Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mark Avreli (lat. Marcus Aurelius Antoninus, 26 aprel 121, Roma, İtaliya[d], Roma imperiyası – 17 mart 180) — Roma imperatoru (161–180), stoaçı filosof. İlk vaxtlar imperiyanı Lutsi Verlə birgə idarə etmişdir. Parfiyalılar (162–166), german və sarmatlarla (166–180, Markoman müharibəsində) hərblər aparmışdır. Stoisizmin ardıcıllarından olan Mark Avreli fəlsəfədə ("Özü ilə təklikdə" əsəri) əxlaqi kamilliyi təbliğ etmiş, siyasi quruluşu təkmilləşdirməyin qeyri-mümkünlüyü ideyasını irəli sürmüşdür.
| Mark Avreli lat.Marcus Aurelius Antoninus | |
|---|---|
| lat. Marcus Aurelius Antoninus | |
 | |
  | |
8 mart 161 – 17 mart 180 8 mart 161 – 7 mart 169 (Lusi Ver ilə birlikdə) 169 – 177 (təkbaşına) 177 – 17 mart 180 (Kommod ilə birlikdə) | |
| Əvvəlki | Antonin Piy |
| Sonrakı | Kommod |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Marcus Catilius Severus Annius Verus |
| Doğum tarixi | 26 aprel 121 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 17 mart 180(58 yaşında) |
| Vəfat səbəbi | taun |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, filosof, yazıçı, monarx |
| Atası | Anni Ver |
| Anası | Domitia Luçilla |
| Həyat yoldaşı | Gənc Faustina |
| Uşaqları | Kommod, Luçilla (daha 13 uşaq) |
| Ailəsi | Antoninlər sülaləsi |
| Dini | Qədim Romada din |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elm sahəsi | fəlsəfə |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
139-cu ildə atası vəfat etdikdən sonra imperator Antonin Piy tərəfindən oğulluğa götürüldükdən sonra Mark Avreli Ver Sezar adlandırılmağa başlanmışdır. Gözəl təhsilə yiyələnmiş Avreli fəlsəfəyə və təsviri sənətə böyük maraq göstərmişdir. , şagirdi olan Avreli fəlsəvi görüşlərinə görə məhz quru taxt üzərində yatar və üstünü heyvan dərisi ilə örtərmiş. Bacarığına görə gənc olmasına baxmayaraq Hadrianın vəfatından yarım il sonra 5 dekabr 138-ci ildə kvestor vəzifəsinə irəli çəkilərək karyerasına inzibati idarəçiliklə başlamışdır. Elə həmin il Antonin Piyin qızı ilə nişanlandıqdan sonra tax-taca varislik əldə edir. 140-cı ildə konsul və sezar elan edilir. 146-cı ildə Antonin Piy Mark Avreliyə konsul kimi dövləti idarə etmək hüquq verir. 1 yanvar 161-ci ildə qardaşlığı ilə birlikdə üçüncu dəfə konsul kimi dövləti idarə edir. 169-cu ildən Lutsi Verin ölümündən sonra dövləti təkbaşına idarə edir.
Ailəsi və uşaqları
Avreli, 145-ci ildə Gənc Faustina ilə evlənmiş və 30 illik evliliyi boyunca Faustinadan 13 uşağı olmuşdur:
- Anniya Avreliya Qaleriya Faustina (147–165)
- Anniya Avreliya Qaleriya Luçilla (148/50–181), Lutsi Verin həyat yoldaşı
- Luçillanın Gemellus Luçilla adında bir əkizi vardır (149–150)
- Tit Eli Antonin (150, 7 mart 161)
- Tit Eli Avreli (150, 7 mart 161)
- Hadrian (152, 7 mart 161)
- Domitia Faustina (150, 7 mart 161)
- Fadilla (159, 192)
- Annia Kornifiçia Faustina Minor (160, 211–217)
- Tit Avreli Fulv Antonin (161–165)
- Kommod (161–192)
- Mark Anni Ver Sezar (162–169)
- Vibiya Avreliya Sabina (170–217)
İmperatorluğu
Atası kimi senata və onun üzvlərinə hörmət yanaşarmış. Məhkəmə işinə böyük diqqət verərmiş. Bir çox köhnəlmiş qanunları bərpa etmişdir. Afinada dörd fəlsəfə kafedrası yaradaraq, professorları dövlət himayəsinə götürmüşdür. Bir çox döyüş və hərbi yürüşlərdə şəxsən iştirak etmişdir. 166-cı ildə məğlubiyyətdən sonra Parfiya ilə sülh bağlamağa məcbur olur. Həmin il Roma germanların Dunay çayı boyu hücumları, vandallara qarşı müharibə, şimali Misir üsyanına baxmayaraq 178-ci ildə germanlara qarşı müharibədə böyük uğurlar qazanır, lakin imperiya qoşunlarını yoluxucu xəstəlik taun epidemiyası bürüyür. Daimi müharibələr imperiyanı zəiflətmiş, epidemiyaya və əhalinin dilənçiləşməsinə səbəb olmuşdu.
- Aydın Əlizadə. Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. 2016. s. 185-187. ISBN . 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Любкер Ф. Antoninus (rus.). // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. С. 107.
- Марк-Аврелий, Антонин (rus.). // Военная энциклопедия СПб: Иван Дмитриевич Сытин, 1914. Т. 15. С. 201.
- Марк Аврелий Антонин. Размышления 2022-07-09 at the Wayback Machine / Перевод А. В. Добровольского. Л.: Наука, 1985, s. 10–11.
- Марк Аврелий Антонин. Размышления 2022-07-09 at the Wayback Machine / Перевод А. В. Добровольского. Л.: Наука, 1985, s. 55.
- Марк Аврелий Антонин. Размышления 2022-07-09 at the Wayback Machine / Перевод А. В. Добровольского. Л.: Наука, 1985, s. 49–50.
SƏLƏF Antonin Piy |  | Mark Avreli Nerva-Antonin sülaləsi imperatoru | | XƏLƏF Kommod |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mark Avreli lat Marcus Aurelius Antoninus 26 aprel 121 Roma Italiya d Roma imperiyasi 17 mart 180 Roma imperatoru 161 180 stoaci filosof Ilk vaxtlar imperiyani Lutsi Verle birge idare etmisdir Parfiyalilar 162 166 german ve sarmatlarla 166 180 Markoman muharibesinde herbler aparmisdir Stoisizmin ardicillarindan olan Mark Avreli felsefede Ozu ile teklikde eseri exlaqi kamilliyi teblig etmis siyasi qurulusu tekmillesdirmeyin qeyri mumkunluyu ideyasini ireli surmusdur Mark Avreli lat Marcus Aurelius Antoninuslat Marcus Aurelius AntoninusXVI Roma Imperatoru8 mart 161 17 mart 180 8 mart 161 7 mart 169 Lusi Ver ile birlikde 169 177 tekbasina 177 17 mart 180 Kommod ile birlikde EvvelkiAntonin PiySonrakiKommodSexsi melumatlarDogum adi Marcus Catilius Severus Annius VerusDogum tarixi 26 aprel 121Dogum yeri Roma Italiya d Roma imperiyasiVefat tarixi 17 mart 180 58 yasinda Vefat sebebi taunDefn yeri Muqeddes Melek qesriFealiyyeti siyasetci filosof yazici monarxAtasi Anni VerAnasi Domitia LucillaHeyat yoldasi Genc FaustinaUsaqlari Kommod Lucilla daha 13 usaq Ailesi Antoninler sulalesiDini Qedim Romada dinElmi fealiyyetiElm sahesi felsefe Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati139 cu ilde atasi vefat etdikden sonra imperator Antonin Piy terefinden ogulluga goturuldukden sonra Mark Avreli Ver Sezar adlandirilmaga baslanmisdir Gozel tehsile yiyelenmis Avreli felsefeye ve tesviri senete boyuk maraq gostermisdir sagirdi olan Avreli felsevi goruslerine gore mehz quru taxt uzerinde yatar ve ustunu heyvan derisi ile ortermis Bacarigina gore genc olmasina baxmayaraq Hadrianin vefatindan yarim il sonra 5 dekabr 138 ci ilde kvestor vezifesine ireli cekilerek karyerasina inzibati idarecilikle baslamisdir Ele hemin il Antonin Piyin qizi ile nisanlandiqdan sonra tax taca varislik elde edir 140 ci ilde konsul ve sezar elan edilir 146 ci ilde Antonin Piy Mark Avreliye konsul kimi dovleti idare etmek huquq verir 1 yanvar 161 ci ilde qardasligi ile birlikde ucuncu defe konsul kimi dovleti idare edir 169 cu ilden Lutsi Verin olumunden sonra dovleti tekbasina idare edir Ailesi ve usaqlari Avreli 145 ci ilde Genc Faustina ile evlenmis ve 30 illik evliliyi boyunca Faustinadan 13 usagi olmusdur Anniya Avreliya Qaleriya Faustina 147 165 Anniya Avreliya Qaleriya Lucilla 148 50 181 Lutsi Verin heyat yoldasi Lucillanin Gemellus Lucilla adinda bir ekizi vardir 149 150 Tit Eli Antonin 150 7 mart 161 Tit Eli Avreli 150 7 mart 161 Hadrian 152 7 mart 161 Domitia Faustina 150 7 mart 161 Fadilla 159 192 Annia Kornificia Faustina Minor 160 211 217 Tit Avreli Fulv Antonin 161 165 Kommod 161 192 Mark Anni Ver Sezar 162 169 Vibiya Avreliya Sabina 170 217 Imperatorlugu Atasi kimi senata ve onun uzvlerine hormet yanasarmis Mehkeme isine boyuk diqqet verermis Bir cox kohnelmis qanunlari berpa etmisdir Afinada dord felsefe kafedrasi yaradaraq professorlari dovlet himayesine goturmusdur Bir cox doyus ve herbi yuruslerde sexsen istirak etmisdir 166 ci ilde meglubiyyetden sonra Parfiya ile sulh baglamaga mecbur olur Hemin il Roma germanlarin Dunay cayi boyu hucumlari vandallara qarsi muharibe simali Misir usyanina baxmayaraq 178 ci ilde germanlara qarsi muharibede boyuk ugurlar qazanir lakin imperiya qosunlarini yoluxucu xestelik taun epidemiyasi buruyur Daimi muharibeler imperiyani zeifletmis epidemiyaya ve ehalinin dilencilesmesine sebeb olmusdu Aydin Elizade Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC 2016 s 185 187 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde PDF Istifade tarixi 2016 08 16 Hemcinin baxAntik felsefe StoaciliqIstinadlarLyubker F Antoninus rus Realnyj slovar klassicheskih drevnostej po Lyubkeru pod red F F Zelinskij A I Georgievskij M S Kutorga F Gelbke P V Nikitin V A Kanskij per A D Vejsman F Gelbke L A Georgievskij A I Davidenkov V A Kanskij P V Nikitin I A Smirnov E A Vert O Yu Klemenchich N V Rubinskij SPb Obshestvo klassicheskoj filologii i pedagogiki 1885 S 107 Mark Avrelij Antonin rus Voennaya enciklopediyaSPb Ivan Dmitrievich Sytin 1914 T 15 S 201 Mark Avrelij Antonin Razmyshleniya 2022 07 09 at the Wayback Machine Perevod A V Dobrovolskogo L Nauka 1985 s 10 11 Mark Avrelij Antonin Razmyshleniya 2022 07 09 at the Wayback Machine Perevod A V Dobrovolskogo L Nauka 1985 s 55 Mark Avrelij Antonin Razmyshleniya 2022 07 09 at the Wayback Machine Perevod A V Dobrovolskogo L Nauka 1985 s 49 50 Vikianbarda Mark Avreli ile elaqeli mediafayllar var SELEF Antonin Piy Mark Avreli Nerva Antonin sulalesi imperatoru XELEF Kommod