Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mirzə Qulam Əhməd Qadiyani (13 fevral 1835 – 26 may 1908) — hind din xadimi, Əhmədiyyə məzhəbinin banisi.
| Mirzə Qulam Əhməd Qadiyani | |
|---|---|
| urdu مرزا غلام احمد | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Qadiyan, Pəncab, Britaniya İmperiyası |
| Vəfat tarixi | (73 yaşında) |
| Vəfat yeri | Lahor, Pəncab, Britaniya İmperiyası |
| Fəaliyyəti | din xadimi, Qadiyani məzhəbinin banisi |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Özünü mücəddid ("imanı yeniləşdirən adam"), xristianlara vəd edilmiş Məsih və müsəlmanlara Qiyamət gününün yaxınlaşdığını xəbər verməli olan Mehdi elan etmişdir. Bir müddət sonra Allahdan vəhy aldığını iddia edən Mirzə Qulam İsa Məsihin qüvvəsinin daşıyıcısı olması ideyalarını xristianlıqdan və hind inanclarından almışdır. Həmçinin, özünü Krişnanın təcəssümü adlandırmışdır.
Mirzə Qulam 23 mart 1889-cu ildə Əhmədiyyə (Əhmədiyyə hərəkatı) məzhəbinin əsasını qoymuşdur. Bu hərəkatın əsas vəzifəsi kimi o, İslamın ilkin formasının təbliğini qarşıya qoysa da, hazırda İslam alimləri bu hərəkatı İslamdan kənar dini cərəyan hesab edirlər.
Mirzə Qulam urdu, ərəb və fars dillərində dini, teoloji mövzulara həsr olunmuş səksənə yaxın kitabın müəllifidir. Həmçinin, İslamda cihadın mənasız və lazımsız olduğunu elan etmişdir.
Etiqadı
Mirzə Qulam ilk mərhələdə ənənəvi İslamın müddəalarına qarşı çıxış etmirdi. Lakin sonralar, Kəşmirdə İsa peyğəmbərin məzarını tapdığını iddia etmişdir. Onun sözlərinə görə, İsa Fələstində edam edilməmiş, Kəşmirə gəlib, burada ölmüş və dəfn edilmişdir. Lakin onun bu iddialarına dair faktiki dəlilləri olmamışdır. Bundan başqa, onun söylədikləri Quran ayələri ilə də ziddiyyət təşkil edirdi. Çünki, orada deyilir ki, İsa peyğəmbər ölməmiş Allahın dərgahına qaldırılmışdır. Hədislərə görə isə, İsa gələcəkdə, qiyamətə yaxın vaxtda Allahın dərgahından yerə enəcəkdir. Onun dedikləri isə bu məqamlarla üst-üstə düşmürdü.
Nəhayət, Mirzə Qulam özünü həm Məhəmməd peyğəmbərin təcəssümü, həm də dünyanın yeni peyğəmbəri elan etmişdir. Amma İslam təliminə görə, Məhəmməd peyğəmbərdən sonra yeni bir peyğəmbər gəlməyəcəkdi. Çünki, Quranda Məhəmməd peyğəmbər peyğəmbərlərin sonuncusu, "peyğəmbərliyin möhürü" adlandırılmışdır. Belə məqamları özünə uyğun izah etməyə çalışan Mirzə Qulam deyirdi ki, bu cür ayələrin mənası ondan ibarətdir ki, dünyaya gələn hər yeni peyğəmbər Məhəmməd peyğəmbəri tanıyıb onun şəriətini canlandırmalı, ona yeni nəfəs verməlidir. Mirzə Qulama görə, Quranda Həzrət Məhəmmədin "peyğəmbərliyin möhürü" adlandırılması o demək deyil ki, Allah başqa insanlarla əlaqə yarada, onlarla ünsiyyət bağlaya, onlarda təcəssüm edə və onlara vəhy göndərə bilməz.
Bəzi mənbələrdə qadiyanilərin Mirzə Qulamın peyğəmbərliyini qəbul edərək, onu bütün peyğəmbərlərdən üstün saydıqları iddia olunur.. Məsələn, 1894-cü ildə baş vermiş Günəş və Ayın tutulmasını Mirzə Qulamın "Mehdiliyinin" təsdiqi kimi yozanlar da olmuşdur.
Mirzə Qulam bütün insanları üç kateqoriyaya bölmüşdür: Onun gəlişinə inanıb, ona tabe olanlar; onun "peyğəmbərliyini" qəbul edib-etmədiyi bilinməyənlər; onun "peyğəmbərliyini" rədd edənlər və ona qarşı çıxanlar.
Qadiyanilər Mirzə Qulamın "peyğəmbərliyini" rədd edən müsəlmanları xristian və yəhudilər kimi "kitab əhli" hesab edirlər. Onların qadınları müsəlman kişilərə ərə gedə bilməzlər, lakin kişiləri müsəlman qadınlarla evlənə bilərlər. Onlar Məkkəni ziyarət etmək əvəzinə, Mirzə Qulamın yurdu olan Qadiyan kəndində yığışıb toplantı və ayinlər icra etməyi "Həcc mərasimi" sayırlar.
Bütün bu məqamlar ənənəvi İslam dini ilə ziddiyət təşkil edir. Buna görə də müsəlman alimləri bu təlimə qarşı çıxaraq, onun tərəfdarlarını İslamdan dönmüş elan etmişlər. Mirzə Qulam və onun ardıcılları da cavab olaraq, bunu iddia edənləri "kafir" adlandırırlar.
Mirzə Qulam 1908-ci ildə vərəm xəstəliyindən vəfat etmişdir. Ölümündən öncə o, ardıcıllarına aralarından "xəlifə"nin seçilməsini vəsiyyət etmişdir.
2 evliliyindən 12 uşağı olmuş, onlardan beşi körpə yaşlarında vəfat etmişdir.
İstinadlar
- "The Fourteenth-Century's Reformer / Mujaddid", from the "Call of Islam", by Maulana Muhammad Ali
- "Chapter Two – Claims of Hadhrat Ahmad". 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-02-16.
- "Qadiyanilik haqqında ensiklopedik məlumat (türk.)". 2023-07-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-02-07.
- "Qadiyanilik nədir? (türk.)". 2015-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-02-07.
- "Qadiyanilik dini (türk.)". 2016-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-02-07.
- "A world reformer". 2015-04-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-02-16.
- . 2011-02-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-02-16.
- [. 2010-11-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-02-07. Vadedilen Mehdi Hz.Ahmedin hayatı (türk.)]
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Əhmədiyyə icmasının rəsmi veb-saytı
- Lahor Əhmədiyyə hərəkatının rəsmi veb-saytı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mirze Qulam Ehmed Qadiyani 13 fevral 1835 26 may 1908 hind din xadimi Ehmediyye mezhebinin banisi Mirze Qulam Ehmed Qadiyaniurdu مرزا غلام احمدDogum tarixi 13 fevral 1835Dogum yeri Qadiyan Pencab Britaniya ImperiyasiVefat tarixi 26 may 1908 73 yasinda Vefat yeri Lahor Pencab Britaniya ImperiyasiFealiyyeti din xadimi Qadiyani mezhebinin banisi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ozunu muceddid imani yenilesdiren adam xristianlara ved edilmis Mesih ve muselmanlara Qiyamet gununun yaxinlasdigini xeber vermeli olan Mehdi elan etmisdir Bir muddet sonra Allahdan vehy aldigini iddia eden Mirze Qulam Isa Mesihin quvvesinin dasiyicisi olmasi ideyalarini xristianliqdan ve hind inanclarindan almisdir Hemcinin ozunu Krisnanin tecessumu adlandirmisdir Mirze Qulam 23 mart 1889 cu ilde Ehmediyye Ehmediyye herekati mezhebinin esasini qoymusdur Bu herekatin esas vezifesi kimi o Islamin ilkin formasinin tebligini qarsiya qoysa da hazirda Islam alimleri bu herekati Islamdan kenar dini cereyan hesab edirler Mirze Qulam urdu ereb ve fars dillerinde dini teoloji movzulara hesr olunmus seksene yaxin kitabin muellifidir Hemcinin Islamda cihadin menasiz ve lazimsiz oldugunu elan etmisdir EtiqadiMirze Qulam ilk merhelede enenevi Islamin muddealarina qarsi cixis etmirdi Lakin sonralar Kesmirde Isa peygemberin mezarini tapdigini iddia etmisdir Onun sozlerine gore Isa Felestinde edam edilmemis Kesmire gelib burada olmus ve defn edilmisdir Lakin onun bu iddialarina dair faktiki delilleri olmamisdir Bundan basqa onun soyledikleri Quran ayeleri ile de ziddiyyet teskil edirdi Cunki orada deyilir ki Isa peygember olmemis Allahin dergahina qaldirilmisdir Hedislere gore ise Isa gelecekde qiyamete yaxin vaxtda Allahin dergahindan yere enecekdir Onun dedikleri ise bu meqamlarla ust uste dusmurdu Nehayet Mirze Qulam ozunu hem Mehemmed peygemberin tecessumu hem de dunyanin yeni peygemberi elan etmisdir Amma Islam telimine gore Mehemmed peygemberden sonra yeni bir peygember gelmeyecekdi Cunki Quranda Mehemmed peygember peygemberlerin sonuncusu peygemberliyin mohuru adlandirilmisdir Bele meqamlari ozune uygun izah etmeye calisan Mirze Qulam deyirdi ki bu cur ayelerin menasi ondan ibaretdir ki dunyaya gelen her yeni peygember Mehemmed peygemberi taniyib onun serietini canlandirmali ona yeni nefes vermelidir Mirze Qulama gore Quranda Hezret Mehemmedin peygemberliyin mohuru adlandirilmasi o demek deyil ki Allah basqa insanlarla elaqe yarada onlarla unsiyyet baglaya onlarda tecessum ede ve onlara vehy gondere bilmez Bezi menbelerde qadiyanilerin Mirze Qulamin peygemberliyini qebul ederek onu butun peygemberlerden ustun saydiqlari iddia olunur Meselen 1894 cu ilde bas vermis Gunes ve Ayin tutulmasini Mirze Qulamin Mehdiliyinin tesdiqi kimi yozanlar da olmusdur Mirze Qulam butun insanlari uc kateqoriyaya bolmusdur Onun gelisine inanib ona tabe olanlar onun peygemberliyini qebul edib etmediyi bilinmeyenler onun peygemberliyini redd edenler ve ona qarsi cixanlar Qadiyaniler Mirze Qulamin peygemberliyini redd eden muselmanlari xristian ve yehudiler kimi kitab ehli hesab edirler Onlarin qadinlari muselman kisilere ere gede bilmezler lakin kisileri muselman qadinlarla evlene bilerler Onlar Mekkeni ziyaret etmek evezine Mirze Qulamin yurdu olan Qadiyan kendinde yigisib toplanti ve ayinler icra etmeyi Hecc merasimi sayirlar Butun bu meqamlar enenevi Islam dini ile ziddiyet teskil edir Buna gore de muselman alimleri bu telime qarsi cixaraq onun terefdarlarini Islamdan donmus elan etmisler Mirze Qulam ve onun ardicillari da cavab olaraq bunu iddia edenleri kafir adlandirirlar Mirze Qulam 1908 ci ilde verem xesteliyinden vefat etmisdir Olumunden once o ardicillarina aralarindan xelife nin secilmesini vesiyyet etmisdir 2 evliliyinden 12 usagi olmus onlardan besi korpe yaslarinda vefat etmisdir Istinadlar The Fourteenth Century s Reformer Mujaddid from the Call of Islam by Maulana Muhammad Ali Chapter Two Claims of Hadhrat Ahmad 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2011 02 16 Qadiyanilik haqqinda ensiklopedik melumat turk 2023 07 28 tarixinde Istifade tarixi 2011 02 07 Qadiyanilik nedir turk 2015 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2011 02 07 Qadiyanilik dini turk 2016 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 02 07 A world reformer 2015 04 02 tarixinde Istifade tarixi 2011 02 16 2011 02 21 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 02 16 2010 11 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 02 07 Vadedilen Mehdi Hz Ahmedin hayati turk Hemcinin baxQadiyanilik MehdiXarici kecidlerVikianbarda Mirze Qulam Ehmed Qadiyani ile elaqeli mediafayllar var Ehmediyye icmasinin resmi veb sayti Lahor Ehmediyye herekatinin resmi veb sayti