Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Maks Ferdinand Peruç - (19 may 1914, Vyana - 6 fevral 2002, Kembric) molekulyar biologiya üzrə ixtisaslaşmış Avstriya əsilli ingilis biokimyaçısıdır. 1962-ci ildə "Qlobulyar proteinlərin strukturlarının tədqiqinə görə" Nobel mükafatı laureatı. London Kral Cəmiyyətinin (1954). Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyasının (1963), ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının (1970), Avstriya Elmlər Akademiyasının (1963), Papa Elmlər Akademiyasının (1981) və bir çox öyrənilmiş cəmiyyətlərin üzvü.
| Maks Peruç | |
|---|---|
| alm. Max Ferdinand Perutz | |
 | |
| Doğum tarixi | 19 may 1914[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 6 fevral 2002[…](87 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | xərçəng xəstəliyi |
| Elm sahələri | biokimya, Molekulyar biologiya, kimya |
| İş yerləri | |
| Təhsili | |
| Elmi rəhbərləri | Uilyam Lorens Breqq |
| Tanınmış yetirmələri | Fransis Krik, Con Kendrü |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |   |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiyası
19 may 1914-cü ildə Vyanada yəhudi ailəsində anadan olub. Atası - Hüqo Peruç (sefard mənşəli), anası isə - Adele Qoldşmidt. O, Vyana Universitetində oxumuş (1932-1936), sonra Kembricə (Böyük Britaniya) köçmüş, burada Con Bernal və Vilyam Breqqanın rəhbərliyi altında Kavendiş Laboratoriyasında dissertasiya işi üzərində çalışmışdır. 1940-cı ildə hemoglobinin tədqiqi üzrə işinə görə fəlsəfə doktoru dərəcəsi verilmişdir. 1942-ci ildə evləndi və 1944 və 1949-cu illərdə iki uşaq atası oldu, sonralar da elm sahəsində karyera qurdular (Vivyen sənətşünasdır, Robin Peruç isə kimya professorudur). İkinci Dünya Müharibəsi zamanı digər alman və avstriyalı əsilli şəxslərlə birlikdə V. Çörçilin göstərişi ilə Kanadaya sürgün edildi. Sonradan o, kristalloqraf kimi Atlantik okeanında paykerit əsasında üzən hava qüvvələri bazası yaratmaq üçün gizli layihələrdə iştirak etdi və müharibədən sonra bir müddət buzlaqşünaslıq sahəsində fəaliyyətini davam etdirdi .
Elmi fəaliyyəti
Tibbi Tədqiqatlar Şurasının molekulyar biologiya qrupuna rəhbərlik etmişdir (1947-1962). 1962-1976-cı illərdə Kembric Universitetində Molekulyar Biologiya Laboratoriyasının rəhbəri olub. 1950-ci illərdə o, ağır metal duzlarının iştirakı ilə kristallaşma tətbiq etməklə zülal kristallarında müşahidə edilən difraksiyanın rentgen şüalarının difraksiya analizi metodunu təkmilləşdirmişdir. Bu, dünyada ilk dəfə olaraq Peruçun hemoglobindən istifadə etdiyi zülalın məkan quruluşu haqqında məlumat əldə etməyə imkan verdi. Bu işə görə Con Kendrü ilə birlikdə 1962-ci ildə kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülüb. Sonradan Peruç metodu on minlərlə digər zülalın strukturunun təhlilinə tətbiq olundu. 1980-ci illərdə Peruç zülalların kiçik molekulyar ağırlıqlı birləşmələrlə qarşılıqlı təsirinin təhlilinin əsasını qoydu və bu, hazırda əczaçılıq sənayesində dərmanların dizaynı üçün əsasdır. 1950-ci illərin sonlarından etibarən Peruç oksigenin olmaması və mövcudluğu şəraitində molekulun struktur xüsusiyyətlərini müəyyən etməyə çalışaraq hemoglobinin fəaliyyətini öyrənməyə davam etdi. 1970-ci illərə qədər bu problem prinsipcə həll edildi, lakin hemoglobin fəaliyyətinin molekulyar mexanizmi haqqında nəticələrin yoxlanılması və dəqiqləşdirilməsi üçün daha iyirmi il lazım oldu. Bundan əlavə, Peruç patologiyalarda hemoglobinin struktur xüsusiyyətlərini öyrənmişdir. O ümid edirdi ki, hemoglobindən dərmanlar üçün reseptor kimi istifadə oluna bilər və oraqvari hüceyrə anemiyası kimi genetik mutasiyalar zamanı onun strukturunu dəyişdirmək yolları tapılacaqdır. Peruç həm də təkamüldə hemoglobinin strukturunda baş verən dəyişikliklərlə, həyatın son illərində isə Hantinqton xəstəliyi və digər neyrodegenerativ xəstəliklər zamanı zülalların strukturunda baş verən dəyişikliklərlə də maraqlanırdı.
Mükafatları
- Veizmann Memorial Lectures (1961)
- Kimya üzrə Nobel Mükafatı " Qlobulyar proteinlərin strukturlarının tədqiqinə görə " (1962; Con Kendrü ilə birgə)
- Vilhelm Eksner medalı (1967)
- FEBS Sir Hans Krebs Medalı (1968, ilk mükafat)
- Kral medalı (1971)
- Kopli medalı (1979)
- Şredinger Lecture (Imperial College London) (1994)
İstinadlar
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Max Ferdinand Perutz // Encyclopædia Britannica (ing.).
- http://www.pas.va/content/accademia/en/academicians/deceased/perutz.html.
- Перуц Макс Фердинанд // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118592866 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
- Perutz; Max Ferdinand (1914—2002) (англ.)
- Max F. Perutz Архивная копия от 6 сентября 2018 на Wayback Machin
- Max F. Perutz Архивная копия от 5 января 2020 на Wayback Machine
- Fersht, A. R. Max Ferdinand Perutz OM FRS (англ.) // Nature Structural Biology : journal. — 2002. — Vol. 9, no. 4. — P. 245—246. — doi:10.1038/nsb0402-245. — PMID 11914731.
- Perutz, Max. Enemy Alien (неопр.). — I Wish I'd Made You Angry Earlier. — С. 73—106.
- Perutz, Max. Science is Not a Quiet Life (неопр.). — С. 601—630. — .
- Gratzer, Walter. Max Perutz (1914–2002) (англ.) // Current Biology : journal. — Cell Press, 2002. — 5 March (vol. 12, no. 5). — P. R152—R154. — doi:10.1016/S0960-9822(02)00727-3. Архивировано 16 декабря 2008 года.
- Ramaseshan, S. Max Perutz (1914–2002) (англ.) // Current Science (англ.)рус. : journal. — Indian Academy of Sciences, 2002. — 10 March (vol. 82, no. 5). — P. 586—590. — doi:10.1016/S0960-9822(02)00727-3.
- Collins, Paul. The Floating Island (англ.) // Cabinet Magazine (англ.)рус. : magazine. — 2002. — Vol. 12, no. 7. — P. R152. — doi:10.1016/S0960-9822(02)00727-3.
- .https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%86,_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81
- Лауреаты нобелевской премии. Макс Перуц
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Maks Ferdinand Peruc 19 may 1914 Vyana 6 fevral 2002 Kembric molekulyar biologiya uzre ixtisaslasmis Avstriya esilli ingilis biokimyacisidir 1962 ci ilde Qlobulyar proteinlerin strukturlarinin tedqiqine gore Nobel mukafati laureati London Kral Cemiyyetinin 1954 Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasinin 1963 ABS Milli Elmler Akademiyasinin 1970 Avstriya Elmler Akademiyasinin 1963 Papa Elmler Akademiyasinin 1981 ve bir cox oyrenilmis cemiyyetlerin uzvu Maks Perucalm Max Ferdinand Perutz Dogum tarixi 19 may 1914 1914 05 19 Dogum yeri Vyana Avstriya MacaristanVefat tarixi 6 fevral 2002 2002 02 06 87 yasinda Vefat yeri Kembric Kembric d Kembricsir d Kembricsir qrafligi d Serqi Ingiltere d Ingiltere Birlesmis KralliqVefat sebebi xerceng xesteliyiElm saheleri biokimya Molekulyar biologiya kimyaIs yerleri Kembric Universiteti York Universiteti Ingiltere Tehsili Vyana Universiteti Kembric UniversitetiElmi rehberleri Uilyam Lorens BreqqTaninmis yetirmeleri Fransis Krik Con KendruUzvluyu London Kral Cemiyyeti 1954 QDR Elmler Akademiyasi d Leopoldin Alman Milli Elmler Akademiyasi Papa Elmler Akademiyasi 1981 Bavariya Elmler Akademiyasi d Fransa Elmler Akademiyasi Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi ABS Milli Elmler Akademiyasi 1970 Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyasi19 may 1914 cu ilde Vyanada yehudi ailesinde anadan olub Atasi Huqo Peruc sefard menseli anasi ise Adele Qoldsmidt O Vyana Universitetinde oxumus 1932 1936 sonra Kembrice Boyuk Britaniya kocmus burada Con Bernal ve Vilyam Breqqanin rehberliyi altinda Kavendis Laboratoriyasinda dissertasiya isi uzerinde calismisdir 1940 ci ilde hemoglobinin tedqiqi uzre isine gore felsefe doktoru derecesi verilmisdir 1942 ci ilde evlendi ve 1944 ve 1949 cu illerde iki usaq atasi oldu sonralar da elm sahesinde karyera qurdular Vivyen senetsunasdir Robin Peruc ise kimya professorudur Ikinci Dunya Muharibesi zamani diger alman ve avstriyali esilli sexslerle birlikde V Corcilin gosterisi ile Kanadaya surgun edildi Sonradan o kristalloqraf kimi Atlantik okeaninda paykerit esasinda uzen hava quvveleri bazasi yaratmaq ucun gizli layihelerde istirak etdi ve muharibeden sonra bir muddet buzlaqsunasliq sahesinde fealiyyetini davam etdirdi Elmi fealiyyetiTibbi Tedqiqatlar Surasinin molekulyar biologiya qrupuna rehberlik etmisdir 1947 1962 1962 1976 ci illerde Kembric Universitetinde Molekulyar Biologiya Laboratoriyasinin rehberi olub 1950 ci illerde o agir metal duzlarinin istiraki ile kristallasma tetbiq etmekle zulal kristallarinda musahide edilen difraksiyanin rentgen sualarinin difraksiya analizi metodunu tekmillesdirmisdir Bu dunyada ilk defe olaraq Perucun hemoglobinden istifade etdiyi zulalin mekan qurulusu haqqinda melumat elde etmeye imkan verdi Bu ise gore Con Kendru ile birlikde 1962 ci ilde kimya uzre Nobel mukafatina layiq gorulub Sonradan Peruc metodu on minlerle diger zulalin strukturunun tehliline tetbiq olundu 1980 ci illerde Peruc zulallarin kicik molekulyar agirliqli birlesmelerle qarsiliqli tesirinin tehlilinin esasini qoydu ve bu hazirda eczaciliq senayesinde dermanlarin dizayni ucun esasdir 1950 ci illerin sonlarindan etibaren Peruc oksigenin olmamasi ve movcudlugu seraitinde molekulun struktur xususiyyetlerini mueyyen etmeye calisaraq hemoglobinin fealiyyetini oyrenmeye davam etdi 1970 ci illere qeder bu problem prinsipce hell edildi lakin hemoglobin fealiyyetinin molekulyar mexanizmi haqqinda neticelerin yoxlanilmasi ve deqiqlesdirilmesi ucun daha iyirmi il lazim oldu Bundan elave Peruc patologiyalarda hemoglobinin struktur xususiyyetlerini oyrenmisdir O umid edirdi ki hemoglobinden dermanlar ucun reseptor kimi istifade oluna biler ve oraqvari huceyre anemiyasi kimi genetik mutasiyalar zamani onun strukturunu deyisdirmek yollari tapilacaqdir Peruc hem de tekamulde hemoglobinin strukturunda bas veren deyisikliklerle heyatin son illerinde ise Hantinqton xesteliyi ve diger neyrodegenerativ xestelikler zamani zulallarin strukturunda bas veren deyisikliklerle de maraqlanirdi MukafatlariVeizmann Memorial Lectures 1961 Kimya uzre Nobel Mukafati Qlobulyar proteinlerin strukturlarinin tedqiqine gore 1962 Con Kendru ile birge Vilhelm Eksner medali 1967 FEBS Sir Hans Krebs Medali 1968 ilk mukafat Kral medali 1971 Kopli medali 1979 Sredinger Lecture Imperial College London 1994 IstinadlarCex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Max Ferdinand Perutz Encyclopaedia Britannica ing http www pas va content accademia en academicians deceased perutz html Peruc Maks Ferdinand Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Deutsche Nationalbibliothek Record 118592866 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Mathematics Genealogy Project ing 1997 Perutz Max Ferdinand 1914 2002 angl Max F Perutz Arhivnaya kopiya ot 6 sentyabrya 2018 na Wayback Machin Max F Perutz Arhivnaya kopiya ot 5 yanvarya 2020 na Wayback Machine Fersht A R Max Ferdinand Perutz OM FRS angl Nature Structural Biology journal 2002 Vol 9 no 4 P 245 246 doi 10 1038 nsb0402 245 PMID 11914731 Perutz Max Enemy Alien neopr I Wish I d Made You Angry Earlier S 73 106 Perutz Max Science is Not a Quiet Life neopr S 601 630 ISBN 9810227744 Gratzer Walter Max Perutz 1914 2002 angl Current Biology journal Cell Press 2002 5 March vol 12 no 5 P R152 R154 doi 10 1016 S0960 9822 02 00727 3 Arhivirovano 16 dekabrya 2008 goda Ramaseshan S Max Perutz 1914 2002 angl Current Science angl rus journal Indian Academy of Sciences 2002 10 March vol 82 no 5 P 586 590 doi 10 1016 S0960 9822 02 00727 3 Collins Paul The Floating Island angl Cabinet Magazine angl rus magazine 2002 Vol 12 no 7 P R152 doi 10 1016 S0960 9822 02 00727 3 https ru wikipedia org wiki D0 9F D0 B5 D1 80 D1 83 D1 86 D0 9C D0 B0 D0 BA D1 81 Laureaty nobelevskoj premii Maks Peruc