Mariya Keneşi (mac. Mária Kenessey; 1 aprel 1946, Budapeşt) — macar türkoloq alim.
Mariya Keneşi | |
---|---|
Mária Kenessey | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Budapeşt |
Vətəndaşlığı | Macar |
Milliyyəti | Macar |
Həyat yoldaşı | Zumplaov Luka Georgiyev |
Uşaqları | Elica |
Təhsili | Azərbaycan dili və ədəbiyyatı |
Mükafatları | "Xurşidbanu Natəvan" mükafatı |
Həyatı
Maria Keneşi aprelin 1-i 1946-cı ildə Macarıstanın Budapeşt şəhərində anadan olmuşdur. 1967-ci ildə Zumplaov Luka Georgiyevlə ailə həyatı qurmuşdur. 2 övladı var
Təhsili
O , ibtidai təhsilini 5-ci sinifdən sonra rus dilində təhsil aldığı Újpest əyalətinin Atilla küçəsindəki məktəbdə almışdır. Ümumi orta məktəbin 8-ci sinfini bitirdikdən sonra ELTE Universiteti nəzdində fəaliyyət göstərən rus dili və ədəbiyyatı təmayüllü gimnaziyada təhsilini davam etdirmişdir. Tədris proqramında rus dilində keçirilən dərslərin üstünlük təşkil etdiyi gimnaziyada Mariya Keneşi Azərbaycan ədəbiyatı ilə o vaxtlar rus dili vasitəsilə yaxından tanış olmağa başlamışdır. O, 1964-cü ildə gimnaziyada dördüncü kursda oxuyarkən olduqca çətin imtahan verərək Azərbaycan Dövlət Universiteti (indiki BDU) Filologiya fakültəsinin Azərbaycan dili və ədəbiyyatı ixtisası üzrə qəbul olunur. Burada ona məşhur dilçi-alimlərdən fakültənin dekanı Əlövsət Abdullayev, professorlardan Fərhad Zeynalov, Ağamusa Axundov, Musa Adilov, Yusif Seyidov, görkəmli ədəbiyyatşünaslardan Bəxtiyar Vahabzadə, Abbas Zamanov, Əkrəm Cəfər, Firudin Hüseynov, Cəlal Abdullayev və b. dərs demişdir. 1970-ci ildə 20-ci əsrin ən məşhur şairlərindən prof. Bəxtiyar Vahabzadənin elmi rəhbərliyi ilə "Azərbaycan poeziyasının antologiyası" adlı diplom işini yazmış və müdaifə etmişdir. Həmin il universitetin müəllimləri tərəfindən ona yüksək dərəcəli dilçi-ədəbiyyatçı diplomu təqdim edilmişdir.
Elmi Fəaliyyəti
Mariya Keneşi Azərbaycanda beş illik ali təhsildən sonra, bir vaxtlar gimnaziyasında təhsil aldığı Budapeştdəki ELTE Universitetinin Türkoloji kafedrasında fəalliyətə başlamışdır. Əvvəl Azərbaycan dilini və ədəbiyyatını, sonralar isə türk dilini də tədris edərək, elmi-tədqiqat işləri ilə məşğul olmuşdur. Akademik, böyük türkoloq, Georg Hazainin rəhbərliyi ilə 1976-cı ildə "Fransco-Maria Maggonun türkcə grammeri (XVII-ci əsr)" mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almışdır. 2009-cu ilə qədər Eötvöş Lorand Universitetindəki işini davam etdirmişdir. 1979–2009-cu illər ərzində universitetin dövlət dili imtahan komitəsinin üzvü olmuşdur. Bundan başqa Türk-Macar dostluğu , Azərbaycan-Macar dostluğu asossiyasıyalarıının, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin fəxri üzvüdür. Müəllimliklə yanaşı o tərcüməçiliklə də məşğul olmuş, bir sıra şeirləri türk dillərindən tərcümə etmişdir.
Mükafatları
"Azərbaycanda Macarıstan günləri" çərçivəsində 16 mart 2017-ci ildə AMEA Mərkəzi Elmi Kitabxanada keçirilən tədbirdə Mariya Keneşiyə Yeni Yurd İctimai Birliyinin "Xurşidbanu Natəvan" mükafatı təqdim edilmişdir.
Əsərləri və tərcümələri
Əsərləri
- XVII əsr Türk qramatikası (1974) (mac. Turkish grammar from the 17th century)
- Türkcə danışıq kitabı (1988) (Cəmil Öztürklə birgə) (mac. Török társalgás Tankönyvkiadó)
- Türk dilinin qrammatikası və danışıq kitabı (1992) (mac. Török nyelvtan és társalgás)
- Azərbaycanca–macarca danışıq kitabı (2010) (mac. Azerbajdzsáni-magyar társalgás)
- Gəlin Azərbaycan dilində danışaq. Ölkə və onun dili (2011) (Kamal Abdulla ilə birlikdə) (mac. Azerbajdzsáni-Beszéljünk azerbajdzsániul. - Egy ország és annak nyelve)
Tərcümə əsərləri
- Mirzə Fətəli Axundzadənin "Aldanmış kəvakib" (Kijatszott csillagok. 1977), "Nəzm və nəsr haqqında" (Vers es proza. 1979), "Komediyalar və nəsr" (Komediak es proza. Budapest, 2012, 332 s.) əsərlərini
- Cəlil Məmmədquluzadənin "Seçilmiş novellaları" (Valogatott novellak, Akaprint, Budapest, 2011, s.132)
- Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin "Seçilmiş hekayələr" (Valogatott müvei, Azerbajdzsani Köztarsasag Magyarorszagi Nagykövetsege, Budapest, 2015, s.128)
- Anarın "Seçilmiş əsərləri" (2015)
- Səlim Babullaoğlunun "Yağışlı axşamların birində" (Egy esos ejszaka. 2010) hekayəsini macar dilinə çevirərək nəşr etdirmişdir.
Bundan başqa XIX əsr macar mütəfəkkiri İmre Madaçın "İnsan faciəsi" (1861) adlı nəzmlə yazılmış fəlsəfi dramını da Azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir.
İstinadlar
- "Macarıstanda Kamal Abdulla və Mariya Keneşinin kitabı çap olunmuşdur". 2023-07-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-10-26.
- "Qədirşünaslıq nümunəsi". 2020-10-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-10-26.
- MACAR ALİMİ MARİYA KENEŞİYƏ "XURŞİDBANU NATƏVAN" MÜKAFATI VERİLDİ [ölü keçid]
- "M.F.Axundzadənin altı komediyası və "Aldanmış kəvakib" povesti macar dilinə tərcümə edilir". azertag.az. 2023-07-27 tarixində . İstifadə tarixi: 19 yanvar 2012.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mariya Kenesi mac Maria Kenessey 1 aprel 1946 Budapest macar turkoloq alim Mariya KenesiMaria KenesseyDogum tarixi 1 aprel 1946 78 yas Dogum yeri BudapestVetendasligi MacarMilliyyeti MacarHeyat yoldasi Zumplaov Luka GeorgiyevUsaqlari Elica AnitaTehsili Azerbaycan dili ve edebiyyatiMukafatlari Xursidbanu Natevan mukafatiHeyatiMaria Kenesi aprelin 1 i 1946 ci ilde Macaristanin Budapest seherinde anadan olmusdur 1967 ci ilde Zumplaov Luka Georgiyevle aile heyati qurmusdur 2 ovladi varTehsiliO ibtidai tehsilini 5 ci sinifden sonra rus dilinde tehsil aldigi Ujpest eyaletinin Atilla kucesindeki mektebde almisdir Umumi orta mektebin 8 ci sinfini bitirdikden sonra ELTE Universiteti nezdinde fealiyyet gosteren rus dili ve edebiyyati temayullu gimnaziyada tehsilini davam etdirmisdir Tedris proqraminda rus dilinde kecirilen derslerin ustunluk teskil etdiyi gimnaziyada Mariya Kenesi Azerbaycan edebiyati ile o vaxtlar rus dili vasitesile yaxindan tanis olmaga baslamisdir O 1964 cu ilde gimnaziyada dorduncu kursda oxuyarken olduqca cetin imtahan vererek Azerbaycan Dovlet Universiteti indiki BDU Filologiya fakultesinin Azerbaycan dili ve edebiyyati ixtisasi uzre qebul olunur Burada ona meshur dilci alimlerden fakultenin dekani Elovset Abdullayev professorlardan Ferhad Zeynalov Agamusa Axundov Musa Adilov Yusif Seyidov gorkemli edebiyyatsunaslardan Bextiyar Vahabzade Abbas Zamanov Ekrem Cefer Firudin Huseynov Celal Abdullayev ve b ders demisdir 1970 ci ilde 20 ci esrin en meshur sairlerinden prof Bextiyar Vahabzadenin elmi rehberliyi ile Azerbaycan poeziyasinin antologiyasi adli diplom isini yazmis ve mudaife etmisdir Hemin il universitetin muellimleri terefinden ona yuksek dereceli dilci edebiyyatci diplomu teqdim edilmisdir Elmi FealiyyetiMariya Kenesi Azerbaycanda bes illik ali tehsilden sonra bir vaxtlar gimnaziyasinda tehsil aldigi Budapestdeki ELTE Universitetinin Turkoloji kafedrasinda fealliyete baslamisdir Evvel Azerbaycan dilini ve edebiyyatini sonralar ise turk dilini de tedris ederek elmi tedqiqat isleri ile mesgul olmusdur Akademik boyuk turkoloq Georg Hazainin rehberliyi ile 1976 ci ilde Fransco Maria Maggonun turkce grammeri XVII ci esr movzusunda dissertasiya mudafie ederek filologiya uzre felsefe doktoru elmi derecesi almisdir 2009 cu ile qeder Eotvos Lorand Universitetindeki isini davam etdirmisdir 1979 2009 cu iller erzinde universitetin dovlet dili imtahan komitesinin uzvu olmusdur Bundan basqa Turk Macar dostlugu Azerbaycan Macar dostlugu asossiyasiyalariinin Azerbaycan Yazicilar Birliyinin fexri uzvudur Muellimlikle yanasi o tercumecilikle de mesgul olmus bir sira seirleri turk dillerinden tercume etmisdir MukafatlariMariya Kenesiye mukafat teqdim olunan zaman Azerbaycanda Macaristan gunleri cercivesinde 16 mart 2017 ci ilde AMEA Merkezi Elmi Kitabxanada kecirilen tedbirde Mariya Kenesiye Yeni Yurd Ictimai Birliyinin Xursidbanu Natevan mukafati teqdim edilmisdir Eserleri ve tercumeleriEserleri XVII esr Turk qramatikasi 1974 mac Turkish grammar from the 17th century Turkce danisiq kitabi 1988 Cemil Ozturkle birge mac Torok tarsalgas Tankonyvkiado Turk dilinin qrammatikasi ve danisiq kitabi 1992 mac Torok nyelvtan es tarsalgas Azerbaycanca macarca danisiq kitabi 2010 mac Azerbajdzsani magyar tarsalgas Gelin Azerbaycan dilinde danisaq Olke ve onun dili 2011 Kamal Abdulla ile birlikde mac Azerbajdzsani Beszeljunk azerbajdzsaniul Egy orszag es annak nyelve Tercume eserleri Mirze Feteli Axundzadenin Aldanmis kevakib Kijatszott csillagok 1977 Nezm ve nesr haqqinda Vers es proza 1979 Komediyalar ve nesr Komediak es proza Budapest 2012 332 s eserlerini Celil Memmedquluzadenin Secilmis novellalari Valogatott novellak Akaprint Budapest 2011 s 132 Ebdurrehim bey Haqverdiyevin Secilmis hekayeler Valogatott muvei Azerbajdzsani Koztarsasag Magyarorszagi Nagykovetsege Budapest 2015 s 128 Anarin Secilmis eserleri 2015 Selim Babullaoglunun Yagisli axsamlarin birinde Egy esos ejszaka 2010 hekayesini macar diline cevirerek nesr etdirmisdir Bundan basqa XIX esr macar mutefekkiri Imre Madacin Insan faciesi 1861 adli nezmle yazilmis felsefi dramini da Azerbaycan diline tercume etmisdir Istinadlar Macaristanda Kamal Abdulla ve Mariya Kenesinin kitabi cap olunmusdur 2023 07 27 tarixinde Istifade tarixi 2018 10 26 Qedirsunasliq numunesi 2020 10 17 tarixinde Istifade tarixi 2018 10 26 MACAR ALIMI MARIYA KENESIYE XURSIDBANU NATEVAN MUKAFATI VERILDI olu kecid M F Axundzadenin alti komediyasi ve Aldanmis kevakib povesti macar diline tercume edilir azertag az 2023 07 27 tarixinde Istifade tarixi 19 yanvar 2012