Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
93,033 kvadrat kilometr əraziyə malik Macarıstan Mərkəzi Avropada yerləşən dənizə çıxışı olmayan dövlətdir. Ölkənin ərazisi şimaldan cənuba təxminən 250 km, şərqdən qərbə 524 km məsafədə uzanır. Qərbdə Avstriya, cənub və cənub-qərbdə Serbiya, Xorvatiya, Sloveniya, cənub-şərqdə Rumıniya, şimal-şərqdə Ukrayna, şimalda Slovakiya olmaqla ümumilikdə sərhəd xətlərinin uzunluğu 2,258 km təşkil edir.
1., Böyük Macar düzənliyi
2., Şimali Macar dağları
3., Transdanubian dağları
4., Transdanubian təpələri
5., Kiçik Macar düzənliyi
6., Qərbi-Macar sərhəd zolağı
Macarıstanın müasir sərhədləri Trianon sazişinin şərtlərinə görə birinci dünya müharibəsindən sonra yaranıb. Ölkə 1938-ci ildən 1941-ci ilə kimi bəzi sərhəd dəyişiklikləri zamanı öz sərhədlərinin təhlükəsizliyini təmin edib və möhkəmləndirib: 1938-ci ildə zamanı Çexoslovakiyadan əraziləri geri aldı, 1939-cu ildə isə Macarıstan işğal etdi. 1940-cı ildə İkinci Vyana arbitrajı zamanı əraziləri geri aldı və nəhayət Macarıstan Baçka və Međimurje qraflığını Yuqoslaviya əməliyyatı zamanı işğal etdi. Lakin Macarıstan ikinci dünya müharibəsində məğlub olmaqla yenidən bu əraziləri itirdi. İkinci dünya müharibəsindən sonra Çexoslovakiyanın xeyrinə kiçik dəyişikliklə Trianon sazişinin şərtləri bərpa olunub.
Ölkələrin çoxu ən azı 200 metr yüksəkliyə malikdir. Buna baxmayaraq, Macarıstanda hündürlüyü 300 metrə çatan orta yüksəklikli silsilələr var (ölkənin 2% -dən daha az ərazisini əhatə edir). Ölkənin ən yüksək nöqtəsi Budapeştin şimal-şərqində Matra dağlarındakı Kekeş (1014 m) zirvəsidir. Dəniz səviyyəsindən ən aşağı nöqtə 77.6 metrdir və Seged yaxınlığında Macarıstanın cənubunda yerləşir.
Ölkədə əsas çaylar Dunay və . Dunay çayı həmçinin Almaniya, Avstriya, Xorvatiya, Slovakiya, Serbiya və Rumıniya ərazisindən keçir. Çayın Macarıstandan keçən hissəsinin 418 kilometri gəmiçiliyə yararlıdır. Tisa çayının isə 444 km gəmiçiliyə yararlıdır. Ölkənin az əhəmiyyətli çayları Xorvatiya ilə sərhər boyu axan , Slovakiya ilə sərhəd boyu axan Raba, , Şio, çaylarıdır. Macarıstanda üç əsas göl var. 592 kvadrat kilometr sahə ilə ən böyük göl olan Balaton gölü 3 km-dən 14 km-ə qədər enliyə, 78 km uzunluğa malikdir. Macarlar yez-tez onu Macarıstan dənizi kimi adlandırırlar. Bu göl Mərkəzi Avropada ən böyük şirin sulu göl və mühüm istirahət zonasıdır. Onun dayaz suları yaxşı yay üzgüçülüyü üçün və qışda onun donmuş səthi qış idman növləri ilə məşğul olmaq üçün gözəl imkanlar yaradır. Daha kiçik su hövzəsinə malik Velence gölü, Ferto gölü (Noizidler-Ze gölü- Macarıstan tərkibində təxminən 82 kvadrat kilometr ) və süni yaradılmış Tisa gölü mövcuddur.
Macarıstan üç əsas coğrafi regiona malikdir (onlar öz növbəsində daha kiçik yeddi regiona bölünür): Dunay çayını şərq hissəsi boyu uzanan Böyük Macar düzənliyi; Dunay çayını qərbi boyu və Alp dağlarının Avstriya ətəklərinə qədər uzanan dağlı-yamaclı region—Transdanubia ; Böyük Macar düzənliyinin şimal sərhədləri xaricində ölkənin dağlıq və təpəlik hissəsi olan Şimali Macar dağları.
Ölkənin ən yaxşı təbii resursu münbit torpaqdır, lakin, torpaqların keyfiyyəti əhəmiyyətli dərəcədə dəyişir. Ölkənin ümumi ərazisinin təxminən 70%-i kənd təsərrüfatı üçün uyğundur; bu hissənin 72%-i əkin üçün yararlı torpaqların payına düşür. Macarıstanda sənayenin inkişafı üçün lazım olan enerji və xammalın geniş ölkədaxili mənbələri çatışmır.
Statistika və qeydlər
| Macarıstan coğrafiyası | |
| Coğrafi koordinatlar: | |
| Xəritə məlumatları: | Avropa |
| Ərazi: | |
| ümumi: | 93,030 km2 |
| quru sahəsi: | 92,340 km2 |
| su sahəsi: | 690 km2 |
| Quru sərhədlərinin ümumi uzunluğu: | 2,009 km |
| həmsərhəd ölkələr: | Avstriya (366 km), Xorvatiya (329 km), Rumıniya (443 km), Serbiya (151 km), Slovakiya (679 km), Sloveniya (102 km), Ukrayna (103 km) |
| Sahil xətti: | 0 km (dənizə çıxışı olamayan dövlət) |
| Dənizçilik imkanları: | yoxdur (dənizə çıxışı olamayan dövlət) |
| İqlim: | temperatur; soyuq, buludlu, qışı rütubətli, yayı mülayim |
| Ərazi: | əsasən yayma düzənliklər; Slovakiya sərhədində təpələr və alçaq dağlar |
| Ekstremal relyef: | |
| ən aşağı nöqtə: | Tisa çayı 78 m |
| ən yüksək nöqtə: | Kekeş 1,014 m |
| Təbii ehtiyatlar: | boksit, kömür, təbii qaz, münbit torpaqlar, əkin üçün yararlı ərazilər |
| Ərazinin istifadəsi: | |
| əkin üçün yararlı ərazilər: | 51% |
| daimi səpin əraziləri: | 3.6% |
| daimi otlaqlar: | 12.4% |
| meşə və meşəliklər: | 19% |
| digər: | 14% (1999) |
| Suvarılan ərazilər: | 2,060 km2 (1993-cü il hesabatı.) |
| Ətraf mühit - cari məsələlər: | Aİ-na daxil olmaq üçün ekoloji tələblərlə, enerji səmərəliliyi, hava, torpaq, su çirklənməsi və tullantıların idarə edilməsi Macarıstan standartlarının yaxınlaşdırılmasına böyük vəsait tələb olunacaq |
| Ətraf mühit - beynəlxalq sazişlər:: | |
| İştirak edir: | Atmosferin çirklənməsi, Atmosferin çirklənməsi-Azot oksid, Atmosferin çirklənməsi-Kükürd 85, Atmosferin çirklənməsi-uçucu üzvi birləşmələr, Antarktika haqqında konvensiya, Biomüxtəliflik, İqlim dəyişiklikləri, Səhralaşma, Nəsli kəsilməkdə olan növlər, Ekoloji dəyişikliklər, Təhlükəli tullantılar, Dəniz Hüququ üzrə BMT Konvensiyası, Dənizlərin çirklənməsi, Nüvə sınaqlarının qadağan edilməsi, Ozon təbəqəsinin mühafizəsi, Gəmiçiliyin ətraf mühitə təsiri, Ramsar konvensiyası |
| imzalanan, amma təsdiqlənməmiş: | Atmosferin çirklənməsi-davamlı üzvi çirkləndiricilər, Atmosferin çirklənməsi-Kükürd 94, Antarktika-Ekoloji Protokol |
Şəkillər
-
![image]()
Məşhur turizm yeri; Dunay döngəsi -
![image]()
Böyük Macar düzənliyində köhnə quyular -
![image]()
Macarıstanın ən böyük gölü Balaton, bəzən Macarıstan dənizi də adlandırılır. -
![image]()
Lillafüred şəlaləsi
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Macarıstan coğrafiyası (ing.)
- Coğrafiya və iqlim (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
93 033 kvadrat kilometr eraziye malik Macaristan Merkezi Avropada yerlesen denize cixisi olmayan dovletdir Olkenin erazisi simaldan cenuba texminen 250 km serqden qerbe 524 km mesafede uzanir Qerbde Avstriya cenub ve cenub qerbde Serbiya Xorvatiya Sloveniya cenub serqde Ruminiya simal serqde Ukrayna simalda Slovakiya olmaqla umumilikde serhed xetlerinin uzunlugu 2 258 km teskil edir Macaristannin Fiziki cografi tarixi regionlari 1 Boyuk Macar duzenliyi 2 Simali Macar daglari 3 Transdanubian daglari 4 Transdanubian tepeleri 5 Kicik Macar duzenliyi 6 Qerbi Macar serhed zolagiMacaristanin topoqrafik xeritesi Macaristanin muasir serhedleri Trianon sazisinin sertlerine gore birinci dunya muharibesinden sonra yaranib Olke 1938 ci ilden 1941 ci ile kimi bezi serhed deyisiklikleri zamani oz serhedlerinin tehlukesizliyini temin edib ve mohkemlendirib 1938 ci ilde zamani Cexoslovakiyadan erazileri geri aldi 1939 cu ilde ise Macaristan isgal etdi 1940 ci ilde Ikinci Vyana arbitraji zamani erazileri geri aldi ve nehayet Macaristan Backa ve Međimurje qrafligini Yuqoslaviya emeliyyati zamani isgal etdi Lakin Macaristan ikinci dunya muharibesinde meglub olmaqla yeniden bu erazileri itirdi Ikinci dunya muharibesinden sonra Cexoslovakiyanin xeyrine kicik deyisiklikle Trianon sazisinin sertleri berpa olunub Olkelerin coxu en azi 200 metr yuksekliye malikdir Buna baxmayaraq Macaristanda hundurluyu 300 metre catan orta yukseklikli silsileler var olkenin 2 den daha az erazisini ehate edir Olkenin en yuksek noqtesi Budapestin simal serqinde Matra daglarindaki Kekes 1014 m zirvesidir Deniz seviyyesinden en asagi noqte 77 6 metrdir ve Seged yaxinliginda Macaristanin cenubunda yerlesir Olkede esas caylar Dunay ve Dunay cayi hemcinin Almaniya Avstriya Xorvatiya Slovakiya Serbiya ve Ruminiya erazisinden kecir Cayin Macaristandan kecen hissesinin 418 kilometri gemiciliye yararlidir Tisa cayinin ise 444 km gemiciliye yararlidir Olkenin az ehemiyyetli caylari Xorvatiya ile serher boyu axan Slovakiya ile serhed boyu axan Raba Sio caylaridir Macaristanda uc esas gol var 592 kvadrat kilometr sahe ile en boyuk gol olan Balaton golu 3 km den 14 km e qeder enliye 78 km uzunluga malikdir Macarlar yez tez onu Macaristan denizi kimi adlandirirlar Bu gol Merkezi Avropada en boyuk sirin sulu gol ve muhum istirahet zonasidir Onun dayaz sulari yaxsi yay uzguculuyu ucun ve qisda onun donmus sethi qis idman novleri ile mesgul olmaq ucun gozel imkanlar yaradir Daha kicik su hovzesine malik Velence golu Ferto golu Noizidler Ze golu Macaristan terkibinde texminen 82 kvadrat kilometr ve suni yaradilmis Tisa golu movcuddur Macaristan uc esas cografi regiona malikdir onlar oz novbesinde daha kicik yeddi regiona bolunur Dunay cayini serq hissesi boyu uzanan Boyuk Macar duzenliyi Dunay cayini qerbi boyu ve Alp daglarinin Avstriya eteklerine qeder uzanan dagli yamacli region Transdanubia Boyuk Macar duzenliyinin simal serhedleri xaricinde olkenin dagliq ve tepelik hissesi olan Simali Macar daglari Olkenin en yaxsi tebii resursu munbit torpaqdir lakin torpaqlarin keyfiyyeti ehemiyyetli derecede deyisir Olkenin umumi erazisinin texminen 70 i kend teserrufati ucun uygundur bu hissenin 72 i ekin ucun yararli torpaqlarin payina dusur Macaristanda senayenin inkisafi ucun lazim olan enerji ve xammalin genis olkedaxili menbeleri catismir Statistika ve qeydlerMacaristan cografiyasiCografi koordinatlar 47 00 sm e 20 00 s u Xerite melumatlari AvropaErazi umumi 93 030 km2 quru sahesi 92 340 km2 su sahesi 690 km2Quru serhedlerinin umumi uzunlugu 2 009 kmhemserhed olkeler Avstriya 366 km Xorvatiya 329 km Ruminiya 443 km Serbiya 151 km Slovakiya 679 km Sloveniya 102 km Ukrayna 103 km Sahil xetti 0 km denize cixisi olamayan dovlet Denizcilik imkanlari yoxdur denize cixisi olamayan dovlet Iqlim temperatur soyuq buludlu qisi rutubetli yayi mulayimErazi esasen yayma duzenlikler Slovakiya serhedinde tepeler ve alcaq daglarEkstremal relyef en asagi noqte Tisa cayi 78 m en yuksek noqte Kekes 1 014 mTebii ehtiyatlar boksit komur tebii qaz munbit torpaqlar ekin ucun yararli erazilerErazinin istifadesi ekin ucun yararli eraziler 51 daimi sepin erazileri 3 6 daimi otlaqlar 12 4 mese ve meselikler 19 diger 14 1999 Suvarilan eraziler 2 060 km2 1993 cu il hesabati Etraf muhit cari meseleler AI na daxil olmaq ucun ekoloji teleblerle enerji semereliliyi hava torpaq su cirklenmesi ve tullantilarin idare edilmesi Macaristan standartlarinin yaxinlasdirilmasina boyuk vesait teleb olunacaqEtraf muhit beynelxalq sazisler Istirak edir Atmosferin cirklenmesi Atmosferin cirklenmesi Azot oksid Atmosferin cirklenmesi Kukurd 85 Atmosferin cirklenmesi ucucu uzvi birlesmeler Antarktika haqqinda konvensiya Biomuxteliflik Iqlim deyisiklikleri Sehralasma Nesli kesilmekde olan novler Ekoloji deyisiklikler Tehlukeli tullantilar Deniz Huququ uzre BMT Konvensiyasi Denizlerin cirklenmesi Nuve sinaqlarinin qadagan edilmesi Ozon tebeqesinin muhafizesi Gemiciliyin etraf muhite tesiri Ramsar konvensiyasi imzalanan amma tesdiqlenmemis Atmosferin cirklenmesi davamli uzvi cirklendiriciler Atmosferin cirklenmesi Kukurd 94 Antarktika Ekoloji ProtokolSekillerMeshur turizm yeri Dunay dongesi Boyuk Macar duzenliyinde kohne quyular Macaristanin en boyuk golu Balaton bezen Macaristan denizi de adlandirilir Lillafured selalesiHemcinin baxMacaristan Macaristan seherleriXarici kecidler Macaristan portaliMacaristan cografiyasi ing Cografiya ve iqlim ing