Bosniya və Herseqovina Sosialist Respublikası (serb-xorv. Socijalistička Republika Bosna i Hercegovina, Социјалистичка Република Босна и Херцеговина) — müasir Bosniya və Herseqovina ərazisində mövcud olan dövlət. Yuqoslaviyanın tərkibinə daxil olan 6 müttəfiq dövlətdən biri. Dövlət 1946-cı ildə Bosniya və Herseqovina Xalq Respublikası olaraq təşkil edilmişdir. 1963-cü ildə konstutsiyaya edilən referendum ilə Bosniya və Herseqovina Sosialist Federasiyası adlandırılmışdır. 1992-ci ilin aprelində müstəqil Bosniya və Herseqovina Respublikası olaraq Yuqoalaviyanın tərkibindən çıxmışdır. Xorvatlar Xorvat Hersek-Bosna Respublikası (18 noyabr 1991), serblər isə Serb Respublikasını (9 yanvar 1992) qurmuşdur. Bosniya və Herseqovina bu dövrdə dövlət ərazisinin az bir hissəsinə nəzarət edirdi. Vəziyyət 1994-cü ildə Vaşınqton müqaviləsinin imzalanmasından sonra dəyişmişdir. Nəticədə bosniya və xorvatlardan ibarət olan koalisiya qurulur. 1995-ci ilin sonlarında Deyton sazişinin imzalanması ilə alyansa Serb Respublikasında qatılmışdır. 1997-ci ildə isə dövlətin əsasında müasir Bosniya və Herseqovina qurulmuşdur. Deyton avlaşması ilə ölkə Serb Respublikası, Bosniya və Herseqovina Federasiyası və bölünmüşdür.
Bosniya və Herseqovina Sosialist Respublikası | |||||
---|---|---|---|---|---|
bosn. və xorv. Federacija Bosne i Hercegovine | |||||
| |||||
Himn: Intermezzo | |||||
Rəsmi dilləri | |||||
Paytaxt | Sarayevo | ||||
İdarəetmə forması | Parlament respublikası | ||||
Sahəsi | |||||
• Ümumi | 51129 km² | ||||
Əhalisi | |||||
• Əhali | 4.377.053 məf. 3-cü (Yuqoslaviya daxilində) nəfər | ||||
Valyuta | yuqoslav dinarı | ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bu məqalələr ölkə | |
Slavyanlardan öncəki dövr | |
İllirik • Dalmatsiya | |
Orta əsrlər | |
• Bosniya krallığı | |
Osmanlı İmperiyası | |
Bosniya əyaləti • Bosniya vilayəti | |
Avstriya-Macarıstan | |
Bosniya və Herseqovina kondominiumu | |
Yuqoslaviya | |
Vrbas banovinası • Drina banovinası • Zeta banovinası • Xorvatiya banovinası | |
Müstəqil Xorvatiya Dövləti | |
Bosniya və Herseqovina Sosialist Respublikası | |
Müstəqillik dövrü | |
Bosniya və Herseqovina Respublikası, , Serb Respublikası, | |
Bosniya və Herseqovina | |
Bosniya və Herseqovina SR Yuqoslaviyanın tərkibində orta səviyyəli inkişaf etmiş ölkə idi. Ondan sonra Monteneqro SR və Makedoniya SR gəlirdi. Ərazisinə görə Serbiya SR və Xorvatiya SR sonra ərazisinə görə üçüncü ölkəsi idi. Ölkənin paytaxtı Sarayevo şəhəri idi.
Respublika rəhbərləri
Bosniya və Herseqovina xalq azadlıq hərəkatının dövlət antifaşist nümayəndəsi
- Boislav Kesmanoviç (1943—1945)
Xalq Skupşinin Prezidium nümayəndəsi
- Boislav Kesmanoviç (1945—1946)
- Puçar Curo (1946—1948)
- Vlado Şeqrt (1948—1953)
Xalq Skupşinin nümayəndəsi
- Puçar Curo (1953—1963)
- Patomir Duqoniç (1963—1967)
- Cemal Biediç (1967—1971)
- Xamdiya Pozderas (1971—1974)
Prezidium nümayəndəsi
- Ratomir Duqoniç (1974—1978)
- Raif Dizdareviç (1978—1982)
- Branko Mikuliç (1982—1984)
- Milanko Renovisa (1984—1985)
- Munir Меsixoviç (1985—1987)
- Mato Andriç (1987—1988)
- Nikola Filipoviç (1988—1989)
- Obrad Pilyak (1989—1990)
- Aliya İzetbeqoviç (1990—1992, Bosniya və Herseqovina Respublikası 1996)
Sosial-iqtisadi inkişafı
Bosniya və Herseqovina Sosialist Respublikası Yuqoslaviyanın elədə güçlü inkişaf etməmiş regionlarındanhesab edilirdi. 1979-cü il məlumatına görə ölkədə işsizlik səviyyəsi 15,52 olduğu halda Bosniya və Herseqovinada bu rəqəm 16,60 % idi. Əgər ilik adam başına düşəm ümumdaxili məshulun həcmi Bosniya və Herseqovinada 391 dinar, Yuqoslaviyada isə 513 dinar, 1971-ci ildə isə müvafiq olaraq 4662 və 6969 dinar təşkil edirdi. 1952 - 1979-ci illərdə illik artım dörd dəfə azlmışdır. Bu isə şəhər əhalisinin artması ilə əlaqədar idi.
İstinadlar
- Харитонова О.Г. Босния и Хорватия в СФРЮ: институциональные проблемы этнической федерации // Сравнительная политика. - 2014. - № 1. - С. 26
Mənbə
- Bosniya və Herseqovina Auswärtiges-amt saytında (alm.)
- Bosniya və Herseqovina World Statesmen saytında (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bosniya ve Herseqovina Sosialist Respublikasi serb xorv Socijalisticka Republika Bosna i Hercegovina Sociјalistichka Republika Bosna i Hercegovina muasir Bosniya ve Herseqovina erazisinde movcud olan dovlet Yuqoslaviyanin terkibine daxil olan 6 muttefiq dovletden biri Dovlet 1946 ci ilde Bosniya ve Herseqovina Xalq Respublikasi olaraq teskil edilmisdir 1963 cu ilde konstutsiyaya edilen referendum ile Bosniya ve Herseqovina Sosialist Federasiyasi adlandirilmisdir 1992 ci ilin aprelinde musteqil Bosniya ve Herseqovina Respublikasi olaraq Yuqoalaviyanin terkibinden cixmisdir Xorvatlar Xorvat Hersek Bosna Respublikasi 18 noyabr 1991 serbler ise Serb Respublikasini 9 yanvar 1992 qurmusdur Bosniya ve Herseqovina bu dovrde dovlet erazisinin az bir hissesine nezaret edirdi Veziyyet 1994 cu ilde Vasinqton muqavilesinin imzalanmasindan sonra deyismisdir Neticede bosniya ve xorvatlardan ibaret olan koalisiya qurulur 1995 ci ilin sonlarinda Deyton sazisinin imzalanmasi ile alyansa Serb Respublikasinda qatilmisdir 1997 ci ilde ise dovletin esasinda muasir Bosniya ve Herseqovina qurulmusdur Deyton avlasmasi ile olke Serb Respublikasi Bosniya ve Herseqovina Federasiyasi ve bolunmusdur Bosniya ve Herseqovina Sosialist Respublikasibosn ve xorv Federacija Bosne i HercegovineBayraq d Gerb d Himn IntermezzoResmi dilleri Serb xorvat diliPaytaxt SarayevoIdareetme formasi Parlament respublikasiSahesi Umumi 51129 km Ehalisi Ehali 4 377 053 mef 3 cu Yuqoslaviya daxilinde neferValyuta yuqoslav dinari Vikianbarda elaqeli mediafayllarBu meqaleler olke seriyasindandirSlavyanlardan onceki dovrIllirik DalmatsiyaOrta esrler Bosniya kralligiOsmanli ImperiyasiBosniya eyaleti Bosniya vilayetiAvstriya MacaristanBosniya ve Herseqovina kondominiumuYuqoslaviyaVrbas banovinasi Drina banovinasi Zeta banovinasi Xorvatiya banovinasiMusteqil Xorvatiya DovletiBosniya ve Herseqovina Sosialist RespublikasiMusteqillik dovruBosniya ve Herseqovina Respublikasi Serb Respublikasi Bosniya ve Herseqovina br Bosniya ve Herseqovina SR Yuqoslaviyanin terkibinde orta seviyyeli inkisaf etmis olke idi Ondan sonra Monteneqro SR ve Makedoniya SR gelirdi Erazisine gore Serbiya SR ve Xorvatiya SR sonra erazisine gore ucuncu olkesi idi Olkenin paytaxti Sarayevo seheri idi Respublika rehberleriBosniya ve Herseqovina xalq azadliq herekatinin dovlet antifasist numayendesi Boislav Kesmanovic 1943 1945 Xalq Skupsinin Prezidium numayendesi Boislav Kesmanovic 1945 1946 Pucar Curo 1946 1948 Vlado Seqrt 1948 1953 Xalq Skupsinin numayendesi Pucar Curo 1953 1963 Patomir Duqonic 1963 1967 Cemal Biedic 1967 1971 Xamdiya Pozderas 1971 1974 Prezidium numayendesi Ratomir Duqonic 1974 1978 Raif Dizdarevic 1978 1982 Branko Mikulic 1982 1984 Milanko Renovisa 1984 1985 Munir Mesixovic 1985 1987 Mato Andric 1987 1988 Nikola Filipovic 1988 1989 Obrad Pilyak 1989 1990 Aliya Izetbeqovic 1990 1992 Bosniya ve Herseqovina Respublikasi 1996 Sosial iqtisadi inkisafiBosniya ve Herseqovina Sosialist Respublikasi Yuqoslaviyanin elede guclu inkisaf etmemis regionlarindanhesab edilirdi 1979 cu il melumatina gore olkede issizlik seviyyesi 15 52 oldugu halda Bosniya ve Herseqovinada bu reqem 16 60 idi Eger ilik adam basina dusem umumdaxili meshulun hecmi Bosniya ve Herseqovinada 391 dinar Yuqoslaviyada ise 513 dinar 1971 ci ilde ise muvafiq olaraq 4662 ve 6969 dinar teskil edirdi 1952 1979 ci illerde illik artim dord defe azlmisdir Bu ise seher ehalisinin artmasi ile elaqedar idi IstinadlarHaritonova O G Bosniya i Horvatiya v SFRYu institucionalnye problemy etnicheskoj federacii Sravnitelnaya politika 2014 1 S 26MenbeBosniya ve Herseqovina Auswartiges amt saytinda alm Bosniya ve Herseqovina World Statesmen saytinda ing