Milorad Dodik (bosn. Milorad Dodik; xorv. Milorad Dodik; serb. Милорад Додик; 12 mart 1959, Laktaşi[d], Bosniya və Herseqovina Sosialist Respublikası, Yuqoslaviya SFR) — Bosniya və Herseqovina rəyasət heyətinin hazırkı serb üzvü.
Milorad Dodik | |
---|---|
Bosniya və Herseqovinanın rəyasət heyətinin sədri | |
20 noyabr 2020 – 20 iyul 2021 | |
Əvvəlki | Şefik Cəfəroviç |
Sonrakı | Jelko Komşiç |
20 noyabr 2018 – 20 iyul 2019 | |
Əvvəlki | |
Sonrakı | Jelko Komşiç |
Bosniya və Herseqovinanın rəyasət heyətinin serb üzvü | |
20 noyabr 2018 – h.h | |
Əvvəlki | |
Serb Republikasının Prezidenti | |
15 noyabr 2010 – 19 noyabr 2018 | |
Əvvəlki | |
Sonrakı | Jelka Sviyanoviç |
Serb Republikasının Baş naziri | |
28 fevral 2006 – 15 noyabr 2010 | |
Əvvəlki | |
Sonrakı | Anton Kasipoviç |
19 yanvar 1998 – 12 yanvar 2001 | |
Əvvəlki | Qoyko Klikoviç |
Sonrakı | Mladen İvaniç |
Müstəqil Sosial Demokratlar İttifaqının Prezidenti | |
10 mart 1996 – h.h | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Banya Luka, Bosniya və Herseqovina Sosialist Respublikası, Yuqoslaviya Sosialist Federativ Respublikası (indiki Bosniya və Herseqovina) |
Partiya | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Həyat yoldaşı | Snejana Dodik |
Uşağı | 2 |
Dini | Serb Pravoslav Kilsəsi |
Elmi fəaliyyəti | |
Elm sahəsi | siyasət |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Dodik 1996-cı ildə yarandığı gündən bəri Müstəqil Sosial Demokratlar İttifaqının Prezidenti vəzifəsində çalışır və Bosniya və Herseqovinada serblərin çoxluq təşkil etdiyi ərazi olan Serb Respublikasında bir sıra siyasi vəzifələr tutur. Dodik 1998–2001-ci illərdə və 2006–2010-cu illərdə Serb Republikasının Baş naziri və 2010–2018-ci illərdə Serb Republikasının Prezidenti olub.
MSDİ-ın Prezidenti kimi Dodik öncə 1990-cı illərdə və 2000-ci illərin əvvəllərində Serb Demokrat Partiyasına mülayim və islahatçı alternativi olaraq qəbul edildi. Lakin, o vaxtdan bəri Dodik və MSDİ getdikcə daha çox millətçi və separatçı xətt tutaraq, Bosniya serblərinin öz müqəddəratını təyinetmə hüququndan istifadə etdilər. Onun hakimiyyətdəki dövrü avtoritarizm, Bosniya federal qurumlarının pozulması və Serbiya və Rusiya ilə daha yaxın əlaqələri ilə xarakterizə olunur.
Həyatı
Dodik Banya Lukada anadan olub. Sonradan ibtidai məktəbi oxuduğu Laktaşiyə köçdü. Orada Yuqoslaviya həvəskar liqasının şəhər basketbol komandasında oynadı. 1978-ci ildə Banya Lukada kənd təsərrüfatı liseyini bitirdi, daha sonra Belqrad Universitetinin Siyasi Elmlər Fakültəsinə daxil oldu və 1983-cü ildə oradan məzun oldu.
Milorad Snyejana Dodiklə evlidir və onların iki övladı var. Qardaşı oğlu bosniyalı iş adamı və futbol administratoru Viko Jelkoviçdir.
21 dekabr 2020-ci ildə Dodik ikitərəfli sətəlcəm səbəbiylə xəstəxanaya müraciət etdi, öz açıqlamasına görə COVID-19 xəstəsi ilə təmasda olmadığını bildirdi. Bir gün sonra, 22 dekabr tarixində Bosniya və Herseqovinadakı pandemiya fonuna COVID-19 üçün müsbət test verdiyini təsdiqlədi, 28 dekabr tarixində Dodik sağaldı. 21 aprel 2021-ci ildə ilk dozada Sputnik V COVID-19 peyvəndini qəbul etdi.
İlk siyasi fəaliyyəti
1986–1990-cı illərdə Dodik Laktaşi bələdiyyə məclisinin icra heyətinin sədri idi. 1990-cı ildə Bosniya və Herseqovinadakı ilk çox partiyalı seçkilərdə Yuqoslaviya Reform Qüvvələri Birliyinin namizədi olaraq Bosniya və Herseqovina Sosialist Respublikasının Məclisinə seçildi və liberal islahatçı Ante Markoviçin siyasi şagirdi oldu. Bosniya müharibəsi dövründə Dodik Serb Republikasının Milli Məclisində təmsilçi vəzifəsində çalışıb.
O zaman, Serb Republikası Parlamentində müharibə vaxtı mütləq əksəriyyətə sahib olan Serb Demokrat Partiyasına yeganə siyasi müxalifət olan müstəqil parlament üzvləri qrupunu qurdu. Sədrlik etdiyi komitə Deyton sazişi nəticəsində sülh imzalanandan sonra 1996-cı ildə Müstəqil Sosial Demokratlar Partiyasının əsasını təşkil etməli idi. Dodik MSDİ-in ilk prezidenti seçildi. Partiya daha sonra digər sosial-demokratik partiya ilə birləşərək Dodikin Prezident olduğu Müstəqil Sosial Demokratlar İttifaqını yaratdı.
Serb Respublikasının Baş naziri kimi fəaliyyəti
İlk dövrü
və digər Serb Demokrat Partiyası üzvləri ilə qarşıdurmalarından sonra yeni siyasi partiya olan Serb Milli İttifaqını qurdu. Serb Republikasında erkən seçkilər 1997-ci ildə keçirildi, bundan sonra Plavşiç və SMİ kiçik serb sosialist partiyaları ilə sıx əməkdaşlıq etdi. Partiyası Milli Məclisdə cəmi iki yerə sahib olmasına baxmayaraq, Dodik Serb Respublikası Baş nazirliyinə namizədlik irəli sürdü.
İkinci dövrü
Monteneqronun müstəqilliyini əldə etdiyi 2006-cı il ümumi seçki kampaniyası zamanı Dodik, Serb Republikasının müstəqillik referendumu haqqını istisna etmədiyini söylədi. Seçkilərdə Dodikin MSDİ-ı 46.9%, SDP isə 19.5% səs qazandı. Beynəlxalq ictimaiyyət onu Serb Republikasının demokratik lideri kimi gördü. Dodik serb millətçilərini kənarlaşdırmaq istəyən qərb ölkələrindən dəstək aldı. Baş nazir olduqdan sonra qərb onu dəstəkləməyə davam etdi. Qərb ölkələri Dodikin Baş nazir olaraq qalacağı təqdirdə, Serb Republikasına qərbdən iqtisadi yardım alacağını vəd etdilər. Yüksək nümayəndə və qərb dövlətləri bununla 70 min Xorvat və Bosniya qaçqınının Serb Respublikasına qaytarılmasını reallaşdırmağı təmin etmək istədi.
Söz verdiyi kimi, Dodik seçkiləri qazandıqdan sonra, Serb Respublikası Avropa Birliyindən maddi yardım aldı, bu pul dövlət qulluqçuları və polisi maaşlarına əlavə edildi. 2007-ci il fevral ayının ortalarında Dodik Amerika Birləşmiş Ştatlarına getdi və orada Madlen Olbrayt tərəfindən qəbul edildi. Onu "təmiz nəfəs" olaraq xarakterizə etdi və 3,6 milyon avro təcili yardım edəcəyinə söz verdi. Serb Republikası da həmin ay Böyük Britaniya hökumətindən yardım aldı. Böyük Britaniya Xarici İşlər Naziri Serb Respublikası Milli Məclisi qarşısında Dodik hökumətinin "xalqın həyatını yaxşılaşdırmaq üçün ilk iki həftəsində sələfinin iki ildə etdiyi qədər çox şey etdiyini" söylədi.
Daha sonra Dodik Bosniya və Herseqovinanın ən güclü serb siyasətçisi oldu və ardından qərb onu "həyasız millətçi, Bosniya və Herseqovinanın çoxmillətli barışı üçün ən böyük təhlükə" olaraq qiymətləndirdi. Baş nazir olduqdan sonra Dodik SDP-dan daha milliyətçi oldu. Serb Respublikasında polis islahatı zamanı Dodik özü üçün millətçi profil yaratmağı bacardı. Bu arada Bosniya və Herseqovina rəyasət heyətinin bosniyalı üzvü seçildi. Bosniya müharibəsi dövründə nazir olduğu və Aliya İzzetbeqoviçin yaxın adamı olduğu üçün Silayciç Serb Republikasını soyqırım təşkilatı olaraq tənqid etdi və onun ləğv edilməsinə çağırdı. Ardınca isə Silayciç Bosniya və Herseqovinanın daha da mərkəzləşdirilməsini müdafiə etdi.
5 may 2008-ci il tarixində Dodik və Serbiya Prezidenti Belqradda Serb Parkının açılışını etdilər.
1 iyun 2008-ci il tarixində Zaqrebə səfəri zamanı Dodik Fırtına Əməliyyatının serblərə qarşı həyata keçirilmiş etnik təmizləmə olduğunu bildirdi və bunu "İkinci Dünya Müharibəsindən sonra edilən ən böyük etnik təmizləmə" adlandırdı. Stepan Mesiç Dodiki Xorvatiyadakı narazı serbləri Serb Respublikasında yaşamağa təşviq etdiyinə görə tənqid etdi. Xorvatiya Helsinki Komitəsinin Prezidenti İvo Banats Xorvatiyanın özünü müdafiə etdiyini bildirdi və Dodikin şərhlərini təxribat olaraq tənqid etdi.
12 dekabr 2008-ci ildə Dodik bildirdi ki, müsəlman hakimlərin Serb Republikasındakı işlərə rəhbərlik etməsinə icazə verilməməlidir. Dodik "Müsəlman hakimlərin bizi mühakimə etməsi və qanuni olaraq qurulmuş şikayətləri atması SR üçün qəbuledilməzdir. Biz onların yalnız müsəlman boşnak olduqları və SR-a qarşı mənfi yönləri olduqlarını düşünürük" açıqlamasını verdi. Dodikin şərhləri beynəlxalq qurumlar, ABŞ-nin Sarayevodakı səfirliyi və digər rəsmilər tərəfindən "son dərəcə şovinist" fikir olaraq qınandı.
9 sentyabr 2009-cu ildə Dodik və Serbiya Prezidenti Boris Tadiç Pale şəhərində "Serbiya" adlı məktəbin açılışında iştirak etdilər. Bosniya və Herseqovinanın üçtərəfli sədrliyinin boşnak və xorvat üzvlərinə Tadiçin səfəri ilə bağlı heç bir məlumat verilməmişdir.
27 oktyabr 2009-cu ildə Dodik hərbi cinayətlərdə günahkar bilinən Serb Respublikasının keçmiş Prezidenti Bilyana Plavşiçi götürmək üçün SR hökumət təyyarəsini göndərdi və İsveç həbsxanasından erkən sərbəst buraxıldıqdan sonra onu Belqradda qarşıladı. Dodik bunun onun mənəvi borcu olaraq izah etdi. Bosniya və Herseqovinanın üçtərəfli rəyasət heyətinin xorvat üzvü Jelko Komşiç etiraz olaraq İsveçə planlaşdırılan səfərini ləğv etdi.
2009-cu ilin noyabr ayında Dodik Bosniya və Herseqovina Ali Məhkəməsində beynəlxalq prokurorlara Banya Lukada 110 milyon avro dəyərində dövlət binası kompleksinin maliyyələşdirilməsini və magistral yolun inşasını əks etdirən sənədləri təhvil verməkdən imtina etdi. Dodik məhkəmənin Serb Respublikası üzərində yurisdiksiyasının olmadığını ifadə edərək yüksək nümayəndə köməkçisi Raffi Qriqoryan və beynəlxalq prokurorlara qarşı iddia qaldırdı. Dodik Qriqoryanı Serb Respublikasına qarşı təxribat təşkil etməkdə günahlandırdı və serblərə qarşı qərəzin olduğunu açıqladı.
10 noyabr 2009-cu ildə Dodik Bilyana Plavşiçə Senatda ofis verməyi ciddi şəkildə düşündüyünü açıqladı. O, Plavşiçi və digər keçmiş prezidentləri mükafatlandıracaq olan Respublika Prezidenti haqqında qanunu, ofis, pul təzminatı, məsləhətçi, katib, sürücüsü olan xidməti avtomobil ilə təmin etmək istədiyini planlaşdırdığını açıqladı. Bu fikir Serb Demokrat Partiyasının lideri Mladen Bosiçin Dodiki tənqid etməsi ilə nəticələndi.
19 yanvar 2010-cu ildə vəzifəsindən gedən Xorvatiya Prezidenti Stepan Mesiç Dodikin Serb Respublikasına istiqlal üçün referendum təyin edəcəyi təqdirdə Xorvatiya hərbçilərinin müdaxiləsi ilə qarşılaşacağını bildirdi.
Serb Respublikasınin Prezidenti fəaliyyəti
2010-cu ilin oktyabrında Dodik SR prezident seçkilərində ilk turdaca gəldi və beləliklə Respublikanın 8-ci Prezidenti oldu.
30 noyabr 2010-cu ildə sızan Amerika Birləşmiş Ştatları diplomatik mesajları Dodikin Kosovanın müstəqilliyi üçün Ahtisaari planını dəstəklədiyini aşkar etdi. Sənəd ABŞ Dövlət Departamentinin rəsmisi Deniyel Frid tərəfindən 2007-ci ilin may ayında göndərildi və ardından Dodik "Kosovanın müstəqilliyinin tanınması BMT Təhlükəsizlik Şurasının qərarından sonra baş verə biləcəyini" söylədi. Dodik fikirləri rədd etdi və Daniyel Fridı "yalançı və problem yaradan" adlandırdı.
2011-ci ilin may ayında Dodik iyun ayında keçirilməli olan və hərbi cinayətlər məhkəməsi də daxil olmaqla Bosniya dövlət qurumlarının rədd edilməsini əks etdirən referendum keçirməyi planlaşdırırdı. Bosniya və Herseqovinanın yüksək nümayəndəsi Valentin İntsko referendumun Deyton sazişini potensial olaraq poza biləcəyinə dair xəbərdarlıq etdi. Təklif olunan referenduma münasibətdə gərginlik artdıqdan qısa müddət sonra AB-in Xarici İşlər və Təhlükəsizlik Siyasəti Birliyinin yüksək nümayəndəsi Ketrin Eştonun Banya Lukaya etdiyi rəsmi müraciətdən sonra Serb Respublikası referendumu ləğv etmək qərarına gəldi.
25 oktyabr 2011-ci ildə Dodik Kolumbiya Universitetində "Amerikanın Xarici Siyasətdə Uğur Hekayəsi: Dayton Sazişi, Serb Respublikası və Bosniyanın Avropaya İnteqrasiyası" mövzusunda çıxış etdi. Tədbir Şimali Amerika Bosniya Konqresi, Bosniya və Herseqovina Məsləhət Şurası, Kanada Soyqırım Araşdırma İnstitutu, Bosniya Amerikan Soyqırım İnstitutu və Təhsil Mərkəzi və Beynəlxalq Keçid Ədalət Mərkəzi daxil olmaqla çoxsaylı təşkilatlar tərəfindən etirazla qarşılandı. Çıxış getdiyi zaman etirazlar da yüksəlməyə başladı.
2012-ci ilin oktyabrında Dodik Bosniya və Herseqovinanın vahid silahlı qüvvələrinin ləğv edilməsini təklif etdi. 3 noyabr 2012-ci il tarixində Dodik Serb Respublikası hökumətinin Serb Pravoslav Patriarxı İrineyin Belqraddakı köhnə iqamətgahının təmirinə görə açıqlanmayan məbləğdə yardım edəcəyini bildirdi. İriney "bu, Serbiya xalqı və serb kilsəsinin sərhədlərimizdən kənar birliyini praktik olaraq göstərmək üçün əla bir fürsətdir" şərhini verdi. Serb bloqqerlər bu addımı "ciddi iqtisadi böhran və çətinliklər dövründə həm fikir ayrılığını" olaraq gördülər.
13 noyabr 2012-ci ildə yüksək bümayəndə Valentin İntsko BMT Təhlükəsizlik Şurasına verdiyi hesabatda Dodiki "dövlətin dağılmasına çalışan" adlandırdı. Daha sonra, o, hesabatına "Bosniya və Herseqovina Silahlı Qüvvələrinin dağılmasına bir tərəfli məcbur edəcək şərtlər yaratmağa çalışan Serb Republikası Milli Məclisidir" ifadəsini də əlavə etdi. Rusiyanın Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı nümayəndəsi Vitali Çurkin Dodiki müdafiə etdi və gərginlikdə bosniyalıları günahlandırdı.
2012-ci ilin noyabr ayında Almaniyanın dövlət ittihamı Dodik və oğlunu "Hypo Alpe Adria Bank"-la əlaqəli korrupsiya işinə cəlb etdi. İstintaq "sənədlərin, maliyyə və iş hesabatlarının saxtalaşdırılması və saxtakarlıq daxil olmaqla bir neçə cinayət əməli" ilə əlaqədar idi. Bosniya və Herseqovinanın məhkəmə sistemi şikayət verildikdən sonra işi araşdırdı, lakin siyasi təzyiqlərdən qısa müddət sonra iş ləğv edildi. Xorvat jurnalist Domaqoy Marqetiçin dediyinə görə, Dodik ona "Hypo Group Alpe Adria Bank"-la əlaqəli məqaləsini yaymaması müqabilində rüşvət təklifi etmişdi. 26 noyabr 2012-ci il tarixində Bosniya və Herseqovinanın yüksək nümayəndəsi Valentin İntsko Serb Respublikasının Prezidenti Milorad Dodik və ailəsinə qarşı Almaniyada və Avstriyada istintaqım olmadığını təsdiqlədi.
1 yanvar 2017-ci il tarixində ABŞ Xəzinədarlıq İdarəsinin Xarici Səhmlərə Nəzarət Ofisi 13304 saylı İcraedici Sərəncamına əsasən Bosniya və Herseqovina Konstitusiya Məhkəməsinə qarşı çıxdığına görə Dodikə qarşı sanksiyalar tətbiq etdi. XSNO direktoru vəzifəsini icra edən Con Smit "Deyton sazişinə maneə törətməklə Milorad Dodik Bosniya və Herseqovinanın suverenliyi və ərazi bütövlüyü üçün əhəmiyyətli bir təhlükə yaradır" fikrini bildirərək Dodikə qarşı olan sanksiyaları dəstəklədi.
Bosniya və Herseqovina rəyasət heyətinin serb üzvü fəaliyyəti
7 oktyabr 2018-ci il tarixində keçirilmiş 2018-ci il ümumi seçkilərində Dodik Bosniya və Herseqovina rəyasət heyətinin serb üzvü Mladen İvaniçin qovulmasından sonra serbləri təmsil prezident seçildi. Prezidentliyinin ilk ayında Dodik yalnız Bosniya və Herseqovinanın quruluşlarından biri olan Serb Respublikası bayrağı altında ölkənin boşnak lideri Şefik Cəfəroviç ilə görüşəcəyini bildirdi, edilən təsirlərdən sonra o, ölkənin vahid bayrağı altında boşnak liderlə görüşə razılıq verdi.
28 yanvar 2021-ci ildə Bosniya seçki komissiyası Dodiki Bosniya və Herseqovina Prokurorluğuna millətlər arasında nifrət yaydığı üçün çağırıldı. Seçki komissiyası üzvü Vanya Byelitsa-Prutinanın Dodiki partiyasının qalib gəldiyi Doboy və şəhərlərində 2020 seçki pozuntuları səbəbindən keçirilmiş bələdiyyə seçkilərinin təkrar edilməsinə qərar verdiyi üçün şifahi şəkildə tənbeh etdi.
2 mart 2021-ci ildə Serbiya Prezidenti Aleksandr Vuçiç Sarayevoya gələrək Dodik və digər rəyasət heyəti üzvləri Cəfəroviç və Komşiç ilə görüşdü, ardınca COVID-19 pandemiyası üçün 10.000 doza AstraZeneca COVID-19 peyvəndini Serbiya dövləti adından Bosniya və Herseqovinaya hədiyyə etdi. Üç gün sonra, 5 martda Sloveniya Prezidenti Borut Pahor da Sarayevoya gələrək Dodik, Cəfəroviç ve Komşiç ilə görüşdü, o da öz növbəsində Sloveniya dövləti adından pandemiya ilə mübarizədə 4.800 AstraZeneca COVID-19 vaksini Bosniya və Herseqovinaya bağışladı.
Xarici siyasəti
16 mart 2021-ci ildə Dodik, Cəfəroviç və Komşiç Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanla görüşmək üçün Türkiyəyə dövlət səfərinə getdilər. Ərdoğan Bosniya və Herseqovinaya COVID-19 pandemiyası ilə mübarizədə 30.000 COVID-19 vaksini bağışladı. Görüşdə Bosniya və Herseqovina ilə Türkiyə sürücülük vəsiqələrinin qarşılıqlı tanınması və mübadiləsi, həmçinin Bosniya və Herseqovinanın paytaxtı Sarayevodan Serbiyanın paytaxtı Belqrada gedən avtomobil yolunun inşasına işarə edən infrastruktur və inşaat layihələrində əməkdaşlıq müqaviləsi imzalamaq barədə razılığa gəldilər. Müqaviləni Rabitə və Nəqliyyat Naziri Voyin Mitroviç təsdiq etdi.
Siyasi baxışları
Tuzla və Markale ilə bağlı fikirləri
2009-cu ildə Dodik Tuzla qətliamının yalan olduğunu, Sarayevodakı Markale qətliamının isə sübuta əsassız ittiham olduğunu söylədi. Tuzla bələdiyyəsi bu ifadələrə görə Dodikə qarşı ittiham irəli sürdü. Sarayevo şəhəri, Dodikə səlahiyyətlərindən sui-istifadə və etnik, irqi və dini ədavəti təhrik etmək ittihamı ilə cinayət işi qaldırdı.
Yüksək Nümayəndəlik Ofisi Dodikin törədilən müharibə cinayətlərini rədd etdiyini və "bu cür saxta faktların yüksək vəzifəli məmur tərəfindən söyləndiyi zaman, onun Deyton sülh sazişini qəti şəkildə pozduğunu, eyni zamanda ilə əməkdaşlığını şübhə altına aldığını" deyərək, işində məsuliyyətsizlik və yalançılıq nümayiş etdirərək, ona qarşı olan etimadı doğrultmadığını bildirdi.
Soyqırım və Srebrenitsa qətliamını inkar etməsi
Dodik Srebrenitsa qətliamını "uydurma mif" olaraq xarakterizə etdi.
O, 2010-cu ilin aprelində Belqrad qəzeti "Veçernye novosti"-ə verdiyi müsahibəsində "bu hadisəni soyqırım kimi qəbul etməyi qəbul edə bilməyəcəyik və qəbul etməyəcəyik" şərhini verdi və qətlin miqyasını etiraf edən 2004-cü il serb hesabatından imtina etdi. Əsassız olaraq, qurban sayının hesabatda qəbul edilmiş 7.000 deyil, 3.500 olduğunu iddia edərək, siyahıda olan 500 qurbanın sağ olduğunu və Potoçaridəki Srebrenitsa Soyqırımı Memorialında dəfn olunan 250 nəfərdən çox insanın fərqli yerlərdə vəfat etdiyini açıqladı. Elə həmin ay, 10 aprel 2010-cu ildə Dodik 2004-cü il hesabatında ölü sayının şişirdildiyini və hesabatın keçmiş sülh elçisi tərəfindən idarə olunduğunu deyərək yenidən nəzərdən keçirilməli olduğunu açıqladı. Yüksək Nümayəndə Aparatı cavabında bildirdi: "Serb Republikası hökuməti sağ qalanlara mənəvi sıxıntı vermək, boşnak və xorvatlara etdiyi işgəncəni və ictimai imicini alçaltmaqdansa, prosesə yenidən baxmalı və özünü faktlarla təsdiq etmiş soyqırımı tanımalıdır" şərhini verdi.
12 iyul 2010-cu ildə Srebrenitsa qırğınının 15-ci ildönümündə Dodik ərazidə baş verən qətliamı qəbul etdiyini, lakin Srebrenitsada yaşananları KYBCM və Beynəlxalq Məhkəmənin nəticələrindən aslı olmayaraq, soyqırımı qəbul etmədiyini bildirdi. Ədalət Məhkəməsi "soyqırım baş verərsə, bu bölgədəki qadınların, uşaqların və yaşlıların kütləvi şəkildə öldürüldüyü serb xalqına qarşı törədilərdi" şərhini ifadə edərək, Bosniyanın şərqinə işarə etdi. 2010-cu ilin dekabrında Dodik Srebrenitsa qətliamını soyqırım adlandırdığı üçün 55 ölkənin beynəlxalq birlik olan Sülh İcra Şurasını qınadı.
Qətliamı inkar edən digər ölkələr bir sıra qurum tərəfindən dəstəklənən müxtəlif iddialardan istifadə etdi, məsələn, 1993 Kravitsa hücumu və serblərə qarşı irəli sürülən digər müsəlman boşnak cinayətləri üçün intiqam alması və s.
2017-ci ildə Dodik Srebrenitsa soyqırımı və Sarayevo mühasirəsinin Serb Respublikası məktəblərində tədris edilməsini qadağan edən qanunvericilik təqdim edərək dedi: "Serblərin soyqırımı törətməsi və Sarayevonu mühasirədə saxladığını söyləyən dərsliklərdən burada istifadə etmək mümkün deyil".
14 avqust 2018-ci ildə Milorad Dodikin 2010-cu il cəhdindən sonra yenidən başlatdığı 2004-cü il Serb Respublikası hesabatını rədd etdi, Srebrenitsa hadisələri və 1995-ci ildə Sarayevonun mühasirəyə alındığınını araşdırmaq üçün yeni bir komissiyanın işə baxmasını təklif etdi. Bu addım dərhal beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən tənqid edildi. Humanitar Hüquq Mərkəzi 31 yüksək səviyyəli şəxsin imzası ilə bunu "Serb Respublikasında Dodik hökuməti tərəfindən on ildən artıq soyqırım inkarının və tarixi revizionizmin zirvəsi" olaraq xarakterizə etdi. Amerika Birləşmiş Ştatları Dövlət Departamenti bu hərəkəti tənqid etdiklərini yaydığı bildirişlə təsdiq etdi və bunu "Srebrenitsa haqqında hesabatı rədd etmək və ya dəyişdirmək cəhdləri keçmiş müharibə həqiqətlərini yenidən nəzərdən keçirmək, tarixi inkar etmək və faciəni siyasiləşdirmək üçün daha geniş səylərin bir hissəsi" kimi təsvir etdi.
Radovan Karaciç
2016-cı ilin mart ayında müharibə dövründə serb lideri olmuş Radovan Karaciçin adına tələbə yataqxanasının açılışında iştirak etdi. Hadisə Karaciçin keçmiş Yuqoslaviya üzrə Beynəlxalq Cinayət Tribunalı tərəfindən hərbi cinayətlərə görə məhkum edilməsindən cəmi bir neçə gün öncə baş verdi.
2020-ci ilin dekabrında Dodik Karaciçin qızı Sonya Karaciç-Yoviçeviç və yüksək nümayəndə Valentin İntskonun tələbi ilə yataqxananı onun şərəfinə adlandırmaqdan imtina etdi.
Nişanları
- Serb Republikası ordeni
- Müqəddəs İsanın qəbrinin mühafizəkarları xaçı
- Böyük Pyotr ordeni
- Nemanyiç sülaləsi ordeni
- Müqəddəs Sava ordeni
- Müqəddəs Simon ordeni
- Müqəddəs Nikolay ordeni
- Pravoslav Xristian Millətlərin Birliyi mükafatı
Digər mükafatları
Həmçinin bax
İstinadlar
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Milorad Dodik // Munzinger Personen (alm.).
- "Arxivlənmiş surət". 2023-07-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- . 2016-03-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-09-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2012-03-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-07-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-07-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-07-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-07-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-01-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2012-10-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- . 2012-11-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-04-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-03-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2012-10-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2012-10-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- . 2011-01-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- . 2011-02-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-04-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- . 2011-12-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- . 2013-03-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- . 2013-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2020-11-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-03-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-03-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-06-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- . 2011-07-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-07-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- . 2015-03-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-08-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-07-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-03-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-06-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- . 2009-01-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-08-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-10-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- . 2021-02-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2015-09-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-02-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-02-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-07-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-07-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Milorad Dodik bosn Milorad Dodik xorv Milorad Dodik serb Milorad Dodik 12 mart 1959 Laktasi d Bosniya ve Herseqovina Sosialist Respublikasi Yuqoslaviya SFR Bosniya ve Herseqovina reyaset heyetinin hazirki serb uzvu Milorad Dodikbosn Milorad Dodik xorv Milorad Dodik serb Milorad DodikBosniya ve Herseqovinanin reyaset heyetinin sedri20 noyabr 2020 20 iyul 2021EvvelkiSefik CeferovicSonrakiJelko Komsic20 noyabr 2018 20 iyul 2019EvvelkiSonrakiJelko KomsicBosniya ve Herseqovinanin reyaset heyetinin serb uzvu20 noyabr 2018 h hEvvelkiSerb Republikasinin Prezidenti15 noyabr 2010 19 noyabr 2018EvvelkiSonrakiJelka SviyanovicSerb Republikasinin Bas naziri28 fevral 2006 15 noyabr 2010EvvelkiSonrakiAnton Kasipovic19 yanvar 1998 12 yanvar 2001EvvelkiQoyko KlikovicSonrakiMladen IvanicMusteqil Sosial Demokratlar Ittifaqinin Prezidenti10 mart 1996 h hSexsi melumatlarDogum tarixi 12 mart 1959 65 yas Dogum yeri Banya Luka Bosniya ve Herseqovina Sosialist Respublikasi Yuqoslaviya Sosialist Federativ Respublikasi indiki Bosniya ve Herseqovina Partiya Yuqoslaviya kommunistler ittifaqiTehsili Belqrad UniversitetiFealiyyeti siyasetciHeyat yoldasi Snejana DodikUsagi 2Dini Serb Pravoslav KilsesiElmi fealiyyetiElm sahesi siyaset Vikianbarda elaqeli mediafayllar Dodik 1996 ci ilde yarandigi gunden beri Musteqil Sosial Demokratlar Ittifaqinin Prezidenti vezifesinde calisir ve Bosniya ve Herseqovinada serblerin coxluq teskil etdiyi erazi olan Serb Respublikasinda bir sira siyasi vezifeler tutur Dodik 1998 2001 ci illerde ve 2006 2010 cu illerde Serb Republikasinin Bas naziri ve 2010 2018 ci illerde Serb Republikasinin Prezidenti olub MSDI in Prezidenti kimi Dodik once 1990 ci illerde ve 2000 ci illerin evvellerinde Serb Demokrat Partiyasina mulayim ve islahatci alternativi olaraq qebul edildi Lakin o vaxtdan beri Dodik ve MSDI getdikce daha cox milletci ve separatci xett tutaraq Bosniya serblerinin oz muqedderatini teyinetme huququndan istifade etdiler Onun hakimiyyetdeki dovru avtoritarizm Bosniya federal qurumlarinin pozulmasi ve Serbiya ve Rusiya ile daha yaxin elaqeleri ile xarakterize olunur HeyatiDodik Banya Lukada anadan olub Sonradan ibtidai mektebi oxudugu Laktasiye kocdu Orada Yuqoslaviya heveskar liqasinin seher basketbol komandasinda oynadi 1978 ci ilde Banya Lukada kend teserrufati liseyini bitirdi daha sonra Belqrad Universitetinin Siyasi Elmler Fakultesine daxil oldu ve 1983 cu ilde oradan mezun oldu Milorad Snyejana Dodikle evlidir ve onlarin iki ovladi var Qardasi oglu bosniyali is adami ve futbol administratoru Viko Jelkovicdir 21 dekabr 2020 ci ilde Dodik ikiterefli setelcem sebebiyle xestexanaya muraciet etdi oz aciqlamasina gore COVID 19 xestesi ile temasda olmadigini bildirdi Bir gun sonra 22 dekabr tarixinde Bosniya ve Herseqovinadaki pandemiya fonuna COVID 19 ucun musbet test verdiyini tesdiqledi 28 dekabr tarixinde Dodik sagaldi 21 aprel 2021 ci ilde ilk dozada Sputnik V COVID 19 peyvendini qebul etdi Ilk siyasi fealiyyeti1986 1990 ci illerde Dodik Laktasi belediyye meclisinin icra heyetinin sedri idi 1990 ci ilde Bosniya ve Herseqovinadaki ilk cox partiyali seckilerde Yuqoslaviya Reform Quvveleri Birliyinin namizedi olaraq Bosniya ve Herseqovina Sosialist Respublikasinin Meclisine secildi ve liberal islahatci Ante Markovicin siyasi sagirdi oldu Bosniya muharibesi dovrunde Dodik Serb Republikasinin Milli Meclisinde temsilci vezifesinde calisib O zaman Serb Republikasi Parlamentinde muharibe vaxti mutleq ekseriyyete sahib olan Serb Demokrat Partiyasina yegane siyasi muxalifet olan musteqil parlament uzvleri qrupunu qurdu Sedrlik etdiyi komite Deyton sazisi neticesinde sulh imzalanandan sonra 1996 ci ilde Musteqil Sosial Demokratlar Partiyasinin esasini teskil etmeli idi Dodik MSDI in ilk prezidenti secildi Partiya daha sonra diger sosial demokratik partiya ile birleserek Dodikin Prezident oldugu Musteqil Sosial Demokratlar Ittifaqini yaratdi Serb Respublikasinin Bas naziri kimi fealiyyetiIlk dovru ve diger Serb Demokrat Partiyasi uzvleri ile qarsidurmalarindan sonra yeni siyasi partiya olan Serb Milli Ittifaqini qurdu Serb Republikasinda erken seckiler 1997 ci ilde kecirildi bundan sonra Plavsic ve SMI kicik serb sosialist partiyalari ile six emekdasliq etdi Partiyasi Milli Meclisde cemi iki yere sahib olmasina baxmayaraq Dodik Serb Respublikasi Bas nazirliyine namizedlik ireli surdu Ikinci dovru Monteneqronun musteqilliyini elde etdiyi 2006 ci il umumi secki kampaniyasi zamani Dodik Serb Republikasinin musteqillik referendumu haqqini istisna etmediyini soyledi Seckilerde Dodikin MSDI i 46 9 SDP ise 19 5 ses qazandi Beynelxalq ictimaiyyet onu Serb Republikasinin demokratik lideri kimi gordu Dodik serb milletcilerini kenarlasdirmaq isteyen qerb olkelerinden destek aldi Bas nazir olduqdan sonra qerb onu desteklemeye davam etdi Qerb olkeleri Dodikin Bas nazir olaraq qalacagi teqdirde Serb Republikasina qerbden iqtisadi yardim alacagini ved etdiler Yuksek numayende ve qerb dovletleri bununla 70 min Xorvat ve Bosniya qacqininin Serb Respublikasina qaytarilmasini reallasdirmagi temin etmek istedi Soz verdiyi kimi Dodik seckileri qazandiqdan sonra Serb Respublikasi Avropa Birliyinden maddi yardim aldi bu pul dovlet qulluqculari ve polisi maaslarina elave edildi 2007 ci il fevral ayinin ortalarinda Dodik Amerika Birlesmis Statlarina getdi ve orada Madlen Olbrayt terefinden qebul edildi Onu temiz nefes olaraq xarakterize etdi ve 3 6 milyon avro tecili yardim edeceyine soz verdi Serb Republikasi da hemin ay Boyuk Britaniya hokumetinden yardim aldi Boyuk Britaniya Xarici Isler Naziri Serb Respublikasi Milli Meclisi qarsisinda Dodik hokumetinin xalqin heyatini yaxsilasdirmaq ucun ilk iki heftesinde selefinin iki ilde etdiyi qeder cox sey etdiyini soyledi Daha sonra Dodik Bosniya ve Herseqovinanin en guclu serb siyasetcisi oldu ve ardindan qerb onu heyasiz milletci Bosniya ve Herseqovinanin coxmilletli barisi ucun en boyuk tehluke olaraq qiymetlendirdi Bas nazir olduqdan sonra Dodik SDP dan daha milliyetci oldu Serb Respublikasinda polis islahati zamani Dodik ozu ucun milletci profil yaratmagi bacardi Bu arada Bosniya ve Herseqovina reyaset heyetinin bosniyali uzvu secildi Bosniya muharibesi dovrunde nazir oldugu ve Aliya Izzetbeqovicin yaxin adami oldugu ucun Silaycic Serb Republikasini soyqirim teskilati olaraq tenqid etdi ve onun legv edilmesine cagirdi Ardinca ise Silaycic Bosniya ve Herseqovinanin daha da merkezlesdirilmesini mudafie etdi 5 may 2008 ci il tarixinde Dodik ve Serbiya Prezidenti Belqradda Serb Parkinin acilisini etdiler 1 iyun 2008 ci il tarixinde Zaqrebe seferi zamani Dodik Firtina Emeliyyatinin serblere qarsi heyata kecirilmis etnik temizleme oldugunu bildirdi ve bunu Ikinci Dunya Muharibesinden sonra edilen en boyuk etnik temizleme adlandirdi Stepan Mesic Dodiki Xorvatiyadaki narazi serbleri Serb Respublikasinda yasamaga tesviq etdiyine gore tenqid etdi Xorvatiya Helsinki Komitesinin Prezidenti Ivo Banats Xorvatiyanin ozunu mudafie etdiyini bildirdi ve Dodikin serhlerini texribat olaraq tenqid etdi 12 dekabr 2008 ci ilde Dodik bildirdi ki muselman hakimlerin Serb Republikasindaki islere rehberlik etmesine icaze verilmemelidir Dodik Muselman hakimlerin bizi muhakime etmesi ve qanuni olaraq qurulmus sikayetleri atmasi SR ucun qebuledilmezdir Biz onlarin yalniz muselman bosnak olduqlari ve SR a qarsi menfi yonleri olduqlarini dusunuruk aciqlamasini verdi Dodikin serhleri beynelxalq qurumlar ABS nin Sarayevodaki sefirliyi ve diger resmiler terefinden son derece sovinist fikir olaraq qinandi 9 sentyabr 2009 cu ilde Dodik ve Serbiya Prezidenti Boris Tadic Pale seherinde Serbiya adli mektebin acilisinda istirak etdiler Bosniya ve Herseqovinanin ucterefli sedrliyinin bosnak ve xorvat uzvlerine Tadicin seferi ile bagli hec bir melumat verilmemisdir 27 oktyabr 2009 cu ilde Dodik herbi cinayetlerde gunahkar bilinen Serb Respublikasinin kecmis Prezidenti Bilyana Plavsici goturmek ucun SR hokumet teyyaresini gonderdi ve Isvec hebsxanasindan erken serbest buraxildiqdan sonra onu Belqradda qarsiladi Dodik bunun onun menevi borcu olaraq izah etdi Bosniya ve Herseqovinanin ucterefli reyaset heyetinin xorvat uzvu Jelko Komsic etiraz olaraq Isvece planlasdirilan seferini legv etdi 2009 cu ilin noyabr ayinda Dodik Bosniya ve Herseqovina Ali Mehkemesinde beynelxalq prokurorlara Banya Lukada 110 milyon avro deyerinde dovlet binasi kompleksinin maliyyelesdirilmesini ve magistral yolun insasini eks etdiren senedleri tehvil vermekden imtina etdi Dodik mehkemenin Serb Respublikasi uzerinde yurisdiksiyasinin olmadigini ifade ederek yuksek numayende komekcisi Raffi Qriqoryan ve beynelxalq prokurorlara qarsi iddia qaldirdi Dodik Qriqoryani Serb Respublikasina qarsi texribat teskil etmekde gunahlandirdi ve serblere qarsi qerezin oldugunu aciqladi 10 noyabr 2009 cu ilde Dodik Bilyana Plavsice Senatda ofis vermeyi ciddi sekilde dusunduyunu aciqladi O Plavsici ve diger kecmis prezidentleri mukafatlandiracaq olan Respublika Prezidenti haqqinda qanunu ofis pul tezminati meslehetci katib surucusu olan xidmeti avtomobil ile temin etmek istediyini planlasdirdigini aciqladi Bu fikir Serb Demokrat Partiyasinin lideri Mladen Bosicin Dodiki tenqid etmesi ile neticelendi 19 yanvar 2010 cu ilde vezifesinden geden Xorvatiya Prezidenti Stepan Mesic Dodikin Serb Respublikasina istiqlal ucun referendum teyin edeceyi teqdirde Xorvatiya herbcilerinin mudaxilesi ile qarsilasacagini bildirdi Serb Respublikasinin Prezidenti fealiyyeti2010 cu ilin oktyabrinda Dodik SR prezident seckilerinde ilk turdaca geldi ve belelikle Respublikanin 8 ci Prezidenti oldu 30 noyabr 2010 cu ilde sizan Amerika Birlesmis Statlari diplomatik mesajlari Dodikin Kosovanin musteqilliyi ucun Ahtisaari planini desteklediyini askar etdi Sened ABS Dovlet Departamentinin resmisi Deniyel Frid terefinden 2007 ci ilin may ayinda gonderildi ve ardindan Dodik Kosovanin musteqilliyinin taninmasi BMT Tehlukesizlik Surasinin qerarindan sonra bas vere bileceyini soyledi Dodik fikirleri redd etdi ve Daniyel Fridi yalanci ve problem yaradan adlandirdi 2011 ci ilin may ayinda Dodik iyun ayinda kecirilmeli olan ve herbi cinayetler mehkemesi de daxil olmaqla Bosniya dovlet qurumlarinin redd edilmesini eks etdiren referendum kecirmeyi planlasdirirdi Bosniya ve Herseqovinanin yuksek numayendesi Valentin Intsko referendumun Deyton sazisini potensial olaraq poza bileceyine dair xeberdarliq etdi Teklif olunan referenduma munasibetde gerginlik artdiqdan qisa muddet sonra AB in Xarici Isler ve Tehlukesizlik Siyaseti Birliyinin yuksek numayendesi Ketrin Estonun Banya Lukaya etdiyi resmi muracietden sonra Serb Respublikasi referendumu legv etmek qerarina geldi 25 oktyabr 2011 ci ilde Dodik Kolumbiya Universitetinde Amerikanin Xarici Siyasetde Ugur Hekayesi Dayton Sazisi Serb Respublikasi ve Bosniyanin Avropaya Inteqrasiyasi movzusunda cixis etdi Tedbir Simali Amerika Bosniya Konqresi Bosniya ve Herseqovina Meslehet Surasi Kanada Soyqirim Arasdirma Institutu Bosniya Amerikan Soyqirim Institutu ve Tehsil Merkezi ve Beynelxalq Kecid Edalet Merkezi daxil olmaqla coxsayli teskilatlar terefinden etirazla qarsilandi Cixis getdiyi zaman etirazlar da yukselmeye basladi 2012 ci ilin oktyabrinda Dodik Bosniya ve Herseqovinanin vahid silahli quvvelerinin legv edilmesini teklif etdi 3 noyabr 2012 ci il tarixinde Dodik Serb Respublikasi hokumetinin Serb Pravoslav Patriarxi Irineyin Belqraddaki kohne iqametgahinin temirine gore aciqlanmayan meblegde yardim edeceyini bildirdi Iriney bu Serbiya xalqi ve serb kilsesinin serhedlerimizden kenar birliyini praktik olaraq gostermek ucun ela bir fursetdir serhini verdi Serb bloqqerler bu addimi ciddi iqtisadi bohran ve cetinlikler dovrunde hem fikir ayriligini olaraq gorduler 13 noyabr 2012 ci ilde yuksek bumayende Valentin Intsko BMT Tehlukesizlik Surasina verdiyi hesabatda Dodiki dovletin dagilmasina calisan adlandirdi Daha sonra o hesabatina Bosniya ve Herseqovina Silahli Quvvelerinin dagilmasina bir terefli mecbur edecek sertler yaratmaga calisan Serb Republikasi Milli Meclisidir ifadesini de elave etdi Rusiyanin Birlesmis Milletler Teskilatindaki numayendesi Vitali Curkin Dodiki mudafie etdi ve gerginlikde bosniyalilari gunahlandirdi 2012 ci ilin noyabr ayinda Almaniyanin dovlet ittihami Dodik ve oglunu Hypo Alpe Adria Bank la elaqeli korrupsiya isine celb etdi Istintaq senedlerin maliyye ve is hesabatlarinin saxtalasdirilmasi ve saxtakarliq daxil olmaqla bir nece cinayet emeli ile elaqedar idi Bosniya ve Herseqovinanin mehkeme sistemi sikayet verildikden sonra isi arasdirdi lakin siyasi tezyiqlerden qisa muddet sonra is legv edildi Xorvat jurnalist Domaqoy Marqeticin dediyine gore Dodik ona Hypo Group Alpe Adria Bank la elaqeli meqalesini yaymamasi muqabilinde rusvet teklifi etmisdi 26 noyabr 2012 ci il tarixinde Bosniya ve Herseqovinanin yuksek numayendesi Valentin Intsko Serb Respublikasinin Prezidenti Milorad Dodik ve ailesine qarsi Almaniyada ve Avstriyada istintaqim olmadigini tesdiqledi 1 yanvar 2017 ci il tarixinde ABS Xezinedarliq Idaresinin Xarici Sehmlere Nezaret Ofisi 13304 sayli Icraedici Serencamina esasen Bosniya ve Herseqovina Konstitusiya Mehkemesine qarsi cixdigina gore Dodike qarsi sanksiyalar tetbiq etdi XSNO direktoru vezifesini icra eden Con Smit Deyton sazisine manee toretmekle Milorad Dodik Bosniya ve Herseqovinanin suverenliyi ve erazi butovluyu ucun ehemiyyetli bir tehluke yaradir fikrini bildirerek Dodike qarsi olan sanksiyalari destekledi Bosniya ve Herseqovina reyaset heyetinin serb uzvu fealiyyeti7 oktyabr 2018 ci il tarixinde kecirilmis 2018 ci il umumi seckilerinde Dodik Bosniya ve Herseqovina reyaset heyetinin serb uzvu Mladen Ivanicin qovulmasindan sonra serbleri temsil prezident secildi Prezidentliyinin ilk ayinda Dodik yalniz Bosniya ve Herseqovinanin quruluslarindan biri olan Serb Respublikasi bayragi altinda olkenin bosnak lideri Sefik Ceferovic ile goruseceyini bildirdi edilen tesirlerden sonra o olkenin vahid bayragi altinda bosnak liderle goruse raziliq verdi 28 yanvar 2021 ci ilde Bosniya secki komissiyasi Dodiki Bosniya ve Herseqovina Prokurorluguna milletler arasinda nifret yaydigi ucun cagirildi Secki komissiyasi uzvu Vanya Byelitsa Prutinanin Dodiki partiyasinin qalib geldiyi Doboy ve seherlerinde 2020 secki pozuntulari sebebinden kecirilmis belediyye seckilerinin tekrar edilmesine qerar verdiyi ucun sifahi sekilde tenbeh etdi 2 mart 2021 ci ilde Serbiya Prezidenti Aleksandr Vucic Sarayevoya gelerek Dodik ve diger reyaset heyeti uzvleri Ceferovic ve Komsic ile gorusdu ardinca COVID 19 pandemiyasi ucun 10 000 doza AstraZeneca COVID 19 peyvendini Serbiya dovleti adindan Bosniya ve Herseqovinaya hediyye etdi Uc gun sonra 5 martda Sloveniya Prezidenti Borut Pahor da Sarayevoya gelerek Dodik Ceferovic ve Komsic ile gorusdu o da oz novbesinde Sloveniya dovleti adindan pandemiya ile mubarizede 4 800 AstraZeneca COVID 19 vaksini Bosniya ve Herseqovinaya bagisladi Xarici siyaseti Dodik 18 ci Qosulmama Hereketi Sammitinde Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ilham Eliyev ile 25 oktyabr 2019 16 mart 2021 ci ilde Dodik Ceferovic ve Komsic Turkiye Prezidenti Receb Tayyib Erdoganla gorusmek ucun Turkiyeye dovlet seferine getdiler Erdogan Bosniya ve Herseqovinaya COVID 19 pandemiyasi ile mubarizede 30 000 COVID 19 vaksini bagisladi Gorusde Bosniya ve Herseqovina ile Turkiye suruculuk vesiqelerinin qarsiliqli taninmasi ve mubadilesi hemcinin Bosniya ve Herseqovinanin paytaxti Sarayevodan Serbiyanin paytaxti Belqrada geden avtomobil yolunun insasina isare eden infrastruktur ve insaat layihelerinde emekdasliq muqavilesi imzalamaq barede raziliga geldiler Muqavileni Rabite ve Neqliyyat Naziri Voyin Mitrovic tesdiq etdi Siyasi baxislariTuzla ve Markale ile bagli fikirleri 2009 cu ilde Dodik Tuzla qetliaminin yalan oldugunu Sarayevodaki Markale qetliaminin ise subuta esassiz ittiham oldugunu soyledi Tuzla belediyyesi bu ifadelere gore Dodike qarsi ittiham ireli surdu Sarayevo seheri Dodike selahiyyetlerinden sui istifade ve etnik irqi ve dini edaveti tehrik etmek ittihami ile cinayet isi qaldirdi Yuksek Numayendelik Ofisi Dodikin toredilen muharibe cinayetlerini redd etdiyini ve bu cur saxta faktlarin yuksek vezifeli memur terefinden soylendiyi zaman onun Deyton sulh sazisini qeti sekilde pozdugunu eyni zamanda ile emekdasligini subhe altina aldigini deyerek isinde mesuliyyetsizlik ve yalanciliq numayis etdirerek ona qarsi olan etimadi dogrultmadigini bildirdi Soyqirim ve Srebrenitsa qetliamini inkar etmesi Dodik Srebrenitsa qetliamini uydurma mif olaraq xarakterize etdi O 2010 cu ilin aprelinde Belqrad qezeti Vecernye novosti e verdiyi musahibesinde bu hadiseni soyqirim kimi qebul etmeyi qebul ede bilmeyeceyik ve qebul etmeyeceyik serhini verdi ve qetlin miqyasini etiraf eden 2004 cu il serb hesabatindan imtina etdi Esassiz olaraq qurban sayinin hesabatda qebul edilmis 7 000 deyil 3 500 oldugunu iddia ederek siyahida olan 500 qurbanin sag oldugunu ve Potocarideki Srebrenitsa Soyqirimi Memorialinda defn olunan 250 neferden cox insanin ferqli yerlerde vefat etdiyini aciqladi Ele hemin ay 10 aprel 2010 cu ilde Dodik 2004 cu il hesabatinda olu sayinin sisirdildiyini ve hesabatin kecmis sulh elcisi terefinden idare olundugunu deyerek yeniden nezerden kecirilmeli oldugunu aciqladi Yuksek Numayende Aparati cavabinda bildirdi Serb Republikasi hokumeti sag qalanlara menevi sixinti vermek bosnak ve xorvatlara etdiyi isgenceni ve ictimai imicini alcaltmaqdansa prosese yeniden baxmali ve ozunu faktlarla tesdiq etmis soyqirimi tanimalidir serhini verdi 12 iyul 2010 cu ilde Srebrenitsa qirgininin 15 ci ildonumunde Dodik erazide bas veren qetliami qebul etdiyini lakin Srebrenitsada yasananlari KYBCM ve Beynelxalq Mehkemenin neticelerinden asli olmayaraq soyqirimi qebul etmediyini bildirdi Edalet Mehkemesi soyqirim bas vererse bu bolgedeki qadinlarin usaqlarin ve yaslilarin kutlevi sekilde oldurulduyu serb xalqina qarsi toredilerdi serhini ifade ederek Bosniyanin serqine isare etdi 2010 cu ilin dekabrinda Dodik Srebrenitsa qetliamini soyqirim adlandirdigi ucun 55 olkenin beynelxalq birlik olan Sulh Icra Surasini qinadi Qetliami inkar eden diger olkeler bir sira qurum terefinden desteklenen muxtelif iddialardan istifade etdi meselen 1993 Kravitsa hucumu ve serblere qarsi ireli surulen diger muselman bosnak cinayetleri ucun intiqam almasi ve s 2017 ci ilde Dodik Srebrenitsa soyqirimi ve Sarayevo muhasiresinin Serb Respublikasi mekteblerinde tedris edilmesini qadagan eden qanunvericilik teqdim ederek dedi Serblerin soyqirimi toretmesi ve Sarayevonu muhasirede saxladigini soyleyen dersliklerden burada istifade etmek mumkun deyil 14 avqust 2018 ci ilde Milorad Dodikin 2010 cu il cehdinden sonra yeniden baslatdigi 2004 cu il Serb Respublikasi hesabatini redd etdi Srebrenitsa hadiseleri ve 1995 ci ilde Sarayevonun muhasireye alindiginini arasdirmaq ucun yeni bir komissiyanin ise baxmasini teklif etdi Bu addim derhal beynelxalq ictimaiyyet terefinden tenqid edildi Humanitar Huquq Merkezi 31 yuksek seviyyeli sexsin imzasi ile bunu Serb Respublikasinda Dodik hokumeti terefinden on ilden artiq soyqirim inkarinin ve tarixi revizionizmin zirvesi olaraq xarakterize etdi Amerika Birlesmis Statlari Dovlet Departamenti bu hereketi tenqid etdiklerini yaydigi bildirisle tesdiq etdi ve bunu Srebrenitsa haqqinda hesabati redd etmek ve ya deyisdirmek cehdleri kecmis muharibe heqiqetlerini yeniden nezerden kecirmek tarixi inkar etmek ve facieni siyasilesdirmek ucun daha genis seylerin bir hissesi kimi tesvir etdi Radovan Karacic 2016 ci ilin mart ayinda muharibe dovrunde serb lideri olmus Radovan Karacicin adina telebe yataqxanasinin acilisinda istirak etdi Hadise Karacicin kecmis Yuqoslaviya uzre Beynelxalq Cinayet Tribunali terefinden herbi cinayetlere gore mehkum edilmesinden cemi bir nece gun once bas verdi 2020 ci ilin dekabrinda Dodik Karacicin qizi Sonya Karacic Yovicevic ve yuksek numayende Valentin Intskonun telebi ile yataqxanani onun serefine adlandirmaqdan imtina etdi NisanlariSerb Republikasi ordeni Muqeddes Isanin qebrinin muhafizekarlari xaci Dostluq ordeni Boyuk Pyotr ordeni Nemanyic sulalesi ordeni Muqeddes Sava ordeni Muqeddes Simon ordeni Muqeddes Nikolay ordeni Pravoslav Xristian Milletlerin Birliyi mukafatiDiger mukafatlari Drvar seherinin fexri vetendasi Qradiska seherinin fexri vetendasi Trebine seherinin fexri vetendasi BK Partizanin Fexri PrezidentiHemcinin baxIstinadlarCex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Milorad Dodik Munzinger Personen alm Arxivlenmis suret 2023 07 28 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 2016 03 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2022 09 10 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2022 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2012 03 01 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2022 07 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2022 07 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2022 07 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2022 07 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2021 01 18 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2012 10 19 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 2012 11 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2016 04 07 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2017 03 31 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2012 10 25 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2012 10 20 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 2011 01 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 31 2011 02 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2022 04 24 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 2011 12 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2022 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 2013 03 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 31 2013 12 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2020 11 03 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2022 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2021 03 15 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2021 03 18 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2021 06 01 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 2011 07 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2022 07 14 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 2015 03 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2018 08 14 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2023 07 28 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2022 03 13 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2023 07 28 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2016 03 25 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2022 06 05 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 2009 01 20 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2022 08 12 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2021 10 22 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 2021 02 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2015 09 23 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2021 02 03 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2021 02 14 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2022 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2022 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2022 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2023 07 28 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Arxivlenmis suret 2023 07 28 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 Xarici kecidler