Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Maks fon Laue (9 oktyabr 1879[…], Koblens, Prussiya, Almaniya imperiyası – 24 aprel 1960, Qərbi Berlin, Qərbi Almaniya) — 1914-cü ildə rentgen şüalarının diffraksiyasını kəşf etdiyinə görə fizika üzrə Nobel mükafatı almış Alman fiziki idi. Optika, kristalloqrafiya, kvant nəzəriyyəsi, fövqəlkeçiricilik və nisbilik nəzəriyyəsinə töhfələri ilə elmi səylərinə əlavə olaraq, Laue dörd onillik ərzində Alman elmi tədqiqatlarını və inkişafını inkişaf etdirən və istiqamətləndirən bir sıra inzibati vəzifələrə sahib idi. Nasizmə kəskin etiraz edən o, İkinci Dünya Müharibəsindən sonra alman elminin yenidən qurulmasında və təşkilində mühüm rol oynadı.
| Maks fon Laue | |
|---|---|
| alm. Max von Laue | |
 | |
| Doğum tarixi | 9 oktyabr 1879[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 24 aprel 1960(80 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | yol-nəqliyyat hadisəsi |
| Elm sahələri | fizika, kristalloqrafiya, Rentgen şüaları, nisbilik nəzəriyyəsi, ifratkeçiricilik |
| İş yerləri | |
| Təhsili | |
| Elmi rəhbəri | Maks Plank |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |   |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiya
Laue, hazırda Almaniyanın Koblens şəhərinin bir hissəsi olan Pfaffendorfda Julius Laue və Minna Zerrennerin ailəsində anadan olub. 1898-ci ildə Strassburqda Abitur fakültəsini keçdikdən sonra məcburi hərbi xidmətə başladı, bundan sonra 1899-cu ildə Strassburq Universitetində, Göttingen Universitetində və Lüdviq Maksimilian Universitetində riyaziyyat, fizika və kimya üzrə təhsil almağa başladı. Göttingendə fiziklər Woldemar Voigt və Max Abraham və riyaziyyatçı David Hilbertdən çox təsirləndi. Münhendə cəmi bir semestrdən sonra o, 1902-ci ildə Berlinin Fridrix-Vilhelms Universitetinə getdi. Orada o, 1900-cü il dekabrın 14-də kvant nəzəriyyəsi inqilabını doğuran Maks Plankın yanında oxudu. O, Berlində Privatdozen və Plankın köməkçisi idi. O, ilk dəfə Albert Eynşteynlə də tanış oldu; onların dostluğu Eynşteynin nisbilik nəzəriyyəsinin qəbul edilməsinə və inkişafına töhfə verdi. Laue 1909-cu ilə qədər Plankın köməkçisi kimi davam etdi. Berlində o, entropiyanın radiasiya sahələrinə tətbiqi və işıq dalğalarının koherentliyinin termodinamik əhəmiyyəti üzərində işləmişdir. 1911-ci il Milad tətili zamanı və 1912-ci ilin yanvarında Pol Peter Evald Sommerfeldin rəhbərliyi altında doktorluq dissertasiyasının yazılmasını bitirirdi. Yanvar ayında Münhendəki Englischer Qartenində gəzinti zamanı Evald Laueyə tezis mövzusu haqqında danışdı. Evaldı narahat edən dalğa uzunluqları spektrin görünən bölgəsində idi və buna görə də Evaldın kristal modelindəki rezonatorlar arasındakı məsafədən çox böyük idi. Laue diqqəti yayındırmış kimi görünürdü və daha kiçik dalğa uzunluqları nəzərə alınarsa, təsirinin nə olacağını bilmək istəyirdi. İyun ayında Sommerfeld Gesellschaft-a LMU-da Laue, Paul Knipping və Walter Friedrich tərəfindən rentgen şüalarının müvəffəqiyyətlə difraksiyası haqqında məlumat verdi və Laue 1914-cü ildə fizika üzrə Nobel mükafatına layiq görüldü.Münhendə olarkən o, 1910–1911-ci illərdə nisbilik haqqında kitabının birinci cildini yazdı. 1912-ci ildə Laue Sürix Universitetinə qeyri-adi fizika professoru kimi çağırıldı. 1913-cü ildə atasının irsi zadəganlar rütbəsinə yüksəlməsindən sonra o, "Maks fon Laue" oldu. 1914-cü ildə Berlin Universitetində nəzəri fizikanın yeni professoru kafedrası yaradılmışdır. Ona bu vəzifə təklif olundu, lakin rədd etdi və Maks Borna təklif edildi, lakin Born I Dünya Müharibəsi başa çatana qədər orduda idi və o, kürsü tutmamışdan əvvəl Laue fikrini dəyişdi və vəzifəni qəbul etdi. 1914–1919-cu illərdə Laue nəzəri fizikanın adi professoru kimi Frankfurt Universitetində idi. O, 1916-cı ildən hərbi telefoniya və simsiz rabitədə istifadə üçün Würzburg Universitetində vakuum borularının yaradılması ilə məşğul olub. O, Berlin Universitetinə nəzəri fizika üzrə sıravi professor kimi çağırıldı, bu vəzifəni 1919-cu ildən 1943-cü ilə qədər, onun razılığı ilə və məcburi təqaüd yaşından bir il əvvəl əməkdar elan edilənə qədər tutdu. 1919-cu ildə universitetdə digər görkəmli şəxslər Walther Nernst, Fritz Haber və James Franck idi. Laue, həftəlik Berlin Fizika Kollokviumunun təşkilatçılarından biri olaraq, adətən direktor olduğu Berlin-Dahlemdəki Kaiser-Wilhelm-Für Physik İnstitutundan gələn Nernst və Eynşteyn ilə ön sırada otururdu. Lauenin universitetdəki görkəmli tələbələri arasında Leó Szilard, Fritz London, Max Kohler və Erna Weber var idi. O, 1921-ci ildə nisbilik haqqında kitabının ikinci cildini nəşr etdi.
İstinadlar
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Max (von) Laue // Frankfurter Personenlexikon. 2014.
- www.accademiadellescienze.it (it.).
- http://www.pas.va/content/accademia/en/academicians/deceased/von_laue.html.
- NNDB (ing.). 2002.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118570129 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- "ЛАУЭ, МАКС ТЕОДОР ФЕЛИКС ФОН". 2022-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-17.
- "Max von Laue 1879–1960". 2023-03-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-17.
- "Max von Laue Biographical". 2018-09-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-17.
- "Нобелевские лауреаты: Макс фон Лауэ. Отец современной кристаллографии". 2023-03-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-17.
- "Concerning the Detection of X-ray Interferences". 2019-10-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-17.
- textsGenius in the shadows:a biography of Leo Szilard
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Maks fon Laue 9 oktyabr 1879 Koblens Prussiya Almaniya imperiyasi 24 aprel 1960 Qerbi Berlin Qerbi Almaniya 1914 cu ilde rentgen sualarinin diffraksiyasini kesf etdiyine gore fizika uzre Nobel mukafati almis Alman fiziki idi Optika kristalloqrafiya kvant nezeriyyesi fovqelkeciricilik ve nisbilik nezeriyyesine tohfeleri ile elmi seylerine elave olaraq Laue dord onillik erzinde Alman elmi tedqiqatlarini ve inkisafini inkisaf etdiren ve istiqametlendiren bir sira inzibati vezifelere sahib idi Nasizme keskin etiraz eden o Ikinci Dunya Muharibesinden sonra alman elminin yeniden qurulmasinda ve teskilinde muhum rol oynadi Maks fon Lauealm Max von Laue Dogum tarixi 9 oktyabr 1879 1879 10 09 Dogum yeri Koblens Prussiya Almaniya imperiyasiVefat tarixi 24 aprel 1960 1960 04 24 80 yasinda Vefat yeri Qerbi Berlin Qerbi AlmaniyaVefat sebebi yol neqliyyat hadisesiElm saheleri fizika kristalloqrafiya Rentgen sualari nisbilik nezeriyyesi ifratkeciricilikIs yerleri Munhen Ludviq Maksimilian Universiteti Humboldt adina Berlin Universiteti Iohann Volfqanq Gote adina Frankfurt Universiteti Surix UniversitetiTehsili Gottingen Universiteti Munhen Ludviq Maksimilian Universiteti Humboldt adina Berlin Universiteti Surix Universiteti Strasburq UniversitetiElmi rehberi Maks PlankUzvluyu London Kral Cemiyyeti 1949 Prussiya Elmler Akademiyasi d QDR Elmler Akademiyasi d Papa Elmler Akademiyasi SSRI Elmler Akademiyasi Isvec Kral Elmler Akademiyasi Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Leopoldin Alman Milli Elmler Akademiyasi Amerika Fizik Cemiyyeti d Bavariya Elmler Akademiyasi d ABS Milli Elmler Akademiyasi 1958 Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyaLaue hazirda Almaniyanin Koblens seherinin bir hissesi olan Pfaffendorfda Julius Laue ve Minna Zerrennerin ailesinde anadan olub 1898 ci ilde Strassburqda Abitur fakultesini kecdikden sonra mecburi herbi xidmete basladi bundan sonra 1899 cu ilde Strassburq Universitetinde Gottingen Universitetinde ve Ludviq Maksimilian Universitetinde riyaziyyat fizika ve kimya uzre tehsil almaga basladi Gottingende fizikler Woldemar Voigt ve Max Abraham ve riyaziyyatci David Hilbertden cox tesirlendi Munhende cemi bir semestrden sonra o 1902 ci ilde Berlinin Fridrix Vilhelms Universitetine getdi Orada o 1900 cu il dekabrin 14 de kvant nezeriyyesi inqilabini doguran Maks Plankin yaninda oxudu O Berlinde Privatdozen ve Plankin komekcisi idi O ilk defe Albert Eynsteynle de tanis oldu onlarin dostlugu Eynsteynin nisbilik nezeriyyesinin qebul edilmesine ve inkisafina tohfe verdi Laue 1909 cu ile qeder Plankin komekcisi kimi davam etdi Berlinde o entropiyanin radiasiya sahelerine tetbiqi ve isiq dalgalarinin koherentliyinin termodinamik ehemiyyeti uzerinde islemisdir 1911 ci il Milad tetili zamani ve 1912 ci ilin yanvarinda Pol Peter Evald Sommerfeldin rehberliyi altinda doktorluq dissertasiyasinin yazilmasini bitirirdi Yanvar ayinda Munhendeki Englischer Qarteninde gezinti zamani Evald Laueye tezis movzusu haqqinda danisdi Evaldi narahat eden dalga uzunluqlari spektrin gorunen bolgesinde idi ve buna gore de Evaldin kristal modelindeki rezonatorlar arasindaki mesafeden cox boyuk idi Laue diqqeti yayindirmis kimi gorunurdu ve daha kicik dalga uzunluqlari nezere alinarsa tesirinin ne olacagini bilmek isteyirdi Iyun ayinda Sommerfeld Gesellschaft a LMU da Laue Paul Knipping ve Walter Friedrich terefinden rentgen sualarinin muveffeqiyyetle difraksiyasi haqqinda melumat verdi ve Laue 1914 cu ilde fizika uzre Nobel mukafatina layiq goruldu Munhende olarken o 1910 1911 ci illerde nisbilik haqqinda kitabinin birinci cildini yazdi 1912 ci ilde Laue Surix Universitetine qeyri adi fizika professoru kimi cagirildi 1913 cu ilde atasinin irsi zadeganlar rutbesine yukselmesinden sonra o Maks fon Laue oldu 1914 cu ilde Berlin Universitetinde nezeri fizikanin yeni professoru kafedrasi yaradilmisdir Ona bu vezife teklif olundu lakin redd etdi ve Maks Borna teklif edildi lakin Born I Dunya Muharibesi basa catana qeder orduda idi ve o kursu tutmamisdan evvel Laue fikrini deyisdi ve vezifeni qebul etdi 1914 1919 cu illerde Laue nezeri fizikanin adi professoru kimi Frankfurt Universitetinde idi O 1916 ci ilden herbi telefoniya ve simsiz rabitede istifade ucun Wurzburg Universitetinde vakuum borularinin yaradilmasi ile mesgul olub O Berlin Universitetine nezeri fizika uzre siravi professor kimi cagirildi bu vezifeni 1919 cu ilden 1943 cu ile qeder onun raziligi ile ve mecburi teqaud yasindan bir il evvel emekdar elan edilene qeder tutdu 1919 cu ilde universitetde diger gorkemli sexsler Walther Nernst Fritz Haber ve James Franck idi Laue heftelik Berlin Fizika Kollokviumunun teskilatcilarindan biri olaraq adeten direktor oldugu Berlin Dahlemdeki Kaiser Wilhelm Fur Physik Institutundan gelen Nernst ve Eynsteyn ile on sirada otururdu Lauenin universitetdeki gorkemli telebeleri arasinda Leo Szilard Fritz London Max Kohler ve Erna Weber var idi O 1921 ci ilde nisbilik haqqinda kitabinin ikinci cildini nesr etdi IstinadlarCex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Max von Laue Frankfurter Personenlexikon 2014 www accademiadellescienze it it http www pas va content accademia en academicians deceased von laue html NNDB ing 2002 Deutsche Nationalbibliothek Record 118570129 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 LAUE MAKS TEODOR FELIKS FON 2022 11 28 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 17 Max von Laue 1879 1960 2023 03 17 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 17 Max von Laue Biographical 2018 09 15 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 17 Nobelevskie laureaty Maks fon Laue Otec sovremennoj kristallografii 2023 03 17 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 17 Concerning the Detection of X ray Interferences 2019 10 04 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 17 textsGenius in the shadows a biography of Leo Szilard