Məmmədqala (rus. Мамедкала – Mamedkala) — Dağıstan respublikasının Dərbənd rayonunda şəhər tipli qəsəbədir. Qəsəbə Dərvaqçayın sahilində, Şimali Qafqaz dəmir yolunun eyni adlı stansiyasının yaxınlığında yerləşir.
Qəsəbə | |
Məmmədqala | |
---|---|
rus. Мамедкала | |
Ölkə | Rusiya |
Respublika | Dağıstan |
Rayon | Dərbənd |
Daxili bölgüsü | Duzlaq, Əliyev Adına, Mixaylovka, Tumayevka, Zareçnoye |
Tarixi və coğrafiyası | |
Əvvəlki adı | Xanməhəmmədqala |
Yaşayış məntəqəsi statuslu | 1965 |
Sahəsi | 4.20 km² |
Mərkəzin hündürlüyü | 14 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi | 11 029 nəfər (2010) |
Sıxlığı | 2 625.95 nəf./km² |
Milli tərkibi | Dargilər, Azərbaycanlılar, Tabasaranlılar |
Dini tərkibi | İslam |
Rəsmi dili | Rus dili |
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Poçt indeksi | 368621 |
Digər | |
admmamedkala.ru (rus.) | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarix
Tərəkəmə mahalında yerləşən qəsəbənin bünövrəsi XVIII əsrdə Qubalı Fətəli xan tərəfindən salınmışdı. Qaytaq üsmisi Əmir Həmzə ilə mübarizə aparan Fətəli xan üsminin qardaşı oğlu Xan Məhəmmədi öz tərəfdaşına çevirib, 1775-1778 illərdə onu üsmiyə qarşı çıxartmaq niyyəti ilə yüz kəndli ailəsi ilə birlikdə Dərbənddən 100 fərsah kənara köçürmüşdü. Burada salınan qala Xanməhəmmədqala adı ilə tanındı. Üsmiliyin ərazisində yerləşən bu qala Əmir Həmzənin vəfatına kimi üsmiliyə tabe olmamışdı. XIX əsrin əvvəlində bu yer artıq Xanməmmədqala və ya sadəcə Məmmədqala kimi qeydə alınırdı.
Sovet dövründə qəsəbə Məmmədqala dəmiryol stansiyası, Məmmədqala, Mixaylovka, Tumayevka, Duzlaq kəndləri və Ş. Əliyev adına sovxoz yaşayış məntəqələrinin birləşdirilməsi yoluyla ilə yaradılmışdır.
Coğrafiya
Məmmədqala qəsəbəsi Dərbənd şəhərindən 22 km şimal-qərb, Mahaçqala şəhərindən 112 km cənub-şərq istiqamətində yerləşir.
Əhali
Etnik qrup | 1886-cı il | 1970-ci il | 1979-cu il | 1989-cu il | 2002-ci il | 2010-cu il | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Əhali | % | Əhali | % | Əhali | % | Əhali | % | Əhali | % | Əhali | % | |
dargi | ... | ... | 1 847 | 36.17% | 2 214 | 38.09% | 2 461 | 41.09% | 2 794 | 33.37% | 4 001 | 36.28% |
azərbaycanlı | 160 | 100% | 408 | 7.99% | 511 | 8.79% | 613 | 10.23% | 2 059 | 24.59% | 3 548 | 32.17% |
tabasaranlı | ... | ... | 921 | 18.03% | 1 155 | 19.87% | 1 339 | 22.35% | 1 850 | 22.09% | 1 966 | 17.83% |
ləzgi | ... | ... | 885 | 17.33% | 962 | 16.55% | 621 | 10.37% | 442 | 5.28% | 492 | 4.46% |
ağul | ... | ... | ... | ... | 112 | 1.93% | 225 | 3.76% | 592 | 7.07% | 403 | 3.65% |
qumuq | ... | ... | 295 | 5.78% | 298 | 5.13% | 271 | 4.52% | 257 | 3.07% | 273 | 2.48% |
rus | ... | ... | 441 | 8.64% | 265 | 4.56% | 198 | 3.31% | 134 | 1.60% | 145 | 1.31% |
lak | ... | ... | 191 | 3.74% | 180 | 3.10% | 168 | 2.80% | 173 | 2.07% | 113 | 1.02% |
avar | ... | ... | 10 | 0.20% | 13 | 0.22% | 34 | 0.57% | 29 | 0.35% | ... | ... |
noqay | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 4 | 0.07% | 1 | 0.01% | ... | ... |
rutul | ... | ... | 1 | 0.02% | 2 | 0.03% | 1 | 0.02% | 1 | 0.01% | ... | ... |
digər | ... | ... | 108 | 2.11% | 101 | 1.74% | 55 | 0.92% | 42 | 0.50% | 88 | 0.80% |
cəmi | 160 | 100% | 5 107 | 100% | 5 813 | 100% | 5 990 | 100% | 8 374 | 100% | 11 029 | 100% |
İstinadlar
- Məmmədqala, Dərbənd rayonu 2017-10-23 at the Wayback Machine. Odnoselçane.
- Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: Нижне-Кайтагское наибство (камеральная перепись населения 1886 года) 2022-03-04 at the Wayback Machine
- Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: Дербентский район (перепись 1970 года) 2022-03-04 at the Wayback Machine
- Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: Дербентский район (перепись 1979 года) 2022-03-04 at the Wayback Machine
- Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: Дербентский район (перепись 1989 года) 2020-02-16 at the Wayback Machine
- Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: Дербентский район (перепись 2002 года) 2022-03-04 at the Wayback Machine
- Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Дагестан 2022-04-08 at the Wayback Machine: ВПН том 3. Таблица 4. Население по национальности и владению русским языком по городским округам и муниципальным районам республики Дагестан 2017-10-11 at the Wayback Machine
- Федеральная служба государственной статистики Российской Федерации 2010-12-03 at the Wayback Machine: Итоги Всероссийской переписи населения 2010 года: Тома официальной публикации итогов Всероссийской переписи населения 2010 года: Том 4. Национальный состав и владение языками, гражданство: 11. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений 2020-07-28 at the Wayback Machine, стр. 570
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Memmedqala rus Mamedkala Mamedkala Dagistan respublikasinin Derbend rayonunda seher tipli qesebedir Qesebe Dervaqcayin sahilinde Simali Qafqaz demir yolunun eyni adli stansiyasinin yaxinliginda yerlesir QesebeMemmedqalarus Mamedkala42 10 10 sm e 48 07 46 s u Olke RusiyaRespublika DagistanRayon DerbendDaxili bolgusu Duzlaq Eliyev Adina Mixaylovka Tumayevka ZarecnoyeTarixi ve cografiyasiEvvelki adi XanmehemmedqalaYasayis menteqesi statuslu 1965Sahesi 4 20 km Merkezin hundurluyu 14 mSaat qursagi UTC 03 00EhalisiEhalisi 11 029 nefer 2010 Sixligi 2 625 95 nef km Milli terkibi Dargiler Azerbaycanlilar TabasaranlilarDini terkibi IslamResmi dili Rus diliReqemsal identifikatorlarPoct indeksi 368621Digeradmmamedkala ru rus Memmedqala Memmedqala Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixTerekeme mahalinda yerlesen qesebenin bunovresi XVIII esrde Qubali Feteli xan terefinden salinmisdi Qaytaq usmisi Emir Hemze ile mubarize aparan Feteli xan usminin qardasi oglu Xan Mehemmedi oz terefdasina cevirib 1775 1778 illerde onu usmiye qarsi cixartmaq niyyeti ile yuz kendli ailesi ile birlikde Derbendden 100 fersah kenara kocurmusdu Burada salinan qala Xanmehemmedqala adi ile tanindi Usmiliyin erazisinde yerlesen bu qala Emir Hemzenin vefatina kimi usmiliye tabe olmamisdi XIX esrin evvelinde bu yer artiq Xanmemmedqala ve ya sadece Memmedqala kimi qeyde alinirdi Sovet dovrunde qesebe Memmedqala demiryol stansiyasi Memmedqala Mixaylovka Tumayevka Duzlaq kendleri ve S Eliyev adina sovxoz yasayis menteqelerinin birlesdirilmesi yoluyla ile yaradilmisdir CografiyaMemmedqala qesebesi Derbend seherinden 22 km simal qerb Mahacqala seherinden 112 km cenub serq istiqametinde yerlesir EhaliMemmedqala yasayis menteqesinde ehalinin etnik terkibi Etnik qrup 1886 ci il 1970 ci il 1979 cu il 1989 cu il 2002 ci il 2010 cu ilEhali Ehali Ehali Ehali Ehali Ehali dargi 1 847 36 17 2 214 38 09 2 461 41 09 2 794 33 37 4 001 36 28 azerbaycanli 160 100 408 7 99 511 8 79 613 10 23 2 059 24 59 3 548 32 17 tabasaranli 921 18 03 1 155 19 87 1 339 22 35 1 850 22 09 1 966 17 83 lezgi 885 17 33 962 16 55 621 10 37 442 5 28 492 4 46 agul 112 1 93 225 3 76 592 7 07 403 3 65 qumuq 295 5 78 298 5 13 271 4 52 257 3 07 273 2 48 rus 441 8 64 265 4 56 198 3 31 134 1 60 145 1 31 lak 191 3 74 180 3 10 168 2 80 173 2 07 113 1 02 avar 10 0 20 13 0 22 34 0 57 29 0 35 noqay 4 0 07 1 0 01 rutul 1 0 02 2 0 03 1 0 02 1 0 01 diger 108 2 11 101 1 74 55 0 92 42 0 50 88 0 80 cemi 160 100 5 107 100 5 813 100 5 990 100 8 374 100 11 029 100 IstinadlarMemmedqala Derbend rayonu 2017 10 23 at the Wayback Machine Odnoselcane Ethno Caucasus Etnodemografiya Kavkaza Nizhne Kajtagskoe naibstvo kameralnaya perepis naseleniya 1886 goda 2022 03 04 at the Wayback Machine Ethno Caucasus Etnodemografiya Kavkaza Derbentskij rajon perepis 1970 goda 2022 03 04 at the Wayback Machine Ethno Caucasus Etnodemografiya Kavkaza Derbentskij rajon perepis 1979 goda 2022 03 04 at the Wayback Machine Ethno Caucasus Etnodemografiya Kavkaza Derbentskij rajon perepis 1989 goda 2020 02 16 at the Wayback Machine Ethno Caucasus Etnodemografiya Kavkaza Derbentskij rajon perepis 2002 goda 2022 03 04 at the Wayback Machine Territorialnyj organ Federalnoj sluzhby gosudarstvennoj statistiki po Respublike Dagestan 2022 04 08 at the Wayback Machine VPN tom 3 Tablica 4 Naselenie po nacionalnosti i vladeniyu russkim yazykom po gorodskim okrugam i municipalnym rajonam respubliki Dagestan 2017 10 11 at the Wayback Machine Federalnaya sluzhba gosudarstvennoj statistiki Rossijskoj Federacii 2010 12 03 at the Wayback Machine Itogi Vserossijskoj perepisi naseleniya 2010 goda Toma oficialnoj publikacii itogov Vserossijskoj perepisi naseleniya 2010 goda Tom 4 Nacionalnyj sostav i vladenie yazykami grazhdanstvo 11 Chislennost naseleniya Rossii federalnyh okrugov subektov Rossijskoj Federacii gorodskih okrugov municipalnyh rajonov gorodskih i selskih poselenij 2020 07 28 at the Wayback Machine str 570