Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zəngibasar rayonu, Masis rayonu — Qərbi Azərbaycanda (indiki Ermənistan Respublikası) Zəngibasar mahalı ərazisində rayon. Mərkəzi Uluxanlı şəhəridir.
| Rayon | |
| Zəngibasar rayonu | |
|---|---|
| İnzibati mərkəz | Uluxanlı |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaradılıb | 31.12.1937 |
| Ləğv edilib | 11 aprel 1995 |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 76 172 (1989) nəfər |
 | |
Haqqında
İlk dəfə 1937-ci il, dekabrın 31-də, ikinci dəfə isə 1969-cu il yanvarın 14-də yaradılıb. Rayon mərkəzi Uluxanlı (dəyişdirilmiş adı Masis) rayonudur. Rayon mərkəzindən İrəvan şəhərinə olan məsafə 20 km-dir.
Rayonun indiki ərazisi 428–640-cı illərdə Ararat qəzasının tərkibində, VII–XI əsrlərə qədər ərəb işğalı altında olmuşdur. XI əsrdən Səlcuq türklərinin, 1230-cu ildə monqol-tatarlarının tabeliyində olmuşdur. XVI əsrdən Çuxur Səd bəylərbəyliyinin, XVIII əsrdən XIX əsrin əvvəllərinə kimi İrəvan xanlığının tərkibinə, XlX əsrdən XX əsrin 20-ci illərinə qədər İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasının tərkibinə daxil edilmişdir.
Zəngibasar mahalı özünün Uluxanlı (sonradan Zəngibasar və Əzizbəyov adına məktəb) məktəbi ilə Azərbaycan tarixində mühüm yer tutur. 1887-ci ildə Cəlil Məmmədquluzadə bu məktəbdə işləmək üçün təyinat almış və uzun müddət burada çalışmışdır.
1937-i ilə qədər rayonun kəndləri əsasən Üçkilsə rayonu və Qəmərli rayonu arasında bölünmüşdür. 1937-ci il dekabrın 31-də Qəmərli rayonundan 18, Üçkilsə rayonundan isə 14 kənd ayrılaraq ümumi sahəsi 170 kv km olan Zəngibasar rayonu yaradılmışdır. Qədim Uluxanlı kəndi də adı dəyişdirilərək Zəngibasar rayonu adı ilə mərkəz elan edilmişdi.
Zəngibasar rayonunun kəndlərindən 21-də ancaq azərbaycanlılar, 6-da çoxu azərbaycanlılar olmaqla həm də ermənilər, 5 kənddə isə yalnız ermənilər yaşayırdılar. Vaxtilə Uluxanlıda 5, Zəngi, Şöllü, Qaraqışlaq, Mehmandar, Hacı Elləz kəndlərinin hər birində 2 məscid olub. Cəfərabad kəndində isə XIII əsrin yadıgarı olan günbəzli türbə olub. 1948–1951- ci illərdə Rəncbər kəndi istisna olmaqla bütün kəndlərinin azərbaycanlı əhalisi Azərbaycana köçürüldü. Lakin Stalinin ölümündən sonra azərbaycanlı əhali öz dədə-baba yurdlarına dönsə də artıq boş evlərdə məskunlaşan ermənilər yerli azərbaycan türklərini Elləz, Göykümbət, Arbat və digər kəndlərə buraxmırlar.
1988-ci ilə kimi azərbaycanlıların yaşamaqda davam etdikləri və həmin il tərk etməyə məcbur olduqları yaşayış məntəqələri: Haçapara , Qaraqışlaq, Dəmirçi, Sarvanlar, Rəncbər, Donuzyeyən, Həbilkənd, Yuxarı Neçili, Aşağı Neçili, Rəhimabad, Mehmandar, Şöllü, Uluxanlı və s.
Tarixi
XIX əsrin əvvəllərində İrəvan xanlığı 15 mahaldan – Qırxbulaq, Zəngibasar, Gərnibasar, Vedibasar, Şərur, Sürməli, Dərəkənd-Parçenis, Səədli, Talin, , Sərdarabad, Körpübasar, Abaran, Dərəçiçək və Göyçə mahallarından ibarət idi. Xanlığın mərkəzini – İrəvan şəhərini 1804–1813-cü illərdə ruslar ələ keçirmək üçün iki dəfə cəhd göstərmişdilərsə də, buna nail olmamışdılar.
1828-ci ildə Rusiya ilə İran arasında imzalanan Türkmənçay müqaviləsinə əsasən Şimali Azərbaycanın Naxçıvan və İrəvan xanlıqları ərazisində Erməni vilayəti təşkil edilmişdir. Cəmisi 25 min erməninin yaşadığı həmin ərazilərə İran və kütləvi surətdə ermənilər köçürülmüşdü ki, vilayətin etnik tərkibi ermənilərin say üstünlüyü ilə nəticələnsin və bununla da erməni vilayətinin inzibati-ərazi bölgüsü möhkəmləndirilsin.
Ermənilərin İran və Türkiyədən indiki Ermənistan ərazisinə kütləvi surətdə köçürülməsi ilə paralel olaraq erməni vilayətinə daxil edilən İrəvan əyalətinin Qırxbulaq, Zəngibasar, Körpübasar, Vedi, Şərur, Sürməli, Dərəkənd-Parçanis, Saatlı (Səədli), Talin, Seyidli-Ağsaqqallı, Sərdarabad, Gərnibasar, Abaran, Dərəçiçək, Göyçə (bir hissəsi) mahallarının, Naxçıvan əyalətinin Əlincəçay, Məvazixatun, Xok, Naxçıvan, Dərələyəz mahallarının, Ordubad dairəsinin Ordubad, Əylis, Dəstə, Biləv və Çənnəp mahalları türklərinin əksəriyyəti əsasən Türkiyə və İrana köçməyə məcbur olmuşlar.
1930-cu illərdə Vedinin, Zəngibasarın, Qəmərlinin, Dərələyəzin, Ağbabanın və digər bölgələrin əlli mindən artıq türk əhalisi ailəliklə Qazaxıstan SSR-in çöllərinə sürgün edilmişdilər. Sərt iqlim və bərbad mənzil şəraitinə uyğunlaşa bilməyən əhalinin xeyli hissəsi tələf olmuşdu.
Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət heyətinin müxtəlif fərmanları ilə rayon üzrə dəyişdirilmiş tarixi yer adları:
| Qədim türk adı | İndiki adı | Dəyişdirilmə tarixi |
|---|---|---|
| Yuxarı Çarbağ | … | |
| Bulaqlı | Həbilkənd | … |
| Həbilkənd | Kalinin | … |
| Darakert | … | |
| Mehmandar | 03.01.1935 | |
| Zəngilər | 03.01.1935 | |
| Zəhmət | 03.01.1935 | |
| Nor Qyank | 04.07.1938 | |
| Cəfərabad | Arqavand | 04.04.1946 |
| Qukasavan | 01.12.1949 | |
| Ağahəmzəli | Marmaraşen | 25.05.1967 |
| Təzəkənd | Ayntap | 10.09.1970 |
| Ağcaqışlaq | Getapiya | 25.01.1978 |
| Sayat-Nova | 25.01.1978 | |
| Qaraqışlaq | Dostluq | 25.01.1978 |
| Yengicə | Norabats | 25.01.1978 |
| Nizami | 25.01.1978 | |
| Mehmandar | Hovtaşat | 25.01.1978 |
| Xarratlı | Arevabuyr | 25.01.1978 |
| Daştavan | 25.01.1978 | |
| Zəngilər | Zorak | 1991-ci il |
| Sarvanlar | Sis | 1991-ci il |
| Dostluq | Hayanist | 1991-ci il |
| Dəmirçi | Darpnik | 1991-ci il |
| Zəhmət | Xaçpar | 1991-ci il |
Ədəbiyyat
- Azərbaycan Respublikası prezidentinin 18 dekabr 1997-ci il tarixli "1948–1953-cü illərdə azərbaycanlıların Ermənistan SSR ərazisindəki tarixi-etnik torpaqlarından kütləvi deportasiyası haqqında" fərmanı
- Azərbaycan Respublikası prezidentinin 26 mart 1998-ci il tarixli "Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında" fərmanı
- Əziz Ələkbərli. "Qərbi Azərbaycan, 2-ci cild, Zəngibasar, Gərnibasar və Qırxbulaq mahalları", Bakı, "Ağrıdağ", 2002
- Петрушевский И.П., Очерки по истории феодальных отношений в Азербайджане и Армении в XYI – начале XIX в., Ленинград, 1949
- Байбуртян В.А., Армянская колония Новой Джульфы в XYII веке, Иряван, 1969
- Тер-Мкртчян Л. Х., Армения под властью Надир шаха. Москва, 1963
- Езов Г.А., Сношение Петра Великого с Армянским народом, СПб, 1898
- Мамедов С.А., Азербайджан по источникам XV – первой половины XVIII вв., Бакы, 1993 Шопен И., #Шопен И., Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху его присоединения к Российской империи, СПб 1852
- Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar, Bakı, 1989
- Enikolopov İ. K., Qriboedov i Vostok, İrəvan 1954
- Qлинка Н. С., Описания переселения армян Aзербайджанских в пределы России, M.1831
- Kemal Beydilli, 1828–1829. Osmanlı – Rus savaşında Doğu Anadoludan Rusiyaya Köçürülen Ermeniler, X T. T. K. konqresinde sunulan tebliğ, Ankara,1986
- Hovannesiyan R., Armenia on the Road to Independence, Los Angeles, 1976
- Обозрение Российских владений за Кавказом в статистическом, этнографическом, топогрфическом и финансовом отношениях, СПб, 1836
- Материалы для изучения экономического быта государственных крестьян Закавказского края, Tiflis, 1885
- Величко В.Л., Кавказ. Русское дело и междуплеменные вопросы, С.Петербург, 1904
- "Армянский геноцид". Миф и реальность. Справочник фактов и документов, Б.1992
- Hüsyin Baykara., Azərbaycan istiqlal mücadiləsi tarixi, Bakı, 1992
- Cahangir Zeynaloğlu, Müxtəsər Azərbaycan tarixi, Bakı, 1992
- Заварян С., Экономические условия Карабаха и голод 1906–1907 г., Перевод с армянского, С.Петербург, 1907
- Готлиб В. В., Тайная дипломатия во время первой мировой войны, М.1960
- Suleyman Kocabas, Tarihte Turk-Rus Mucadelesi, Istanbul, 1989
- Шахдин И., Дашнакцутюн на службе русской белогвардейщины и английского командования на Кавказе, Bakı, 1990
- Cəmil Həsənov. Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sistemində, 1918–1920-ci illər, Bakı, 1993
- Məmməd Sadıq Aran. "Qardaş köməyi" məqaləsi;1951; Bax: "Ədəbiyyət və incəsənət" qəzeti, 2 oktyabr 1990-cı il.
- Azərbaycan Respublikası MDSPİHA, f.276, s.8, iş 463, v.23; Bax: Bəxtiyar Nəcəfov, Лицо врага (История Армянского национализма в Закавказье в конце XIX начале XX в.), Bakı, 1993
- Грибойедов А., Seçilmiş əsərləri, 2-ci cild, Moskva, 1977.
İstinadlar
- . Archived from the original on 2014-12-22. İstifadə tarixi: 29 iyul 2015..
- PDF versiyası. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 696 səh.
- Ermənistan Sovet Ensiklopediyası, VI c., İrəvan, 1980, s.269
Mənbə
- Əziz Ələkbərli. "Qərbi Azərbaycan, 2-ci cild, Zəngibasar, Gərnibasar və Qırxbulaq mahalları", Bakı, "Ağrıdağ", 2002
Xarici keçidlər
- Qərbi Azərbaycan: azərbaycanlılara qarşı genosid demoqrafik statistika güzgüsündə 2015-11-16 at the Wayback Machine
- Qərbi Azərbaycanın türk mənşəlli toponimləri 2014-09-04 at the Wayback Machine
- Vandalizm: tarixi adlara qarşı soyqırımı. Bakı, "Təhsil", 2006, 92 səh. [ölü keçid]
- İndiki Ermənistan qədim türk yurdu idi [ölü keçid]
- Qərbi Azərbaycan ərazilərində yer adlarının soyqırımı [ölü keçid]
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Zengibasar Zengibasar rayonu Masis rayonu Qerbi Azerbaycanda indiki Ermenistan Respublikasi Zengibasar mahali erazisinde rayon Merkezi Uluxanli seheridir RayonZengibasar rayonuInzibati merkez UluxanliTarixi ve cografiyasiYaradilib 31 12 1937Legv edilib 11 aprel 1995EhalisiEhalisi 76 172 1989 neferHaqqindaIlk defe 1937 ci il dekabrin 31 de ikinci defe ise 1969 cu il yanvarin 14 de yaradilib Rayon merkezi Uluxanli deyisdirilmis adi Masis rayonudur Rayon merkezinden Irevan seherine olan mesafe 20 km dir Rayonun indiki erazisi 428 640 ci illerde Ararat qezasinin terkibinde VII XI esrlere qeder ereb isgali altinda olmusdur XI esrden Selcuq turklerinin 1230 cu ilde monqol tatarlarinin tabeliyinde olmusdur XVI esrden Cuxur Sed beylerbeyliyinin XVIII esrden XIX esrin evvellerine kimi Irevan xanliginin terkibine XlX esrden XX esrin 20 ci illerine qeder Irevan quberniyasinin Irevan qezasinin terkibine daxil edilmisdir Zengibasar mahali ozunun Uluxanli sonradan Zengibasar ve Ezizbeyov adina mekteb mektebi ile Azerbaycan tarixinde muhum yer tutur 1887 ci ilde Celil Memmedquluzade bu mektebde islemek ucun teyinat almis ve uzun muddet burada calismisdir 1937 i ile qeder rayonun kendleri esasen Uckilse rayonu ve Qemerli rayonu arasinda bolunmusdur 1937 ci il dekabrin 31 de Qemerli rayonundan 18 Uckilse rayonundan ise 14 kend ayrilaraq umumi sahesi 170 kv km olan Zengibasar rayonu yaradilmisdir Qedim Uluxanli kendi de adi deyisdirilerek Zengibasar rayonu adi ile merkez elan edilmisdi Zengibasar rayonunun kendlerinden 21 de ancaq azerbaycanlilar 6 da coxu azerbaycanlilar olmaqla hem de ermeniler 5 kendde ise yalniz ermeniler yasayirdilar Vaxtile Uluxanlida 5 Zengi Sollu Qaraqislaq Mehmandar Haci Ellez kendlerinin her birinde 2 mescid olub Ceferabad kendinde ise XIII esrin yadigari olan gunbezli turbe olub 1948 1951 ci illerde Rencber kendi istisna olmaqla butun kendlerinin azerbaycanli ehalisi Azerbaycana kocuruldu Lakin Stalinin olumunden sonra azerbaycanli ehali oz dede baba yurdlarina donse de artiq bos evlerde meskunlasan ermeniler yerli azerbaycan turklerini Ellez Goykumbet Arbat ve diger kendlere buraxmirlar 1988 ci ile kimi azerbaycanlilarin yasamaqda davam etdikleri ve hemin il terk etmeye mecbur olduqlari yasayis menteqeleri Hacapara Qaraqislaq Demirci Sarvanlar Rencber Donuzyeyen Hebilkend Yuxari Necili Asagi Necili Rehimabad Mehmandar Sollu Uluxanli ve s TarixiRayon erazisinde yerlesen Qaraqoyunlular dovrune aid Pir Huseyin turbesi XIX esrin evvellerinde Irevan xanligi 15 mahaldan Qirxbulaq Zengibasar Gernibasar Vedibasar Serur Surmeli Derekend Parcenis Seedli Talin Serdarabad Korpubasar Abaran Derecicek ve Goyce mahallarindan ibaret idi Xanligin merkezini Irevan seherini 1804 1813 cu illerde ruslar ele kecirmek ucun iki defe cehd gostermisdilerse de buna nail olmamisdilar 1828 ci ilde Rusiya ile Iran arasinda imzalanan Turkmencay muqavilesine esasen Simali Azerbaycanin Naxcivan ve Irevan xanliqlari erazisinde Ermeni vilayeti teskil edilmisdir Cemisi 25 min ermeninin yasadigi hemin erazilere Iran ve kutlevi suretde ermeniler kocurulmusdu ki vilayetin etnik terkibi ermenilerin say ustunluyu ile neticelensin ve bununla da ermeni vilayetinin inzibati erazi bolgusu mohkemlendirilsin Ermenilerin Iran ve Turkiyeden indiki Ermenistan erazisine kutlevi suretde kocurulmesi ile paralel olaraq ermeni vilayetine daxil edilen Irevan eyaletinin Qirxbulaq Zengibasar Korpubasar Vedi Serur Surmeli Derekend Parcanis Saatli Seedli Talin Seyidli Agsaqqalli Serdarabad Gernibasar Abaran Derecicek Goyce bir hissesi mahallarinin Naxcivan eyaletinin Elincecay Mevazixatun Xok Naxcivan Dereleyez mahallarinin Ordubad dairesinin Ordubad Eylis Deste Bilev ve Cennep mahallari turklerinin ekseriyyeti esasen Turkiye ve Irana kocmeye mecbur olmuslar 1930 cu illerde Vedinin Zengibasarin Qemerlinin Dereleyezin Agbabanin ve diger bolgelerin elli minden artiq turk ehalisi ailelikle Qazaxistan SSR in collerine surgun edilmisdiler Sert iqlim ve berbad menzil seraitine uygunlasa bilmeyen ehalinin xeyli hissesi telef olmusdu Ermenistan SSR Ali Soveti Reyaset heyetinin muxtelif fermanlari ile rayon uzre deyisdirilmis tarixi yer adlari Qedim turk adi Indiki adi Deyisdirilme tarixiYuxari Carbag Bulaqli Hebilkend Hebilkend Kalinin Darakert Mehmandar 03 01 1935Zengiler 03 01 1935Zehmet 03 01 1935Nor Qyank 04 07 1938Ceferabad Arqavand 04 04 1946Qukasavan 01 12 1949Agahemzeli Marmarasen 25 05 1967Tezekend Ayntap 10 09 1970Agcaqislaq Getapiya 25 01 1978Sayat Nova 25 01 1978Qaraqislaq Dostluq 25 01 1978Yengice Norabats 25 01 1978Nizami 25 01 1978Mehmandar Hovtasat 25 01 1978Xarratli Arevabuyr 25 01 1978Dastavan 25 01 1978Zengiler Zorak 1991 ci ilSarvanlar Sis 1991 ci ilDostluq Hayanist 1991 ci ilDemirci Darpnik 1991 ci ilZehmet Xacpar 1991 ci ilEdebiyyatAzerbaycan Respublikasi prezidentinin 18 dekabr 1997 ci il tarixli 1948 1953 cu illerde azerbaycanlilarin Ermenistan SSR erazisindeki tarixi etnik torpaqlarindan kutlevi deportasiyasi haqqinda fermani Azerbaycan Respublikasi prezidentinin 26 mart 1998 ci il tarixli Azerbaycanlilarin soyqirimi haqqinda fermani Eziz Elekberli Qerbi Azerbaycan 2 ci cild Zengibasar Gernibasar ve Qirxbulaq mahallari Baki Agridag 2002 Petrushevskij I P Ocherki po istorii feodalnyh otnoshenij v Azerbajdzhane i Armenii v XYI nachale XIX v Leningrad 1949 Bajburtyan V A Armyanskaya koloniya Novoj Dzhulfy v XYII veke Iryavan 1969 Ter Mkrtchyan L H Armeniya pod vlastyu Nadir shaha Moskva 1963 Ezov G A Snoshenie Petra Velikogo s Armyanskim narodom SPb 1898 Mamedov S A Azerbajdzhan po istochnikam XV pervoj poloviny XVIII vv Baky 1993 Shopen I Shopen I Istoricheskij pamyatnik sostoyaniya Armyanskoj oblasti v epohu ego prisoedineniya k Rossijskoj imperii SPb 1852 Azerbaycan tarixi uzre qaynaqlar Baki 1989 Enikolopov I K Qriboedov i Vostok Irevan 1954 Qlinka N S Opisaniya pereseleniya armyan Azerbajdzhanskih v predely Rossii M 1831 Kemal Beydilli 1828 1829 Osmanli Rus savasinda Dogu Anadoludan Rusiyaya Kocurulen Ermeniler X T T K konqresinde sunulan teblig Ankara 1986 Hovannesiyan R Armenia on the Road to Independence Los Angeles 1976 Obozrenie Rossijskih vladenij za Kavkazom v statisticheskom etnograficheskom topogrficheskom i finansovom otnosheniyah SPb 1836 Materialy dlya izucheniya ekonomicheskogo byta gosudarstvennyh krestyan Zakavkazskogo kraya Tiflis 1885 Velichko V L Kavkaz Russkoe delo i mezhduplemennye voprosy S Peterburg 1904 Armyanskij genocid Mif i realnost Spravochnik faktov i dokumentov B 1992 Husyin Baykara Azerbaycan istiqlal mucadilesi tarixi Baki 1992 Cahangir Zeynaloglu Muxteser Azerbaycan tarixi Baki 1992 Zavaryan S Ekonomicheskie usloviya Karabaha i golod 1906 1907 g Perevod s armyanskogo S Peterburg 1907 Gotlib V V Tajnaya diplomatiya vo vremya pervoj mirovoj vojny M 1960 Suleyman Kocabas Tarihte Turk Rus Mucadelesi Istanbul 1989 Shahdin I Dashnakcutyun na sluzhbe russkoj belogvardejshiny i anglijskogo komandovaniya na Kavkaze Baki 1990 Cemil Hesenov Azerbaycan beynelxalq munasibetler sisteminde 1918 1920 ci iller Baki 1993 Memmed Sadiq Aran Qardas komeyi meqalesi 1951 Bax Edebiyyet ve incesenet qezeti 2 oktyabr 1990 ci il Azerbaycan Respublikasi MDSPIHA f 276 s 8 is 463 v 23 Bax Bextiyar Necefov Lico vraga Istoriya Armyanskogo nacionalizma v Zakavkaze v konce XIX nachale XX v Baki 1993 Gribojedov A Secilmis eserleri 2 ci cild Moskva 1977 Istinadlar Archived from the original on 2014 12 22 Istifade tarixi 29 iyul 2015 PDF versiyasi Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri Muellifi I M Bayramov Redaktorlari B E Budaqov H I Mirzeyev S A Memmedov Baki Elm nesriyyati 696 seh ISBN 5 8066 1452 2 Ermenistan Sovet Ensiklopediyasi VI c Irevan 1980 s 269MenbeEziz Elekberli Qerbi Azerbaycan 2 ci cild Zengibasar Gernibasar ve Qirxbulaq mahallari Baki Agridag 2002Xarici kecidlerQerbi Azerbaycan azerbaycanlilara qarsi genosid demoqrafik statistika guzgusunde 2015 11 16 at the Wayback Machine Qerbi Azerbaycanin turk menselli toponimleri 2014 09 04 at the Wayback Machine Vandalizm tarixi adlara qarsi soyqirimi Baki Tehsil 2006 92 seh olu kecid Indiki Ermenistan qedim turk yurdu idi olu kecid Qerbi Azerbaycan erazilerinde yer adlarinin soyqirimi olu kecid Hemcinin baxQerbi Azerbaycan Azerbaycanlilarin Qerbi Azerbaycandan deportasiyasi Ermeni ehalisinin tarixi miqrasiyasi Zengibasar mahali Ceferabad turbesi