kimi ədəbi-bədii fiqurlar işlətmiş, əsərlərinin forma, məzmun və şəkil xüsusiyyətləri onlarda ifadə olunan əhval-ruhiyyəyə uyğun olaraq , , , müzare, mürtəc, rəcəz, təqarib və s. bəhrlərdə yazılmışdır.
İstinad
- Mirzə İsmayıl Qasir. Şeirlər.-Bakı "Yazıçı", 1988
- H. Əhmədov. Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir tarixi. Bakı: Elm və təhsil, 2014. - səh. 182-184.
- Tərtib edəni: Zaman Əsgərli. "XIX əsr Azərbaycan şeiri antologiyası" (PDF). Milli Kitabxana (az.). "Şərq-Qərb". 2005. 2016-03-05 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-13.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mirze Ismayil Qasir 1805 Agdas 1900 Lenkeran Lenkeran qezasi XIX esr Azerbaycan sairi Mirze Ismayil QasirMirze Ismayil Selim ogluTexellusu GasirDogum tarixi 1805Dogum yeri AgdasVefat tarixi 1900Vefat yeri LenkeranFealiyyeti sairUzvluyu Fovcul fusehaMirze Ismayil Qasir VikimenbedeHeyatiMirze Ismayil Qasir Mirze Ismayil Selim oglu Axundov 1805 ci ilde Samaxi qezasinin indiki Agdas rayonunun Leki kendinde anadan olub Ilk tehsilinede ele Lekide medresede yiyelenib Yetkinlik yasinda Mirze Ismayil dogma kendini terk eleyir ve o zamandan omrunun axirina qeder Lenkeranda yasayir 1883 1900 cu illerde Lenkeran ikisinifli ibtidai mektebinde ana dili ve seriet muellimi vezifesinde islemisdir Mirze Ismayil Qasirin edebi yaradiciligi demek olar Lenkeranda yasadigi dovre tesaduf eleyir 19 cu esrin 40 50 ci illerinde Azerbaycanda sairlerin esas meslehet muzakire ve mubahise yeri edebi meclisler idi Mirze Ismayil Qasirde texminen 19 cu esrin 40 50 ci illerinin ortalarinda Lenkeran seherinde bele bir meclis qurmusdu Meclisin adi Fovcul fuseha adlanirdi Fovcul fuseha nin menasi gozel danisanlar destesi demekdir Menbelerde deyildiyine gore bu yigincaqlarda muxtelif pese sahibleri istirak edirdiler Fovcul fuseha meclisinin esas uzvleri Lenkaranli Molla Elekber Aciz Mirze Isa Xeyali Huseynqulu Suris ve basqalari olmuslar Bu meclisde Mirze Ismayil Qasirin basciligi ile klassiklerin eserleri mutaile olunur serlerine nezire yazir edebi felsefi mubahiseler aparirdilar Mirze Ismayil Qasirin yaradiciliginda qezeller ve sifahi xalq poeziyasi uslubunda serlerede rast gelmek olar Mirze Ismayil Qasirin yaradiciligindan bize gelib catan eserleri 1988 ci ilde kitab seklinde Yazici nesriyyati terefinden nesr olunmusdur Agdas Tarix Diyarsunasliq Muzeyinde Mirze Ismayil Qasire xususi bolme ayrilmisdir Hemcinin Lenkeran seherinin diyarsunasliq muzeyinde Mirze Ismayil Qasirin bustu vardir Mirze Ismayil Qasir Lenkeranin Sutemuradov kendinde 95 yasinda vefat etmisdir YaradiciligiBir menbenin Mirze Ismayil Qasir haqqinda yazdiqlarindan Mirze Ismayil Qasirin babasi Molla Mulkumxan 1750 60 ci illerde Araz cayi kenarindan Agdasin Leki kendine kocmus ve hemiselik burada yasamisdir Qasirin atasi Molla Selim Sabirabad Saatli rayonlari erazisinde 1912 ci iledek mektebdarliq etmisdir Mirze Ismayil Molla Selim oglu Axundov Qasir 1805 ci ilde Leki kendinde ruhani ailesinde anadan olmusdur Qasirin nevelerinin ve boyuk qizi Mesedi Humranin melumatlarina gore Molla Selimin yeddi qizi bir oglu olmusdur Qasir sonralar Samaxida bacisigile gelmis hemin ilden de mollaxanaya daxil olmusdur Seyid Ezim Sirvaninin muasiri ve yaxin dostu olub S E Sirvaninin Qasir baresindeki asagidaki misralarida bunu subut edir Sen menim kohne refiqimsen aye Ismayil Seyyidin cani gerekdir sene qurban Qasir Qasir 12 13 yaslarinda Cenubi Azerbaycanin Eher qesebesinde yasayan bacisigile getmis ve tehsilini davam etdirmisdir 4 il burada oxuduqdan sonra Tebrize getmis ereb ve fars dillerini edebiyyat ve felsefeni menimsemisdir Onun edebi fealiyyete baslamasi da bu dovre tesaduf edir Qasir hem de rus dilini ve rus edebiyyatini oyrenmeye maraq gostermisdir 1840 ci ilde Qaradonlu indiki Imisli rayonu Serhed Idaresinde tercumeci vezifesine teyin olunmusdur Is yerine piyada gederken serhed boyunda Iran sahi vezirinin cadirina rast gelir Vezirle sahmat oynayir onu mat edir Buna gore de vezir Qasire Semend rengli at bagislayir Ozunden sonra zengin bedii yaradicilq irsi qoymusdur Qasir seirlerinde tesbih mubalige tekrir kinaye atalar sozleri ve zerbi meseller kimi edebi bedii fiqurlar isletmis eserlerinin forma mezmun ve sekil xususiyyetleri onlarda ifade olunan ehval ruhiyyeye uygun olaraq muzare murtec recez teqarib ve s behrlerde yazilmisdir IstinadMirze Ismayil Qasir Seirler Baki Yazici 1988 H Ehmedov Azerbaycan mekteb ve pedaqoji fikir tarixi Baki Elm ve tehsil 2014 seh 182 184 Tertib edeni Zaman Esgerli XIX esr Azerbaycan seiri antologiyasi PDF Milli Kitabxana az Serq Qerb 2005 2016 03 05 tarixinde PDF Istifade tarixi 2016 08 13 Xarici kecidlerVikimenbede elaqeli metnler