Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Seyidov Yusif Mirəhməd oğlu (2 may 1929 – 18 noyabr 2013) — tənqidçi, ədəbiyyatşünas, 1965-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, filologiya elmləri doktoru (1965), professor (1967), Azərbaycan Dövlət Mükafatı laureatı (1974). əməkdar elm xadimi.
| Yusif Seyidov | |
|---|---|
| Yusif Mirəhməd oğlu Seyidov | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Yengicə, Şərur rayonu, Naxçıvan MR |
| Vəfat tarixi | (84 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan |
| Elmi dərəcəsi | |
| Elmi adı | |
| İş yeri | |
| Təhsili | |
| Mükafatları |  |
Həyatı
Yusif Seyidov 1929-cu il mayın 2-də Naxçıvan MR Şərur rayonunun Yengicə kəndində anadan olmuşdur. Burada orta məktəbi bitirmişdir (1944). İki-illik Naxçıvan müəllimlər institutunda təhsilini davam etdirmişdir (1944-1946). Sonra Azərbaycan Dövlət Universitetinin fılologiya fakültəsində təhsil almışdır (1947-1952). Dilçilik ixtisası üzrə aspiranturada saxlanmışdır (1952-1955). "Müasir Azərbaycan dilində feli bağlama tərkibləri" mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir (1955). Universitetdə Ümumi dilçilik kafedrasında müəllim, baş müəllim, dosent (1955-1967), professor (1967-ci ildən) işləmişdir. "Müasir Azərbaycan dilində söz birləşmələri" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafıə etmişdir (1965). Universitetdə Azərbaycan dili və onun tədrisi metodikası kafedrasına əsası qoyulduğu ilk gündən rəhbərlik etmişdir (1965-ci ildən dünyasını dəyişənədək). Elmi-pedaqoji fəaliyyəti ilə yanaşı, tənqidçi və ədəbiyyatşünas kimi də çalışmış, dövri mətbuatda müntəzəm çıxış etmişdir. İlk məqaləsi 1952-ci ildə "Azərbaycan müəllimi" qəzetində dərc olunmuşdur. Rus dilli məktəblər üçün "Azərbaycan dili" dərsliyinin müəllifıdir.
Yusif Seyidov bir sıra məqalələrində, "Klassik Azərbaycan şairləri söz haqqında"(1977), "Yazıçı və dil"(1979),"Sözün şöhrəti"(1981), "Sözün qüdrəti"(1988), "Sözün hikməti"(1989) və s. kimi sanballı monoqrafiyalarında XI əsrdən başlayaraq müstəqillik dövrünə qədərki, təxminən min ilə qədər, Azərbaycan yazıçılarının söz və sənət haqqında, dil və onun insan həyatında, cəmiyyətdə rolu, əhəmiyyəti barədə fikirlərini toplayıb sistemə salmış, ədəbi-tarixi ardıcıllıqla təsvir və təhlil etmiş, xalqın dilçilik, qismən də ədəbiyyatşünaslıq və estetik görüşlərinin yığcam salnaməsini yaratmışdır.
Yusif Seyidov elmi məzmununa, metodiki mükəmməlliyinə görə qiymətli dərs vəsaitləri və dərsliklərin- "Müasir Azərbaycan dili"- (I h.-1959, II h - 1963); "Müasir Azərbaycan dili. IV hissə. Sintaksis"(1972, 1985, 2009) dərsliklərinin əsas müəlliflərindən biri, bir neçə dəfə nəşr edilmiş "Azərbaycan dili" və "Azərbaycan dilinin qrammatikası. Morfologiya" kimi ali məktəb dərsliklərinin müəllifidir.
Böyük dilçi alim Yusif Seyidov Azərbaycan dili tarixinə dair də səmərəli tədqiqatlar aparmışdır: "Nəsiminin əsərləri Azərbaycan ədəbi dilinin tarixi abidəsi kimi", "Dastani- Əhməd Hərami" haqqında bəzi qeydlər", "Kitabi- Dədə Qorqud"un dilində sadə cümlə (inkişaf səviyyəsi)", "Kitabi- Dədə Qorqud" dastanlarının dilində tərkib və budaq cümlə paralelizmi","Dövrün(XII- XIX əsrlər) şeir dilinə ümumi bir nəzər", "Ədəbi şəxsiyyət və dil" və s. məqalələri,habelə "Nəsiminin dili" monoqrafiyası ciddi müşahidə və axtarışların məhsuludur.
Y.Seyidov dilçiliyin nəzəri və tətbiqi problemlərinə həsr edilmiş 200-dən çox elmi əsərin, o cümlədən 30- dan çox kitabın (monoqrafiya, dərslik və dərs vəsaitlərinin) müəllifidir. 18 noyabr 2013-cü ildə vəfat edib.
Əsərləri
- Azərbaycan ədəbi dilində söz birləşmələri. Bakı: Maarif, 1966, 340 səh.
- Müasir Azərbaycan dili. Sintaksis. Bakı: Maarif, 1972, 476 səh. (şərikli).
- Klassik Azərbaycan şairləri söz haqqında (XI-XVIII əsrlər). Bakı: Gənclik, 1977, 112 səh. (şərikli).
- Azərbaycan dili. Bakı: Maarif, 1978, 288 səh.
- Yazıçı və dil (XIX-XX əsrlər). Bakı: Yazıçı, 1979, 288 səh.
- Sözün şöhrəti. Bakı: Yazıçı, 1983, 282 səh.
- Şairin fikir dünyası. Bakı: Bilik, 1985, 467 səh.
- Müasir Azərbaycan dili. Sintaksis. Bakı: Maarif, 1985, 467 səh.
- Ədəbi tənqid və bədii dil. Bakı: Yazıçı, 1986, 239 səh.
- Azərbaycan dili. Bakı: Maarif, 1987, 288 səh.
- Sözün hikməti. Bakı: Yazıçı, 1989, 485 səh.
- Azərbaycan dilinin qrammatikası, Morfologiya, Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2002, 370 səh.
İstinadlar
- "Azərbaycanın tanınmış alimi vəfat edib". 2020-10-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-12-08.
Mənbə
- Cəlil Məmmədquluzadə Ensiklopediyası. Bakı,2008. səh.257.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seyidov Yusif Mirehmed oglu 2 may 1929 18 noyabr 2013 tenqidci edebiyyatsunas 1965 ci ilden Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu filologiya elmleri doktoru 1965 professor 1967 Azerbaycan Dovlet Mukafati laureati 1974 emekdar elm xadimi Yusif SeyidovYusif Mirehmed oglu SeyidovDogum tarixi 2 may 1929Dogum yeri Yengice Serur rayonu Naxcivan MRVefat tarixi 18 noyabr 2013 84 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanElmi derecesi filologiya elmleri doktoruElmi adi professorIs yeri Baki Dovlet UniversitetiTehsili Baki Dovlet UniversitetiMukafatlariHeyatiYusif Seyidov 1929 cu il mayin 2 de Naxcivan MR Serur rayonunun Yengice kendinde anadan olmusdur Burada orta mektebi bitirmisdir 1944 Iki illik Naxcivan muellimler institutunda tehsilini davam etdirmisdir 1944 1946 Sonra Azerbaycan Dovlet Universitetinin filologiya fakultesinde tehsil almisdir 1947 1952 Dilcilik ixtisasi uzre aspiranturada saxlanmisdir 1952 1955 Muasir Azerbaycan dilinde feli baglama terkibleri movzusunda namizedlik dissertasiyasi mudafie etmisdir 1955 Universitetde Umumi dilcilik kafedrasinda muellim bas muellim dosent 1955 1967 professor 1967 ci ilden islemisdir Muasir Azerbaycan dilinde soz birlesmeleri movzusunda doktorluq dissertasiyasi mudafie etmisdir 1965 Universitetde Azerbaycan dili ve onun tedrisi metodikasi kafedrasina esasi qoyuldugu ilk gunden rehberlik etmisdir 1965 ci ilden dunyasini deyisenedek Elmi pedaqoji fealiyyeti ile yanasi tenqidci ve edebiyyatsunas kimi de calismis dovri metbuatda muntezem cixis etmisdir Ilk meqalesi 1952 ci ilde Azerbaycan muellimi qezetinde derc olunmusdur Rus dilli mektebler ucun Azerbaycan dili dersliyinin muellifidir Yusif Seyidov bir sira meqalelerinde Klassik Azerbaycan sairleri soz haqqinda 1977 Yazici ve dil 1979 Sozun sohreti 1981 Sozun qudreti 1988 Sozun hikmeti 1989 ve s kimi sanballi monoqrafiyalarinda XI esrden baslayaraq musteqillik dovrune qederki texminen min ile qeder Azerbaycan yazicilarinin soz ve senet haqqinda dil ve onun insan heyatinda cemiyyetde rolu ehemiyyeti barede fikirlerini toplayib sisteme salmis edebi tarixi ardicilliqla tesvir ve tehlil etmis xalqin dilcilik qismen de edebiyyatsunasliq ve estetik goruslerinin yigcam salnamesini yaratmisdir Yusif Seyidov elmi mezmununa metodiki mukemmelliyine gore qiymetli ders vesaitleri ve dersliklerin Muasir Azerbaycan dili I h 1959 II h 1963 Muasir Azerbaycan dili IV hisse Sintaksis 1972 1985 2009 dersliklerinin esas muelliflerinden biri bir nece defe nesr edilmis Azerbaycan dili ve Azerbaycan dilinin qrammatikasi Morfologiya kimi ali mekteb dersliklerinin muellifidir Boyuk dilci alim Yusif Seyidov Azerbaycan dili tarixine dair de semereli tedqiqatlar aparmisdir Nesiminin eserleri Azerbaycan edebi dilinin tarixi abidesi kimi Dastani Ehmed Herami haqqinda bezi qeydler Kitabi Dede Qorqud un dilinde sade cumle inkisaf seviyyesi Kitabi Dede Qorqud dastanlarinin dilinde terkib ve budaq cumle paralelizmi Dovrun XII XIX esrler seir diline umumi bir nezer Edebi sexsiyyet ve dil ve s meqaleleri habele Nesiminin dili monoqrafiyasi ciddi musahide ve axtarislarin mehsuludur Y Seyidov dilciliyin nezeri ve tetbiqi problemlerine hesr edilmis 200 den cox elmi eserin o cumleden 30 dan cox kitabin monoqrafiya derslik ve ders vesaitlerinin muellifidir 18 noyabr 2013 cu ilde vefat edib EserleriAzerbaycan edebi dilinde soz birlesmeleri Baki Maarif 1966 340 seh Muasir Azerbaycan dili Sintaksis Baki Maarif 1972 476 seh serikli Klassik Azerbaycan sairleri soz haqqinda XI XVIII esrler Baki Genclik 1977 112 seh serikli Azerbaycan dili Baki Maarif 1978 288 seh Yazici ve dil XIX XX esrler Baki Yazici 1979 288 seh Sozun sohreti Baki Yazici 1983 282 seh Sairin fikir dunyasi Baki Bilik 1985 467 seh Muasir Azerbaycan dili Sintaksis Baki Maarif 1985 467 seh Edebi tenqid ve bedii dil Baki Yazici 1986 239 seh Azerbaycan dili Baki Maarif 1987 288 seh Sozun hikmeti Baki Yazici 1989 485 seh Azerbaycan dilinin qrammatikasi Morfologiya Baki Universiteti nesriyyati 2002 370 seh Istinadlar Azerbaycanin taninmis alimi vefat edib 2020 10 28 tarixinde Istifade tarixi 2013 12 08 MenbeCelil Memmedquluzade Ensiklopediyasi Baki 2008 seh 257